Tài liệu THCS GDDS quy trinh

Bài 1: QUY TRÌNH GIÁO DỤC TRẢI NGHIỆM
DI SẢN TRONG NHÀ TRƯỜNG
I. QUY TRÌNH KHÁM PHÁ DI SẢN, DI TÍCH:
- XĐ di sản sẽ đưa HS đến học tập, trải
nghiệm.

CHUẨN BỊ
CỦA GV

- Nghiên cứu, khảo sát di sản để xây
dựng và lựa chọn các chủ đề, nội dung
tích hợp/gắn kết vào bài học.
- Chuẩn bị các thông tin cần thiết để xây
dựng phiếu khám phá cho HS.
- Liên hệ với BQL di sản để xây dựng kế
hoạch học tập, khám phá tại di sản.


Kế hoạch gồm:
- Nội dung học tập khám phá tại di sản với các hoạt động
cụ thể.
- Thời gian cụ thể.
- Những vấn đề cần cán bộ di sản hỗ trợ.
- Những vấn đề học sinh và giáo viên phải tuân thủ khi đến
học tập tại di sản.


CÁC BƯỚC KHÁM PHÁ DI SẢN, DI TÍCH

3. Tổng hợp kết quả

- Xây dựng sản phẩm
- Trình bày sản phẩm
- Bài học kinh nghiệm sau
khi thực hiện công việc
khám phá di sản

4

1. Lập kế hoạch
- Lựa chọn chủ đề
- Xây dựng tiểu chủ đề
- Lập kế hoạch các nhiệm vụ
học tập

2. Tổ chức các hoạt
động
- Thu thập thông tin
- Xử lý thông tin
- Thảo luận với các
thành viên khác
- Trao đổi và xin ý kiến
giáo viên hướng dẫn


Bước 1: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH
1. Khi lựa chọn xây dựng chủ đề, tiểu chủ đề, cần:
- Để các ý tưởng phát triển tự do
- Tôn trọng ý kiến của người khác
- Đặt câu hỏi để phát triển các ý tưởng
- Kết hợp các ý tưởng

- Khi không có thêm ý tưởng mới, bắt đầu lập SĐTD
- Cử một thành viên ghi lại tất cả các ý tưởng
Hoặc đặt câu hỏi để xây dựng ý tưởng: Ai? Cái gì? Ở đâu?
Khi nào? Như thế nào? Tại sao?


2. Khi lập kế hoạch các nhiệm vụ học tập, cần xác định rõ:
Ai làm nhiệm vụ gì ? Phương tiện? Thời hạn hoàn thành? Sản
phẩm dự kiến? Ví dụ:
Tên thành
viên

Nhiệm vụ

Phương
tiện

Thời hạn
Sản
hoàn
phẩm
thành
dự kiến

Nguyễn
Bích Liên

Phỏng vấn - Phiếu PV
- Máy ghi
âm (nếu

có)

1 tuần

- Phiếu
trả lời
PV
….

Hồ Văn
Hưng

Chụp ảnh

3 buổi

- Ảnh
chụp

- Máy ảnh

6


Bước 2: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
1. Thu thập thông tin:

7

Qua:

 Internet,
 Báo chí, thư viện…
 Qua cha mẹ, người quen
 Thực nghiệm, quan sát, điều tra, phỏng vấn..
Hình thức thu thập:
+ Thông tin: số liệu, ý kiến, chuyện kể, kinh nghi
+ Hiện vật: văn bản, tài liệu, vật thể khối
+ Ảnh, video.


2. Xử lý thông tin:
Tổng hợp và phân tích tư liệu, dữ liệu
 Xây dựng biểu đồ, thống kê
 Lập bản đồ
 Lựa chọn ảnh chụp phù hợp nội dung


3. Thảo luận thường xuyên giữa các thành viên trong nhóm

Để chia sẻ dữ liệu, xác nhận ý kiến, giải quyết vấn đề,
kiểm tra tiến độ...
4. Trao đổi và xin ý kiến giáo viên hướng dẫn
Thường kỳ trao đổi, gặp gỡ với giáo viên nhằm giải quyết
các khó khăn, vướng mắc, đảm bảo tiến độ và hướng đi của
chủ đề đã xác định


Bước 3: TẠO SẢN PHẨM VÀ TRÌNH BÀY
KẾT QUẢ
1. Xây dựng sản phẩm:

Tổng hợp tất cả các kết quả đã thu thập, phân tích thành
sản phẩm cuối cùng.
 Sản phẩm cuối cùng có thể được trình bày dưới nhiều
dạng khác nhau: bài thuyết trình, biểu diễn (kịch, hát,
múa, thơ, …), trưng bày triển lãm (tranh ảnh, vật thật,
báo tường, mô hình,…), powerpoint…


9

2. Trình bày kết quả sản phẩm:
 Trình

bày tại lớp hay khối lớp tùy quy mô và tổ
chức của nhà trường


3. Bài học kinh nghiệm:


Nhìn lại quá trình thực hiện, rút ra các bài học kinh nghiệm

10


II. QUY TRÌNH KHÁM PHÁ BẢO TÀNG:
Bước 1: Xác định căn cứ xây dựng bài học
- Căn cứ vào chuẩn kiến thức của đối tượng học sinh
- Căn cứ vào giá trị di sản tại bảo tàng
Bước 2: Xác định các nội dung giáo dục

Bước 3: Phân chia các nội dung giáo dục theo bài
học
Số bài học phụ thuộc vào khối lượng kiến thức cần
truyền đạt
Bước 4: Thiết kế bài học theo nội dung đã chọn


CẤU TRÚC CỦA BÀI HỌC
Không tính phần chuẩn bị của mỗi giáo viên thì mỗi bài học
được triển khai trong 5 tiết chia thành 3 hoạt động của thầy
và trò. Trong đó hoạt động 1 (tiết đầu tiên) và hoạt động 3
(tiết 5) được tổ chức tại trường, hoạt động 2 (các tiết 2-3-4)
được tổ chức tại bảo tàng.


CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN
Nghiên cứu, khảo sát bảo tàng nhằm:
 Lựa chọn các nội dung/chủ đề phù hợp cho bài học.
 Thiết kế bài học phù hợp với chương trình và đối tượng
học sinh của mình.
 Yêu cầu:
 Nội dung lựa chọn cần liên quan đến bài học, trực tiếp
phục vụ cho bài học.
 Nội dung phù hợp/gắn kết với bài học của học sinh và
thông điệp di sản muốn chuyển tải (không được thoát
ly khỏi di sản).
 Không chọn quá nhiều nội dung cho một bài học vì sẽ
làm cho học sinh bị phân tán, khó nhớ, khó nhập tâm.


Chuẩn bị học liệu bao gồm :
 Hình ảnh, tư liệu về các hiện vật đã được lựa chọn để
giới thiệu với học sinh. (Ảnh, Video kèm nội dung).
 Xây dựng và biên tập phiếu học tập, phiếu khám phá di
sản, phiếu hỏi-đáp. Nội dung các loại phiếu này cần
sát với nội dung bài học, gắn với di sản. Các câu hỏi
ngắn gọn, dễ hiểu. Hình thức phiếu đẹp, hấp dẫn với
học sinh. Mỗi phiếu một chủ đề phù hợp cho một
nhóm.
 Chuẩn bị hoặc yêu cầu học sinh tự chuẩn bị dụng cụ
học tập cho học sinh …
 Thống nhất với Bảo tàng về kế hoạch đưa học sinh đến
học tập



Hoạt động 1: HOẠT ĐỘNG TRƯỚC THĂM QUAN (1 tiết)
Được tổ chức với thời lượng 1 tiết tại lớp học. Nhiệm vụ
chính của hoạt động này là thầy và trò cùng nhau chuẩn bị
và lên kế hoạch chi tiết cho buổi học thực tế (tiết 2,3 và 4)
tại bảo tàng/di sản. Công tác chuẩn bị bao gồm :
 Giới thiệu và cung cấp cho học sinh những thông tin ban
đầu: Thông tin cung cấp vừa đủ để gây sự tò mò, hứng
thú.
 Tổ chức để học sinh rèn luyện những kĩ năng cần thiết cho
buổi học tại bảo tàng/di sản: cách đi lại, xưng hô, chào hỏi,
điều tra, khảo sát, thống kê, …
 Các vấn đề về tổ chức : Chia nhóm. Thời gian. Học liệu.

Trang phục,…




Giáo viên:
+ Tìm hiểu và nghiên cứu trước tài liệu về bảo tàng, di sản
+ Soát xét các kiến thức học sinh đã có liên quan đến bài
học (thông qua việc học sinh chia sẻ các thông tin, tài liệu
thu thập được trước khi đi thăm bảo tàng)
+ Xem học sinh mong muốn gì ở chuyến đi tới


Học sinh ở nhà:
+ Tự sưu tầm các tư liệu thông tin liên quan đến
chuyên đề dưới sự hướng dẫn của giáo viên: hiện vật,
ảnh, bài báo, các đoạn văn trong sách;
+ Sưu tầm trên mạng;
+ Hỏi chuyện cha mẹ, anh chị về các thông tin liên
quan
+ Hỏi người quen, láng giềng
Học sinh ở lớp: (10-15 phút hay 1 tiết)
+ Học sinh cách chia sẻ các thông tin, tư liệu thu
được theo nhóm, lớp



Hoạt động 2: HỌC TẬP TẠI BẢO TÀNG (3 tiết)


Phần này trình bày hoạt động học tập của học sinh tại
bảo tàng, di sản dưới sự tổ chức của giáo viên.



Hoạt động được chia thành các nhiệm vụ liên tiếp nhau
như khảo sát, điều tra, và sáng tác ….



Bài học được thiết kế theo hệ thống việc làm. Không
dùng phương pháp giảng giải. Học sinh tự mình làm các
nhiệm vụ


HOẠT ĐỘNG TRONG THĂM QUAN

1. Hướng dẫn học sinh đi thăm phần nội dung đã lựa chọn:
trải nghiệm và hưởng thụ.
2. Giao nhiệm vụ/bài tập thông qua các hoạt động cho từng
học sinh hoặc theo nhóm: quan sát, ghi chép, miêu tả,
vẽ… về từng hiện vật, từng nội dung liên quan đến chủ đề
(các kỹ năng quan sát, điều tra).
3. Giao nhiệm vụ cho học sinh xem, khảo sát, tìm hiểu, hiểu
đúng ý nghĩa, giá trị của di sản, tìm kiếm đúng các thông
tin để điền vào các phiếu học tập theo chủ đề đã được
soạn sẵn.


HOẠT ĐỘNG TRONG THĂM QUAN

4. Học sinh có thể ghi lại cảm nhận riêng của
mình trong quá trình xem với từng hiện vật
hoặc từng nhóm hiện vật một cách ngắn gọn
vào sổ cảm tưởng hoặc vở của mình (kỹ năng
viết).
5. Các nhóm học sinh có thể thảo luận và chia
sẻ với nhau các thông tin, kiến thức mới và
cảm xúc của mình theo những vấn đề mà giáo
viên hướng dẫn (kỹ năng thuyết trình). (Hoạt
động này có thể dành cho hoạt động tại lớp
sau khi thăm quan).


HOẠT ĐỘNG 3: SAU THĂM QUAN (1 Tiết)

 Cần

gợi nhớ, củng cố ngay bằng nhiều hình thức khác
nhau.

 Cho

học sinh tự trình bày thu hoạch của mình bằng
nhiều hình thức khác nhau.

 Khuyến

khích làm việc theo nhóm

1. Các hoạt động cụ thể trước khi trình bày kết quả trước
lớp :
 Thảo luận, chia sẻ trong nhóm về những thông tin thu
được trước và trong quá trình đi thăm di sản để hoàn
thành chủ đề/nhiệm vụ được giao cho nhóm.
 So sánh, liên hệ, đánh giá các nguồn thông tin khác
nhau.(Kỹ năng thảo luận, tổng hợp, phân tích thông tin;
Thái độ chia sẻ với cộng đồng)
 Học sinh có thể tự viết thu hoạch, cảm nhận riêng của
mình.(Kỹ năng viết)
 Học sinh có thể chuẩn bị sản phẩm bằng vẽ.(Kỹ năng vẽ)
 Học sinh chuẩn bị thiết kế, trưng bày các sản phẩm được
làm ra trong cả hai hoạt động trên như: các tư liệu, hiện
vật sưu tầm được, các sản phẩm thủ công, các bài thu
hoạch (kỹ năng trưng bày)


2. Các hoạt động cụ thể trình bày kết quả trước lớp :
 Thảo luận, chia sẻ giữa các nhóm trong lớp về những
thông tin thu được trước và trong quá trình đi thăm di sản.
 Học sinh trình bày trước lớp (kỹ năng thuyết trình).
 Các nhóm tự tổ chức trưng bày sản phẩm cuối cùng (kỹ
năng trưng bày).
 Học sinh tự đánh giá, bình phẩm các sản phẩm


BÀI HỌC KINH NGHIỆM
 Quan

niệm về sự vươn rộng ra khỏi khuôn

khổ bó hẹp 4 bức tường của nhà trường,
của bảo tàng và di tích, gắn mình với cộng
đồng nhiều hơn.
 Ngành giáo dục, nhà trường cần nhận thức
sâu sắc hơn về việc khai thác di sản và
cuộc sống xung quanh chúng ta.


 Chỉ

có sự kết hợp/làm việc chặt chẽ giữa hiệu
trưởng, giáo viên và cán bộ bảo tàng, di tích/cán bộ
di sản mới có thể tạo ra được sự tích hợp trong
hoạt động khai thác di sản với nhà trường một cách
có hiệu quả.

 Đòi

hỏi phải nghiên cứu, phân tích kỹ cả chương
trình giáo dục, môn học và cả di sản.

 Kết

hợp hoạt động với phong trào nhà trường thân
thiện, học sinh tích cực một cách chất lượng nhất,
hiệu quả nhất.