Đề luyện thi môn ngữ văn vào lớp 10

Đề kiểm tra: Môn ngữ văn
Phần I/ (3 điểm)
Câu 1: Trong truyện Kiều, khi miêu tả vẻ đẹp, Nguyễn Du viết: Làn thu thủy, nét xuân sơn.
Khi phân tích hình ảnh này có bạn cho rằng nhà thơ sử dụng thành công phép tu từ hoán dụ. ý
kiến của em nh thế nào?
Câu 2: Truyện khắc họa thành công hình ảnh những ngời lao động bình thờng, mà tiêu biểu là
anh thanh niên làm việc công tác khí tợng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng
định vẻ đẹp của con ngời lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.
a. Những câu văn trên nêu nhận định về tác phẩm nào? của ai? Nêu hoàn cảnh sáng tác?
b. Nhan đề tác phẩm có ý nghĩa nh thế nào trong việc bộc lộ chủ đề t tởng của truyện?
c. Một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm là chất trữ tình. Theo em, chất trữ
tình của tác phẩm đợc thể hiện qua các chi tiết nào?
Phần II/: (7 điểm)
Câu 1: Trong bài thơ Nói với con, Y Phơng viết: Chân phải bớc tới cha...
a. Hãy chép lại 10 câu thơ nối tiếp câu trên
b. Em hiểu Ngời đồng mình nh thế nào?
c. Mở đầu đoạn văn phân tích 11 câu trên, một học sinh viết: Mở đầu bài thơ, Y Phơng đã gửi
đến con lời nhắn nhủ tha thiết: Con lớn lên trong tình yêu thơng của cha mẹ và sự đùm bọc
của quê hơng.
Coi đây là câu mở đoạn, hãy hoàn chỉnh đoạn văn bằng cách viết tiếp phần thân đoạn có độ dài
khoảng 10 câu. Gạch chân một câu bị động và một lời dẫn gián tiếp.
Câu 2: Kể tên hai bài thơ có nội dung đề cập đến tình cảm của cha mẹ đối với con cái mà em đã
học trong chơng trình ngữ văn 9, ghi rõ tên tác giả.
Câu 3: Cho những câu thơ sau: Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi . Hình ảnh
đợc gợi tả trong hai câu thơ có gì đặc sắc? Hãy viết vài dòng ngắn gọn nêu cảm nhận của em về
những hình ảnh đó.
* Đáp án- Gợi ý:
Phần I/: Câu 1: để giải đáp đợc phần này cần hiểu hiểu lại vè ẩn dụ và hoán dụ
- ẩn dụ: Là so sánh ngầm, là gọi tên sự vật bằng tên sự vật, hiện tợng khác có nét tơng đồng với nó
nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
- Hoán dụ: Là gọi tên sự vật, hiện tợng, khái niệm bằng tên của một sự vật hiện tợng, khái niệm

khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
=> Vậy bạn nói Hoán dụ là sai. Trong câu thơ của NDu, rõ ràng tác giả đã sử dụng nghệ thuật ẩn
dụ để ca ngợi sắc đẹp của Thúy Kiều. NDu đã ví đôi mắt của nàng trong nh làn nớc mùa thu, lông
mày của của nàng thanh tú nh dãy núi mùa xuân.=> Với cách so sánh tài tình này, ngời đọc dễ
dàng cảm nhận đợc nét đẹp không gì so sánh nổi của nàng Kiều
Câu 2b: Nhan đề: Vì truyện nói về anh thanh niên sống và làm việc thầm lặng nơi núi rừng xa xôi
hẻo lánh qua đó bộc lộ rõ chủ đề: Ca ngợi tính cách và phẩm chất cao đẹp của anh thanh niên và
những con ngời khác đang thầm lặng với công việc của mình để cống hiến và xây dựng đất nớc,
2c: Tạo nên chất trữ tình: - Từ những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên đẹp đẽ thơ mộng ở Sa Pa :
cảnh nắng lên, ~ cây thông = bạc, rừng cây bó đuốc...
- Vẻ đẹp cs một mình ngày đêm giữa thiên nhiên lặng lẽ của anh TN mà đầy sức sống, không cô
đơn
- Chất trữ tình toát lên chủ yếu từ nội dung truyện : Vẻ đẹp cuộc gặp gỡ tình cờ của 3 n/v để lại
bao xúc động trong kẻ ở ngời đi và cuộc gặp gỡ đày chất thơ làm cho ngời đọc suy nghĩ về cuộc
sống, về con ngời, về nghệ thuật, ~ nét giản dị đáng mến của n/v anh TN, ~ câu chuyện anh kể, ~
t/cảm cxúc mới nảy nở trong hoạ sĩ và cô kỹ s.
Phần II/
1a. Chép đúng 10 câu
1b: Ngời đồng mình: Là cha mẹ, đồng bào, là những ngời cùng quê hơng
1c. Đoạn văn: Cần phải có những ý sau:
- Cách nói bằng hình ảnh cụ thể: hình dung hình ảnh đứa trẻ đang tập đi từng bớc chập chững đầu
tiên trong sự chờ đón, mừng vui của cha mẹ
- Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. Từng bớc đi, từng tiếng nói, tiếng cời của con đều đợc
cha mẹ chăm chút, nâng niu
-- Gia đình chính là cái nôi êm, cái tổ ấm để con sống, lớn khôn và trởng thành trong bình yên và
tình yêu, niềm mơ ớc của cha mẹ. Cha mẹ thơng nhau mãi nhớ về ngày cới đó là ngày đẹp nhất
trên đời. hạnh phúc thật giản dị biết bao.
- Con dần lớn khôn, trởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng và nghĩa
tình sâu nặng của ngời đồng mình - quê hơng
+ Ngời đồng mình quê mình cách nói riêng mộc mạc mang tính địa phơng của ngời dân tộc Tày

- Cuộc sống lao động cần cù, êm đềm và tơi vui của ngời đồng mình đợc gợi lên qua các hình ảnh
đẹp: đan lờ bắt cá, ken vách, dựng nhà cùng với hoa rừng, trong câu hát the hát si, hát
Lợn.. trong ngày hội lùng tùng
+ các động từ cài, ken: ngoài nghiã miêu tả còn nói lên tình gắn bó, quấn quýt trong lao động,
làm ăn của đồng bào quê hơng.
+ Rừng núi quê hơng thơ mộng và trữ tình, nghĩa tình , thiên nhiên che chở, nuôi dỡng con cả về
tâm hồn, lối sống: rừng cho hoa , con đờng cho những tấm lòng ( Con đờng của bản thôn ngõ
xóm, con đờng đi Con đờng xa con đờng tới chân trời, đén mọi miềm đất nớc) => Con đờng
tình nghiã ấy đợc Y Phơng nói lên một cách hàm súc, giản dị.
2. Con cò Chế Lan Viên; Khúc hát.....mẹ NKĐiềm
3. 2 câu thơ có nhiều ý nghĩa đặc sắc:
- ý nghĩa tả thực:
+ Hình tợng sấm thờng xuất hiện nhiều và bất ngờ đi liền với những cơn ma rào chỉ có ở mùa hạ
+ Hàng cây cổ thụ, cảnh vật thiên nhiên vào thu không còn giật mình, bất ngờ bởi tiếng sấm mùa
hạ
- Nghĩa ẩn dụ: (đầy tính suy ngẫm)
+ Sấm: Những vang đọng bất thờng của ngoại cảnh, của cuộc đời.
+ Hàng cây đứng tuổi: Hình ảnh gợi tả những con ngời từng trải đã từng vợt qua những khó khăn,
những thăng trầm của cuộc đời. Qua đó, con ngời càng trở nên vững vàng hơn.
- Hai câu thơ mang đậm tính suy nghĩ, triết lí, phù hợp với không gian vào thu- những âm thanh
sôi động mạnh mẽ của mùa hạ vơi dần, để lại cảnh thanh bình yên ả của mùa thu, gợi tả trong
nhịp sống sôi động của thời hiện tại. Mỗi khi ta dừng lại suy ngẫm về cuộc sống, ta sẽ có thêm
những chiêm nghiệm mới.