MÔI TRƯỜNG TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 1

1
S GI O D C V O T O TH NH PH N NGỞ Á Ụ À ĐÀ Ạ À Ố ĐÀ Ẵ
Giáo dục bảo vệ môi trường
qua các môn học
cấp tiểu học
TP §µ N½ng, 4 - 5 th¸ng 8 n¨m 2008
2
Tích hợp giáo dục BVMT
trong môn Đạo đức
3
PHẦN I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

A. MỤC TIấU CẦN ĐẠT

1. Người học cần biết và hiểu

Mục tiêu, nội dung giáo dục bảo vệ
môi trường của môn học/hoạt động

- Phương pháp và hình thức dạy học
tích hợp giáo dục BVMT của môn
học/HĐ.

- Cách khai thác nội dung và soạn
bài/tổ chức HĐ để dạy học tích hợp
giáo dục BVMT của môn học/HĐ.
4
Nh÷ng vÊn ®Ò chung

2. Người học có khả năng


- Phân tích nội dung, chương trình môn học,
từ đó xác định được các bài có khả năng
lồng ghép, tích hợp giáo dục BVMT của môn
học.

- Soạn bài và dạy học (môn học) theo hướng
lồng ghép, tích hợp giáo dục BVMT.

- Tích cực thực hiện dạy học lồng ghép, tích
hợp giáo dục BVMT vào môn học.
5
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

B. Một số kiến thức về môi trường và GD
BVMT

I. KHÁI NIỆM VỀ MÔI TRƯỜNG

Hoạt động 1

Căn cứ vào kinh nghiệm và kiến thức về môi
trường, các thông tin về môi trường trên các
phương tiện thông tin mà bạn biết, hãy thảo
luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

1/ Môi trường là gì?

2/ Thế nào là môi trường sống, môi trường tự
nhiên và môi trường xã hội?
6

MỘT SỐ KIẾN THỨC VỀ MÔI TRƯỜNG
VÀ GIÁO DỤC BVMT

Phản hồi HĐ 1:

- Môi trường bao gồm tất cả các yếu tố xung quanh
sinh vật, có tác động trực tiếp, gián tiếp hoặc tác
động qua lại tới sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và
những hoạt động của sinh vật.

Môi trường là tập hợp các điều kiện bên ngoài mà
sinh vật tồn tại trong đó.

Môi trường của con người bao gồm các lĩnh vực tự
nhiên, xã hội, công nghệ, kinh tế, chính trị, đạo đức,
văn hoá, lịch sử và mĩ học
7
MỘT SỐ KIẾN THỨC VỀ MÔI TRƯỜNG
VÀ GIÁO DỤC BVMT

Phản hồi HĐ 1:

Môi trường sống của con người là tất cả các
nhân tố tự nhiên, xã hội cần thiết cho sự sống, sản
xuất của con người như tài nguyên thiên nhiên,
không khí, đất, nước, ánh sáng, quan hệ xã hội...

Môi trường tự nhiên bao gồm các yếu tố thiên nhiên
như vật lí, hoá học, sinh học, tồn tại ngoài ý muốn
của con người. Như: ánh sáng mặt trời, núi, rừng,

đất và nước,...nó cung cấp cho con người các loại tài
nguyên, khoáng sản phục vụ cho sản xuất và đời
sống.
8
MỘT SỐ KIẾN THỨC VỀ MÔI TRƯỜNG
VÀ GIÁO DỤC BVMT

Phản hồi HĐ 1:

MT xã hội là tổng thể các mối quan
hệ giữa con người với con người, là
các luật lệ, thể chế, quy định, hướng
các hoạt động của con người theo một
khuôn khổ nhất định, tạo thuận lợi cho
sự phát triển cuộc sống của con người.
9
Mét sè kiÕn thøc vÒ m«I tr­êng
vµ Gi¸o Dôc BVMT

Hoạt động 2

Bằng kinh nghiệm và dựa vào các
thông tin đã biết, bạn hãy trao đổi trong
nhóm và cho biết:

- Vai trò, chức năng chủ yếu của môi
trường?
(Có thể mô tả bằng sơ đồ)
10
Một số kiến thức về môI trường

và Giáo Dục BVMT
Phản hồi HĐ 2:
Môi trường có 4 chức năng chủ yếu:
1. Cung cấp không gian sinh sống cho con người
2. Cung cấp các nguồn tài nguyên cần thiết phục vụ
cho đời sống và sản xuất của con người.
3. Là nơi chứa đựng và phân huỷ các phế thải do con
người tạo ra.
4. Lưu trữ và cung cấp thông tin
11
Chức năng chủ yếu
của môI trường
MôI trường
Không gian sống
của con người
Lưu trữ và cung cấp
Các nguồn thông tin
Chứa đựng các phế thải
Do con người tạo ra
Chứa đựng các nguồn
Tài nguyên thiên nhiên
12
Mét sè kiÕn thøc vÒ m«I tr­êng
vµ Gi¸o Dôc BVMT

Hoạt động 3

Bằng kinh nghiệm và qua các tài liệu,
qua các phương tiện thông tin, bạn hãy
thảo luận trong nhóm trả lời các câu hỏi

sau:

- Thế nào là ô nhiễm môi trường ?

- Mô tả khái quát và cho ví dụ cụ thể về
tình trạng môi trường của thế giới và
của Việt Nam. Nguyên nhân của tình
trạng đó?
13
Mét sè kiÕn thøc vÒ m«I tr­êng
vµ Gi¸o Dôc BVMT

Phản hồi cho HĐ 3

Ô nhiễm môi trường

Hiểu đơn giản là làm bẩn, làm thoái hoá môi trường
sống.

Là sự làm biến đổi theo hướng tiêu cực toàn thể hay
một phần môi trường bằng những chất gây tác hại.

Sự biến đổi môi trường đó ảnh hưởng trực tiếp hay
gián tiếp tới đời sống con người và sinh vật, gây tác
hại cho nông nghiệp, công nghiệp và làm giảm chất
lượng cuộc sống của con người.
14
Mét sè kiÕn thøc vÒ m«I tr­êng
vµ Gi¸o Dôc BVMT


Phản hồi cho HĐ 3

Nguyên nhân của nạn ô nhiễm môi trường
là do các chất thải trong sinh hoạt hàng
ngày và hoạt động kinh tế của con người,
từ trồng trọt, chăn nuôi đến các hoạt động
công nghiệp, chiến tranh và công nghệ
quốc phòng...

Nguyên nhân cơ bản là sự thiếu hiểu biết
về MT của con người.

- Một số thông tin về ô nhiễm môi trường
15
GIÁO DỤC BVMT
TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

II. Khái niệm về GD bảo vệ môi trường

Hoạt động 4

Bằng sự hiểu biết và qua các phương
tiện thông tin, bạn hãy suy nghĩ và trao
đổi trong nhóm về các vấn đề sau:

1. Thế nào là giáo dục bảo vệ môi
trường?

2. Vì sao phải giáo dục bảo vệ môi
trường?

16
GIÁO DỤC BVMT
TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

Phản hồi hoạt động 4

1. GDBVMT là một quá trình (thông qua các HĐ
giáo dục chính quy và không chính quy) hình
thành và phát triển ở người học sự hiểu biết, kĩ
năng, giá trị và quan tâm tới những vấn đề về
MT, tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển
một xã hội bền vững về sinh thái.

- GDBVMT là một quá trình lâu dài, cần được
bắt đầu từ mẫu giáo và được tiếp tục ở phổ
thông cũng như sau này.
17
GIÁO DỤC BVMT
TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

Mục đích của GDBVMT: “ Làm cho các
cá nhân và các cộng đồng hiểu được ban
chất phức tạp của môi trường tự nhiên và
môi trường nhân tạo, là kết qua tương tác
của nhiều nhân tố sinh học, lí học, xã hội,
kinh tế và van hóa; đem lại cho họ kiến
thức, nhận thức về giá trị, thái độ và kĩ
năng thực hành để họ tham gia một cách
có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng
ngừa và giải quyết các vấn đề MT và quản

lý chất lượng môi trường.”
18
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Phản hồi hoạt động 4

- GDBVMT nhằm giúp mọi người có sự
hiểu biết về MT và sự nhạy cảm về MT
cùng với các vấn đề của nó (nhận thức);
những khái niệm cơ bản về MT và bảo vệ
MT (kiến thức); Tình cảm, mối quan tâm
cải thiện và BVMT (thái độ,hành vi);
những kĩ năng giải quyết, thuyết phục mọi
người cùng tham gia(KN);
19
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Phản hồi hoạt động 4

Theo số liệu thống kê đầu năm 2008 cả nước
hiên nay có gần 7 triệu học sinh tiểu học,
khoảng 323.506 gv tiểu học với gần 15.028
trường tiểu học.

- Tiểu học là cấp học nền tảng, là cơ sở ban đầu
rất quan trọng trong việc đào tạo các em trở
thành các công dân tốt cho đất nước.


- GDBVMT nhằm làm cho các em hiểu rõ sự cần
thiết phải BVMT, hình thành và phát triển ở các
em thói quen, hành vi ứng xử văn minh, lịch sự
và thân thiện với môi trường.
- Bồi dưỡng các em tình yêu thiên nhiên, hình thành thói
quen kĩ năng sống BVMT.
20
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Phản hồi hoạt động 4

Sự thiếu hiểu biết của con người là một trong
các nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm và suy
thoái môi trường.

Vì vậy, cần phải làm cho mọi người hiểu
về môi trường, tầm quan trọng của môi trường
và làm thế nào để BVMT. Do đó, cần phải tiến
hành GD BVMT cho mọi người nói chung và tiến
hành GDBVMT trong nhà trường tiểu học nói
riêng.
21
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Hoạt động 5

Dựa trên những kiến thức cơ bản
về môi trường và GD BVMT, những kinh

nghiệm dạy học về BVMT qua môn học ở
tiểu học, bạn hãy thực hiện các nhiệm vụ
sau:

1. Xác định mục tiêu GDBVMT trong
trường tiểu học.

2. Đề xuất cách thức đưa nội dung
GDBVMT vào trường TH
22
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học
Phản hồi hoạt động 5
1. Mục tiêu GDBVMT trong trường tiểu học
Giáo dục BVMT cho học sinh tiểu học nhằm:

Làm cho HS bước đầu biết và hiểu:
- Các thành phần môi trường và quan hệ giữa chúng:
Đất, nước, không khí, ánh sáng, động vật, thực vật.
- Mối quan hệ giữa con người và các thành phần môi trư
ờng.
- Ô nhiễm môi trường.
- Biện pháp bảo vệ môi trường xung quanh (nhà ở, trư
ờng, lớp học, thôn xóm, bản làng, phố phường,...).
23
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Phản hồi hoạt động 5


HS bước đầu có khả năng:

- Tham gia các hoạt động BVMT phù hợp với lứa tuổi
( trồng, chăm sóc, bảo vệ cây; làm cho MT xanh, sạch,
đẹp...).

- Sống hoà hợp, gần gũi, thân thiện với tự nhiên

- Sống tiết kiệm, ngăn nắp, vệ sinh, chia sẻ, hợp tác.

- Yêu quý thiên nhiên, gia đình, trường lớp, quê hương,
đất nước...

- Thân thiện với môi trường,

- Quan tâm đến môi trường xung quanh.
24
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Phản hồi hoạt động 5

- Để thực hiện mục tiêu GDBVMT ở cấp
tiểu học cần tích hợp, lồng ghép nội dung
GDBVMT vào các môn học ở tiểu học.

- Thực hiện GDBVMT thông qua các hoạt
động GD NGLL ở tiểu học.

- Quan tâm đến môi trường địa phương,

thiết thực góp phần cải thiện MT địa
phương, tạo thói quen ứng xử thân thiện
với MT.
25
Gi¸o Dôc BVMT
trong tr­êng tiÓu häc

Tích hợp, lồng ghép giáo dục BVMT vào các môn
học cấp tiểu học có 3 mức độ: Mức độ toàn phần,
mức độ bộ phận và mức độ liên hệ.

Mức độ toàn phần: Khi mục tiêu, nội dung của bài phù
hợp hoàn toàn với mục tiêu, nội dung của giáo dục
BVMT.

Mức độ bộ phận: Khi chỉ có một bộ phận bài học có
mục tiêu, nội dung phù hợp với giáo dục BVMT.

Mức độ liên hệ: Khi mục tiêu, nội dung của bài có điều
kiện liên hệ một cách lô gic với nội dung giáo dục
BVMT.