Kế Hoạch Triển Khai Trường Học Nâng Cao Sức Khỏe Phòng Chống BKLN, Việt Trì 2011

KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI
TRƯỜNG HỌC NÂNG CAO SỨC KHỎE
PHÒNG CHỐNG BKLN, VIỆT TRÌ 2011

Trung tâm Truyền thông GDSK Trung ương


Bệnh không lây nhiễm
 Bệnh không lây nhiễm

•
•
•
•

có nguyên nhân phức tạp,
do nhiều yếu tố nguy cơ gây nên,
diễn biến trong một thời gian dài,
có thể gây ra tàn tật và trong phần lớn các
trường hợp là không thể khỏi hoàn toàn


Một số BKLN
Bệnh tim mạch

• Tăng huyết áp: khoảng 25% người trưởng
thành

• Đột quy,
• Nhồi máu cơ tim…

Một số BKLN
Đái tháo đường: khoảng 5,4%

• Có nhiều biến chứng nguy hiểm


Một số BKLN
Ung thư

• Mắc mới 100 000 – 150000/năm
• Chết 70 000/năm


Yếu tố nguy cơ BKLN
Phần lớn các BKLN có cùng chung yếu
tố nguy cơ về hành vi như hút thuốc, lạm
dụng rượu bia, chế độ ăn không hợp lý
và ít vận động thể lực


Yếu tố nguy cơ BKLN
Hút thuốc

• 57% nam giới trưởng thành hút hàng ngày
• Là nguy cơ của rất nhiều bệnh


Rụng tóc

Đục nhân mắt

Cao răng

Nếp nhăn
Điếc
Ung th da

Ung th thanh quản

Chuyển màu da

Loãng xơng
Bệnh tim
Bệnh phổi
phổi, K
phụi
Loét dạ dày
Giảm khả năng sinh con

Bệnh vảy nến

Bệnh Buerger (Bệnh viêm
tắc mạch máu chi)


Các yếu tố nguy cơ
Ăn ít rau và trái cây

• Ăn ít rau và trái cây là nguy cơ bệnh tim mạch

ung thư đường tiêu hóa

• VN: 80% người dân ăn không đủ lượng rau,
trái cây

• Khuyến cáo của WHO: ít nhất 400g/ngày


Các yếu tố nguy cơ
Ăn ít rau và trái cây

• Ăn ít rau và trái cây là nguy cơ bệnh tim mạch
ung thư đường tiêu hóa

• VN: 80% người dân ăn không đủ lượng rau,
trái cây

• Khuyến cáo của WHO: ít nhất 400g/ngày


Các yếu tố nguy cơ
Ăn nhiều thức ăn chiên/rán, nhiều chất
béo làm tăng nguy cơ BKLN


Các yếu tố nguy cơ
Uống nước ngọt có ga, ăn nhiều đồ
ngọt… cũng là nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ
Ăn mặn (ăn nhiều muối) là nguy cơ tăng
huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, ung
thư dạ dày, suy thận, loãng xương

• WHO khuyến cáo không nên ăn quá 5 g
muối/ngày


Các yếu tố nguy cơ
Ít hoạt động thể lực
• VN: 30% người trưởng thành
• Là nguy cơ Thiếu máu cơ tim,
đột quỵ Đái tháo đường,
ung thư…


Các yếu tố nguy cơ
Thừa cân béo phi

• Là nguy cơ của hầu hết các BKLN phổ biến
• VN: 25% (béo phi 1%)


Tắt vòi nước hay lau sàn nhà?


Sự phát triển các BKLN là hậu quả của
việc phơi nhiễm lâu dài đối với các YTNC
Nguyên tắc chung phòng chống các BKLN

là phòng các YTNC bởi vi các yếu tố nguy
cơ của ngày hôm nay sẽ là bệnh tật của
ngày mai.
Xây dựng trường học nâng cao sức khỏe
là một hoạt động quan trọng để bảo vệ
sức khỏe trẻ em, loại trừ các hành vi nguy
cơ, phòng mắc BKLN trong tương lai.


Giới thiệu
Mô hinh trường học nâng cao sức khỏe
phòng chống BKLN tại Việt Tri


Mô hình trường học nâng cao sức khỏe
Địa điểm: Trường tiểu học (Tiên cát)
Thời gian triển khai: 2-12/2011
Là mô hinh thí điểm ở VN
Áp dụng khung hoạt động trường học
nâng cao sức khỏe của WHO
Chọn lọc, điều chỉnh phù hợp với thực tế
và hướng tới phòng chống các hành vi
nguy cơ mắc BKLN


Mô hình trường học nâng cao sức khỏe
Đơn vị thực hiện

• Trung tâm Truyền thông GDSK TƯ
• Sở Y tế Phú Thọ (Trung tâm TTGDSK tỉnh)

• Trường Tiểu học Tiên cát
Cơ quan phối hợp hỗ trợ

• Trung ương: Viện Dinh dưỡng quốc gia, Cục Y
tế dự phòng, Bộ Giáo dục đào tạo

• Tỉnh: Trung tâm Y tế dự phòng, Phòng Giáo dục,
Trạm Y tế

Cơ quan tài trợ: WHO


Thiết kế mô hình
Thiết
Thiết kế
kế mô
mô hình,
hình, chọn
chọn trường
trường
Đánh
Đánh giá
giá ban
ban đầu
đầu

Thực hiện

Đánh
Đánh giá

giá sau
sau can
can thiệp
thiệp
Hoàn
Hoàn thiện,
thiện, phổ
phổ biến
biến mô
mô hình
hình

Theo doi, giám sát

Thành
Thành lập
lập điều
điều phối,
phối,
tập
tập huấn,
huấn, XD
XD tài
tài liệu
liệu


Chủ đề trọng tâm
Tăng cường thực hành chế độ
DD hợp lý

• Ăn nhiều rau và trái cây
• Hạn chế ăn chất béo: mỡ động
vật, thức ăn nhanh, bim bim,
snack…

• Hạn chế uống nước ngọt có ga,
đồ ngọt…

• Giảm ăn mặn
Tăng cường vận động thể lực
Phòng chống thuốc lá


Các cấu phần chính của mô hình
Lồng ghép
trong các bài
giảng và
chương trình
giảng dạy

Tạo môi trường
xã hội và vật
chất hỗ trợ cho
thay đổi hành vi

Tạo mối liên kết
giữa nhà
trường, gia
đình và cộng
đồng

Các hoạt động chính
1. Khảo sát đánh giá ban đầu

•

Chọn trường

•

Hội thảo với tỉnh để khảo sát
thực trạng

•

Điều tra đánh giá ban đầu
tại trường học


Các hoạt động chính
2. Thành lập tiểu ban điều phối hoạt động
3. Thiết lập mạng lưới cộng tác viên