Kế Toán Các Nội Dung Liên Quan Đến Thay Đổi Chính Sách Kế Toán, Ước Tính Kế Toán Và Các Sai Sót (VAS 23, VAS 29, TT20)

CHƯƠNG 4
KẾ TOÁN CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN ĐẾN THAY ĐỔI CHÍNH SÁCH KẾ TOÁN, ƯỚC TÍNH KẾ TOÁN VÀ CÁC SAI SÓT
(VAS 23, VAS 29, TT20)

1


NỘI DUNG

2


PHAÀN 1:
MỘT SỐ THUẬT
NGỮ

3


MỘT SỐ THUẬT NGỮ
Chính sách kế toán
Là các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ
thể được DN áp dụng trong việc lập và trình bày BCTC.
Ước tính kế toán
Là một quá trình xét đoán dựa trên những thông tin tin
cậy nhất và mới nhất tại thời điểm đó.
Bỏ sót hoặc sai sót trọng yếu
Việc bỏ sót hoặc sai sót được coi là trọng yếu nếu chúng có
thể làm sai lệch đáng kể BCTC, làm ảnh hưởng đến quyết
định kinh tế của người sử dụng BCTC.

4


MỘT SỐ THUẬT NGỮ

Điều chỉnh hồi tố
Là việc điều chỉnh những ghi nhận, xác định giá trị và trình
bày các khoản mục của BCTC như thể các sai sót của kỳ trước
chưa hề xảy ra.
Áp dụng hồi tố
Là việc áp dụng 1 CSKT mới đối với các giao dịch, sự kiện phát
sinh trước ngày phải thực hiện các chính sách kế toán.
5


MỘT SỐ THUẬT NGỮ
Áp dụng phi hồi tố

- Là áp dụng chính sách kế toán mới đối với các
giao dịch và sự kiện phát sinh kể từ ngày có sự
thay đổi chính sách kế toán;
- Là ghi nhận ảnh hưởng của việc thay đổi ước
tính kế toán trong kỳ hiện tại và tương lai do ảnh
hưởng của sự thay đổi.
6


PHAÀN 2:
THAY ĐỔI
CHÍNH SÁCH

KẾ TOÁN

7


NỘI DUNG CHÍNH

Khái niệm
Các trường hợp thay đổi CSKT
Áp dụng hồi tố khi thay đổi CSKT
Hướng dẫn xử lý khi có sự thay đổi CSKT
Ảnh hưởng của việc áp dụng hồi tố khi thay đổi CSKT
Trình bày BCTC về thay đổi CSKT

8


1. KHÁI NIỆM

Thay đổi chính sách kế toán là việc
thay đổi các nguyên tắc, cơ sở và
phương pháp kế toán cụ thể mà
doanh nghiệp đã áp dụng trong việc
lập và trình bày BCTC.

9


VÍ DỤ

 Thay đổi phương pháp tính giá hàng tồn
kho.
 Thay đổi phương pháp hạch toán chênh
lệch tỷ giá hối đoái.
 Thay đổi phương pháp kế toán chi phí đi
vay.

10


2. CÁC TRƯỜNG HỢP THAY ĐỔI CSKT

 Có sự thay đổi theo quy định của pháp luật hoặc

của chuẩn mực kế toán, chính sách và chế độ kế toán.
 DN tự thay đổi chính sách kế toán của mình với

mục đích làm cho BCTC cung cấp thông tin tin cậy và
thích hợp hơn.

11


2. CÁC TRƯỜNG HỢP THAY ĐỔI CSKT
Các TH sau đây có phải là thay đổi chính sách KT?
Áp dụng 1 CSKT cho các giao dịch, sự kiện có sự
1 biệt cơ bản so với các giao dịch, sự kiện đó
khác
đã xảy ra trước đây.

Áp dụng 1 CSKT mới cho các giao dịch, sự kiện chưa
2
phát sinh trước đó hoặc không trọng yếu.

Đánh
giá lại TSCĐ theo quy định của Nhà nước.
3
12


3. ÁP DỤNG HỒI TỐ KHI THAY ĐỔI CSKT

Khi

DN thay đổi CSKT do áp dụng lần đầu các quy định của pháp luật hoặc CMKT, chế độ KT:
 Nếu đã có hướng dẫn cụ thể (cho phép hồi tố hoặc không hồi tố) thì phải thực hiện theo
hướng dẫn đó.
 Nếu không có các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể thì phải áp dụng hồi tố CSKT mới.
Nếu DN tự nguyện thay đổi CSKT thì phải áp dụng hồi tố chính sách kế toán mới.

13


Là việc áp dụng một chính sách kế
toán mới đối với các giao dịch, sự
kiện phát sinh trước ngày phải thực
hiện các chính sách kế toán đó.

Quá khứ

14


+ Là áp dụng chính sách kế toán mới đối
với các giao dịch và sự kiện phát sinh kể
từ ngày có sự thay đổi chính sách kế
toán.
+ Là ghi nhận ảnh hưởng của việc thay
đổi ước tính kế toán trong kỳ hiện tại và
tương lai do ảnh hưởng của sự thay đổi.
Hiện tại và tương
lai
15


HƯỚNG DẪN XỬ LÝ KHI CÓ SỰ THAY ĐỔI CSKT

- Khi có sự thay đổi CSKT phải áp dụng hồi tố trừ khi
không thể xác định được ảnh hưởng cụ thể của
từng kỳ hoặc ảnh hưởng lũy kế của sự thay đổi.
- Nếu không thể áp dụng hồi tố một CSKT mới do
không thể xác định được ảnh hưởng lũy kế của tất cả
các kỳ KT trước đó thì DN sẽ áp dụng hồi tố kể từ kỳ
KT sớm nhất mà DN có thể thực hiện được việc
16 dụng hồi tố.
áp


ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC ÁP DỤNG HỒI TỐ
KHI THAY ĐỔI CSKT

BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH - NĂM N

Nă
m
thay
đổi:
Nă
mN

17

Chỉ tiêu

Năm nay

Năm trước

Chỉ tiêu bị ảnh
hưởng

Số đã ghi
nhận theo
CSKT mới

Điều chỉnh
ảnh hưởng
của năm N-1

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN - NGÀY 31/12/N

Chỉ tiêu
Chỉ tiêu bị ảnh
hưởng

Năm nay
Số đã ghi
nhận theo
CSKT mới

Năm trước
Điều chỉnh
ảnh hưởng lũy
kế

Lợi nhuận sau
thuế chưa PP

Số liệu đã tự
điều chỉnh

Điều chỉnh
ảnh hưởng lũy


TRÌNH BÀY TRÊN BCTC VỀ THAY ĐỔI CSKT
DN phải trình bày trong Bản TMBCTC những thông tin
sau:
 Tên chính sách kế toán;
 Hướng dẫn chuyển đổi chính sách kế toán;
 Bản chất của sự thay đổi chính sách kế toán;

 Mô tả các qui định của hướng dẫn chuyển đổi (nếu có);
 Ảnh hưởng của việc thay đổi CSKT đến các năm trong
tương lai;
 Các khoản được điều chỉnh vào năm hiện tại và mỗi năm
trước, như:
- Từng khoản mục trên BCTC bị ảnh hưởng;
- Chỉ số lãi cơ bản trên cổ phiếu;
 Khoản điều chỉnh cho các năm trước trình bày trên BCTC;
 Trình bày lý do và mô tả CSKT đó được áp dụng như thế
nào và bắt đầu từ khi nào nếu không thể áp dụng hồi tố đối
với một năm nào đó trong quá khứ, hoặc đối với năm sớm
18
nhất.


Ví dụ 1:
DN ABC có năm tài chính từ ngày 1/1/2016 đến ngày
31/12/2016. Đầu năm 2015, DN ABC đã áp dụng phương
pháp tính giá hàng xuất kho là FIFO. Đầu năm 2016, DN
ABC thay đổi chính sách kế toán sang phương pháp
BQGQ. Biết rằng doanh thu năm 2014 của công ty ABC
dưới 20 tỷ đồng (do đó được áp dụng mức thuế suất 20%
cho năm 2015)
Việc áp dụng hồi tố chính sách kế toán làm cho giá vốn
hàng bán trong năm 2016 tăng lên 14 trđ.
Biết rằng, số liệu trên BCTC của DN ABC năm 2016 như
sau:

19

Ví dụ 1:
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH

CHỈ TIÊU

DOANH NĂM 2016

NĂM 2015

1. DTBH và CCDV

100 tr

130 tr

2. GVHB

80 tr

100 tr

3. LNKT trước thuế

20 tr

30 tr

4. Chi phí thuế TNDN hiện hành

4 tr

6 tr

5. LN sau thuế TNDN

16 tr

24 tr

20


Ví dụ 1:
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
CHỈ TIÊU

NĂM 2016

NĂM 2015

150 tr

100 tr

Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước

15 tr

12 tr

Vốn đầu tư của chủ sở hữu

305 tr

305 tr

LN chưa phân phối

46 tr

30 tr

TÀI SẢN
Hàng tồn kho
….
NGUỒN VỐN

Yêu cầu: Xác định ảnh hưởng và điều chỉnh số liệu khi thay đổi
chính sách kế toán.

21


Bài giải
1. Các ảnh hưởng trên BCKQHĐSXKD:

22

Bài giải
2. Điều chỉnh số dư trên BCĐKT

23


Bài giải
2. Điều chỉnh số dư trên BCĐKT

24


Bài giải
3. Khi lập BCKQKD năm 2016, DN ABC phải điều chỉnh
thông tin so sánh của năm 2016 (nghĩa là năm 2015), như
sau:
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH

CHỈ TIÊU

DOANH

NĂM 2016

NĂM 2015

1. DTBH và CCDV
2. GVHB
3. LNKT trước thuế
4. Chi phí thuế TNDN hiện hành

5. LN sau thuế TNDN

25