Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở thị xã sầm sơn, tỉnh thanh hóa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

ĐỖ THỊ NGA

PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG
Ở THỊ XÃ SẦM SƠN, TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

ĐỖ THỊ NGA

PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG
Ở THỊ XÃ SẦM SƠN, TỈNH THANH HÓA
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số: 60 31 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VŨ ĐỨC THANH
XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu
trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học của
luận văn chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào.


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và viết luận văn tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm
giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài trƣờng.
Đặc biệt xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Vũ Đức Thanh,
ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, định hƣớng và giúp đỡ tôi về chuyên môn trong suốt
thời gian hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cám ơn tập thể các thầy cô giáo trong phòng Đào tạo,
trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong quá trình học tập, nghiên cứu để tôi thực hiện tốt luận văn này. Đồng thời
xin chân thành cám ơn các cơ quan chuyên môn của thị xã Sầm Sơn đã tạo điều
kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu để tôi hoàn thành luận văn này một cách
tốt nhất.
Qua đây tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, ngƣời thân,
những ngƣời luôn ủng hộ, động viên tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập,
nghiên cứu và thực hiện đề tài. Trong quá trình thực hiện, luận văn khó tránh khỏi
những sai sót, rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp của quý thầy cô và bạn

đọc để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn!


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ i
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. ii
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ .................................................................................... iii
MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC
VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG .....................................5
1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ...........................................5
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển du lịch bền vững .....................................................11
1.2.1. Phát triển bền vững .....................................................................................11
1.2.2. Phát triển du lịch theo hướng bền vững ......................................................11
1.3. Kinh nghiệm phát triển du lịch theo hƣớng bền vững trong và ngoài nƣớc ......21
1.3.1. Một số điển hình phát triển du lịch không bền vững ...................................21
1.3.2. Một số kinh nghiệm phát triển du lịch theo hướng bền vững ......................23
1.3.3. Những bài học kinh nghiệm cho Sầm Sơn ...................................................26
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..........................................................28
2.1. Phƣơng pháp luận ...............................................................................................28
2.1.1. Chủ nghĩa duy vậy biện chứng ....................................................................28
2.1.2. Chủ nghĩa duy vậy lịch sử ...........................................................................29
2.2. Các phƣơng pháp cụ thể .....................................................................................29
2.2.1. Phương pháp trừu tượng hóa khoa học ......................................................29
2.2.2. Phương pháp logic kết hợp với phương pháp lịch sử .................................30
2.2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu .....................................................................31
2.3.4. Phương pháp thống kê .................................................................................32
2.3.5. Phương pháp phân tích và phương pháp tổng hợp .....................................33
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG

Ở THỊ XÃ SẦM SƠN ...............................................................................................35
3.1. Điều kiện và tiềm năng cho phát triển du lịch ở thị xã Sầm Sơn Sầm Sơn .......35


3.1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội ở thị xã Sầm Sơn .............................35
3.1.2. Tiềm năng cho phát triển du lịch ở thị xã Sầm Sơn ....................................38
3.2. Thực trạng phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở Sầm Sơn giai đoạn 2010 –
2015 ...........................................................................................................................44
3.2.1. Thực trạng xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển du lịch theo
hướngbền vững thị xã Sầm Sơn .............................................................................44
3.2.2. Ban hành các văn bản pháp quy tạo dựng hành lang pháp lý cho phát triển
du lịch theo hướng bền vững thị xã Sầm Sơn ........................................................48
3.2.3. Thực trạng xây dựng bộ máy và quản lý cáchoạt động du lịch ..................51
3.2.4. Công tác kiểm tra, thanh tra các hoạt động du lịch ....................................58
3.3. Đánh giá sự phát triển du lịch ở thị xã Sầm Sơn theo quan điểm phát triển bền
vững ...........................................................................................................................60
3.3.1. Những thành công chủ yếu ..........................................................................60
3.3.2. Hạn chế và những nguyên nhân của hạn chế ..............................................68
Chƣơng 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG Ở
THỊ XÃ SẦM SƠN GIAI ĐOẠN 2016 - 2020 ........................................................74
4.1. Bối cảnh quốc tế và trong nƣớc ảnh hƣởng đến phát triển du lịch theo hƣớng
bền vững ở thị xã Sầm Sơn .......................................................................................74
4.1.1. Bối cảnh quốc tế ..........................................................................................74
4.1.2. Bối cảnh trong nước ....................................................................................75
4.2. Mục tiêu và quan điểm phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã
Sầm Sơn ....................................................................................................................77
4.2.1. Mục tiêu phát triển du lịch Sầm Sơn đến năm 2020 ...................................77
4.2.2. Quan điểm phát triển du lịch Sầm Sơn ........................................................79
4.3. Một số giải pháp phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở Sầm Sơn ...............80
4.3.1. Hoàn thiện công tác xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển du lịch ...80

4.3.2. Giải pháp cho xây dựng cơ chế vận dụng pháp luật và chính sách của nhà
nước về phát triển du lịch theo hướng bền vững ...................................................82


4.3.3. Giải pháp cho xây dựng tổ chức bộ máy quản lý và phát triển du lịch theo
hướng bền vững ở thị xã Sầm Sơn .........................................................................84
4.3.4. Giải pháp trong công tác thanh tra, kiểm tra công tác tổ chức, quản lý các
hoạt động du lịch ...................................................................................................91
4.3.5. Nhóm các giải pháp điều kiện .....................................................................92
KẾT LUẬN ...............................................................................................................96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................98


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

AEC

2

ANTT

An ninh thị trƣờng

3

ATGT

An toàn giao thông

4

CN-TTCN

5

DN

6

GPMB

Giải phóng mặt bằng

7

KT-XH

Kinh tế - xã hôi

8

PCCC

Phòng cháy chữa cháy

9

TTP

10

UBND

11

UNESCO

Cộng đồng kinh tế ASIAN

Công nghiệp – Tiểu thủ công nghiệp
Doanh nghiệp

Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dƣơng
Ủy ban nhân dân
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc

i


DANH MỤC BẢNG

Nội dung

STT

Bảng

1

Bảng 3.1

Một số loại hải sản phục vụ khách du lịch

43

2

Bảng 3.2

Tổng doanh thu du lịch thị xã Sầm Sơn giai đoạn 2010 – 2015

60

3

Bảng 3.3

4

Bảng 3.4

So sánh cơ sở lƣu trú giai đoạn 2006-2010 và 2011- 2015

63

5

Bảng 3.5

Lao động du lịch trực tiếp giai đoạn 2011-2015

65

6

Bảng 3.6

Thời gian lƣu trú trung bình của khách du lịch ở Sầm Sơn

69

7

Bảng 3.7

Các cơ sở lƣu trú phân theo chất lƣợng dịch vụ năm 2015

70

8

Bảng 4.1

Định hƣớng phát triển du lịch Sầm Sơn đến năm 2020

79

Lƣợng khách du lịch nội địa đến Sầm Sơn giai đoạn
2010 – 2014

ii

Trang

61


DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ
STT

Hình

Nội dung

Trang

1

Sơ đồ 3.1

Bộ máy tổ chức quản lý du lịch ở thị xã Sầm Sơn

51

2

Hình 3. 1

3

Hình 3.2

Số lƣợt khách du lịch quốc tế đến Sầm Sơn giai
đoạn 2011-2015
Lƣu lƣợng khách du lịch đến trong tuần

iii

68
69


MỞ ĐẦU
1. Tínhcấp thiết của đề tài
Sự phát triển nhanh và mạnh của ngành công nghiệp không khói trong những
năm vừa qua đã và đang mang lại nguồn thu quan trọng cho các nền kinh tế. Với
tiềm năng hết sức to lớn của mình, du lịch đƣợc xem là một trong những ngành kinh
tế lớn của thế giới. Tuy nhiên, cũng nhƣ nhiều ngành kinh tế khác, bên cạnh sự phát
triển nhanh của ngành công nghiệp này, chúng đang ta phải đối mặt với tình trạng ô
nhiễm môi trƣờng tại các khu du lịch, các tệ nạn xã hội liên quan đến du lịch gia
tăng. Đứng trƣớc vấn đề đó đòi hỏi phải tìm ra một con đƣờng phát triển du lịch hợp
lý và hài hòa, sao cho các vấn đề về kinh tế, văn hóa, dân số, xã hội, tài nguyên, môi
trƣờng phải đƣợc xem xét một cách tổng thể để cùng phát triển, để không cản trở

đến sự phát triển của nhau ở hiện tại cũng nhƣ trong tƣơng lai. Con đƣờng đó chính
là sự phát triển bền vững du lịch theo hƣớng bền vững.
Khu du lịch Sầm Sơn thuộc thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa là một trong
những khu du lịch nghỉ mát nổi tiếng ở Việt Nam từ những năm đầu thế kỷ 20. Sầm
Sơn có nhiều tiềm năng du lịch, nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử văn
hóa. Trong những năm gần đây, Sầm Sơn đã có những đổi mới và chuyển biến tích
cực tạo rađiểm nhấn cho một địa danh hấp dẫn đối với du khách. Mặt khác, những
thay đổi trong cách thức tổ chức và quản lý hoạt động du lịch cũng góp phần quan
trọng thúc đẩy kinh tế – xã hội Sầm Sơn, cũng nhƣ ngành kinh tế du lịch Thanh
Hóa phát triển, tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hoá - hiện
đại hoá, đồng thời tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động, tăng thu ngân sách
cho nhà nƣớc và mở rộng hợp tác kinh tế, giao lƣu văn hoá, phát triển xã hội giữa
Sầm Sơn – Thanh Hoá với các tỉnh trong cả nƣớc.
Tuy nhiên, du lịch Sầm Sơn vẫn mang tính mùa vụ, chƣa khai thác hết tiềm
năng và lợi thế về du lịch của thị xã; sản phẩm du lịch còn đơn điệu, chất lƣợng dịch
vụ du lịch chƣa cao; khách lƣu trú, đặc biệt là khách quốc tế còn rất ít. Tại một số
điểm tài nguyên có giá trị, mặc dù đã có đƣợc sự đầu tƣ khai thác, song thời gian

1


qua những giá trị tài nguyên này chƣa phát huy đƣợc để tạo thành sản phẩm du lịch hấp
dẫn tƣơng xứng. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới trình trạng này, một trong những
nguyên nhân đó là vai trò quản lý nhà nƣớc đối với ngành du lịch ở thị xã Sầm Sơn còn
nhiều bất cập, vấn đề quy hoạch và thực hiện quy hoạch còn nhiều thiếu sót; cơ chế,
chính sách phát triển du lịch còn nhiều bất cập, chƣa tạo ra môi trƣờng thuận lợi để các
chủ thể kinh tế phát triển du lịch,…
Xuất phát từ những thực tế nêu trên, việc nghiên cứu phát triển du lịch, nhất
là phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn là rất cần thiết và cấp
bách. Làm sao để vừa phát triển du lịch, vừa bảo tồn, gìn giữ thiên nhiên, bảo vệ

môi trƣờng sinh thái, đảm bảo công bằng xã hội, giữ gìn bản sắc văn hóa địa
phƣơng. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Phát triển du lịch theo hướng bền
vững ở thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ
chuyên ngành kinh tế chính trị.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ và câu hỏi nghiên cứu
2.1.Mục tiêu nghiên cứu:
Trên cơ sở lý luận chung về du lịch, luận văn đi sâu phân tích, đánh giá tiềm
năng và thực trạng phát triển du lịch ở thị xã Sầm Sơn. Từ đó đề xuất các giải pháp và
kiến nghị để phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
2.2.Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Khái quát hoá những vấn đề lý luận về phát triển du lịch bền vững; kinh
nghiệm phát triển du lịch theo hƣớng bền vững và du lịch không bền vững ở một số
địa phƣơng trong nƣớc và trên thế giới, từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm cho
phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn.
- Đánh giá tài nguyên du lịch của khu vực nghiên cứu. Nghiên cứu thực trạng
phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm phát triển du lịch ở thị xã Sầm Sơn
một cách bền vững.
2.3. Câu hỏi nghiên cứu
Cần phải làm gì và làm nhƣ thế nào để phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị
xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

2


3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn làcác hoạt động phát triển du lịch theo
hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
3.2. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi về không gian: Phạm vi không gian đƣợc giới hạn trong khu vực thị xã
Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa trong mối liên hệ với các điểm du lịch ở tỉnh Thanh Hóa và
các tỉnh lân cận. Để có thêm cơ sở thực tiễn, luận văn nghiên cứu kinh nghiệm phát triển
du lịch không bền vững ở quần đảo Canary (Tây Ban Nha), Pattaya (Thái Lan) và kinh
nghiệm du lịch bền vững ở Phong Nha – Kẻ Bàng và Cát Tiên.
Phạm vi về thời gian: Thời gian nghiên cứu về thực trạng phát triển du lịch ở
thị xã Sầm Sơn giai đoạn 2010 – 2015, đề xuất các giải pháp đến năm 2020.
4. Những đóng góp của luận văn
- Nghiên cứu lý luận chung về phát triển du lịch theo hƣớng bền vững; nội
dung, tiêu chí, các nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển du lịch theo hƣớng bền vững
cấp huyện; kinh nghiệm phát triển du lịch theo hƣớng bền vững và không bền vững
của một số quốc gia trên thế giới và một số địa phƣơng trong nƣớc, từ đó rút ra bài
học cho phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở Sầm Sơn.
- Nghiên cứu và xác định đƣợc những vấn đề cơ bản trong nội dung phát
triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn bao gồm: xây dựng chiến lƣợc,
quy hoạch phát triển du lịch; xây dựng cơ chế chính sách vận dụng pháp luật và
chính sách phát triển du lịch; xây dựng bộ máy và quản lý các hoạt động du lịch;
thanh tra, kiểm tra công tác tổ chức, quản lý và các hoạt động kinh doanh cấp
huyện. Từ đó, đánh giá mức độ phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm
Sơn theo quan điểm phát triển bền vững để tìm ra những vấn đề đặt ra đối với phát
triển du lịch trên các mặt: kinh tế, xã hội và môi trƣờng;
- Đề xuất hệ thống các giải pháp đồng bộ và cụ thể đã đƣợc nghiên cứu nhằm
phát huy những lợi thế và hạnchế bất cập để góp phần đảm bảo sự phát triển du lịch
theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn.

3


5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu

thành 4 chƣơng:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở khoa học về phát triển du
lịch theo hƣớng bền vững
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3: Thực trạng phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn
Chƣơng 4: Định hƣớng và giải pháp phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở
thị xã Sầm Sơn

4


Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ
PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƢỚNG BỀN VỮNG
1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Du lịch hiện nay đƣợc xem là một trong những ngành kinh tế lớn nhất của
thế giới với tiềm năng kinh tế to lớn. Chính vì vậy, hoạt động du lịch đƣợc rất nhiều
chuyên gia, nhà khoa học và cả các nhà quản lý quan tâm nghiên cứu. Tuy nhiên,
mãi đến những năm 80 của Thế kỷ XX, khái niệm “Phát triển bền vững” mới xuất
hiện và đến đầu những năm 90, khái niệm về “Du lịch bền vững” mới bắt đầu đƣợc
đề cập đến, khi mà các tác động tiêu cực lên môi trƣờng của sự bùng nổ du lịch từ
những năm 1960 trở nên rõ rệt hơn. Các nghiên cứu về “Du lịch bền vững” cho thấy
Du lịch bền vững không chỉ bảo vệ môi trƣờng, giữ gìn sinh thái mà còn quan tâm
đến khả năng duy trì lợi ích kinh tế dài hạn và công bằng xã hội. Du lịch bền vững
không thể tách rời khỏi tranh luận rộng rãi về phát triển bền vững nói chung và là
lĩnh vực tiên phong, là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các quốc gia trên thế giới
nói riêng. Trong lĩnh vực học thuật, có thể khái quát thành 4 nhóm nghiên cứu chính
liên quan đến đề tài nhƣsau:
Nhóm thứ nhất, nghiên cứu về khung lý thuyết cho phát triển du lịch bền
vững trên bình diện chung nhất có nghiên cứu của Butler, R. W (1993) “Tourism An

evolutionary perspective” (Một khía cạnh tiến hóa của du lịch), cho rằng phát triển
du lịch bền vững là quá trình phát triển và duy trì trong một không gian và thời gian
nhất định (ở đó tồn tại cộng đồng, môi trƣờng), thêm nữa sự phát triển sẽ không làm
giảm khả năng thích ứng môi trƣờng của con ngƣời trong khi vẫn có thể ngăn chặn
những tác động tiêu cực tới sự phát triển lâu dài. Đây là quan điểm đã nhận đƣợc sự
đồng thuận khá cao của các tác giả khác nhƣ Murphy (1994)“Tourism and
sustainable development” (Du lịch và phát triển bền vững). Trong khi đó, Machado
(2003) trong nghiên cứu “Capacity Building for Tourism Development in Viet
Nam” (Khả năng xây dựng phát triển du lich ở Việt Nam), nhấn mạnh đến tính bền
vững của các sản phẩm trong phát triển du lịch, ông cho rằng phát triển du lịch bền
5


vững là quá trình phát triển các sản phẩm du lịch nhằm đóng góp vào sự thỏa mãn
các nhu cầu của du khách và cộng đồng tại một điểm đến nhất định; góp phần tăng
trƣởng kinh tế của quốc gia, khu vực và địa phƣơng mà sự phát triển còn góp phần
nâng cao mức độ công bằng về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các thành viên và giữa
các thế hệ trong xã hội; đóng góp vào việc giảm sự bất bình đẳng và nghèo đói của
cộng đồng tại điểm đến nhất định. Cũng nghiên cứu về du lịch bền vững có công
trình của đồng tác giả Larry Dwyer và Deborah Edwards (2010)“Understanding the
Sustainable development of tourism” (Hiểu phát triển bền vững về du lịch), đã trình
bày các kết quả của nghiên cứu đƣợc tiến hành giữa các thành viên của công chúng
ở Anh về sự hiểu biết của họ về du lịch bền vững; phản ứng của họ với bốn mục
tiêu hành vi du lịch mong muốn và kỳ vọng về vai trò của chính phủ và ngành công
nghiệp du lịch trong việc khuyến khích du lịch bền vững. Nghiên cứu này cho thấy
sự thiếu nhận thức về du lịch tác động liên quan đến hành vi hàng ngày, cảm giác
không có quyền và không sẵn sàng để thực hiện những thay đổi đáng kể đối với
hành vi du lịch hiện nay.
Ở Việt Nam, phát triển du lịch bền vững đã và đang trở thành nhu cầu cấp
thiết đối với phát triển kinh tế - xã hội nói chung và du lịch nói riêng, điều đó đặt ra

yêu cầu nghiên cứu về du lịch và phát triển du lịch bền vững cả về học thuật, thực
tiễn và chính sách. Nghiên cứu hệ thống lý luận của du lịch bền vững có công trình
điển hình của đồng tác giả Nguyễn Đình Hòe và Vũ Văn Hiếu (2001)“Du lịch bền
vững”, tác phẩm nghiên cứu về sự tƣơng quan tác động nhiều mặt của hoạt động du
lịch đối với môi trƣờng (tự nhiên, xã hội nhân văn và kinh tế), với sự tập trung chú
ý phân tích sâu sắc hơn các tác động xấu do du lịch gây ra. Tác giả còn đề xuất định
hƣớng xây dựng các chính sách phát triển du lịch, các biện pháp kiểm soát tác động
của môi trƣờng nhằm đạt đƣợc du lịch bền vững, phƣơng pháp đánh giá tính bền
vững của một lãnh thổ du lịch hay một dự án du lịch bền vững. Cùng nghiên cứu lý
luận về du lịch bền vững, có đề nghiên cứu cấp Nhà nƣớc của tác giả Phạm Trung
Lƣơng (2002) “Cơ sở khoa học và giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Việt
Nam”. Đề tài đã hệ thống hoá các vấn đề lý luận về phát triển du lịch bền vững; xác

6


định những vấn đề cơ bản đặt ra đối với phát triển du lịch bền vững thông qua phân
tích thực trạng phát triển du lịch từ 1992 đến nay và phát triển du lịch từ góc độ
khai thác sử dụng tài nguyên và thực trạng môi trƣờng du lịch. Đề tài cũng nghiên
cứu và phân tích một số kinh nghiệm quốc tế về phát triển du lịch bền vững, qua đó
đề xuất hệ thống các giải pháp đảm bảo phát triển du lịch bền vững trong điều kiện
cụ thể ở Việt Nam.
Các công trình nghiên cứu này đã cung cấp cơ sở lý luận nền tảng, quan trọng
cho việc phát triển du lịch và du lịch bền vững nói riêng. Bên cạnh đó, các công trình này
đã tạo ra khung lý thuyết cho hoạt động nghiên cứu khung pháp lý và chính sách cho
phát triển du lịch ở Việt Nam nhƣ Quyết định của Thủ tƣớng Chính phủ (2011): “Chiến
lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”.
Có thể thấy, các công trình trên đều đƣa ra những lý thuyết cơ bản về du lịch
bền vững làm căn cứ để thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu về phát triển du lịch
bền vững trong các giai đoạn sau đó. Tuy nhiên, các công trình trên chƣa cho thấy

đƣợc hết vai trò của phát triển du lịch bền vững. Phát triển du lịch bền vững không
chỉ đáp ứng các nhu cầu hiện tại của khách du lịch, ngành du lịch và cộng đồng địa
phƣơng mà còn không ảnh hƣởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của thế hệ tƣơng
lai và du lịch bền vững đóng góp vào giảm các tệ nạn xã hội, duy trì và phát huy
đƣợc tính đa dạng và bản sắc văn hóa dân tộc, không ngừng nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần, giảm tình trạng ô nhiễm môi trƣờng.
Nhóm thứ hai, nghiên cứu về tiêu chí đánh giá du lịch bền vững, cũng đã
có nhiều nghiên cứu về vấn đề này, cụ thể có thể kể đến nhƣ: "Managing
Sustainable Tourism : Indicators for Better Decisions” (Quản lý du lịch bền vững :
Các chỉ số cho các quyết định tốt hơn) của Manning Edward (1992); “Statistical
Indicators Needed to Monitor Sustainable Travel and Tourism Development”(Các
chỉ số thống kê cần thiết để giám sát du lịch và phát triển du lịch bền vững), của
World Travel and Tourism Council (1993). Điển hình có công trình của Ted
Manning (2000) “Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations”
(Các chỉ tiêu phát triển bền vững cho điểm du lịch), nghiên cứu sâu rộng về các chỉ

7


số về phát triển du lịch bền vững trên toàn thế giới. Công trình nghiên cứu là tài
nguyên toàn diện nhất về chủ đề này, kết quả của một nghiên cứu sâu rộng bao gồm
62 chuyên gia từ hơn 20 quốc gia. Công trình mô tả trên 40 vấn đề bền vững lớn, từ
việc quản lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên (chất thải, nƣớc, năng lƣợng, vv), để
kiểm soát sự hài lòng của khách du lịch và cộng đồng sở tại, bảo tồn di sản văn hóa,
tính mùa vụ, rò rỉ kinh tế, hoặc thay đổi khí hậu. Đối với mỗi vấn đề, chỉ số và kỹ
thuật đo lƣờng đƣợc gợi ý với các nguồn thông tin thực tế và ví dụ, nghiên cứu cũng
có chứa một số thủ tục để xây dựng các chỉ đích đến cụ thể, việc sử dụng chúng
trong chính sách du lịch và quy trình lập kế hoạch, cũng nhƣ các ứng dụng trong các
loại đích khác nhau (ví dụ nhƣ ven biển, đô thị, du lịch sinh thái, cộng đồng nhỏ).
Nhiều ví dụ và 25 trƣờng hợp nghiên cứu toàn diện cung cấp một loạt các kinh

nghiệm tại các công ty, địa điểm, cấp quốc gia và khu vực từ tất cả các châu lục.
UNWTO tổ chức một loạt các hội thảo khu vực và quốc gia về chỉ tiêu du lịch bền
vững để đào tạo các quan chức du lịch và các chuyên gia về ứng dụng của họ.
Nhóm thứ ba, nghiên cứu đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát
triển du lịch bền vững tại một số địa bàn cụ thể, có các công trình nhƣ đề tài luận
án Tiến sĩ kinh tế “Phát triển du lịch bền vững ở Phong Nha – Kẻ Bàng” của Trần
Tiến Dũng (2007). Luận án đã phân tích các quan niệm về hệ thống đánh giá về du
lịch bền vững, các kinh nghiệm du lịch bền vững và không bền vững trên thế giới
và đề xuất các giải pháp phát triển du lịch bền vững Phong Nha – Kẻ Bàng. Đây là
luận án về du lịch bền vững ở một vùng du lịch cụ thể, có tính đặc trƣng. Các quan
niệm về du lịch bền vững và không bền vững là điểm mới của nghiên cứu này, tuy
nhiên, các chỉ tiêu đánh giá vẫn chƣa đƣợc tác giả quan tâm sâu sắc. Gần đây có
luận án Tiến sĩ Kinh tế“Phát triển du lịch bền vững Bà Rịa – Vũng Tàu” của tác giả
Nguyễn Văn Đông (2013),đây là nghiên cứu công phu về phát triển du lịch bền
vững ở Bà Rịa – Vũng Tàu. Tác giả đƣa ra các quan niệm mới về du lịch bền vững,
phân tích các nguyên tắc phát triển du lịch bền vững và đƣa ra các bộ tiêu chí phân
tích, đánh giá du lịch bền vững; sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu và mô hình
định lƣợng để đánh giá sự phát triển du lịch bền vững qua các bộ tiêu chí đã đƣa ra
trên địa bàn nghiên cứu. Tuy nhiên, nội dung phát triển du lịch bền vững tác giả đƣa
8


ra còn chƣa thực sự phù hợp; các bộ tiêu chỉ mà tác giả đƣa ra vẫn còn sự mâu
thuẫn, một số tiêu chí chƣa phù hợp và thống nhất với nhau.
Ngoài ra còn một số luận án tiến sỹ và luận văn thạc sỹ nghiên cứu về phát triển
du lịch bền vững ở nhiều địa phƣơng nhƣ: “Phát triển du lịch bền vững Bình Thuận”,
luận án tiến sỹ của tác giả La Nữ Ánh Vân (2013);luận án “Một số giải pháp phát triển
du lịch bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020” của tác giả Đoàn Liêng Diễm
(2009), trƣờng Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh; luận văn “Phát triển du lịch theo
hướng bền vững ở tỉnh Ninh Bình” của Lâm Thị Hồng Loan (2014);…

Bên cạnh đó, phát triển du lịch bền vững còn là chủ đề thảo luận của các
cuộc hội thảo quốc tế và trong nƣớc nhƣ Hội thảo quốc tế về Phát triển du lịch bền
vững ở Việt Nam do Tổng cục Du lịch Việt Nam kết hợp với Quỹ Hanns Seidel
(CHLB Đức) tổ chức tại Huế (tháng 5/1997), Hội thảo về Du lịch sinh thái với phát
triển bền vững ở Việt Nam (tại Hà Nội, tháng 4/1998)…
Nhóm thứ tư, nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững ở thị xã Sầm Sơn,
có một số nghiên cứu nhƣ: luận văn thạc sỹ của Lê Thị Diễm Hƣơng (2006) "Sầm
Sơn - phát triển du lịch bền vững", luận văn đã nêu lên đƣợc những điều kiện cơ
bản và đặt ra một số giải pháp để phát triển du lịch bền vững tại thị xã Sầm Sơn.
Tuy nhiên, các giải pháp đặt ra để phát triển du lịch theo hƣớng bền vững chƣa bám
sát đƣợc các nguyên tắc và tiêu chí về phát triển bền vững ở cả 3 mặt: kinh tế, văn
hóa - xã hội và tài nguyên môi trƣờng. Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Văn
Thanh (2013) "Nâng cao hiệu quả quản lý các di tích lịch sử trên địa bàn thị xã
Sầm Sơn". Trên cơ sở thực trạng các di tích trên địa bàn thị xã Sầm Sơn, tác giả đã
đề xuất các giải pháp quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động của các di tích trong
phục vụ du lịch. Tuy nhiên, luận văn mới chỉ dừng lại ở việc đề ra các giải pháp
nâng cao hiệu quả quản lý các di tích lịch sử từ góc độ của chính quyền địa phƣơng.
* Những kết quả đạt đƣợc trong các công trình nghiên cứu
Thứ nhất, từ nhiều cách tiếp cận và góc độ khác nhau, với những phƣơng
pháp và phạm vi nghiên cứu cụ thể, các nhà khoa học đã đƣa ra những định nghĩa
khác nhau về phát triển du lịch bền vững. Qua việc tổng hợp, phân tích, khái quát để
đƣa ra định nghĩa về phát triển du lịch bền vững có thể rút ra đƣợc nội hàm cơ bản,

9


các nguyên tắc, nội dung phát triển du lịch bền vững cũng chƣa bộ tiêu chí đánh giá
phát triển du lịch bền vững.
Thứ hai, thông qua việc sử dụng các luận cứ khoa học vào quá trình khảo sát,
nghiên cứu thực tiễn, các công trình đã phân tích thực trạng phát triển du lịch ở Việt

Nam nói chung và một số đia phƣơng cụ thể nói riêng. Cùng với việc chỉ ra những
thành tựu và hạn chế, những ƣu điểm và khuyết điểm, các công trình còn luận giải
những nguyên nhân sâu xa của nó, và qua đó, đƣa ra các khuyến nghị, đề xuất
phƣơng hƣớng cơ bản và các nhóm giải pháp cụ thể để phát triển du lịch theo hƣớng
bền vững nhằm đáp ứng những yêu cầu cấp thiết của quá trình công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nƣớc.
Thứ ba, mỗi địa phƣơng, vùng miền có những đặc điểm riêng nên cùng với
việc nghiên cứu về phát triển du lịch nói chung, những nghiên cứu về phát triển du
lịch bền vững ngày càng đƣợc chú trọng. Từ việc khảo cứu các đặc thù về điều kiện
tự nhiên, kinh tế, xã hội, văn hóa, tập quán,…các nghiên cứu đã góp phần đƣa ra
những nhận thức đa chiều và cập nhật về thực trạng phát triển du lịch ở các địa
phƣơng, trong đó có thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là một nguồn tài liệu
tham khảo trực tiếp, có giá trị to lớn đối với đề tài này.
* Những khoảng trống nghiên cứu
- Các công trình đã nghiên cứu một cách hệ thống về khái niệm, nội dung
cũng nhƣ các tiêu chí đánh giá du lịch bền vững, tuy nhiên chƣa có công trình nào
nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững cấp huyện, cũng nhƣ xây dựng nội dung
và các tiêu chí đánh giá du lịch bền vững trên địa bàn cấp huyện.Đây là những gợi
mở nghiên cứu và hƣớng tiếp cận cho luận văn.
- Mặc dù có nhiều công trình nghiên cứu về du lịch Sầm Sơn, nhƣng chƣa có
nhiều công trình nghiên cứu về phát triển du lịch theo hƣớng bền vững ở thị xã Sầm Sơn,
tỉnh Thanh Hóa dƣới góc độ kinh tế chính trị. Đặc biệt, trong giai đoạn nền kinh tế hội
nhập ngày càng sâu rộng, du lịch phát triển và cạnh tranh nhƣ hiện nay đòi hỏi phải có sự
thay đổi trong chính sách, giải pháp phát triển nền kinh tế nói chung, du lịch nói riêng.
Chính vì vậy, tác giả lựa chọn thị xã Sầm Sơn để nghiên cứu phát triển du lịch
trên quan điểm phát triển bền vững. Đề tài luận văn nghiên cứu không trùng với các

10

nghiên cứu trƣớc đây về lĩnh vực này. Hơn nữa, trong khoảng thời gian từ năm 2011
đến năm 2015, thị xã Sầm Sơn đã có nhiều sự thay đổi tích cực và tiêu cực ảnh hƣớng
đến sự phát triển du lịch. Vì vậy, một nghiên cứu phân tích thực trạng phát triển du lịch
ở Sầm Sơn trong thời gian vừa qua và đề xuất các giải pháp phát triển du lịch theo
hƣớng bền vững ở Sầm Sơn trong giai đoạn 2016 – 2020 là cần thiết.
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển du lịch bền vững
1.2.1. Phát triển bền vững
Thuật ngữ “phát triển bền vững” đƣợc biết đến từ những năm 70 của thế kỷ
XX. Tƣ duy về phát triển bền vững manh nha trong cả quá trình sản xuất xã hội và
bắt đầu từ việc nhìn nhận tầm quan trọng của bảo vệ môi trƣờng và tiếp đó là nhận
ra sự cần thiết phải giải quyết những bất ổn trong xã hội. Chính vì thế, năm 1992,
Hội nghị thƣợng đỉnh về Môi trƣờng và Phát triển của Liên hợp quốc đƣợc tổ chức
ở Ri-ô đơ Gia-nê-rô đề ra Chƣơng trình nghị sự toàn cầu cho thế kỷ XXI, theo đó,
phát triển bền vững đƣợc xác định là: “Một sự phát triển thỏa mãn những nhu cầu
của thế hệ hiện tại mà không làm hại đến khả năng đáp ứng những nhu cầu của thế
hệ tƣơng lai”. Khái niệm này hiện đang là mục tiêu hƣớng tới nhiều quốc gia trên
thế giới, mỗi quốc gia sẽ dựa theo đặc thù kinh tế, xã hội, chính trị, địa lý, văn hóa...
riêng để hoạch định chiến lƣợc phù hợp nhất với quốc gia đó.
Ba trụ cột phát triển bền vững đƣợc xác định là: Thứ nhất, bền vững về mặt
kinh tế, hay phát triển kinh tế bền vững là phát triển nhanh và an toàn, chất
lƣợng; Thứ hai, bền vững về mặt xã hội là công bằng xã hội và phát triển con ngƣời,
bao gồm: thu nhập bình quân đầu ngƣời; trình độ dân trí, giáo dục, sức khỏe, tuổi
thọ, mức hƣởng thụ về văn hóa, văn minh; Thứ ba, bền vững về sinh thái môi
trƣờng là khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trƣờng và
cải thiện chất lƣợng môi trƣờng sống.
1.2.2. Phát triển du lịch theo hướng bền vững
1.2.2.1. Khái niệm phát triển du lịch theo hướng bền vững
Theo quan điểm của nhiều học giả trên thế giới cho rằng du lịch bền vững là
“hoạt động khai thác môi trường tự nhiên và văn hóa nhằm thỏa mãn các nhu cầu
đa dạng của khách du lịch, có quan tâm đến các lợi ích kinh tế dài hạn, đồng thời

11


tiếp tục duy trì các khoản đóng góp cho công tác bảo vệ môi trường và góp phần
nâng cao mức sống của cộng đồng địa phương” (Nguyễn Đình Hòe và Vũ Văn
Hiếu, 2001, trang 25).
Theo định nghĩa của Tổ chức Du lịch Thế giới - WTO đƣa ra tại Hội nghị về
Môi trƣờng và Phát triển của Liên hợp quốc tại Rio de Janeiro năm 1992 thì “Du
lịch bền vững là việc phát triển các hoạt động du lịch nhằm đáp ứng các nhu cầu
hiện tại của khách du lịch và ngƣời dân bản địa trong khi vẫn quan tâm đến việc bảo
tồn và tôn tạo các nguồn tài nguyên cho việc phát triển hoạt động du lịch trong
tƣơng lai. Du lịch bền vững sẽ có kế hoạch quản lý các nguồn tài nguyên nhằm thỏa
mãn các nhu cầu về kinh tế, xã hội, thẩm mỹ của con ngƣời trong khi đó vẫn duy trì
đƣợc sự toàn vẹn về văn hóa, đa dạng sinh học, sự phát triển của các hệ sinh thái và
các hệ thống hỗ trợ cho cuộc sống của con ngƣời” (Nguyễn Đình Hòe và Vũ Văn
Hiếu, 2001, trang 26).
Nhƣ vậy có thể coi Phát triển du lịch bền vững là một nhánh của Phát triển
bền vững đã đƣợc Hội nghị của Uỷ ban Thế giới về Phát triển và Môi trƣờng (hay
Uỷ ban Brudtlant) xác định năm 1987. Tính bền vững của hoạt động phát triển du
lịch đƣợc xây dựng trên nền tảng sự thành công trong phát triển của các ngành khác,
sự phát triển bền vững chung của khu vực.
“Du lịch bền vững” ở Việt Nam là một khái niệm còn mới. Tuy nhiên, nhận
thức về một phƣơng thức phát triển du lịch có trách nhiệm với môi trƣờng, có tác
dụng giáo dục, nâng cao hiểu biết cho cộng đồng đã bƣớc đầu đƣợc hình thành.
Điều đó đƣợc thể hiện bằng việc một số loại hình du lịch thân thiện với môi trƣờng
đã xuất hiện ở Việt Nam với các tên gọi nhƣ: du lịch sinh thái, du lịch xanh.....
Nhiều nhà nghiên cứu đã nghiên cứu tác động của du lịch và so sánh các yếu tố
đƣợc coi là bền vững với các yếu tố đƣợc coi là không bền vững có một số cuộc
nghiên cứu đã chỉ ra tác động của du lịch trên cả ba lĩnh vực kinh tế, môi trƣờng, xã

hội đã đƣa ra so sánh các yếu tố đƣợc coi là không bền vững và các yếu tố đƣợc coi
là bền vững trong phát triển du lịch.

12


Tùy thuộc vào đặc điểm của khu du lịch để sử dụng các yếu tố để đánh giá
tính bền vững của phát triển du lịch. Tuy nhiên, hiện nay đa số ý kiến các chuyên
gia trong lĩnh vực du lịch và các lĩnh vực có liên quan khác ở Việt Nam đều cho
rằng: “Phát triển du lịch theo hướng bền vững là hoạt động khai thác có quản lý
các giá trị tự nhiên và nhân văn nhằm thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của khách du
lịch, có quan tâm đến các lợi ích kinh tế dài hạn trong khi vẫn đảm bảo sự đóng góp
cho bảo tồn và tôn tạo các nguồn tài nguyên, duy trì được sự toàn vẹn về văn hóa
để phát triển hoạt động du lịch trong tương lai; cho công tác bảo vệ môi trường và
góp phần nâng cao mức sống của cộng đồng địa phương”.
Tóm lại, cho đến nay vẫn còn nhiều quan niệm khác nhau về phát triển du
lịch theo hƣớng bền vững, vì thế việc đi đến một quan điểm thống nhất là một yêu
cầu cấp thiết. Cụ thể, phát triển du lịch theo hƣớng bền vững cần hƣớng tới: (1)
đóng góp vào sự thỏa mãn các nhu cầu của du khách và cộng đồng tại một điểm đến
nhất định; (2) đóng góp và việc giảm sự bất bình đẳng và nghèo đói của cộng đồng
tại điểm đến nhất định; (3) hỗ trợ cộng đồng tại điểm cảm thấy đƣợc tự do, đƣợc
tiếp cận với các dịch vụ du lịch tốt hơn, giảm các tệ nạn xã hội, duy trì và phát huy
đƣợc tính đa dạng và bản sắc văn hóa dân tộc, không ngừng nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần, giảm tình trạng ô nhiễm môi trƣờng; (4) không chỉ góp phần tăng
trƣởng kinh tế của quốc gia, khu vực và địa phƣơng mà sự phát triển còn góp phần
nâng cao mức độ công bằng về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các thành viên và giữa
các thế hệ trong xã hội; (5) không chỉ chú ý đạt đƣợc các mục tiêu trên trong một
thời kỳ nhất định mà còn không ảnh hƣởng đến nhu cầu của thế hệ tƣơng lai.

1.2.2.2. Nội dung phát triển du lịchtheo hướng bền vững cấp huyện

* Xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển du lịch cấp huyện
Quy hoạch là một trong những nội dung quan trọng đầu tiên để đảm bảo phát
triển du lịch bền vững. Xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển du lịch là cơ sở quan
trọng để thúc đẩy du lịch phát triển bền vững, nó tác động tích cực đối với việc định
hƣớng đầu tƣ. Phát triển theo quy hoạch góp phần phát huy tối đa nguồn lực đầu tƣ,

13


hệ thống khách sạn, nhà hàng và các công trình phục vụ cho du lịch sẽ đƣợc đầu tƣ
xây dựng đúng hƣớng, tạo nên sự đồng bộ của cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch.
Chiến lƣợc phát triển ngành du lịch trên địa bàn một địa phƣơng quyết định
những phƣơng hƣớng phát triển lâu dài, nội dung cơ bản của nó là: Hệ thống các
quan điểm phát triển; các hƣớng phát triển, các mục tiêu phát triển, các nhiệm vụ và
chính sách lớn cần thực hiện. Do đó, nội dung quy hoạch tổng thể phải xác định và
thể hiện đƣợc tầm nhìn dài hạn, đánh giá sát thực những lợi thế so sánh để khai thác
tối đa nguồn lực thúc đẩy phát triển du lịch. Những mục tiêu, chỉ tiêu phát triển du
lịch theo hƣớng bền vững cấp huyện phải phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh
và triển vọng phát triển của ngành du lịch trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế,
và thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ởnƣớc ta.
Để xây dựng chiến lƣợc, quy hoạch phát triển du lịch cấp huyện, trƣớc hết
chính quyền cấp huyện cần xác định, đánh giá những nguồn lực, tiềm năng và lợi
thế của địa phƣơng trong việc phát triển du lịch. Tiếp đó, cần xác định đƣợc nhu cầu
của khách du lịch để đƣa ra chiến lƣợc phát triển du lịch đáp ứng nhu cầu của du
khách phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phƣơng và bối cảnh phát triển du lịch
của tỉnh cũng nhƣ của cả nƣớc. Trên cơ sở chiến lƣợc, quy hoạch tổng thể phát triển
ngành du lịch của đất nƣớc và của tỉnh, chính quyền cấp huyện lập quy hoạch tổng
thể, kế hoạch phát triển du lịch cho từng giai đoạn, phù hợp điều kiện nguồn lực và
tiềm năng, lợi thế về du lịch. Quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch cấp huyện sau
khi đƣợc cấp có thẩm quyền phê duyệt phải công bố, công khai rộng rãi để nhân dân

và các cơ quan liên quan đƣợc biết.
* Xây dựng cơ chế vận dụng pháp luật và chính sách phát triển du lịch cấp huyện
Để khai thác tốt các nguồn lực, lợi thế, tiềm năng phát triển du lịch địa
phƣơng. Chính quyền địa phƣơngcấp huyện cần xây dựng chính sách có tính chất
đặc thù trên cơ sở khung pháp lý chung của nhà nƣớc và của tỉnh. Chính sách
khuyến khích thu hút đầu tƣ vào lĩnh vực du lịch phải đƣợc cụ thể hóa bằng những
văn bản quy phạm pháp luật, là cơ sở để các nhà đầu tƣ nghiên cứu, xem quyết định
đầu tƣ.

14


Đầu tƣ vào lĩnh vực du lịch đòi hỏi một lƣợng vốn lớn, thời gian thu hồi vốn
lâu, cho nên tùy điều kiện cụ thể của địa phƣơng mà xác định cơ chế ƣu đãi cho phù
hợp. Chính sách ban hành vừa phải bảo đảm nguyên tắc không trái với khung pháp
lý chung trong lĩnh vực du lịch, vừa tạo sự thông thoáng, hấp dẫn các nhà đầu tƣ.
Địa phƣơng có nhiều tiềm năng, lợi thế và nguồn tài nguyên du lịch phong
phú, đa dạng, nhƣng nếu không có chính sách phù hợp thì không thể thu hút và
khuyến khích các doanh nghiệp đầu tƣ vào lĩnh vực du lịch. Các dự án đầu tƣ xây
dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ du lịch có tính chất quyết định đến sự phát
triển nhanh hay chậm của ngành du lịch địa phƣơng. Do vậy, cần chú trọng đến việc
thu hút đầu tƣ, mời gọi các doanh nghiệp có năng lực quản lý điều hành và năng lực
tài chính mạnh đầu tƣ vào lĩnh vực du lịch.
Đối với sự phát triển của ngành du lịch trên địa bàn huyện, các văn bản và
chính sách sau đây có tác động trực tiếp: Luật Du lịch, Luật Đầu tƣ, các chính sách
của tỉnh nhƣ: chính sách ƣu đãi đầu tƣ; chính sách tài chính – tín dụng, chính sách
hỗ trợ xây dựng kết cấu hạ tầng ngành du lịch; chính sách hỗ trợ xúc tiến du lịch,
xây dựng sản phẩm du lịch và đào tạo nguồn nhân lực du lịch; chính sách đất đai;
chính sách giá cả các dịch vụ cấu thành sản phẩm du lịch,…
* Xây dựng tổ chức bộ máy và quản lý phát triển du lịch cấp huyện

Tổ chức, điều hành các hoạt động du lịch là thực hiện chức năng tổ chức điều
hành sự phát triển của ngành du lịchtrên địa bàn huyện. Nhiệm vụ của tổ chức điều
hành là phải lái sự phát triển du lịch đi đúng hƣớng. Ở đây có nghĩa là đi đúng theo
chiến lƣợc, quy hoạch, kế hoạch đã đƣợc vạch ra; cũng có nghĩa là phải phát triển
theo đúng quy định của luật pháp hiện hành. Do đó cần chú ý đến các vấn đề sau:
- Tổ chức hệ thống đối tƣợng quản lý. Sản phẩm du lịch đƣợc tạo ra do sự
kết hợp những dịch vụ và phƣơng tiện vật chất trên cơ sở khai thác các tài nguyên
du lịch. Do đó, để có hoạt động du lịch phải khai thác các tài nguyên du lịch. Tài
nguyên du lịch không chỉ là cảnh quan thiên nhiên, yếu tố văn hoá lịch sử mà nó là
kết hợp của cảnh quan thiên nhiên yếu tố văn hoá lịch sử với thành quả lao động

15