Tiết 4: Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt

Tiết 4 :
GIAO TIẾP VĂN BẢN VÀ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT
I. Mục tiêu cần đạt :
- Giáo viên cần huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà Hs đã biết.
- Giúp HS hình thành sơ bộ các khái niệm : Văn bản, mục đích giao tiếp & phương thức biểu đạt .
II.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học :
1, n đònh lớp :
2, Bài cũ :
- Phân biệt từ đơn & từ phức ? Cho ví dụ ?
3.Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 :
?Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng cho mọi người
hay ai đó biết thì em phải làm như thế nào ?
- Có thể nói hoặc viết.
?Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng một cách đầy đủ,
trọn vẹn cho người khác hiểu thì em phải làm như thế nào ?
- Nói hoặc viết có đầu đuôi chặt chẽ.
Cho HS đọc câu ca dao.
?Câu ca dao sáng tác dùng để làm gì ? Muốn nói lên vấn đề gì ?
Biểu đạt một ý trọn vẹn chưa ?
- Câu ca dao dùng để khuyên.
- Chủ đề : Giữ chí kiên đònh.
- Hai vế câu đã diễn đạt trọn vẹn một ý.
?Hai câu ca dao trên có phải là một văn bản không ?
Đó chính là văn bản.
?Lời thầy ( cô ) hiệu trưởng phát biểu trong lễ khai giảng có phải
là một văn bản không ? vì sao ?
- Đó là văn bản viết.
* Hoạt động 2 : ( mở rộng câu hỏi d, đ e ( sgk ) ).
- Tất cả đều là văn bản .

- Chúng có chủ đề, liên kết, bố cục rõ ràng, mạch lạc, cách
diễn đạt phù hợp .
?Bức thư em viết cho bạn bè, người thân có phải là văn bản
không ?
- Nó là văn bản.
?Kể thêm một số văn bản mà em biết ?
- Đơn xin nghỉ học, nghò quyết …
• Hoạt động 3 :
Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản.
I. Tìm hiểu chung về văn bản
và phương thức biểu đạt :
1, Văn bản và mục đích
giao tiếp :
- Muốn biểu đạt tư tưởng,
tình cảm cho người khácthì em
phải giao tiếp với người đó.
- Phải lập văn bản nói
hoặc viết có chủ đề thống nhất,
liên kết mạch lạc.

2, Kiểu văn bản và phương
thức biểu đạt của văn bản :
- Có 6 kiểu văn bản và
- HS : Thảo luận & trình bày.
- GV +HS : Cùng nhận xét.
STT Kiẻu văn
bản &
phương thức
…
Mục đích giao tiếp Ví dụ

1 Tự sự Trình bày diễn biến sự việc. “Tấm cảm”
2 Miêu tả Tái hiện trạng thái sự vật,
cngười .
Tả : cô giáo
3 Biểu cảm Bày tỏ tình cảm, cảm xúc.
4 Nghò luận Nêu ý kiến, đánh giá. Tục ngữ :
‘ có công…
5 Thuyết
minh
Giới thiệu đặc diểm, tính
chất, phương pháp.
Thuyết minh
thí nghiệm .
6 Hành chính
Công vụ
Trình bày ý muốn, quyết
đònh thể hiện quyền hạn,
trách nhiệm giữa người với
người.
Đơn từ, báo
cáo, thông
báo, giấy
mời
Hoạt động 4 : Làm bài tập.
Lựa chọn các kiểu văn bản sao cho phù hợp.
- Xin phép sử dụng sân vận động ( Hành chính – công vụ )
- Tường thuật … thuộc kiểu 1
- Tả lại … Thuộc kiểu 2.
- Giới thiệu … Thuộc kiểu 5.
- Bày tỏ lòng mình … Thuộc kiểu 3.

- Bác bỏ ý kiến …Thuộc kiểu 4.
III, Luyện tập :
1, Bài tập 1/17 :
Xác đònh phương thức biểu đạt của các đoạn văn, thơ sau :
a. tự sự.
b. Miêu tả.
c. nghò luận.
d. Biểu cảm.
e. Thuyết minh.
2, Bài tập 2/18 :
- Truyền thuyết “ Con Rồng cháu Tiên “ thuộc kiểu văn
bản tự sự. Bởi nó trình bày diễn biến sự việc.
phương thức biểu đạt.
- Tự sự.
- Miêu tả.
- Biểu cảm.
- Nghò luận.
- Thuyết minh.
- Hành chính – Công cụ.
III. Luyện tập :
4. Củng cố :
5.Dặn dò : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ
- ý nghóa và đặc điểm của phương thức tự sự .
- chuẩn bò bài tập 1,2,3 sgk.