Bai 9: Quang hop o cac nhom thuc vat C3, C4, CAM

Trờng THPT Thị Xã Trà Vinh - 1 -
Tổ Sinh
Ngày soạn: 07/ 08/ 2008
Tuần: 5( 08/ 09 13/ 09/ 2008)
Tiết: 9
I: Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Phân biệt đợc các phản ứng sáng( pha sáng) với các phản ứng tối( pha tối) của quang
hợp.
- Nêu đợccác sản phẫm của pha sáng và các sản phẩm của pha sáng đợc sử dụng trong
pha tối.
- Phân biệt các con đờng cố định CO
2
trong pha tốiở những nhóm thực vật C
3
, C
4
, CAM.
- Giải thích phản ứng thích nghi của nhóm thực vật C
4
và thực vật mọng nớc( thực vật
CAM) đối với môi trờng sống ở vùng nhiệt đới hoang mạc.
2.Kĩ năng:
- Phân biệt đợc các con đờng cố định CO
2
của 3 nhóm thực vật.
- Nêu tên sản phẩm của quá trình tổng hợp tinh bột và đờng saccarôzơ trong quang hợp.
3.Thái độ và hành vi:
Nhận thức đợc sự thích nghi kì diệu của thực vật đối với môi trờng.
II: Thiết bị dạy học:
Tranh vẽ 3 quá trình cố định CO

2
ở 3 nhóm thực vật.
III: Tiến trình bài giảng:
1. ổn định lớp:
2. KTBC
a. Quang hợp ở thực vật là gì?Nêu đặc điểm của lá cây xanh thích nghi với
chức năng quang hợp.
b. Nêu thành phần và chức năng của hệ sắc tố quang hợp trong lá xanh.
3. Vào bài:
Trong bài quang hợp ở thực vật các em đã học khái quát về quang hợp và lá là
cơ quan quang hợp có cấu tạo phù hợp với chức năng của nó.Còn bản chất của quá trình
quang hợp ra sao,bài 9 sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về điều đó.
hoạt động GV hoạt động HS Nội dung lu bảng
Sinh 11 Cơ Bản Bài 9 GV: Hàng
Thị Thuý Hiền
Bài 9
Trờng THPT Thị Xã Trà Vinh - 2 -
Tổ Sinh
Quang hợp thờng đợc
chia thành mấy pha?
GV hớng dẫn HS quan
sát hình 9.1,dẫn dắt HS
xác định mục tiêu:
Pha sáng của quang hợp
là gì?
Pha sáng xảy ra ở đâu?
Có các quá trình gì xảy ra
ở pha này?
Trải qua các quá trình đó
pha sáng đã tạo ra đợc

các sản phẫm nào?
Xem H 9.1 và 9.2.Hãy
cho biết sản phẩm của
pha sáng chuyển cho pha
tối là gì?
Pha tối của quang hợp
không giống nhau ở các
nhóm thực vật, tùy thuộc
vào con đờng cố định CO
2
, ngời ta phân biệt 3 nhóm
thực vật: thực vật C
3
, thực
vật C
4
, thực vật CAM.
Mục tiêu: HS hiểu
và trình bày đợc pha
tối của quang hợp ở
thực vật C
3
. Liên hệ
thực tế
Quang hợp đợc chia thành 2 pha:
pha sáng và pha tối.
* Nêu đợc khái niệm.
Các phản ứng xảy ra trong
pha sáng, sản phẫm của pha sáng.

*Xảy ra ở tilacôit.
* Quang phân li nớc nhờ ánh sáng.
=>ATP, NADPH, O
2
.
=>ATP, NADPH.


: Hai pha của quang
hợp:
1.Pha sáng của quang
hợp:
Là pha chuyển hóa năng l-
ợng của ánh sáng đã đợc diệp
lục hấp thụ thành năng lợng
của các liên kết hóa học trong
ATP và NADPH, đồng thời
giải phóng ôxi.
-Pha sáng xảy ra ở các
tilacôit khi có ánh sáng chiếu
vào các diệp lục. Tại đây các
phân tử nớc bị phân li trong
các xoang tilacôit:
Sơ đồ phản ứng:
2H
2
O -> 4H
+
+4e

-
+O
2

+ ôxi đợc giải phóng.
+ Các e
-
sinh ra do phân li n-
ớc sẽ bù lại các e
-
mà diệp lục
tố a bị mất khi tham gia chuỗi
vận chuyển điện tử tạo nên
một thế năng dẫn đến sự tổng
hợp ATP( nhờ phức hệ ATP
Sintetaza)
+ Các prôton H
+
đến khử
NADP
+
thành dạng khử
NADPH.
-Sản phẩm của pha sáng gồm:
ATP, NADPH và ôxi.
2.Pha tối ( pha cố định
CO
2
)
A.Thực vật C

3
:

Sinh 11 Cơ Bản Bài 9 GV: Hàng
Thị Thuý Hiền
Trêng THPT ThÞ X· Trµ Vinh - 3 -
Tỉ Sinh
Nhãm thùc vËt nµo cè
®Þnh CO
2
theo con ®êng
C
3
Ló
a
ë thùc vËt C
3
pha tèi cđa
quang hỵp hoµn toµn
kh«ng phơ thc vµo ¸nh
s¸ng cã chÝnh x¸c kh«ng?
V× sao?

Pha tèi cđa thùc vËt
C
3
( chu tr×nh Canvin) tr¶i
qua nh÷ng giai ®o¹n nµo?
Giai ®o¹n cè ®Þnh CO
2

b¾t
®Çu tõ chÊt nhËn g×? KÕt
thóc lµ chÊt g×?

ë giai ®o¹n khư cã sù
kiƯn quan träng nµo?
Rªu

CAM

Kh«ng.TÕ bµo ®· sư dơng n¨ng lỵng
do pha s¸ng cung cÊp( ATP,
NADPH) ®Ĩ tỉng hỵp nªn gluc«z¬
th«ng qua 1 chu tr×nh ®ỵc gäi lµ chu
tr×nh CanVin.NÕu thiÕu ATP vµ
NADPH sù tỉng hỵp gluc«z¬ bÞ
ngõng trƯ, v× vËy sù tỉng hỵp
gluc«z¬ kh«ng cÇn ¸nh s¸ng nhng
lu«n phơ thc vµo ¸nh s¸ng.
=>Giai ®o¹n cè ®Þnh CO
2
, giai ®o¹n
khư, giai ®o¹n t¸i sinh chÊt nhËn
CO
2
.Enzim xóc t¸c cho pø lµ RDP -
Cacboxilaza
Sư dơng ATP råi ®Õn NADPH cđa
pha s¸ng ®i vµo pha khư.

 §èi tỵng: thùc vËt C
3
gåm c¸c loµi tõ rªu cho ®Õn
c¸c loµi c©y gç cao to mäc
trong rõng.
 B¶n chÊt hãa häc cđa
con ®êng C
3
:
Lµ pha cè ®Þnh CO
2
theo
chu tr×nh C
3
. DiƠn ra trong
chÊt nỊn ( str«ma) cđa lơc l¹p
ë tÕ bµo nhu m«.




Gåm 3 giai ®o¹n:



- Giai ®o¹n cè ®Þnh CO
2
:
B¾t ®Çu tõ chÊt nhËn khÝ
CO

2
lµ ribul«z¬- 1.5
®iph«tphat vµ kÕt thóc t¹i
APG ( axit photphoglixªric).
Sinh 11 C¬ B¶n Bµi 9 GV: Hµng
ThÞ Th HiỊn
TẾ
BÀO
NHU
MÔ
CẤU TRÚC LÁ THỰC VẬT C
3
Trờng THPT Thị Xã Trà Vinh - 4 -
Tổ Sinh
ở giai đoạn này có điều
gì đáng lu ý?
Mục tiêu: HS hiểu và
trình bày cơ chế
quang hợp ở thực vật
C
4
. Thấy đợc mối
liên hệ quang hợp với
cấu tạo đặc thù của lá
thực vật C
4
.
* Vì sao gọi là thực vật
C
4

?
Nhóm thực vật nào nằm
trong nhóm thực vật C
4
?


Mía
Thực vật C
4
có đặc điểm
gì về hình thái cấu tạo
khác biệt C
3
?
Quan sát H 9.3 cho biết
1 lần nữa ATP của pha sáng đi vào
pha tái sinh chất nhận CO
2
.
Thực vật C
4
là TV trong pha tối của
quang hợp tạo sản phẩm đầu tiên là
hợp chất có 4C.

NG ô
Enzim PEP Lacboxylaza có hoạt
tính cực mạnh
- Giai đoạn khử: có 2 sự

kiện quan trọng:
+ Sản phẩm của pha sáng là
ATP và NADPH đợc sử dụng
để khử APG thành 6AlPG là 1
triôzơphôtphat(anđêhitphôtph-
oglixêric).
+ Một phân tử AlPG tách
khỏi chu trình tại điểm kết
thúc của pha khử để kết hợp
với phân tử triôzơ phôtphat
khác hình thành nên phân tử
cacbôhidrat C
6
H
12
O
6
từ đó
tổng hợp nên tinh bột,
sacarôzơ, axit amin, lipit...
- Giai đoạn tái sinh chất
nhận CO
2
ban đầu
(ribulôzơ- 1.5 điphotphat): 5
phân tử AlPG tiếp tục đi vào
chu trình và sử dụng năng l-
ợng ATP để tái sinh chất nhận
RuBP
B.Thực vật C

4
:


Đối tợng: thực vật C
4
là
nhóm thực vật vùng nhiệt đới
và cận nhiệt đới nh ngô, mía,
rau dền, cao lơng, kê...

Sinh 11 Cơ Bản Bài 9 GV: Hàng
Thị Thuý Hiền
Trêng THPT ThÞ X· Trµ Vinh - 5 -
Tỉ Sinh
nhãm thùc vËt C
4
nµy cã
mÊy lo¹i tÕ bµo tham gia
vµo qu¸ tr×nh cè ®Þnh
CO
2
?
B¶n chÊt cđa con ®êng C
4
diƠn ra nh thÕ nµo?gåm
mÊy giai ®o¹n?
Quan s¸t H 9.2 vµ
9.3.H·y rót ra nh÷ng
®iĨm gièng vµ kh¸c nhau

vỊ quang hỵp gi÷a thùc
vËt C
3
vµ C
4
.

Do thÝch nghi sinh lÝ víi
cêng ®é AS m¹nh TV C
4
cã nh÷ng ®Ỉc tÝnh nµo
h¬n thùc vËt C
3
?
 Gièng nhau: Thùc vËt C
3
vµ C
4

®Ịu cã chu tr×nh Canvin t¹o ra APG
råi tõ ®ã h×nh thµnh nªn c¸c hỵp
chÊt cacb«hdrat, axit amin, pr«tªin,
lipit...
 Kh¸c nhau:
Thùc
vËt C
3

Thùc vËt C
4

ChÊt
nhËn
Ribul«
z¬ -1.5
®iph«tp
hat.
Axit photpho
enol piruvic
S¶n
phÉm
®Çu
tiªn
APG( h
ỵp chÊt
3
cacbon
)
Axit
«xal«axªtit vµ
axit malic(4C)
TiÕn
tr×nh
ChØ 1
chu
tr×nh
Canvin
x¶y ra
trong
nhu m«
thÞt l¸

Gåm 2 giai
®o¹n: chu tr×nh
C
4
x¶y ra trong
nhu m« thÞt l¸,
giai ®o¹n II
chu tr×nh
Canvin trong tÕ
bµo bao bã
m¹ch.
Thùc vËt C
4
cã c¸c u viƯt h¬n thùc
vËt C
3
: cêng ®é quang hỵp cao h¬n,
 §Ỉc ®iĨm sinh lÝ:
+ Nhãm thùc vËt nµy cã
2 lo¹i tÕ bµo tham gia : tb m«
giËu vµ tb bao bã m¹ch. Lơc
l¹p trong tÕ bµo m« giËu cã
kÝch thíc bÐ vµ lơc l¹p trong
c¸c tÕ bµo bao bã m¹ch ph¸t
triĨn h¬n.
+ Cã ph¶n øng thÝch nghi
sinh lÝ cêng ®é ¸nh s¸ng
m¹nh, nhu cÇu níc thÊp, tho¸t
h¬i níc Ýt.
 B¶n chÊt hãa häc cđa con

®êng C
4
:
Gåm 2 giai ®o¹n:
 Giai ®o¹n 1: Cè ®Þnh
CO
2
x¶y ra ë tÕ bµo m« giËu :
ChÊt nhËn trong chu tr×nh
C
4
lµ PEP( axit photphoenol
piruvic) t¹o ra s¶n phÉm ỉn
®Þnh ®Çu tiªn gåm 4C:
AOA( axit «xal«axªtic axit
malic).
 Giai ®o¹n 2: Khư CO
2
trong chu tr×nh Canvin x¶y ra
trong c¸c tÕ bµo bao bã m¹ch:
C¸c axit 4C(axit malic) di
chun qua cÇu sinh chÊt vµo
tÕ bµo bao bã m¹ch, t¹i ®ã
chóng bÞ ph©n hủ ®Ĩ gi¶i
phãng CO
2
cung cÊp cho chu
tr×nh C
3
vµ h×nh thµnh nªn axit

piruvic( C
3
).
CO
2
tiÕp tơc ®ỵc cè ®Þnh
theo chu tr×nh Canvin ®Ĩ t¹o ra
®êng 6C, tinh bét.
Cßn axit piruvic quay trë
l¹i c¸c tÕ bµo m« giËu n¬i nã
®ỵc photphoryl hãa thµnh axit
photphoenol piruvic) ®Ĩ tiÕp
tơc thu nhËn CO
2
.
Sinh 11 C¬ B¶n Bµi 9 GV: Hµng
ThÞ Th HiỊn
CẤU TRÚC LÁ THỰC VẬT C
4