SỬ DỤNG ĐÁ TRONG NHÓM PHỤ NỮ MẠI DÂM

THE 6TH
NATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE ON HIV/AIDS

SỬ DỤNG ĐÁ TRONG NHÓM PHỤ NỮ MẠI DÂM

Người trình bày: PGS. TS. Hồ Thị Hiền
Trường Đại học Y tế Công cộng

Hà nội, 11/2015


Nội dung trình bày
1.

Tóm tắt một số bằng chứng về sử dụng crystal methamphetamine trong nhóm phụ nữ mại
dâm tại Việt nam

2.

Một số thông điệp chính về ưu tiên nghiên cứu và can thiệp trong giai đoạn tới

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

2


Đặt vấn đề


Crystal Methamphetamine là Methamphetamine dạng tinh thể
(đá)



Thuộc nhóm chất kích thích dạng amphetamine (Amphetamine
type stimulants – ATS)



Tác dụng của đá:


Gây hưng phấn, ảo giác



Gia tăng các hành vi bạo lực, gây gổ



Tăng ham muốn tình dục



Gây nghiện

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

3

Đặt vấn đề
 Sử dụng đá trên thế giới
 35 triệu người sử dụng ATS trong tổng số ước tính 200 triệu người sử
dụng ma túy toàn cầu
 Nhiều hơn tổng số người sử dụng cocaine (16 triệu) và heroin (13
triệu) gộp lại
 Methamphetamine là chất được sử dụng phổ biến thứ hai sau heroin
 Đông Nam Á chiếm 63% số lượng ATS bị bắt giữ
 Methamphetamine dạng tinh thể (Đá): Lượng thu giữ tăng gấp đôi, từ
7 đến khoảng 14 tấn (2008-2013)
 Ngày càng nhiều người vào điều trị hoặc bị bắt giam do nghiện hoặc
tàng trữ methamphetamine

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

4


Đặt vấn đề

 Sử dụng đá tại Việt nam
 Xu hướng sử dụng tăng:

• Tăng đáng kể từ 2003: Số lượng Meth dạng viên bị bắt giữ 2005 tăng
gấp 5 lần so với 2004 (MOLISA, 2009)
• Đá bắt đầu xuất hiện ở thị trường Việt nam năm 2007 và phổ biến ngày
càng rộng rãi, đứng thứ hai sau heroin
• Đá chủ yếu được buôn lậu qua biên giới Campuchia sang khu vực miền
Nam Việt nam tới các khu vực đô thị (UNODC, 2012)
 Ở Hà nội, đá là loại ATS được sử dụng nhiều thứ hai sau thuốc lắc

(UNODC, 2012)
 Sử dụng nhiều trong nhóm trẻ tuổi (Kozel, 2007; UNODC 2011), ở khu vực
đô thị (UNODC 2011)

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

5


Đặt vấn đề
 Sử dụng đá trong nhóm PNMD
 PNMD là nhóm nguy cơ cao lây nhiễm HIV
• Tỷ lệ phụ nữ nhiễm HIV gia tăng
• Gia tăng lây truyền HIV qua đường tình dục
 Tỷ lệ sử dụng đá cao
• 57% (UNODC, 2012); 50,6% (Hồ Thị Hiền, 2012)
 Các nghiên cứu về sử dụng đá trong PNMD rất hạn chế ở VN

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

6


Đặt vấn đề
Tăng NC lây
nhiễm HIV qua
QHTD
• QHTD trong ảo
giác
• Tăng ham muốn

tình dục • Kéo dài thời gian
QHTD…

Sử
dụng
đá

PNMD
sử
dụng
đá

UNODC, 2012, Tại Hà Nội:
- 57,8 % PNMD đã từng sử dụng
đá

PNMD

•Nhóm nguy cơ cao
nhiễm HIV
• Nhiễm HIV qua
đường tình dục tăng
•Xu hướng sử dụng đá
gia tăng

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS


Điều trị Methamphetamines
 Thuốc điều trị chưa thấy mang lại hiệu quả…

 Các biện pháp tâm lý xã hội có tác dụng trong khi đang tham gia
điều trị, không có biện pháp tâm lý xã hội nào là ưu việt hẳn.
 Nhiều biện pháp, đồng thời, bao gồm biện pháp đối phó với thèm
nhớ do tâm lý, xây dựng kỹ năng, kỹ năng từ chối ma túy

 Giảm nguy cơ
 Chương trình bơm kim tiêm, không dùng chung BKT, làm sạch BKT
 Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục

 Hỗ trợ nhóm & cộng đồng

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS


Chủ đề nghiên cứu
 Thông tin định lượng
 Đo lường dịch tễ học
• Tần suất, tỷ lệ sử dụng ATS/Đá trong PNMD (>50%)
• Phân bổ trong các nhóm (tuổi, loại phụ nữ mại dâm, loại ATS sử
dụng (bao gồm cả đá)

 Hành vi nguy cơ/HIV
• Hành vi tình dục không an toàn (với các nhóm khác nhau)
• Tình dục tập thể (sử dụng bao cao su thấp, tỷ lệ cao TDTT với
nhóm nguy cơ, các yếu tố nguy cơ (sử dụng meth, sử dụng heroin)
• Yếu tố liên quan đến hành vi nguy cơ

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

9

Chủ đề nghiên cứu (tiếp)
 Thông tin định tính
– Quan niệm của PNMD về sử dụng đá
– Vai trò của đá với hành nghề mại dâm
– Vị thế xã hội của PNMD trong nhóm sử dụng đá
– Ý nghĩa xã hội của việc sử dụng đá với PNMD và sự lựa chọn
– Hoàn cảnh sử dụng đá /PNMD
– Mối quan hệ xã hội của PNMD, vai trò của đá trong từng mối
quan hệ

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

10


Vị thế xã hội của PNMD
 Mại dâm hiện nay vẫn là bất hợp pháp
 PNMD có vị trí thấp trong xã hội
 Thường sống xa gia đình
 Để tránh sự kì thị
 Giấu gia đình người thân việc hành nghề

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

11


Quan niệm về Sử dụng đá

 Quan niệm: đá là ma túy “hạng sang”, “thời trang”,
“sành điệu”:  mang lại đẳng cấp
 Sử dụng để hòa đồng, theo đẳng cấp
 Đá được sử dụng theo nhóm

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

12


Mối quan hệ xã hội của PNMD
 Mối quan hệ phức tạp với thành phần phức tạp
 Các mối quan hệ xã hội chủ yếu bao gồm:
 Quan hệ với bạn cùng hành nghề
 Quan hệ với bảo kê, chủ chứa
 Quan hệ với bạn tình thường xuyên (chồng/ người yêu)
 Quan hệ với khách hàng

 Đá trở thành công cụ để “kết nối”, “phát triển” các mối quan
hệ này (sử dụng để hòa đồng, thể hiện “đẳng cấp”)
The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

13


Vai trò của đá với hành nghề mại dâm
 Đá giúp giảm nhẹ về “mặt tư tưởng” khi “tiếp khách”
 Đá giúp PNMD “tiếp khách” tự nhiên hơn, hứng thú
hơn
 Khách hàng sử dụng đá thường muốn sử dụng đá và

sau đó là có QHTD “xả đá” với PNMD có sử dụng đá.
 Thường được khách hàng mời sử dụng đá  tăng
mạng lưới khách hàng và người sử dụng đá của
PNMD

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

14


Các can thiệp
 Chưa có điều trị đặc hiệu
 Các can thiệp mang tính dự phòng
 Truyền thông
 Tư vấn

 Cần mô hình can thiệp cụ thể

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

15


Kết luận và khuyến nghị
 Phụ nữ mại dâm có nguy cơ cao sử dụng đá,
 Dễ bị tổn thương với HIV và làm trầm trọng thêm tình hình dịch
HIV nếu sử dụng đá
 Sự cần thiết của các nghiên cứu về sử dụng đá trong phụ nữ mại
dâm trong giai đoạn tới:
 Các nghiên cứu sâu về hành vi

 Nghiên cứu mang tính xã hội học, định lượng trong các nhóm nhỏ
(điều trị MMT/PNMD, MMT)
 Đánh giá nhu cầu
 Nhu cầu can thiệp lớn: Triển khai nghiên cứu về nhu cầu can thiệp từ
đó xây dựng mô hình can thiệp phù hợp.

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

16


Kết luận và khuyến nghị
 Xây dựng mô hình can thiệp phù hợp (thay đổi hành vi và điều trị)
 Tiếp tục truyền thông
 Cung cấp các dịch vụ tư vấn lồng ghép
 Can thiệp giảm nguy cơ (tình dục tập thể, tình dục an toàn)
 Cần tăng cường các can thiệp dự phòng cho nhóm PNMD về sử dụng đá
 Tăng cường truyền thông nhằm thay đổi quan niệm liên quan đến hành vi sử dụng đá,
nâng cao kiến thức về tác hại của ma túy đá cho nhóm PNMD và mạng lưới của họ
 Các can thiệp cần chú ý đến tác động vào nhóm người sử dụng đá và trong mạng lưới
của PNMD, bao gồm khách hàng, bảo kê, người làm việc tại nhà nghỉ, và bạn tình của họ.
Cần có các biện pháp cụ thể phù hợp trong nhóm theo tính chất của mối quan hệ với
PNMD.

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

17


Tài liệu xuất bản

1. Ho Thi Hien, Le Minh Giang, Dinh Thanh Thuy, Female sex workers who use amphetamine-type stimulants
(ATS) in three cities of Vietnam: the use and sexual risks related to HIV/AIDS, Global Public Health, 2013.
2. Nguyễn Thị Phương, Hồ Thị Hiền, Thực trạng sử dụng các chất kích thích dạng Amphetamine trong nhóm
phụ nữ mại dâm tại Hà nội, Tạp chí Y học thực hành, 2013
3. Hồ Thị Hiền, Phạm Vân Anh, Nguyễn Thanh Long, Phan Thị Thu Hương. Hoàn cảnh sử dụng đá trong
nhóm phụ nữ mại dâm tại Hà nội, Tạp chí Y học Việt nam, 2013.
4. Hồ Thị Hiền, Nguyễn Thị Phương, Phạm Vân Anh. Kiến thức, thái độ và thực hành sử dụng các chất kích
thích dạng Amphetamine trong nhóm phụ nữ mại dâm tại Việt nam. Tạp chí Y học Việt nam, 2013.
5. Trần Thị Điệp, Hồ Thị Hiền, Lê Minh Giang, Cấu trúc xã hội liên quan đến nguy cơ sử dụng các chất kích
thích dạng Amphetamine trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tại Việt nam, Tạp chí Y tế Công
cộng, 2012.
6. Nguyễn Thị Trang Nhung, Trần Thị Điệp, Hồ Thị Hiền và cộng sự. Văn hóa nhóm và sử dụng các chất kích
thích dạng Amphetamine trong nhóm nam tình dục đồng giới tại Việt Nam, Tạp chí Nghiên cứu Gia đình
và giới, 2012.
7. Vũ Thị Thu Nga, Bùi Minh Hảo, Lê Minh Giang, Hồ Thị Hiền. Thực trạng sử dụng ma túy tổng hợp tại một
số nhóm nguy cơ cao tại Hà nội, Đà nẵng và thành phố Hồ Chí Minh.
8. Phạm Vân Anh, Hồ Thị Hiền. Tình dục không an toàn dưới tác dụng của đá trong nhóm phụ nữ mại dâm
đường phố tại Hà nội, Tạp chí Y tế Công cộng, 2014

The 6th National Scientific Conference on HIV/AIDS

18


THE 6TH
NATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE ON HIV/AIDS

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN