thuyết trình dân sự bài tập nhóm

1.Ai là người đại diện cho cháu Nam (Người bị thiệt hại về sức khỏe ) tại phiên
tòa xét xử về tội cố ý gây thương tích đối với anh Sơn?
Theo khoản 1 Điều 134 BLDS 2015 thì :
“ Đại diện là việc cá nhân, pháp nhân (sau đây gọi chung là người đại diện) nhân
danh và vì lợi ích của cá nhân hoăc pháp nhân khác ( Sau đây gọi chung là người
được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự”.
* Đại diện được phân làm 2 loại
- Đại diện theo pháp luật
- Đại diện theo ủy quyền :
Áp dụng vào tình huống trên thì đây phải là đại diện theo pháp luật, do cháu
Nam bị chấn thương sọ não, chưa đủ năng lực hành vi dân sự ( 8 tuổi)cho nên
không thể bằng ý chí của mình để có thể ủy quyền cho người khác thực hiện quyền
và lợi ích của mình mà phải được đại diện theo pháp luật.
Điều 136 BLDS 2015 quy định về đại diện theo pháp luật của cá nhân, thì
khoản 1 có quy định rằng: “Cha, mẹ đối với con chưa thành niên”. Trong tình
huống, cháu Nam chưa thành niên, tuy nhiên không thể áp dụng theo khoản 1 Điều
136 là để cha, mẹ đại diện được do mẹ của Nam là chị Hà đã bị mất năng lực hành
vi dân sự. Còn cha của Nam thì đương nhiên không thể đại diện được cho Nam do
ông chính là người bị truy tố và phải chấp hành án phạt, do đó cha mẹ đều không
có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và cần phải có người giám hộ. Khi đó quyền
đại diện sẽ đồng thời được chuyển giao cho người giám hộ của con chưa thành
niên


Việc đại diện để bảo vệ quyền và lợi ích cho Nam sẽ được thực hiện theo
khoản 2 Điều 136, cụ thể là đại diện của người giám hộ đối với người được giám
hộ. Đó là: “Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người
có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu
được Tòa án chỉ định.”
Căn cứ theo khoản 1 Điều 47 BLDS 2015 quy định về người được giám hộ
thì trường hợp trên Nam là người chưa thành niên (8 tuổi) chị Hà là mẹ cháu Nam

bị mất năng lực hành vi dân sự, anh Sơn bị tòa án tuyên bố tội cố ý gây thương tích
với con đẻ nên cũng bị hạn chế quyền đối với con. Do đó Nam là người được giám
hộ theo điểm b khoản 1 Điều 47 BLDS 2015.
Theo Điều 52 BLDS 2015 quy định về người giám hộ đương nhiên của
người chưa thành niên thì các cá nhân đều có thể trở thành người giám hộ đương
nhiên của người được giám hộ là người chưa thành niên. Trường hợp có tranh chấp
giữa những người giám hộ quy định tại Điều 52 BLDS 2015 về người hoặc tranh
chấp việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ. Trường hợp cử, chỉ
định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem
xét nguyện vọng của người này. (Khoản 1 Điều 54 BLDS 2015). Ngoài ra, giám hộ
cũng tương tự như việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con của cha mẹ, do đó,
yếu tố tình cảm rất quan trọng giữa người được giám hộ và người giám hộ. Đứa trẻ
chưa thành niên đủ sáu tuổi trở lên có thể yêu quý hoặc không có thiện cảm với
người giám hộ sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giám hộ sau này.
Từ những căn cứ trên, ta thấy Nam là con chung duy nhất của anh Sơn và
chị Hà nên người giám hộ sẽ là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại theo quy định
tại khoản 2. Nhưng do đang có tranh chấp giữa những người này nên Tòa án sẽ cư


người giám hộ theo quy định và phải hỏi ý kiến nguyện vọng của Nam do Nam đa
8 tuổi.
2. Giả sử anh Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội cố ý gây thương tích thì
anh còn tư cách đại diện theo pháp luật của Nam không?
Tại Khoản 1 Điều 73 Luật hôn nhân và gia đình quy định: “Cha, mẹ là người
đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực
hành vi dân sự, trừ trường hợp con có người khác làm giám hộ hoặc có người khác
đại diện theo pháp luật”.
Theo quy định điều 136 (BLDS 2015) về người đại diện theo pháp luật của
cá nhân cho thấy, người đại diện của người chưa thành niên có thể là cha mẹ, có
thể là người giám hộ của người chưa thành niên. Trong trường hợp trên nếu anh

Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội cố ý gây thương tích thì anh Sơn không còn
đủ tư cách đại diện pháp luật cho Nam.
Theo quy định tại Khoản 1 và 2 Điều 69 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy
định về nghĩa vụ và quyền của cha mẹ thì cha mẹ cần phải Thương yêu con, Trông
nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành
niên. Và trong mọi trường hợp con cái luôn cần đến sự quan tâm, giáo dục của các
bậc làm cha, làm mẹ.Việc anh Sơn phải chấp hành hình phạt về tội cố ý gây thương
tích mà còn là những hành vi bạo lực đối với chính đứa con của mình thì càng
không thể chấp nhận được.
Theo quy định tại Điều 49 BLDS 2015 quy định về điều kiện để trở thành
người đại diệntrước tiên phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có tư cách đạo
đức tốt và đặc biệt là không bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 3 Điều
này.Trong tình huống trên nếu anh Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội cố ý gây
thương tích thì đương nhiên anh Sơn không đủ điều kiện là người đại diện cho
Nam theo quy định của pháp luật.


Mặt khác theo quy định tại Khoản 4 Điều này thì điều kiện cần thiết để trở
thành người đại diện là người không bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con
chưa thành niên.
Và đương nhiên trong trường hợp anh Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội
cố ý gây thương tích cho Nam, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, vi phạm nghĩa vụ
trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì anh sẽ bị hạn chế quyền đối với
con chưa thành niên.
Như vậy theo giả tình huống trên thì anh Sơn là người bị hạn chế quyền đối
với con chưa thành niên còn chị Hà là người không đủ điều kiện để thực hiện
quyền và nghĩa vụ đối với con.Trong trường hợp này việc trông nom, chăm sóc
Nam sẽ được giao cho người giám hộ theo quy định của BLDS và đương nhiên anh
Sơn sẽ không còn đủ tư cách đại diện theo pháp luật cho con
3. Nam có bắt buộc phải có người giám hộ không? Tại sao? Ai sẽ là người

giám hộ cho Nam?
3.1. Nam có bắt buộc phải có người giám hộ không? Tại sao?
Theo khoản 1 Điều 46 BLDS 2015 quy định:
“Giám hộ là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định, được Ủy ban
nhân dân cấp xa cư, được Tòa án chỉ định hoặc được quy định tại khoản 2 Điều
48 của Bộ luật này (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm
sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng
lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (sau đây
gọi chung là người được giám hộ)”.
Trong trường hợp này, do cháu Nam chưa đủ 15 tuổi, tức là người chưa thành niên
nên phải có người giám hộ theo quy định tại khoản 1 Điều 47 BLDS 2015. Ở đây,


cháu Nam là người chưa thành niên, lại là con trong gia đình có hoàn cảnh đặc
biệt: cha mẹ ly hôn; mẹ cháu Nam là chị Hà đã bị mất khả năng nhận thức và làm
chủ hành vi do gặp tai nạn dẫn đến chấn thương sọ não; đồng thời bố đẻ là anh Sơn
thường xuyên đánh đập cháu mỗi khi uống rượu say và đỉnh điểm là Nam đã bị bố
đánh chấn thương sọ não do đi học bị điểm kém. Khi đó, anh Sơn bị Tòa án tuyên
bố hạn chế quyền đối với con theo điểm a khoản 1 Điều 85 Bộ luật Hôn nhân và
gia đình năm 2014. Cháu Nam là người chưa thành niên có mẹ bị mất năng lực
hành vi dân sự và cha bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con theo điểm b
Khoản 1 Điều 47 BLDS 2015. Như vậy, cháu Nam cần phải có người giám hộ để
có thể được chăm sóc, bảo đảm về sức khỏe cũng như an toàn; bảo vệ quyền cũng
như lợi ích hợp pháp của cháu.
Như vậy, cháu Nam trong trường hợp này bắt buộc phải có người giám hộ
3.2. Ai sẽ là người giám hộ cho Nam?
Trong tình huống trên, cháu Nam chưa thành niên nên người giám hộ sẽ theo
quy định tại Điều 52 BLDS 2015:
Do cháu Nam không có anh, chị ruột nên ông bà nội, ông bà ngoại sẽ là
người giám hộ đương nhiên của cháu và cả ông bà nội, ông bà ngoại đều có quyền

bình đẳng trong việc giám hộ cho cháu chưa thành niên theo quy định tại Khoản 1
Điều 104 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
Pháp luật đề cao sự thoả thuận tự nguyện của đương sự trong việc xác định
quyền giám hộ cho trẻ. Do đó, trong trường hợp này, nếu được một trong hai bên
hoặc cả hai bên yêu càu giải quyết thì cán bộ tư pháp – hộ tịch cần tổ chức việc hoà
giải để các bên tự thoả thuận với nhau, căn cứ vào vào khả năng, điều kiện của
người giám hộ, vào tình cảm giữa người giám hộ và người được giám hộ… để
quyết định xem ai là người thực hiện tốt nhất nghĩa vụ giám hộ.


Trong trường hợp hai bên không thoả thuận được về người giám hộ cho
cháu thì ở đây phát sinh tranh chấp. Việc này được quy định tại khoản 1 Điều 54
BLDS 2015:
Khi đó, tòa án sẽ căn cứ vào thực tế vụ việc, điều kiện làm giám hộ của các
bên, quan hệ tình cảm giữa người giám hộ và người được giám hộ, khả năng bảo
đảm việc phát triển tốt nhất về thể chất và tinh thần để quyết định giao cháu bé cho
ai làm giám hộ.
Như vậy, ông bà nội và ông bà ngoại đều có quyền ngang nhau trong việc
chăm sóc, nuôi dưỡng và giám hộ cho cháu, tuy nhiên, dựa trên sự thỏa thuận của
hai bên và nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án sẽ chỉ định người giám
hộ. Trong trường hợp này có tranh chấp xảy ra thì Tòa án sẽ chỉ định người giám
hộ, đồng thời phải xem xét nguyện vọng của cháu Nam (do cháu Nam đa 8 tuổi)
4. Nếu anh Sơn đã chấp hành xong hình phạt tù có thời hạn mà Nam chưa
thành niên thì việc giám hộ đối với Nam có chấm dứt không? Tại sao?
căn cứ vào Điểm b khoản 1 Điều 47 (BLDS 2015), điểm c Khoản 1 Điều 62
(BLDS 2015), điểm a Khoản 1 và khoản 2 Điều 85 (Luật hôn nhân và gia đình
2014) thì ta có xét các trường hợp có thể xảy ra là:
Thứ nhất, đối với trường hợp của anh Sơn sau khi ra tù thì anh Sơn vẫn
trong thời gian bị Tòa án hạn chế quyền đối với con (Khoản 2 Điều 85 Luật hôn
nhân và gia đình 2014) hoặc chưa được xóa án tích về tội cố ý gây thương tích đối

với con đẻ hoặc là vì vi phạm các tội thuộc Chương XI và XXIV BLHS (Khoản 2
Điều 64 BLHS 1999 sửa đổi bổ sung 2009) mà chưa được xóa án tích. Thì việc
trông nom, giáo dục, chăm sóc và quản lý tài sản của Nam sẽ giao cho người giám
hộ. Khi đó cháu Nam cần phải có người giám hộ và việc giám hộ đương nhiên sẽ
không chấm dứt.


Thứ hai,sau khi ra khỏi tù đã hết thời gian bị hạn chế quyền đối với con hoặc
đã được xóa án tích và từ khi chấp hành xong bản án anh Sơn không phạm tội mới
trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 64 (BLHS 1999 sửa đổi bổ sung 2009).
Nếu lúc nàyanh Sơn có đủ điều kiện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, có
những biểu hiện tốt. Khi đó, anh Sơn không còn thuộc trường hợp không thể chăm
sóc, bảo vệ cho con thì cháu Nam đương nhiên không cần người giám hộ và quan
hệ giám hộ cũng chấm dứt.