Ngµy so¹n : 13 1 2008 – –
Ngµy gi¶ng : 14 1 2008– –
Líp : 7B
TiÕt 12
§7. ®Þnh lý
A.Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc :
+BiÕt cÊu tróc cđa mét ®Þnh lý (gi¶ thiÕt vµ kÕt ln).
+BiÕt thÕ nµo lµ chøng minh mét ®Þnh lý.
2. KÜ n¨ng :
+BiÕt ®a mét ®Þnh lý vỊ d¹ng : “NÕu th×”…
3. Th¸i ®é :
+ Lµm quen víi mƯnh ®Ị l«gÝc : p ⇒ q.
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: Thíc th¼ng, ªke, thíc ®o gãc, b¶ng phơ.
-HS: Thíc th¼ng, ªke, thíc ®o gãc, b¶ng phơ nhãm, bót viÕt b¶ng.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
*ỉn ®Þnh líp : 7B Tỉng sè 36 V¾ng :
Néi dung Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh
Ho¹t ®éng 1: kiĨm tra (7 ph).
-§V§: Tiªn ®Ị ¥clÝt vµ tÝnh
chÊt hai ®êng th¼ng song
song ®Ịu lµ nh÷ng kh¼ng
®Þnh ®óng. Nhng tiªn ®Ị
¥clÝt ®ỵc thõa nhËn th«ng
qua vÏ h×nh, qua kinh
nghiƯm thùc tÕ. Cßn tÝnh
chÊt hai ®êng th¼ng song
-C©u 1:
+Ph¸t biĨu tiªn ®Ị ¥clÝt,
vÏ h×nh minh ho¹.
-C©u 2:
+Ph¸t biĨu tÝnh chÊt cđa
hai ®êng th¼ng song song,
vÏ h×nh minh ho¹. ChØ ra
mét cỈp gãc so le trong,
mét cỈp gãc ®ång vÞ, mét
cỈp gãc trong cïng phÝa.
-HS 1:
Một HS lên bảng kiểm tra
• Phát biểu tiên đề Ơclít
(SGK)Vẽ hình :
Phát biểu tính chất hai
đường thẳng song song
44
song ®ỵc suy ra tõ nh÷ng
kh¼ng ®Þnh coi lµ ®óng, ®ã lµ
®Þnh lý. VËy ®Þnh lý lµ g×?
Gåm nh÷ng phÇn nµo, thÕ
nµo lµ chøng minh ®Þnh lý,
®ã lµ néi dung bµi h«m nay.
-Cho ghi ®Çu bµi.
-NhËn xÐt cho ®iĨm.
( trang 93 SGK )
Vẽ hình :
HS nhận xét bài làm của
bạn
-Ghi ®Çu bµi.
1.§Þnh lý:
Ho¹t ®éng 2: ®Þnh lý (18 ph).
+§Þnh lý lµ mét kh¼ng ®Þnh
®ỵc suy ra tõ nh÷ng kh¼ng
®Þnh ®ỵc coi lµ ®óng.
+§L ®ỵc t×m ra nhê suy
ln.
*?1:
-VD: Hai gãc ®èi ®Ønh th×
b»ng nhau.
GT ¤
1
, ¤
2
®èi ®Ønh
KL ¤
1
= ¤
2
-Cho HS ®äc mơc ®Þnh lý
trang 99 SGK.
?VËy thÕ nµo lµ mét ®Þnh
lý?
?§Þnh lý cã ph¶i ®ỵc suy
ra tõ ®o h×nh trùc tiÕp, vÏ
h×nh hc gÊp h×nh kh«ng
?
-Yªu cÇu HS lµm ?1 SGK.
-Yªu cÇu ph¸t biĨu l¹i ba
®Þnh lý bµi tõ vu«ng gãc
®Õn song song.
-Yªu cÇu t×m thªm vÝ dơ
vỊ nh÷ng ®Þnh lý ®· häc.
-LÊy l¹i VD ®Þnh lý vỊ hai
gãc ®èi ®Ønh, yªu cÇu HS
lªn b¶ng vÏ h×nh, kÝ hiƯu
trªn h×nh vÏ.
?Trong ®Þnh lý trªn +®iỊu
®· cho lµ g×? §ã lµ gi¶
-§äc SGK.
-Tr¶ lêi:
+§Þnh lý lµ mét kh¼ng ®Þnh ®-
ỵc suy ra tõ nh÷ng kh¼ng ®Þnh
®ỵc coi lµ ®óng.
+§Þnh lý kh«ng ph¶i ®ỵc suy
ra tõ ®o h×nh trùc tiÕp, vÏ h×nh
hc gÊp h×nh.
-Ph¸t biĨu l¹i ba ®Þnh lý bµi tõ
vu«ng gãc ®Õn song song.
-T×m thªm VD vỊ ®Þnh lý: nh
gãc ®èi ®Ønh, dÊu hiƯu nhËn
biÕt hai ®êng th¼ng song song.
-Tr¶ lêi:
+§iỊu cho biÕt lµ ¤
1
, ¤
2
lµ
hai gãc ®èi ®Ønh.
45
GT: §iỊu cho biÕt tríc.
KL: Nh÷ng ®iỊu cÇn suy ra.
?2:
a)GT : Hai ®êng th¼ng ph©n
biƯt cïng song song víi ®êng
th¼ng thø ba.
KL : Chóng song song víi
nhau.
b)
GT a // c ; b // c
KL a // b
thiÕt.
?§iỊu ph¶i suy ra lµ g×?
-Giíi thiƯu GT vµ KL cđa
mét ®Þnh lý vµ kÝ hiƯu.
? trong ®Þnh lý trªn ®©u lµ
gi¶ thiÕt, ®©u lµ kÕt ln?
?VËy mçi ®Þnh lý gåm
mÊy phÇn ?, lµ nh÷ng
phÇn nµo?
-Mçi ®Þnh lý ®Ịu cã thĨ
ph¸t biĨu díi d¹ng :
“NÕu th× ” PhÇn n»m… …
gi÷a tõ nÕu vµ tõ th× lµ gi¶
thiÕt, sau tõ th× lµ kÕt
ln.
-Yªu cÇu lµm ?2 tr 100
-Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u a.
-Gäi 1 HS lµm c©u b.
+Ph¶i suy ra: ¤
1
= ¤
2
.
§ã lµ kÕt ln.
+Gi¶ thiÕt lµ: ¤
1
, ¤
2
lµ hai gãc
®èi ®Ønh.
+KÕt ln lµ: ¤
1
= ¤
2
+Mçi ®Þnh lý gåm 2 phÇn gi¶
thiÕt vµ kÕt ln.
-1 HS tr¶ lêi c©u a ?2.
-1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh ghi
GT, KL
Ho¹t ®éng 3: Chøng minh ®Þnh lý (12 ph).
2.Chøng minh ®Þnh lý:
a)LËp ln tõ GT ⇒ KL
b)VD:
GT Om tiaph.gi¸c cđax«z
? Để có kết luận
1
ˆ
O
=
2
ˆ
O
ở đònh lí này , ta đã
suy luận như thế nào?
VËy qu¸ tr×nh suy ln ®i
tõ GT ®Õn KL gäi lµ
chøng minh ®Þnh lý.
-Yªu cÇu ®äc VD SGK.
Chứng minh đònh lí :
Góc tạo bởi hai tia phân
giác của hai góc kề bù
-HS Suy ln:
Ta có : ¤
1
+ ¤
2
= 180
o
(kỊ bï)
¤
2
+ ¤
3
= 180
o
(kỊ bï)
⇒¤
1
+ ¤
3
= ¤
2
+ ¤
4
= 180
o
⇒ ¤
1
= ¤
2
-§äc VD SGK.
-VÏ h×nh ghi GT, KL theo
46
On tiaph.gi¸c cđaz«y
KL m¤n = 90
o
Chøng minh
m«z = 1/2 x«z (Om tia pg..
z¤n = 1/2 z¤y ( On tia pg…
m«z + z¤n=1/2(x«z +z¤y)
(tia Oz n»m gi÷a Om, On)
m¤n = 1/2. 180
o
= 90
o
(v× x«z vµ z¤y kỊ bï)
là một góc vuông .
-Cho vÏ h×nh ghi GT, KL.
-Yªu cÇu chøng minh l¹i
®Þnh lý.
Vậy chứng minh đònh lí
là gì ?
GV.
-Chøng minh l¹i ®Þnh lý
Chứng minh đònh lí là dùng
lập luận để từ giả thuyết suy
ra kết luận .
Ho¹t ®éng 4: Lun tËp cđng cè (7 ph).
-§Þnh lý lµ g×? §Þnh lý
gåm nh÷ng phÇn nµo?
-GT lµ g×? KL lµ g×?
Yªu cÇu lµm BT 49tr 101
-Yªu cÇu 1 HS ®øng t¹i
chç tr¶ lêi.
-Tr¶ lêi theo c©u hái cđa GV.
tr¶ lêi c©u hái theo yªu cÇu
cđa ®Çu bµi.
-1 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi.
Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn vỊ nhµ (2 ph).
+BTVN: 50, 51, 52/ 101, 102 SGK ; 41, 42/ 81 SBT.
+Yªu cÇu häc thc ®Þnh lý lµ g×, ph©n biƯt gi¶ thiÕt, kÕt ln mét ®Þnh lý.
N¾m ®ỵc c¸c bíc chøng minh mét ®Þnh lý.
47
48