Tiểu luận tình huống lớp thi chuyên viên chính một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại tố cáo

Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o
MôC LôC

Líp: Båi dìng tiªu chuÈn ng¹ch chuyªn viªn líp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Lời nói đầu
Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của
công dân đơc ghi nhận tại Hiến pháp 1992 và nhiếu văn bản
pháp luật khác. Đây là một hình thức dân chủ trực tiếp để
nhân dân tham gia quản lý nhà nớc, quản lý xã hội, bảo vệ lợi
ích của Nhà nớc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức và của công dân. Từ trớc tới nay Đảng và nhà nớc ta
Trong chế độ xã hội - XHCN Việt Nam ta, quyền khiếu nại,
tố cáo không chỉ đợc ghi nhận trong Hiến pháp, các đạo luật
mà còn đợc bảo đảm thực hiện trên thực tế.
Quyền khiếu nại, tố cáo của công dân đợc Pháp luật quy
định là một trong các quyền cơ bản của công dân:
-Thứ nhất, công dân có quyền bảo vệ quyền và lợi ích
của mình đợc Pháp luật thừa nhận.
-Thứ hai, công dân có điều kiện thực hiện quyền làm
chủ và giám sát các hoạt động của các cơ quan Nhà nớc một
cách chủ động, tích cực, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý,
làm trong sạch bộ máy Nhà nớc .
Vì vậy, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân
kịp thời, đúng đắn, trớc hết là thể hiện bản chất chế độ xã
hội XHCN, trách nhiệm của Nhà nớc với công dân.
Điều quan trọng nữa là qua đó Nhà nớc điều chỉnh lại các
hoạt động để tổ chức bộ máy Nhà nớc và hệ thống chính trị
ngày càng hoàn thiện hơn.

Trên cơ sở luật khiếu nại, tố cáo ngày 02/12/1998; Nghị
định số 67/1999/NĐ-CP ngày 07/08/1999; Nghị định số
62/2002/NĐ-CP ngày 14/6/2002 của Chính phủ và Luật sửa đổi
bổ sung một số điều của Luật khiếu nại, tố cáo ban hành ngày

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
15/6/2004. Để làm tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo một
cách có hiệu quả, thoả mãn yêu cầu, nguyện vọng chính đáng
của cơ quan, tổ chức, công dân, đảm bảo đúng trình tự thủ
tục pháp luật quy định thì việc tuân thủ thực hiện đúng:
trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo là một vấn đề
cực kỳ quan trọng; nó góp phần tích cực làm cho việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo có hiệu lực hiệu quả, nhằm nâng cao
vai trò Nhà nớc pháp quyền.
Vì vậy tôi chọn đề tài:
Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố
cáo làm chủ đề viết tiểu luận của mình, tiểu luận đợc sắp
xếp thành 3 phần:
Phần I: Lý luận chung về giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Phần II: Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Phần III: Kiến nghị.
Phần I :
Lý luận chung về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Nhà nớc là công cụ của giai cấp thống trị. Nhà nớc thực
hiện quản lý Nhà nớc, quản lý xã hội bằng Pháp luật . Trong quá
trình tiến hành các hoạt động quản lý, các cơ quan quản lý
Nhà nớc đã ra các văn bản, các quyết định quản lý theo thẩm

quyền của mình để thực hiện quyền lực Nhà nớc, buộc mọi
ngời phải tuân theo. Các văn bản, quyết định đó đã tác động
đến lợi ích của một ngời hay một nhóm ngời nhất định.
Tuy vậy, văn bản hay quyết định quản lý vẫn còn có
những sai sót, dẫn đến xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp
của công dân, cơ quan, tổ chức hoặc do những hành vi vi

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
phạm pháp luật của nhân viên Nhà nớc gây ra trong quá trình
thực thi công vụ nên đã phát sinh sự khiếu nại, tố cáo của công
dân, cơ quan, tổ chức và cán bộ công chức Nhà nớc .
Vậy khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc
cán bộ, công chức theo thủ tục quy định của Luật khiếu nại, tố
cáo đề nghị cơ quan, tổ chức cá nhân có thẩm quyền xem
xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc
quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng
quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi
ích hợp pháp của mình.
Đối tợng của tố cáo là những hành vi trái pháp luật, gây
thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại lợi ích của Nhà nớc, tập thể,
quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
Những việc làm trái pháp luật không chỉ của nhân viên
Nhà nớc mà còn của các tổ chức kinh tế, văn hoá, xã hội, đơn
vị vũ trang nhân dân, hoặc của cá nhân ở các đơn vị đó.
Trong đời sống xã hội, những hành vi trái pháp luật thờng
bị công dân phát hiện và tố giác, nhờ đó mà các cơ quan Nhà
nớc mới có biện pháp xử lý, đấu tranh phòng chống các hành vi

vi phạm pháp luật .
Mục đích của tố cáo là để bảo vệ lợi ích của Nhà nớc của
tập thể, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Tố cáo có thể là việc làm xuất phát từ ý thức và trách
nhiệm của công dân trớc xã hội .
Nh vậy tố cáo là việc công dân theo thủ tục quy định
của Luật khiếu nại, tố cáo báo cáo cho cơ quan, tổ chức, cá
nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất
cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
gây thiệt hại lợi ích của Nhà nớc, quyền, lợi ích hợp pháp của
công dân, cơ quan, tổ chức .
Khiếu nại, tố cáo là hai phạm trù khác nhau, nhng cũng cùng
xuất hiện từ khi xã hội có sự phân chia giai cấp và sự ra đời
của Nhà nớc . Trong mỗi thời đại, ở mức độ khác nhau, công
dân đều nhận thấy là Nhà nớc là ngời có trách nhiệm và có
khả năng bảo vệ lợi ích của họ trên cơ sở những quy định của
pháp luật . Vì vậy, khi quyền và lợi ích của công dân đợc pháp
luật bảo vệ bị ngời khác, hoặc cơ quan Nhà nớc vi phạm, công
dân phải khiếu nại, hoặc tố cáo lên cấp có thẩm quyền. Có thể
nói, khiếu nại, tố cáo xuất hiện nh một hiện tợng tất yếu của xã
hội có giai cấp, có Nhà nớc, do các hành vi vi phạm pháp luật
gây ra.
Suy cho cùng, sự khiếu nại, tố cáo tự nó không có nội dung
và xuất xứ cụ thể mà thờng xuất hiện từ những quyền khác và
có nội dung từ những quyền khác.

Thí dụ: khiếu nại đòi khôi phục việc làm khi quyền lao
động bị xâm phạm; tố cáo hành vi tham nhũng khi lợi ích của
Nhà nớc hay của tập thể bị xâm phạm hoặc đe doạ xâm
phạm.
Hiến pháp, Pháp luật đã ghi nhận và bảo vệ các quyền cơ
bản của công dân về kinh tế, xã hội, và tự do cá nhân... khi
những quyền này bị xâm phạm thì xuất hiện quyền khiếu
nại tố cáo.
Do đó, từ những việc làm trái pháp luật vi phạm đến
quyền và lợi ích của công dân đã đợc pháp luật ghi nhận và
bảo vệ đã làm nảy sinh quyền khiếu nại và tố cáo.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Trong thời gian qua, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo ở
các cấp, các ngành đã có những bớc chuyển biến rõ rệt. Các vụ
việc khiếu nại tố cáo đợc giải quyết cha đợc kịp thời, làm giảm
đáng kể các đơn th khiếu nại, tố cáo tồn đọng và vợt cấp còn
nhiều, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Thủ trởng các cấp, các
ngành cha đợc quan tâm đúng mức, kịp thời, trong công tác
giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Hiện tại và trong thời gian tới đội ngũ cán bộ làm công tác
thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo cần có sự phấn đấu và
trau dồi nghiệp vụ, nghiên cứu các quy định của pháp luật và
từ đó tham mu cho thủ trởng cấp mình giải quyết kịp thời và
đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo của công dân, góp phần
vào sự ổn định tình hình an ninh chính trị, phát triển kinh
tế trên địa bàn.

Chính vì vậy, vẫn còn có ở một số nơi, một số vụ đợc
giải quyết cha đảm bảo quy trình và hiệu quả giải quyết cha
cao, cán bộ làm công tác tham mu trong việc tiếp nhận xử lý vụ
việc còn lúng túng, xác định sai thẩm quyền, đặc biệt nhiều
vụ việc khi giải quyết cha đảm bảo thủ tục về trình tự thủ tục
giải quyết khiếu nại, tố cáo. Chẳng hạn:
- Tình trạng ra quyết định và thụ lý cha hết nội dung
khiếu nại, tố cáo. Do vậy, khi tiến hành thanh tra, xác minh
không hết các nội dung, và cha chủ động trong kế hoạch kiểm
tra xác minh.
- Không thông báo cho ngời khiếu nại biết về việc đã tiếp
nhận và thụ lý vụ việc.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
- Quyết định thành lập đoàn thanh tra cha quy định cụ
thể trách nhiệm và quyền hạn của đoàn thanh tra cũng nh các
đối tợng có liên quan.
- Việc xây dựng đề cơng kế hoạch cho cuộc thanh tra có
khi đoàn thanh tra lại không thực hiện. Do vậy, khi tiến hành
thanh tra không chủ động kế hoạch cũng nh nội dung cần xác
minh, làm cho thời gian giải quyết vụ việc kéo dài theo thời hạn
đã định quá luật định. Mặt khác, có đề cơng nhng đề cơng
cha nêu rõ mục đích yêu cầu hoặc cha vạch ra đợc các nội
dung chủ yếu phục vụ cho việc kiểm tra, xác minh hoặc nội
dung đề ra cha sát với yêu cầu của ngời khiếu nại, tố cáo.
- Khi có kế hoạch lại không thông qua ngời có thẩm quyền
ra quyết định thành lập đoàn phê duyệt nên trong quá trình

chỉ đạo, điều hành các hoạt động của đoàn hoặc ngời có
thẩm quyền còn gặp nhiều khó khăn.
- Không giám sát vào nội dung đề cơng hoặc các nội
dung cần thiết để làm rõ các căn cứ và cơ sở của ngời khiếu
nại.
Cha kiểm tra, xác minh, kết luận đầy đủ các nội dung
giải quyết theo yêu cầu.
Không tiếp xúc với ngời khiếu nại, ngời bị khiếu nại, ngời tố
cáo, ngời bị tố cáo mà chỉ xem xét qua hồ sơ hoặc các đơn
vị khác, sử dụng các tài liệu không đủ giá trị pháp lý....
Nguyên nhân dẫn đến các tồn tại nh đã nêu là do công tác
lãnh đạo, chỉ đạo về giải quyết các khiếu nại, tố cáo nói chung
và thực hiện trình tự thủ tục trong công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo cha đợc quan tâm đúng mức, đội ngũ cán bộ làm
công tác tham mu, tham gia giải quyết các vụ việc khiếu nại tố

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
cáo còn xem nhẹ tính nguyên tắc, tính chất, trình tự thủ tục
giải quyết và cha nhận thức đầy đủ đúng đắn về tầm quan
trọng trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về giải
quyết khiếu nại, tố cáo.
Từ đó dẫn đến hiệu quả, chất lợng giải quyết còn hạn
chế, làm cho các vụ việc khiếu nại tố cáo kéo dài làm giảm
lòng tin trong nhân dân.
Để làm tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo một cách
có hiệu quả, thoả mãn yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của
cơ quan, tổ chức, công dân đảm bảo đúng thủ tục trình tự

pháp luật quy định thì việc tuân thủ thực hiện đúng trình
tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo là một vấn đề cực kỳ
quan trọng mang tính nguyên tắc.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
phần II :
Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo
A. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại
Trình tự giải quyết khiếu nại hành chính là công việc
phải làm theo trình tự để giải quyết vụ việc trên cơ sở tuân
theo các quy định của luật và các văn bản hớng dẫn.
* Thủ tục các bớc giải quyết khiếu nại theo thẩm
quyền.
1. Bớc chuẩn bị giải quyết khiếu nại.
Bớc chuẩn bị giải quyết khiếu nại đợc bắt đầu từ khâu
nghiên cứu sơ bộ vụ việc đến khi đa ra đợc kế hoạch, yêu cầu
công việc cần xem xét, giải quyết cụ thể.
- Thụ lý giải quyết vụ việc:
+ Đây là khâu tiếp theo sau khi đã hoàn tất nghiên cứu
sơ bộ vụ việc. Căn cứ hồ sơ và báo cáo khảo sát của cán bộ
nghiệp vụ nếu khiếu nại thoả mãn các điều kiện quy định tại
Điều I của Nghị định số 67/1999/NĐ- CP, trong vòng 10 ngày
kể từ khi nhận đơn khiếu nại, cấp thẩm quyền quyết định
thụ lý giải quyết vụ, việc và gửi thông báo cho ngời khiếu nại
biết. Ngợc lại, nếu khiếu nại không đủ điều kiện thụ lý thì trả
lời bằng văn bản cho ngời khiếu nại và nêu rõ lý do.
+ Quyết định thụ lý giải quyết khiếu nại của cấp thẩm

quyền là căn cứ pháp lý tiến hành giải quyết khiếu nại. Thực tế
cho thấy còn nhiều cơ quan, đơn vị còn xem nhẹ thủ tục này,
cha xác định quyết định thụ lý là một khâu bắt buộc trong
quá trình giải quyết khiếu nại, nó là cơ sở để tính thời hạn
giải quyết khiếu nại.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
+ Sau khi có quyết định thụ lý giải quyết, hồ sơ vụ việc
có thể đợc chuyển tiếp bàn giao cho cán bộ nghiệp vụ để
thẩm tra, xác minh vụ, việc.
- Nghiên cứu sơ bộ vụ, việc.
+ Nghiên cứu sơ bộ vụ việc khiếu nại là một khâu rất
quan trọng của bớc chuẩn bị. Mục đích của khâu này nhằm
làm rõ và củng cố nội dung chủ yếu về vụ, việc: Chẳng hạn,
tên, địa chỉ, trạng thái thần kinh, t cách ngời khiếu nại, yêu
cầu cơ bản của khiếu nại; cơ sở, căn cứ của các yêu cầu trong
khiếu nại; thẩm quyền giải quyết và tính chất của vụ, việc...
+ Nghiên cứu sơ bộ vụ, việc có thể thực hiện nh sau:
Sau khi khiếu nại của công dân đã đến với cơ quan thẩm
quyền giải quyết thì hồ sơ vụ việc khiếu nại đợc xác lập. Đôi
khi, thực tế khiếu nại đến với cơ quan giải quyết thông qua
con đờng công văn, th từ, chuyển đơn. Do vậy, nghiên cứu hồ
sơ vụ việc, sẽ là công việc đơng nhiên khi làm công tác chuẩn
bị. Tuy nhiên, hồ sơ vụ, việc ở thời điểm này thờng là thông
tin, tài liệu do bên khiếu nại cung cấp:
Đơn hoặc biên bản ghi lời khiếu nại.
Quyết định hành chính hoặc hành vi hành

chính.
Tài liệu khác có liên quan.
Khi việc nghiên cứu qua hồ sơ cha làm rõ đợc các yêu cầu
thì có thể kết hợp qua tiếp xúc với đơng sự, yêu cầu họ trình
bày, cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ. Thông qua đó, các bên
có cơ hội hiểu kỹ hơn về các vấn đề liên quan quyền, lợi ích,
nghĩa vụ của mình trong vụ, việc. Qua việc giải thích, phân
tích của cán bộ tiếp dân ngời khiếu nại có thể nhận thức lại và
Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
thay đổi quyết định của mình về khiếu nại nh điều chỉnh
nội dung khiếu nại, rút đơn khiếu nại. Ngời bị khiếu nại có thể
kịp thời nhận ra sai phạm đi đến khắc phục, sửa chữa.
Nghiên cứu tại địa bàn: Đôi khi việc nghiên cứu
khảo sát ban đầu phải xuống địa bàn nơi có vụ, việc,
bị khiếu nại. Trên thực tế, nhiều vụ việc khiếu nại nhờ
có khảo sát tại địa bàn mà cán bộ nghiệp vụ đã sớm
đề xuất đợc cách xử lý giải quyết kịp thời để khiếu
nại chấm dứt sớm hoặc có cách giải quyết thích hợp sau
này.
Đối với vụ, việc đơn giản, tài liệu, chứng cứ đầy đủ thì
khiếu nại có thể đợc giải quyết ngay, khiếu nại chấm dứt; đối
với vụ việc phức tạp sau khi hoàn tất việc nghiên cứu sơ bộ, cán
bộ, nghiệp vụ kết thúc khâu này bằng báo cáo khảo sát vụ việc
gửi lên cấp có thẩm quyền để làm căn cứ xử lý, giải quyết vụ
việc.
- Xây dựng kế hoạch giải quyết vụ việc.
+ Kế hoạch giải quyết cần nêu ra các công việc phải làm,

tiến độ thời gian của từng việc cụ thể, dự kiến đợc các tình
huống phát sinh khi thực hiện và các điều kiện bảo đảm cần
thiết khi tiến hành giải quyết vụ việc khiếu nại. Kế hoạch giải
quyết chi tiết, đầy đủ ở mức nào hoàn toàn phụ thuộc vào
tính chất, đặc điểm cụ thể của từng vụ, việc.
+ Kế hoạch xây dựng phải đợc nêu ra đợc:
Những nội dung cần phải nghiên cứu bổ sung.
Những vấn đề cần phải thẩm tra, xác minh.
Yêu cầu cơ quan nào giải trình và giải trình
vấn đề gì.
Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Gặp gỡ (cơ quan, cá nhân, ngời liên quan...) để thu thập
thông tin, thẩm tra, xác định chứng cứ.
Các điều kiện phục vụ, tài chính, nhân lực,
giao thông...
Khả năng vấn đề đã phát sinh trong quá trình
giải quyết.
Dự kiến phơng pháp, cách thức tiến hành. Sử
dụng các biện pháp nghiệp vụ nào là chính theo thời
gian, nội dung cụ thể.
Tiến độ, thời gian...
Kế hoạch giải quyết vụ, việc báo cáo và đợc thủ trởng cơ
quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phê duyệt.
- Tập hợp và nghiên cứu tài liệu liên quan đến vụ việc.
Từ kế hoạch đợc nêu ra, để có căn cứ pháp lý và tài liệu
giúp cho giải quyết vụ việc nhanh chóng, ngời thụ lý giải quyết
phải su tầm, tập hợp các tài liệu có liên quan nh:

+ Văn bản, tài liệu do đơn th khiếu nại đề cập làm căn
cứ để khôi phục, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
+ Văn bản, tài liệu liên quan đến quyết định, hành vi bị
khiếu nại. Đây cũng là tài liệu phục vụ cho việc xem xét bảo
đảm tính đúng đắn, hợp pháp của quyết định hành chính
hoặc hành vi bị khiếu nại.
+ Văn bản tài liệu nghiệp vụ hớng dẫn chỉ đạo giải quyết
khiếu nại hành chính của công dân và các lĩnh vực có liên
quan.
+ Văn bản, tài liệu tham khảo; đặc điểm lãnh thổ, dân
c, tài liệu phục vụ đã giải quyết tơng tự....

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Trên cơ sở kế hoạch giải quyết đã đợc thông qua và tài
liệu về vụ việc đợc su tầm, tuỳ theo tính chất vụ việc cần
thiết phải nghiên cứu, tập huấn nghiệp vụ trong nội bộ trớc khi
triển khai chính thức.
2. Bớc thẩm tra, xác minh chứng cứ.
Quyết định giải quyết khiếu nại của cấp có thẩm quyền
phụ thuộc vào những báo cáo, kết luận, kiến nghị của cán bộ
thụ lý giải quyết. Báo cáo, kết luận phải dựa trên cơ sở các tài
liệu, thông tin đã đợc thu thập, xác minh theo những quy định
của pháp luật.
Do vậy, đây là bớc quyết định trong xem xét giải quyết,
việc khiếu nại. Đồng thời, nó cũng là bớc đòi hỏi cao nhất về
trình độ nghiệp vụ, năng lực hoạt động nghề nghiệp của cán
bộ thụ lý giải quyết vụ, việc.

Khi tiến hành thẩm tra, xác minh chứng cứ cần thiết vận
dụng một số biện pháp nghiệp vụ cơ bản sau:
- Làm việc với ngời khiếu nại, ngời bị khiếu nại, ngời có liên
quan đến vụ, việc thông qua giao tiếp hành chính có yêu
cầu cụ thể. Phải chủ động và chuẩn bị kỹ về nội dung, về
nghiên cứu đối tợng, thủ pháp nghiệp vụ mau chóng đi đến
vấn đề cần quan tâm xác minh.
- Kiểm tra đối chiếu, xem xét thực tế.
Việc kiểm tra đối chiếu, xem xét cụ thể hồ sơ, tài liệu,
kho, quỹ.... liên quan, hoặc đến tại nơi có sự kiện, vụ, việc.
Vấn đề là ở chỗ, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản và các phơng châm chủ yếu, ngời cán bộ nghiệp vụ chỉ có thể đa ra
kết luận nội dung gì, điều gì sau khi đã thẩm tra, xác minh
các tài liệu, sự kiện... Do vậy, việc kiểm tra đối chiếu xem xét

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
đến tận nơi vừa là khâu kết thúc đánh giá chứng cứ nhng
cũng có thể là khâu khởi đầu cho việc đa đến thu thập
thông tin, xác định chứng cứ tiếp theo.
Khâu chuẩn bị cho công việc này bao gồm những vấn
đề đã thu thập đợc những vấn đề còn phải làm rõ, những số
liệu, hiện vật, địa điểm đã đợc cung cấp.... Đó là nội dung
cần thiết phải làm rõ. Song việc chọn yếu tố, tiêu chí nào là
đặc trng, cơ bản để kiểm tra; lựa chọn, thiết lập phơng pháp
kiểm tra nh thế nào cho phù hợp lại là hai vấn đề then chốt
quyết định trong sử dụng biện pháp nghiệp vụ này.
- Yêu cầu giám định (nếu cần).
Biện pháp nghiệp vụ yêu cầu giám định đợc sử dụng khi

tính đúng đắn, chân thực của tài liệu đợc cung cấp, hiện vật
thu thập đợc mà qua việc kiểm tra, xem xét còn nghi ngờ tính
chính xác, độ tin cậy của chứng từ tài liệu thu thập đợc. Cán
bộ thụ lý phải nhờ đến kết luận của các nhà chuyên môn của
các cơ quan có thẩm quyền giám định.
- Đối chất giữa các đối tợng khi cung cấp tài liệu không
thống nhất.
Khi cần thiết, tổ chức các đối tợng cùng nhau giải thích
về thông tin tài liệu cung cấp để khẳng định tính trung thực
của mỗi bên.
- Xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.
Văn bản đợc cơ quan Nhà nớc có thẩm quyền cung cấp là
một căn cứ pháp lý để cán bộ nghiệp vụ xem xét, kết luận vấn
đề trong quá trình thẩm tra xác minh vụ việc.
- Sử dụng các phơng tiện kỹ thuật hỗ trợ.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Các phơng tiện kỹ thuật đợc sử dụng hợp lý với t cách là phơng tiện kỹ thuật nghiệp vụ sẽ tham gia thúc đẩy quá trình
giải quyết khiếu nại kịp thời, chính xác và kinh tế.
- Đánh giá thông tin, xác định chứng cứ.
Khác với các biện pháp trên, ở đây cán bộ nghiệp vụ tiến
hành phân tích tổng hợp, so sánh trên tài liệu, qua tiếp xúc với
các bên, qua đối chất, kiểm tra, xem xét thực tế... để dánh giá
thông tin đã thu thập, xác định chứng cứ.
Bằng phân tích, tổng hợp, so sánh... các vấn đề đợc đối
chiếu với quy định và văn bản pháp luật, chính sách của Nhà
nớc, tìm ra nguyên nhân sai phạm, xác định tính đúng sai

của từng nội dung cụ thể mà khiếu nại đã đề cập....
Trình tự vận dụng các biện pháp nghiệp vụ phụ thuộc vào
quá trình giải quyết cụ thể của vụ, việc khiếu nại. Quá trình
đó đợc thực hiện trong mối quan hệ liên tục phát triển có thể
theo nhiều vòng khác nhau; kiểm tra xem xét- gặp gỡ đơng
sự- phân tích so sánh- kiểm tra xem xét... Quá trình vận dụng
đó phải là quá trình tổng hợp nhiều biện pháp và phải biết sử
dụng thông tin phù hợp nhằm làm cho việc vận dụng các biện
pháp có hiệu quả.
Kết thúc bớc thu thập thông tin, xác định chứng cứ là đã
làm rõ các vấn đề cần thẩm tra, xác minh. Do đó, cán bộ
nghiệp vụ đợc phân công thẩm tra, xác minh vấn đề nào phải
làm báo cáo thẩm tra, xác minh vấn đề đó.
- Tổng hợp báo cáo, chuẩn bị tài liệu.
Đây là khâu tổng hợp toàn bộ phần công việc đã làm của
cán bộ thụ lý giải quyết. Báo cáo tổng hợp kết quả thẩm tra,
xác minh để đi đến kết luận, kiến nghị phục vụ cho việc đa

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
ra quyết định giải quyết khiếu nại. Báo cáo tổng hợp bao gồm
nội dung cơ bản sau:
+ Khái quát nội dung vụ việc khiếu nại.
+ Quá trình thụ lý để giải quyết hoặc quá trình giải
quyết của các cấp thẩm quyền trớc đó.
+ Kết luận, kiến nghị.
Báo cáo tổng hợp kết quả thẩm tra, xác minh của thủ trởng
cơ quan chuyên môn hoặc Chánh thanh tra, thủ trởng cơ quan

quản lý Nhà nớc ra quyết định giải quyết hoặc ủy quyền.
Căn cứ báo cáo tổng hợp kết quả thẩm tra, xác minh của
Thủ trởng cơ quan chuyên môn hoặc Chánh thanh tra, thủ trởng cơ quan quản lý Nhà nớc ra quyết định giải quyết hoặc
uỷ quyền ra quyết định giải quyết theo quy định pháp luật.
Theo luật khiếu nại, tố cáo và Nghị định số 67/1999/NĐCP luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật khiếu nại, tố
cáo, tuỳ theo từng loại vụ việc mà công tác xác minh, kết luận
và kiến nghị giải quyết vụ, việc đợc thủ trởng cấp thẩm quyền
giao cho Thủ trởng cơ quan chuyên môn hoặc Chánh thanh tra.
Đối với loại vụ việc đã qua cấp thẩm quyền giải quyết lần
đầu thì quy định giao cho Chánh thanh tra xác minh, kết
luận và kiến nghị giải quyết. Từ kết quả đó Chủ tịch UBND
cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thể uỷ quyền ra quyết
định giải quyết cho Chánh Thanh tra cùng cấp.
- Dự kiến và hoàn chỉnh phơng án giải quyết.
Phơng án giải quyết đợc dự kiến và hoàn chỉnh sau khi
đã có báo cáo tổng hợp cuối cùng. Để đảm bảo cho vụ việc đợc
giải quyết chính xác, khách quan, thoả đáng, phơng án dự
kiến giải quyết cần phải đợc tham khảo các bên hữu quan, các

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
đoàn thể, thông báo các bên liên quan trớc khi quyết định
chính thức.
Trong những trờng hợp cụ thể, đối với vụ, việc phức tạp,
liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp đôi khi phải mở Hội
nghị t vấn. Tuỳ theo vụ, việc, thành phần hội nghị có thể thu
hẹp hay mở rộng. Thông qua Hội nghị t vấn, tranh thủ ý kiến
đóng góp của các cơ quan, đơn vị, tạo sự thống nhất trong xử

lý, giải quyết vụ, việc. Đồng thời đây là dịp tuyên truyền, tạo
d luận lành mạnh, tích cực sau khi vụ, việc khiếu nại đợc giải
quyết.
Phơng án dự kiến đợc trình lên cấp thẩm quyền xem xét
lần cúoi cùng.
3. Bớc ra quyết định và công bố quyết định giải
quyết khiếu nại.
- Ra quyết định giải quyết.
Ra quyết định giải quyết là khâu kết thúc xem xét giải
quyết khiếu nại theo thẩm quyền. Quyết định giải quyết
khiếu nại đợc ban hành khi đã có báo cáo tổng hợp thẩm tra,
xác minh, đã xem xét các khía cạnh khác nhau của phơng án dự
kiến.
Quyết định giải quyết khiếu nại xác định quan hệ và
ràng buộc trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có
liên quan trớc pháp luật. Ngời khiếu nại, ngời bị khiếu nại, cơ
quan, tổ chức phải thực hiện quyết định để khôi phục, bảo
vệ quyền, lợi ích của các bên theo nội dung quyết định đề
cập đến. Thủ trởng cơ quan ra quyết định giải quyết phải
chịu trách nhiệm theo thẩm quyền ban hành.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Quyết định giải quyết khiếu nại phải đảm bảo đợc
những yêu cầu về hình thức, nội dung theo quy định:
+ Về hình thức: Phải thể hiện đầy đủ các yếu tố của
một quyết định hành chính đợc ban hành theo thẩm quyền.
+ Về nội dung: Phải thể hiện đợc thái độ dứt khoát của

cơ quan có thẩm quyền trong giải quyết vụ, việc khiếu nại.
quyết định bao gồm các vấn đề cơ bản sau:
Nội dung khiếu nại
Kết quả thẩm tra xác minh.
Kết luận về nội dung khiếu nại. Tính chất đúng
sai với mức độ cụ thể.
Căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại.
Kết luận về việc giải quyết trớc đó (nếu không là
quyết định lần đầu)
Việc xử lý quyết định hành chính, hành vi
hành chính vi phạm pháp luật; giải quyết các vấn đề
khác.
Giải quyết quyền, lợi ích các bên có liên quan.
Quyền đợc khiếu nại tiếp theo nh thế nào. Nếu
là quyết định cuối cùng thì ghi rõ.
Quyết định giải quyết khiếu nại đợc gửi cho ngời khiếu
nại, ngời có quyền, lơi ích liên quan; cơ quan hữu quan.
Ngoài ra, nếu không là giải quyết lần đầu thì gửi cho ngời giải quyết trớc đó; nếu là vụ việc do những ngời có trách
nhiệm thì gửi cho ngời đã chuyển đến. Thời hạn gửi chậm
nhất là 07 ngày kể từ khi có quyết định giải quyết.
- Công bố quyết định giải quyết.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Khi cần thiết ngời giải quyết khiếu nại có thể công bố
công khai quyết định đối với ngời khiếu nại, ngời bị khiếu nại.
Việc công bố công khai quyết định giải quyết khiếu nại
có thể tuỳ theo vụ, việc cụ thể mà triệu trập hay không triệu

tập thêm các thành phần.
Đôi khi, do tính chất của vụ, việc, quyết định có thể
công bố qua các phơng tiện thông tin đại chúng để tuyên
truyền giáo dục chung.
4. Bớc thi hành quyết định và hoàn chỉnh hồ sơ vụ
việc.
- Thi hành quyết định giải quyết.
Ngời ra quyết định có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra,
áp dụng các biện pháp cần thiết theo thẩm quyền hoặc yêu
cầu cơ quan Nhà nớc có thẩm quyền áp dụng các biện pháp cần
thiết để giải quyết khiếu nại đợc thi hành nghiêm chỉnh.
Thủ trởng cơ quan hành chính có vụ việc bị khiếu nại kịp
thời sửa đổi hoặc thay thế quyết định hành chính, điều
chỉnh hành vi hành chính có phạm vi; bồi thờng thiệt hại; khôi
phục quyền lợi ích hợp pháp cho ngời bị thiệt hại theo quy
định của pháp luật.
- Hồ sơ lu trữ.
Hồ sơ vụ, việc đợc lập gửi vào lu trữ để giúp cho quản lý,
theo dõi công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đồng thời nó còn
là căn cứ cho các cơ quan thẩm quyền xem xét giải quyết
khiếu nại ở cấp tiếp theo hoặc các vụ, việc có liên quan khác.
Hồ sơ đợc lập bao gồm:
+ Đơn th khiếu nại, biên bản ghi lời khiếu nại (nếu có).
+ Văn bản trả lời của ngời bị khiếu nại.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
+ Biên bản thẩm tra, xác minh, kết luận, kết quả giám

định.
+ Quyết định giải quyết khiếu nại.
+ Tài liệu khác có liên quan.
+ Văn bản uỷ quyền, giao xem xét, kết luận, kiến nghị...
Nhìn chung, quy trình xem xét giải quyết khiếu nại hành
chính bao gồm các bớc : tiếp nhận vụ, việc; chuẩn bị, xem xét
giải quyết; thẩm tra xác minh; ban hành quyết định và công
bố quyết định; tổ chức thi hành và theo dõi. Trong mỗi bớc đợc
chia ra nhiều khâu khác nhau. đối với những vụ việc đơn giản
có thể thực hiện giải quyết với trình tự thủ tục rút gọn.
b. Trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo.
I.

Thủ tục giải quyết tố cáo.

Khác với trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại đã đợc
quy định đầy đủ, chi tiết trong Luật khiếu nại, tố cáo còn thủ
tục giải quyết tố cáo chỉ đợc quy định có tính nguyên tắc và
đợc xác định bắt đầu t giai đoạn tiếp nhận tố cáo đến việc
xem xét, giải quyết và lập hồ sơ đến khi kết luận và xử lý vụ,
việc.
Cơ quan Nhà nớc nhận đơn tố cáo có trách nhiệm phân
loại và tiến hành thủ tục giải quyết nh sau:
1. Nếu tổ chức thuộc thẩm quyền giải quyết của mình
hoặc không thuộc thẩm quyền giải quyết thì giải quyết theo
điều 43 Nghị định số 67/1999/NĐ-CP nếu đơn tố cáo nặc
danh, mạo danh thì xử lý theo Nghị định số 62/2002/NĐ- CP
của Chính phủ ngày 14/6/2002.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012

Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
2. Ngời có thẩm quyền giải quyết tố cáo hoặc thủ trởng
cơ quan đợc giao nhiệm vụ xác minh phải ra quyết định về
việc tiến hành xác minh nội dung tố cáo.
3. Việc thu thập tài liệu, chứng cứ trong quá trình xác
minh, giải quyết tố cáo phải đợc ghi chép thành văn bản. Sau
khi kết thúc xác minh, ngời đợc giao nhiệm vụ xác minh phải có
văn bản kết luận về nội dung tố cáo.
4. Ngời giải quyết tố cáo, sau khi kết thúc việc xác minh,
kết luận thì ra quyết định xử lý những sai phạm theo nội
dung đơn tố cáo.
5. Ngời giải quyết tố cáo phải gửi văn bản kết luận vụ việc
tố cáo theo thẩm quyền do pháp luật quy định, quyết định xử
lý tố cáo cho những cơ quan, tổ chức theo quy định của Luật
khiếu nại, tố cáo và thông báo cho ngời tố cáo có kết quả giải
quyết nếu họ yêu cầu trừ những nội dung thuộc danh mục bí
mật Nhà nớc.
6. Việc giải quyết tố cáo phải đợc lập thành hồ sơ bao
gồm:
- Đơn tố cáo hoặc bản ghi lời tố cáo.
- Biên bản xác minh, kết quả giám định, tài liêu, chứng cứ
thu thập đợc trong quá trình giải quyết.
- Văn bản giải trình của ngời bị tố cáo.
- Kết luận về nội dung tố cáo, văn bản kiến nghị biện
pháp xử lý.
- Quyết định xử lý.
- Các tài liệu có liên quan.
II. Nội dung giải quyết tố cáo.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
1. Giao nhiệm vụ cho thanh tra viên (hoặc chuyên
viên) thụ lý đơn tố cáo. Có thể liên hệ với ngời tố cáo để tìm
hiểu thêm sự việc (nhng phải bảo đảm nguyên tắc giữ bí mật
cho ngời tố cáo).
- Viết báo cáo tóm tắt nội dung đơn tố cáo, nêu rõ nội
dung sự việc, họ tên, chức vụ ngời bị tố cáo; vi phạm, tính chất,
mức độ vi phạm và đề xuất những biện pháp giải quyết.
- Xây dựng kế hoạch giải quyết. Kế hoạch giải quyết phải
đầy đủ các mục sau:
+ Phạm vi sự việc cần làm rõ các bớc tiến hành.
+ Các bằng chứng liên quan cần xác minh.
+ Đối tợng có liên quan.
+ Thời gian cần thiết để tiến hành.
+ Các yêu cầu, điều kiện khác nh giám định hoặc yêu
cầu đề nghị các cơ quan có liên quan bổ sung cán bộ.
2. Thủ trởng cơ quan có thẩm quyền ra quyết định
thụ lý giải quyết.
Quyết định này là căn cứ pháp lý để tiến hành công
việc giải quyết tố cáo, đồng thời cũng để nâng cao trách
nhiệm của ngời giải quyết trớc thủ trởng đơn vị và pháp luật.
Trong quyết định cần nêu rõ:
- Họ tên, chức vụ của cán bộ đợc giao nhiệm vụ xác minh.
- Nội dung cần xác minh.
- Thời gian tiến hành.
- Quyền hạn và trách nhiệm của ngời đợc giao nhiệm vụ

xác minh.
3. Thẩm tra, xác minh:

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
Đây là bớc thực hiện các biện pháp nghiệp vụ có tầm quan
trọng đặc biệt và có ý nghĩa quyết định nhất trong quá
trình giải quyết tố cáo. Những việc cần làm trong bớc này:
- Tiếp xúc với ngời tố cáo, yêu cầu họ cung cấp thêm tài
liệu; bằng chứng (nếu có) để làm rõ thêm sự việc.
- Làm việc với ngời bị tố cáo về nội dung mà ngời tố cáo
nêu ra và yêu cầu ngời bị tố cáo giải trình bằng văn bản theo các
bằng chứng để tự bảo vệ.
- Tiến hành thu thập, thẩm tra, xác minh thông tin, tài liệu
các nguồn khác để làm rõ nội dung sự việc.
Nếu ngời bị tố cáo giải trình không rõ và tài liệu chứng
cứ không bảo đảm giá trị pháp luật thì yêu cầu giải trình lại
cho rõ.
- Khi làm việc với ngời bị tố cáo, phải ghi biên bản cụ thể,
rõ ràng, những nội dung gì đã đợc giải trình có căn cứ pháp
luật, những nội dung nào cha giải trình đợc không giải trình
đợc; hai bên cùng ký biên bản.
Trong quá trình giải quyết tố cáo ngời đợc giao nhiệm vụ
xác minh phải tạo điều kiện để ngời bị tố cáo giải trình, đa
ra các bằng chứng để chứng minh tính đúng, sai của nội dung
tố cáo.
Phơng pháp xác minh vụ, việc rất phong phú, đa dạng,
song một trong phơng pháp thờng đợc áp dụng : Khi làm việc

với ngời bị tố cáo thì đa ra những cơ sở lập luận của ngời tố
cáo đề nghị ngời bị tố cáo giải trình và ngợc lại khi làm việc
với ngời tố cáo đa những lý lẽ của ngời bị tố cáo để làm rõ hơn
nội dung tố cáo.

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
4. Kiểm tra lại các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ để
đối chiếu với các chế độ, chính sách và pháp luật hiện
hành của Nhà nớc.
- Tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ giải quyết tố cáo có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng, là căn cứ pháp luật để giúp cho
việc kết luận đầy đủ, chính xác những hành vi, vi phạm của
ngời bị tố cáo. Do đó, trớc khi kết luận một vấn đề gì nhất
thiết phải kiểm tra đánh giá đầy đủ các chứng cứ làm cơ sở
giải quyết vụ việc.
- Đối chiếu sự việc, tài liệu, bằng chứng với các quy định
của chính sách, pháp luật (có hiệu lực trong thời gian xảy ra vụ,
việc) để xác định đúng- sai từng sự việc.
5. Khi hoàn thành công tác xác minh có đủ thông tin
cần thiết, cần kết luận sơ bộ vụ, việc.
- Tiến hành thông báo dự thảo kết luận cho hai bên đơng
sự.
Nếu một trong hai bên đơng sự cha thống nhất thì yêu
cầu bên cha nhất trí cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ để làm
rõ và đi đến thống nhất.
Nếu cả hai bên đơng sự cha thống nhất, một trong hai
bên hoặc cả hai bên không cung cấp thêm tài liệu, bằng chứng

cụ thể thì ghi biên bản lu hồ sơ.
6. Viết báo cáo kết luận về vụ, việc.
Đây là phần quan trọng nhất, quyết định tính hiệu quả
của cơ quan giải quyết tố cáo. Kết luận phải gọn, rõ ràng,
chính xác, viện dẫn điều luật hoặc chính sách phải đầy đủ
cả về nội dung và hình thức văn bản. Thông thờng, văn bản
kết luận có thể chia làm ba phần:

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012


Một số vấn đề cơ bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo
- Nêu tình hình đặc điểm chung.
+ Giới thiệu khái quát về đối tợng.
+ Tóm tắt nội dung báo cáo.
+ Kết quả đã giải quyết của các cấp.
- Nêu kết quả điều tra xác minh từng nội dung.
+ Khẳng định sự việc đúng- sai của các bên đối tợng.
+ Chỉ ra nguyên nhân (Khách quan, chủ quan) trong
đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.
- Làm rõ những sai phạm về kinh tế, chính trị, xã hội và
tổ chức.
- Nêu kết luận, kiến nghị:
+ Nêu những hành vi, vi phạm chủ yếu nh tham
ô, lạm dụng chức vụ, quyền hạn.
+ Quy rõ trách nhiệm cá nhận hoặc tập thể.
Nếu thấy hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu cấu thành
tội phạm thì đề nghị thủ trởng cho làm thủ tục chuyển giao
hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý.
7. Căn cứ vào kết quả xác minh kết luận về nội dung

tố cáo, ngời giải quyết tố cáo tiến hành xử lý theo thẩm
quyền.
7.1. Trong trờng hợp ngời bị tố cáo không vi phạm chính
sách, pháp luật thì phải có kết luận rõ và thông báo bằng văn
bản cho ngời bị tố cáo, cơ quan quản lý ngời bị tố cáo biết,
đồng thời xử lý hoặc kiến nghị cơ quan Nhà nớc có thẩm
quyền xử lý ngời cố tình tố cáo sai sự thật.
- Trong trờng hợp ngời bị tố cáo có vi phạm pháp luật, vi
phạm các quy định về nhiệm vụ, công vụ phải xử lý kỷ luật, xử

Lớp: Bồi dỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên lớp K10A-2012