giáo án ngữ văn 7 bài 16

Ngày soạn: 9/9/2015
Ngày dạy: 7B: 11/9; 7A: 12/9/2015
Tiết 16 - Bài 4

LUYỆN TẬP TẠO LẬP VĂN BẢN
I. Mục tiêu
* Mức độ cần đạt:
- Học sinh củng cố được những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập văn
bản và làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập văn bản.
- Biết tạo lập một văn bản tương đối đơn giản, gần gũi với đời sống và công
việc học tập của mình.
- HS có ý thức tạo lập một văn bản với đầy đủ các bước.
* Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1. Kiến thức:
- Học sinh hiểu về văn bản và quy trình tạo lập văn bản.
2. Kĩ năng:
- HS biết vận dụng lý thuyết vào một bài thực hành tổng hợp.
II. Chuẩn bị:
- GV: Bảng phụ ghi đoạn văn cho HS tham khảo.
- HS: Bảng nhóm
III. Phương pháp, kỹ thuật dạy học:
- Quy nạp, thực hành, trao đổi đàm thoại, thuyết trình...
- Kĩ thuật đắp bông tuyết
IV. Tổ chức giờ học
1. Ổn định tæ chøc: (1p)
2. Kiếm tra bài cũ: (3p)
H: Để tạo lập một văn bản, người viết cần thực hiện các bước như thế nào?
- Bốn bước
+ Định hướng chính xác.
+ Tìm ý và sắp xếp ý (lập dàn ý)
+ Diễn đạt các ý thành câu, đoạn

+ Kiểm tra, sửa chữa.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động của thầy trò
TG
Hoạt động 1: Khởi động
1p
GV dẫn dắt: Các em đã hiểu khá rõ về các
bước tạo lập văn bản. Tìm hiểu bốn bước
đó không phải chỉ để biết mà chủ yếu là
để áp dụng trong quá trình tạo lập một
văn bản bất kỳ một cách đúng qui trình,
để chất lượng của VB được nâng cao
hơn…
Hoạt động 2: Củng cố kiến thức
Mục tiêu: HS củng cố lại những kiến
1

Nội dung chính


thức có liên quan đến việc tạo lập văn bản
và làm quen hơn nữa với các bước của 6p I. Củng cố kiến thức:
quá trình tạo lập văn bản.
H. Thế nào là liên kết trong văn bản?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
( LK là 1 trong những tính chất quan
trọng nhất của văn bản, làm cho văn bản
trở nên có nghĩa, dễ hiểu; làm cho các
câu, đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ
với nhau. LK được thể hiện ở cả nội dung

và hình thức.)
H. Thế nào là bố cục trong văn bản?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
( Là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn
theo một trình tự, một hệ thống rành
mạch, hợp lý.)
H. Mạch lạc trong văn bản là gì?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Các phần, câu, đoạn trong văn bản phải
cùng nói về một đề tài, thể hiện 1 chủ đề
chung xuyên suốt. Các phần, các đoạn
phải được sắp xếp theo 1 trình tự rõ ràng,
hợp lý....)
H: Nhắc lại quá trình tạo lập văn bản?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(- Định hướng chính xác:
+ viết cho ai?
+viết để làm gì?
+viết cái gì?
+viết như thế nào?
- Tìm ý và sắp xếp ý để có bố cục rành
mạch, hợp lí thể hiện đúng định hướng
trên.
- Diễn đạt các ý thành câu, đoạn.
- Kiểm tra và sửa chữa.)
Hoạt động 3: Hướng dãn luyện tập
30p II. LuyÖn tËp
Mục tiêu: - Học sinh hiếu về văn bản và
quy trình tạo lập văn bản.
Em h·y viÕt th cho mét ngêi

b¹n ®Ó b¹n hiÓu vÒ vẻ đẹp
GV cho học sinh đọc yêu cầu bài tập sgk.
của đất níc và con người Việt
Nam.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
a. Tìm hiểu đề:
H: Hãy xác định thể loại cho đề bài trên?
- Thể loại: viết thư
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
- Đối tượng: Viết cho bạn (người
bạn ở nước ngoài)
2


H: Hãy xác định đối tượng của đề bài
trên?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(viết cho ai)
H: Mục đích của lá thư dó là gì ? Nội
dung của đề là gì?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
GV nhận xét, kết luận

*H: Hãy xác định ý cơ bản em cần viết
trong bức thư đó?
HS thảo luận nhóm 4, TG: 4p
Báo cáo, điều hành, chia sẻ
GV nhận xét KL.

H: Thông thường một văn bản gồm mấy

phần?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Ba phần: mở bài, thân bài, kết bài)
H: Bố cục một bức thư gồm những phần
nào?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Phần mở đầu, phần chính và kết thúc)
H: Phần mở đầu viết những gì?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
Ngày tháng, tên người nhận thư....
*H: Em sẽ viết ntn cho tự nhiên mà ko
gượng gạo khô khan vẫn thể hiện được lí
do viết thư cho bạn?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ, TG: 1p
(Nhận được thư bạn em hồi âm hoặc do
đọc sách xem ti vi giới thiệu về đất nước
bạn mà em liên tưởng đến đất nước mình
muốn bạn cùng biết cùng chia sẻ niềm tự
hào...)
H: Em định viết về nội dung gì cho phần
chính của bức thư?

- Mục đích: gây thiện cảm của bạn
đối với đất nước và con người VN.
- Nội dung: giúp bạn hiểu về vẻ
đẹp đất nước, con người VN.
b.Tìm ý:
- Lí do viết thư.
- Giới thiệu cảnh đẹp tiêu biểu của
đất nước hoặc truyền thống lịch sử

hoặc đặc sắc văn hoá phong tục
của dân tộc, giới thiệu vẻ đẹp về
tâm hồn, phẩm chất, hình thức của
người VN.
2. Lập dàn ý:

a. Mở đầu bức thư:
Nêu lí do viết thư cho bạn.

b. Phần chính bức thư:
*H: Nếu giới thiệu về truyền thống lịch
sử của đất nước mình em sẽ chọn lựa nội
dung nào?
3

- Giới thiệu:
+ Truyền thống lịch sử, hoặc cảnh


HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(HS chọn một trong ba nội dung SGK gợi
ý)
Có thể giới thiệu về truyền thống lịch sử
lâu đời của dân tộc ta:
+ Hơn 1000 năm đô hộ cuối cùng độc lập
là do lòng yêu nước, truyền thống đoàn
kết quý báu của nhân dân ta đã tạo dựng
nên...
+ Từ thời Bà Trưng, Bà Triệu đến Lê Lợi,
Quang Trung… nhân dân đã ghi nhiều

chiến công hiển hách.
+ Sau này nhân dân ta đã anh dũng chiến
thắng hai đế quốc sừng sỏ Pháp, Mĩ.
*H: Giới thiệu về con người VN em sẽ
chọn những nét đẹp nào? Em sẽ kết thúc
bức thư ntn?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
H. Phần kết thúc bức thư cần lựa chọn
nội dung nào?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
HS thực hiện bước 3: Diễn đạt thành văn:
Dựng đoạn. HĐ cá nhân (20 phút)
Các cá nhân Tổ 1 viết phần mở đầu.
Tổ 2 viết 1 đoạn trong phần chính bức
thư.
Tổ 3 viết phần kết thúc bức thư.
- HS đọc bài. Nhận xét
- GV nhận xét, sửa chữa (cho điểm).
GV treo bảng phụ ghi đoạn văn tham
khảo.
Chào Ma-ri-a!
Mình rất vui mừng khi đọc thư và nghe
bạn kể về đất nước hằng yêu dấu của bạn
Mình có thể tưởng tượng ra những ngọn
núi phủ đầy tuyết trắng, những cơn gió
đem hơi lạnh từ biển thổi vào. Thậm chí
mình có thể cảm nhận được vị hăng trong
lành của những rừng thông trên mảnh
đất bạn đang sống. Mình hiểu bạn yêu
thương từng góc từng con người trên

mảnh đất của tổ quốc bạn đến nhường
nào.
4

đẹp hoặc đặc sắc văn hoá phong
tục của đất nước.

+ Nét đẹp truyền thống của con
người VN: Phẩm chất, giao tiếp,
tài năng...

c. Phần kết thúc:
Lời chào, lời chúc, lời hứa luôn
trao đổi thông tin qua thư với bạn.
3. Diễn đạt thành văn
(Dựng đoạn - Xây dựng bài viết
hoàn chỉnh)

4. Kiểm tra sửa chữa


4. Củng cố:(2p)
- Nêu các bước trong quá trình tạo lập văn bản?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
- Định hướng chính xác
- Tìm ý và sắp xếp ý
- Diễn đạt các ý
- Kiểm tra lại
5. Hướng dẫn học bài: (2p)
- Hoàn thiện bài tập ở nhà, xem lại nội dung tạo lập văn bản.

- Soạn bài : “ Sông núi nước Nam”
“ Phò giá về kinh”
+ Tìm hiểu đặc điểm thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngũ ngôn tứ tuyệt.
+ Trả lời các câu hỏi trong phần đọc - hiểu văn bản ở hai bài.

5