giáo án ngữ văn 7 bài 6

Ngày soạn: 22/8/2015
Ngày dạy: 7A:26 -7B:27/8/2015
Bài 2 - Tiết 6
Văn bản: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ. (Tiếp theo)
- Khánh Hoài I. MỤC TIÊU :
* Mức độ cần đạt
- HS hiểu được hoàn cảnh và tình càm, tâm trạng của các nhân vật trong
truyện. Nhận ra được cách kể chuyện trong văn bản.
- Đọc – hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng
các nhân vật.
- Giáo dục tình cảm anh em sâu nặng, yêu thương đùm bọc lẫn nhau trong mọi
hoàn cảnh.
* Trọng tâm kiến thức, kĩ năng.
1. Kiến thức:
- HS phân tích một số hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc nghệ thuật của văn bản thể
hiện được tư tưởng chủ đề của truyện.
2. Kĩ năng:
- Kể và tóm tắt truyện phân tích một số chi tiết nghệ thuật thể hiện nội dung, ý
nghĩa của văn bản...
II. CÁC KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC:
1. KN tự nhận thức: Nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương
và trách nhiệm của cá nhân đối với hạnh phúc gia đình.
2. KN giao tiếp, phản hồi/ lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ.
III. CHUẨN BỊ
- GV: SGK, SGV, sách CKT-KN,tranh minh họa
- HS: Bài soạn, bảng nhóm, bút dạ.
IV. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC:
1/ Phương pháp: đọc, trao đổi đàm thoại, phân tích, bình, nêu vấn đề thảo luận
nhóm.
2/ Kĩ thuật : Sử dụng kĩ thuật động não,
V. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:

1. Ổn định tổ chức: 1p. Sĩ số, hát đầu giờ
2. Kiểm tra bài cũ : (4p)
- Em hãy tóm tắt văn bản "Cuộc chia tay của những con búp bê".
Cha mẹ Thành và Thủy chia tay nhau. Cả hai anh em đều đã khóc rất nhiều. Bố mẹ
chia tay, hai anh em cũng phải chia tay, búp bê cũng phải đem chia ra. Hai anh em
nhơ đến kỉ niệm xưa và vô cùng buồn bã. Thủy không muốn chia con Em Nhỏ và Vệ
Sĩ nhưng lại sợ không ai canh giấc ngủ cho anh. Thành đưa Thủy chia tay cô giáo và
các bạn. Cuối truyện là hình ảnh hai anh em chia tay nhau. Trước khi xe chuyển bánh,
Thủy để lại cho anh con Em Nhỏ để nó không phải xa con Vệ Sĩ.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :

1


Hoạt động của thầy và trò
T/g
Nội dung
Hoạt động1: khởi động
1'
GV: Trước hoàn cảnh éo le của gia đình,
hai anh em lại càng yêu thương, gắn bó
với nhau hơn. Thành đưa em đến chia tay
cô giáo, các bạn. Vậy cảnh chia tay lớp
học và cảnh hai anh em chia tay nhau ở
cuối truyện đã diễn ra như tếh nào?
Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp VB.
I. Đọc, thảo luận chú thích
II. Bố cục:
Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản
III. Tìm hiểu văn bản:

- Mục tiêu: HS cảm nhận được nỗi buồn
1. Cuộc chia tay búp bê.
của bé Thủy khi phải chia tay lớp học và
nỗi đau khổ của hai anh em khi chia tay
nhau.
HS đọc đoạn "gần trưa...chào tất cả các 20'
bạn, tôi đi".
H- Em hãy tìm những chi tiết diễn tả cuộc
chia tay của Thủy với lớp học?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
GV nhận xét, ghi bảng
H- Vì sao thủy lại khóc thút thít, khóc
nức nở?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Mái trường là nơi ghi dấu bao kỉ niệm
buồn vui với thầy cô, bạn bè. Rồi đây
thầy cô, bạn bè, rồi đây lớp học, hàng cây
đã in bao dấu chân em sẽ trở thành kỉ
niệm. Và em sẽ phải chia xa mãi mãi. Em
đến đây không chỉ là từ giã mái trường
mà còn là từ giã tuổi thơ của mình. Tất cả
với em giờ thành báu vật ấu thơ.
H*Qua các chi tiết trên em có cảm nghĩ gì
về tình cảm cô, các bạn dành cho Thủy ?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ TG 2p
GV: Một cuộc chia tay bất ngờ đầy lưu
luyến, đầy xót thương. Một cuộc chia tay
tràn nước mắt.
H- Chi tiết nào trong cuộc chia tay của
Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng

và chi tiết nào khiến em cảm động nhất?
Vì sao?
2

2. Cuộc chia tay với lớp học

- Thuỷ: khóc thút thít, nức nở.
- Cô giáo: sửng sốt, ôm chặt lấy
Thuỷ, cô tái mặt, nước mắt giàn
giụa.
- Các bạn: khóc thút thít, sững
sờ., nắm chặt tay Thuỷ.

Cô giáo và các bạn cảm thông,
xót thương trước hoàn cảnh éo le
của Thủy. Cuộc chia tay với lớp
học diễn ra lưu luyến, tràn đầy
nước mắt.


HS thảo luận cặp đôi báo cáo, chia sẻ
Thời gian 3p
GV nhận xét KL:
+ Chi tiết bất ngờ: "Em sẽ không được đi
học nữa, do nhà bà ngoại xa trường quá,
nên mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa
quả để ra chợ ngồi bán"
+ Chi tiết cảm động nhất có thể là chi tiết
cô giáo tặng cho Thủy quyển vở và cây
bút máy nắp vàng ; cũng có thể là chi tiết

sau khi nghe Thủy cho biết không được đi
học nữa, cô tâm thốt lên : "Trời ơi!", "cô
giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa".
- GV: một em bé không được đến trường
đó là điều đau xót nhất đối với tất cả
chúng ta.
GV liên hệ thực tế vấn đề về quyền trẻ
em
H-Em hãy giải thích vì sao khi dắt Thủy
ra khỏi trường tâm trạng của Thành lại
"kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình
thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên
cảnh vật"?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Thành thấy kinh ngạc vì c/s vẫn diễn ra
bình thường... thế mà Thành và Thủy lại
phải chịu sự mất mát quá lớn. Cả đất trời
như sụp đổ trong tâm hồn em thế mà bên
ngoài tất cả vẫn bình thường như không
có gí xảy ra -> nghệ thuật miêu tả tâm lý
nhân vật của t/g làm tăng nỗi buồn sâu
thẳm, trạng thái thất vọng bơ vơ của nhân
vật).
HS quan sát tranh
H- Cho biết bức tranh minh họa cho sự
việc nào của truyện ?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Cuộc chia tay của hai anh em. Anh nhìn
theo bóng mẹ và em. Em chân bước đi
nhưng vẫn còn ngoái lại mãi nhìn anh).

HS chú ý vào đoạn cuối văn bản
8’
H- Khi đồ đạc đã được cất lên xe tải
chuẩn bị cho cuộc ra đi, hình ảnh Thành,
3

3. Cuộc chia tay của hai anh em


Thủy hiện lên qua những chi tiết nào?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
+ Thủy: như người mất hồn mặt tái xanh
như tàu lá, chạy vội vào nhà ghì lấy búp
bê, khóc nức lên, nắm tay anh dặn
dò...trèo lên xe rồi lại tụt xuống đặt con
Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ...
+ Thành: cũng khóc nấc lên, nhìn cái
bóng liêu xiêu của em..mếu máo, đứng
như chôn chân xuống đất.
H-Trong đoạn văn này, tác giả sử dụng
nhiều từ loại, hình ảnh nào? Các từ loại,
hình ảnh ấy diễn tả cuộc chia tay của hai
anh em như thế nào?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
GV bình: Vẫn biết chia li là điều không
tránh khỏi. Vậy nhưng khi đối diện với sự
thực phũ phàng ấy, Thủy vẫn thấy sợ hãi,
đau đớn đến tột cùng. Cái hành động vội
vàng chạy vào nhà ôm láy búp bê, hôn
ghì lấy nó thật cuống quýt. Đó là cái

cuống quýt của cô em gái khi sắp phải xa
anh trai. Thủy dặn búp bê, nói với búp bê
hay mượn lời búp bề để giãi bày lòng
mình với anh trai: Xa mày con Em Nhỏ
sẽ buồn lắm…Anh ơi bao giờ anh rách áo
hãy tìm về với em để em vá cho anh.
Thủy muốn nói với anh rằng em rất nhớ
anh, anh đừng quên ở phương trời xa em
luôn nhớ đến anh, xin anh đừng quên cô
em gái bé nhỏ này cũng như đừng quên kỉ
niệm ấu thơ anh em mình đã cùng đi qua.
H- Kết thúc truyện Thủy đã lựa chọn
cách giải quyết chia búp bê như thế nào?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Để lại con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ để
chúng không bao giờ xa nhau)
H- Vì sao bé Thủy để lại con Em Nhỏ cho
anh mà không giữ lại cho mình? Chi tiết
này nói lên điều gì?
HS thảo luận nhóm 4, báo cáo, chia sẻ
Thời gian 4p
4

- Sử dụng các động từ, hình ảnh
so sánh gợi tả cuộc chia tay vô
cùng đau đớn, xúc động của hai
anh em.


- GV nhận xét kl: Búp bê không xa nhau

nhưng con người phải xa nhau, đó là chi
tiết xúc động và hàm chứa ý nghĩa sâu sắc
khiến người đọc càng thêm thương cảm
một bé gái giàu lòng vị tha, nhân ái bao
la. Mong muốn những đứa trẻ không bao
giờ phải xa nhau. Như một lời nhắc khẽ
mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ
hạnh phúc gia đình không nên vì lí do gì
làm tổn hại đến t/c tự nhiên trong sáng
của trẻ thơ.
H- Cảm nhận của em về nhân vật Thủy
và Thành trong câu truyện?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
GV kết luận

- Thủy là một em bé với tâm hồn
trong sáng, nhân hậu giàu tình
thương yêu với anh trai nhưng
phải chịu nỗi đau không đáng có.
- Thành là người anh thương em
vô hạn, đau đớn vì phải xa em.

Hoạt động 5: Tổng kết - Ghi nhớ.
3'
- Mục tiêu: HS khái quát được những
nét cơ bản về nghệ thuật và nội dung của
truyện.
H- Nét đặc sắc độc đáo về nghệ thuật của
văn bản?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ

- Xây dựng tình huống tâm lí nhân vật.
- Lựa chọn ngôi thứ nhất để kể, lời kể
chân thực, giản dị phù hợp với tâm trạng
nhân vật nên có sức truyền cảm.
- Khắc họa hình tượng nhân vật trẻ nhỏ
(Thành và Thủy) qua đó gợi lên suy nghĩ
về cách ứng xử, lựa chọn của cha mẹ.
- Lời kể tự nhiện theo trình tự sự việc.
H-Qua câu chuyện này, theo em tác giả
muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
(Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia
đình. Mỗi người cần phải biết giữ gìn gia
đình hạnh phúc).
HS đọc ghi nhớ SGK tr-27

IV. Ghi nhớ (sgk tr - 27)

Hoạt động 6: Luyện tập
4'
- Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đẫ học

V. Luyện tập
Bài 1: Viết về cuộc chia tay

5

- Nội dung
- Nghệ thuật

đề làm bài tập thực hành.

không đáng có, văn bản toát lên
một thông điệp về quyền trẻ em.
Đó là thông điệp nào?
- Không thể đầy trẻ em vào tình
cảnh bất hạnh.
- Người lớn và xã hội hãy chăm
lo và bảo vệ quyền hạnh phúc của
trẻ em.

GV gọi HS đọc phần đọc thêm.
4. Củng cố:( 2p)
- Hãy nêu cảm nghĩ của em về Thành và Thủy?
- Khái quát nội dung và nêu ý nghĩa của truyện?
HS HĐCN trình bày, chia sẻ
Cuộc chia tay đầy nước mắt của hai anh em Thành và Thủy vì bố mẹ bỏ nhau, câu
chuyện khuyên mọi người phải giữ vững tổ ấm gia đình...
5. Hướng dẫn học bài: (2p)
- Tóm tắt lại văn bản, học nội dung ghi nhớ, làm bài tập 1, 2, 3, 8 (SBT).
- Chuẩn bị bài : Bố cục trong văn bản và mạch lạc trong văn bản (trả lời câu hỏi
trong phần I.

6