Văn bản cổng trường mở ra đỗ bích hương

Họ và tên :Đỗ Bích Hương
GV Trường TH và THCS Sơn Lĩnh - Hương Sơn – Hà Tĩnh
KẾ HOẠCH DẠY HỌC BÀI 1 – NGỮ VĂN 7 TẬP 1
BÀI: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
`
* Chỉ ra được những chi tiết thể hiện tâm trạng của người mẹ trước những
ngày khai trường đầu tiên của con; trình bày được tình cảm thiêng liêng sâu nặng
của cha mẹ dành cho con cái và ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời
mỗi con người; nêu được suy nghĩ của cá nhân về tình cảm gia đình và vai trò của
nhà trường.
* Nhận biết được cấu tạo và ý nghĩa của từ ghép: sử dụng các loại từ ghép
trong những tình huống giao tiếp cụ thể.
* Chỉ ra được những biểu hiện về tính liên kết trong văn bản; biết kết nối
các câu, các đoạn văn trong văn bản để đảm bảo tính liên kết.
II. PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC.
- Tài liệu Hướng dẫn học, Phiếu học tập, máy chiếu….
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH.
A. KHỞI ĐỘNG : Giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân theo nội dung
trong tài liệu HDH
- Gọi 1 – 3 em trình bày, giáo viên nhận xét, bổ sung, dẫn dắt vào hoạt động
hình thành kiến thức.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC.
1. Đọc văn bản.
GV hướng dẫn học sinh đọc, gọi học sinh đọc bài
GV nhận xét
• Chú thích : GV kiểm tra học sinh một vài từ khó trong phần chú thích
( Tài liệu HDH Ngữ văn 7 – Tập 1- Trang 8)
• GV lưu ý một vài từ khó
Chuyển nội dung
2. Tìm hiểu văn bản.

- Ý tưởng thiết kế hoạt động: Các câu hỏi đọc hiểu văn bản được thiết kế
theo trình tự, đảm bảo kiến thức đọc hiểu 1 văn bản truyện. Từ tâm trạng
của người mẹ đến vai trò của nhà trường, suy nghĩ của bản thân.
- Nội dung hoạt động: Đọc hiểu văn bản để thấy được tình cảm thiêng liêng
sâu nặng của cha mẹ dành cho con cái và ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với
cuộc đời mỗi con người. Từ đó bộc lộ suy nghĩ của cá nhân về tình cảm gia đình
và vai trò của nhà trường.
* Yêu cầu a.
- Trong đêm trước ngày khai trường của con, tâm trạng của người mẹ và đứa
con khác nhau như thế nào?
Giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm.
Mẹ: Thao thức không ngủ, suy nghĩ triền miên.
Con: Thanh thản nhẹ nhàng, vô tư.


- Những chi tiết nào biểu hiện tâm trạng của người mẹ?
Giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân.
Học sinh trả lời: Giáo viên kết luận.
Có thể đưa ra câu hỏi. : Tại sao người mẹ lại không ngủ được ?
* Yêu cầu b. Giáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm.
Em hiểu như thế nào về hình ảnh “ thế giới kì diệu” trong câu nói của mẹ.
“ đi đi con…”
- Các nhóm thảo luận: Viết vào phiếu học tập.
- Trình bày : Các nhóm khác nhận xét.
- Giáo viên nhận xét: Kết luận, khuyến khích các nhóm có ý tưởng tốt.
* Yêu cầu c: Giáo viên giao nhiệm vụ, học sinh làm việc cặp đôi.
- Vai trò của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người?
- Học sinh trình bày. Giáo viên kết luận.
* Yêu cầu d: Giáo viên yêu cầu học sinh
- Nêu suy nghĩ của bản thân khi nhận được sự quan tâm (hoạt động cá nhân).

- Học sinh hoàn thành nhiệm vụ mà giáo viên yêu cầu. Trình bày
- Giáo viên khắc sâu kiến thức.
3. Tìm hiểu các loại từ ghép và nghĩa của từ ghép.
Ý tưởng: Hình khái niệm về từ ghép, nghĩa của từ ghép và việc sử dụng từ
ghép trong nói và viết. Việc tìm hiểu về từ ghép giúp học sinh hiểu biết về Tiếng
Việt, vừa tích hợp vào đọc hiểu văn bản “ Cổng trường mở ra”.
Nội dung hoạt động: Thực hiện các yêu cầu a, b, c để hình thành khái niệm,
nêu được cấu tạo và ý nghĩa của từ ghép.
Yêu cầu a : Từ ghép chính phụ.
Giáo viên giao nhiệm vụ:
- Học sinh đọc đv và thực hiện yêu cầu: (cá nhân).
Câu hỏi 1: Lựa chọn nội dung đúng về tiếng bà – bà ngoại.
- Tiếng bà có nghĩa khái quát hơn nghĩa của từ bà ngoại.
- Là tiếng chính.
Câu hỏi 2: Hoạt động chung cả lớp, bà ngoại là 1 từ ghép chính phụ, em hãy
nối tiếng bà với các tiếng phù hợp.
Gv chỉ định một vài học sinh trình bày, gv đưa ra kết quả đúng để các em đối
chiếu (máy chiếu)
Câu hỏi 3: Giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện cặp đôi.
Trong những từ ghép chính phụ vừa tìm được, các tiếng đứng sau tiếng bà có
vai trò gì? Có thể đổi vị trí các tiếng đứng sau lên trước mà vẫn giữ nguyên ý
nghĩa của từ được không?
- Không thể đảo vị trí
- Tiếng sau bổ sung cho tiếng trước (tiếng phụ).
Câu hỏi 4: Hoạt động cá nhân.
Học sinh thực hiện yêu cầu theo tài liệu hướng dẫn – báo cáo kết quả giáo
viên nhận xét, chốt kiến thức về từ ghép chính phụ
Yêu cầu b: Từ ghép đẳng lập.
Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh thực hiện.

Câu hỏi 1: Hoạt động cá nhân học sinh liệt kê, báo cáo kết quả.
Câu hỏi 2: Học sinh thảo luận cặp đôi.
Học sinh báo cáo kết quả giáo viên kết luận.
Câu hỏi 3: So sánh nghĩa của từ ghép với nghĩa của mỗi tiếng.
Giáo viên yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân.
Câu hỏi 4: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động nhóm.
Các nhóm học sinh làm việc báo cáo kết quả (giáo viên chuẩn bị sẵn phiếu học
tập – học sinh điền từ), báo cáo sản phẩm.
Giáo viên kết luận – chốt kiến thức.
Câu hỏi 5: Yêu cầu học sinh làm việc cặp đôi.
Giáo viên nhận xét kết quả hoạt động của học sinh, chốt kiến thức về từ ghép
đẳng lập
* Nếu còn thời gian giáo viên có thể cho các em tìm các từ ghép về đồ vật có
trong lớp học ( có thể dùng hình thức thi nhanh để xem nhóm nào tìm được nhiều
từ và phận loại đúng )
4 . Liên kết trong văn bản.
* Ý tưởng:
- Hoạt động bắt đầu từ việc học sinh đọc đv đã cho thực hiện các yêu cầu để
nắm được những biện pháp về tính liên kết trong văn bản.
- Biết kết nối các câu, các đoạn để đảm bảo tính liên kết.
* Nội dung: Tìm hiểu tính liên kết trong văn bản qua các đoạn văn cụ thể.
Yêu cầu a: Giáo viên giao nhiệm vụ học sinh đọc và chỉ ra mối quan hệ và nội
dung giữa các câu văn trong đoạn.
- Học sinh thực hiện cặp đôi. Báo cáo kết quả.
- Học sinh nhận xét, giáo viên bổ sung, kết luận.
Yêu cầu b: Giáo viên giao nhiệm vụ - học sinh thực hiện.
- Đọc đoạn văn.
- Chỉ ra sự chưa thống nhất.
- Sửa lại đoạn văn để đảm bảo tính thống nhất.

GV cho học sinh thảo luận cặp đôi
- Yêu cầu học sinh chỉ ra được các câu rời rạc, không kết nối với nhau
Sửa lại :
- Thêm vào đầu câu 2: “Còn bây giờ”
- Thay “ đứa trẻ” bằng từ “con” ở câu 3
Học sinh báo cáo kết quả, gv nhận xét
Yêu cầu c : GV giao nhiệm vụ cho học sinh thảo luận nhóm, ghi kết quả vào
phiếu học tập
* 1 văn bản được liên kết phải đảm bảo những điều kiện:
- Nội dung: các câu, các đoạn phải thống nhất và gắn bó chặt chẽ với
nhau.
- Kết nối các câu, các đoạn bằng phương tiện ngôn ngữ (từ, câu…) phù
hợp.
Các nhóm trình bày sản phẩm- Gv kết luận chốt kiến thức
- Đánh giá tinh thần hoạt động và kết quả học tập của học sinh.


C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Yếu cầu 1 : Đọc 2 đoạn văn và thực hiên yêu cầu
Ý tưởng : học sinh xác định được nội dung chính của mỗi đoạn văn, rèn kĩ
năng đọc hiểu và kĩ năng thực hành
Nội dung : Thực hiên đọc – hiểu văn bản để khái quát được nội dung văn bản
Câu hỏi a : `GV giao nhiệm vụ, cá nhân học sinh thực hiện- Học sinh trình bày, gv và học sinh khác nhận xét, gv khuyến khích những
sản phẩm có cách đặt nhan đề dúng, hay, sáng tạo…
Câu hỏi b: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh
Yêu cầu:
- Chỉ ra được sự điểm giống về nội dung của hai đoạn văn với văn bản” Cổng
trường mở ra” của Lí Lan?
HS đọc 2 đoạn văn., tích hợp kiến thức đọc hiểu văn bản,thảo luận cặp đôi
để rút ra điểm giống về nội dung – trình bày – Gv và học sinh khác nhận xét

Câu hỏi c : Em hãy viết từ một đến hai câu vào đầu hoặc cuối đoạn văn để khái
quát lại nội dung của đoạn
Học sinh làm việc cá nhân. Gv quan sát, hướng dẫn, gợi ý cho đối tượng yếu
kém
- Gọi một số em trình bày. Học sinh khác nhận xét, gv kết luận.
Yêu cầu 2 : Luyện tập về từ ghép đẳng lập, từ ghép chính phụ.
Câu hỏi a Tìm từ ghép có trong đoạn văn đã cho ( Tài liệu HDH).
Ý tưởng: Mục đích của bài tập là kiểm tra kiến thức học sinh về từ ghép và
nhận biết từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập.
Yêu cầu a: Tìm từ ghép trong đoạn văn sau.
- GV giao nhiệm vụ cá nhân học sinh thực hiện.
- Học sinh hoàn thành - báo cáo kết quả.
Câu hỏi b: Nối các tiếng thành từ ghép chính phụ hợp nghĩa.
GV trình chiếu bài tập, học sinh thực hiện theo nhóm.
- Các nhóm hoàn thành nhiệm vụ trình bày sản phẩm, các nhóm khác nhận xét.
- Giáo viên nhận xét, đánh giá.
Câu hỏi C: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh thực hiện viết đoạn văn.
Yêu cầu: (Giáo viên có thể trình chiếu yêu cầu).
- Khoảng 4 câu.
- Có sử dụng từ ghép đẳng lập, từ ghép chính phụ.
- Kể về tâm trạng của em trong ngày khai trường.
- Liệt kê theo từng loại từ ghép đã sử dụng.
Học sinh thực hiện nhiệm vụ độc lập, báo cáo – học sinh khác nhận xét.
Giáo viên nhận xét, đánh giá tinh thần học tập, kết quả học tập, biểu dương các
cá nhân hoàn thành nhiệm tốt nhiệm vụ, động viên khuyến khích các học sinh có
tiến bộ.
3. Luyện tập về liên kết đoạn văn trong văn bản.
Yêu cầu a:
Mục đích: Rèn luyện học sinh kỹ năng kết nối các câu một cách hợp lý, có nội
dung thống nhất, chặt chẽ để tạo thành 1 đoạn văn hoàn chỉnh.

Câu hỏi 1: Sắp xếp các câu theo thứ tự hợp lý.
Học sinh thực hiện các nhân – học sinh khác nhận xét.
Giáo viên nhận xét, bổ sung.
Yếu cầu b: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh thực hiện thảo luận cặp đôi.
Yêu cầu có người nhận xét “sự liên kết giữa 2 câu trên hình như không chặt
chẽ vậy mà chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong văn bản Cổng trường mở ra”.
Em hãy giải thích tại sao ?
Các cặp đôi thảo luận thống nhất, báo cáo kết quả.
Học sinh nhận xét.
Giáo viên kết luận. Đánh giá tinh thần làm việc và kết quả thực hiện nhiệm vụ
của học sinh.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG.
Ý tưởng: Học sinh biết kết nối những hiểu biết từ văn bản đọc hiểu vào thực tế
cuộc sống, vận dụng những kiến thức về từ ghép để sử dụng trong giao tiếp, rèn
luyện kỹ năng viết văn bản, biết kết nối các câu để tạo thành văn bản thống nhất,
chặt chẽ.
Nội dung:
1. Hỏi bố mẹ người thân về ngày khai trường đầu tiên của em.
2. Suy nghĩ đánh giá của bản thân đã làm được gì để gia đình và thầy cô vui
lòng.
3. Viết 1 đoạn văn hoàn chỉnh đảm bảo tính liên kết.
Yêu cầu : Học sinh hỏi, tìm hiểu qua bố mẹ hoặc người thân kể lại thành 1 câu
chuyện.
Yêu cầu 2: Tự liên hệ bản thân
Yêu cầu 3: Học sinh viết đoạn văn trên cơ sở những kiến thức đã được học về
tính liên kết trong văn bản.
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG.
Ý tưởng: Giúp học sinh mở rộng kiến thức đọc hiểu văn bản.

Nội dung: Thực hiện yêu cầu trong tài liệu HDH Ngữ văn 7, bài 1.
Yêu cầu: Lựa chọn và ghi lại 2 đến 3 đoạn văn mà em yêu thích nhất trong văn
bản “Cổng trưởng mở ra”, lý giải rõ vì sao em thích.
Sản phảm học tập của học sinh: Học sinh chọ được đoạn văn và lúi giải
được lí do yêu thích.