Giao an Dia 9

Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Tiết 1 Ngµy So¹n: 21/08/2008
ĐỊA LÍ D©n c
BÀI 1
CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức : Cho học sinh hiểu được:
- Nước ta có 54 dân tộc mỗi dân tộc có nét văn hoá riêng. Dân tộc kinh có
số dân đông nhất. Các dân tộc của nước ta luôn đoàn kết bên nhau trong quá
trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Trình bày tình hình phân bố các dân tộc nước ta
2. Kỹ năng :
- Rèn kó năng xác đònh trên bản đồ vùng phân bố chủ yếu của một số dân
tộc
- Phân tích biểu đồ, bảng số liệu, bản đồ về dân cư
3. Thái độ:
Giáo dục tinh thần tôn trọng đoàn kết các dân tộc, tinh thần yêu nước.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Bản đồ phân bố các dân tộc Việt Nam
- Tranh ảnh về đồng bằng , ruộng bậc thang.
- Bộ tranh ảnh về Đại gia đình dân tộc Việt Nam
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
1. Ổn đònh :
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
* Ho¹t ®éng 1 : (C¶ líp)
Hướùng dẫn HS quan sát tranh ảnh
Bảng 1.1: Dân số phân theo thành phần dân tộc
(sắp xếp theo số dân) ở Việt Nam năm 1999 (đơn
vò: nghìn người)

CH: Nước ta có bao nhiêu dân tộc? Nêu vài nét
khái quát về dân tộc kinh và các dân tộc ít người
CH: Các dân tộc khác nhau ở mặt nào? Cho ví
dụ?
CH: Quan sát H1.1 biểu đồ cơ cấu dân tộc nhận
xét?
CH: Dân tộc nào có số dân đông nhất? chiếm tỉ
lệ bao nhiêu? Phân bố chủ yếu ở đâu? Làm nghề
gì?
CH: Các dân tộc ít người phân bố ở đâu? Chiếm
I. CÁC DÂN TỘC Ở
NƯỚC TA
- Nước ta có 54 dân tộc
- Mỗi dân tộc có những nét
văn hoá riêng, thể hiện ở
ngôn ngữ, trang phục, phong
tục, tập quán…Làm cho nền
văn hoá Việt Nam thêm
phong phú .
- Dân tộc Việt kinh có số
dân đông nhất 86% dân số
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
1
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
tỉ lệ bao nhiêu %?
CH: Kể tên một số sản phẩm tiêu biểu của dân
tộc ít người mà em biết? (Tày, Thái, Mường,
Nùng là dân tộc có dân số khá đông có truyền
thống thâm canh lúa nước, trông màu cây công

nghiệp ,có nghề thủ công tinh xảo. Người Mông
giỏi làm ruộng bậc thang, trồng lúa ngô, cây
thuốc)
Quan sát hình 1.2 em có suy nghó gì về lớp học
ở vùng cao không?
GV cũng cần chú ý phân tích và chứng minh về
sự bình đẳng, đoàn kết giữa các dân tộc trong quá
trình phát triển đất nước,
- Những Việt kiều đang sống ở nước ngoài.
- Thành phần giữa các dân tộc có sự chênh lệch
* Ho¹t ®éng 2 : (Nhãm)
Cho HS làm việc theo nhóm
Quan sát lược đồ phân bố các dân tộc Việt Nam
H1.3 cho biết dân tộc Việt (kinh) phân bố chủ
yếu ở đâu?
CH: Hiện nay sự phân bố của người Việt có gì
thay đổi nguyên nhân chủ yếu của sự thay đổi
(chính sách phân bố lại dân cư và lao động, phát
triển kinh tế văn hoá của Đảng)
CH: Dựa vào vốn hiểu biết, hãy cho biết các dân
tộc ít người phân bố chủ yếu ở miền đòa hình
nào? (thượng nguồn các dòng sông có tiềm năng
lớn về tài nguyên thiên nhiên có vò trí quan trọng
về quốc phòng.)
- Trung du và miền núi phía Bắc : Trên 30 dân
tộc ít người.
- Khu vực Trường Sơn- Tây Nguyên có trên 20
dân tộc ít người: Ê-đê Gia rai, Mnông.
- Duyên hải cực nam Trung Bộ và Nam Bộ có
dân tộc Chăm, Khơ me, Hoa,

CH: Theo em sự phân bố các dân tộc hiện nay
như thế nào?( đã có nhiều thay đổi)
*Liên hệ: Cho biết em thuộc dân tộc nào, dân tộc
em đứng thứ mấy về số dân trong cộng đồng các
dân tộc Việt nam? Đòa bàn cư trú chủ yếu của
cả nước. Là dân tộc có nhiều
kinh nghiệm thâm canh lúa
nước, có các nghề thủ công
đạt mức tinh xảo .
- Các dân tộc ít người có số
dân và trình độ kinh tế khác
nhau, mỗi dân tộc có kinh
nghiệm sản xuất riêng.
- Các dân tộc đều bình đẳng,
đoàn kết trong quá trình xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc
II SỰ PHÂN BỐ CÁC DÂN
TỘC
1. Dân tộc Việt (kinh)
- Phân bố rộng khắp nước
song chủ yếu ở đồng bằng,
trung du và duyên hải.
2. Các dân tộc ít người
- Các dân tộc ít người chiếm
13,8% sống chủ yếu ở miền
núi và trung du,
- Hiện nay sự phân bố các
dân tộc đã có nhiều thay đổi
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
2

Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
dân tộc em? CH: Hãy kể một số nét văn hóa tiêu
biểu của dân tộc em ?.
4. Củng cố:
- Nước ta có bao nhiêu dân tộc?
- Các dân tộc khác nhau ở mặt nào? Cho ví dụ.
1. Chän ý ®óng hc ®óng nhÊt trong c©u sau:
a. D©n téc ViƯt cã sè d©n ®«ng nhÊt, chiÕm tû lƯ phÇn tr¨m d©n sè níc ta lµ:
A- 75.5 % C- 85.2 %
B- 80.5 % D- 86.2 %
b. §Þa bµn c tró cđa d©n téc Ýt ngêi ë ViƯt Nam chđ u ë:
A- §ång b»ng, ven biĨn vµ trung du. C- MiỊn nói vµ cao
nguyªn.
B- MiỊn trung vµ cao nguyªn. D- TÊt c¶ c¸c ý trªn.
c. Ho¹t ®éng s¶n xt cđa c¸c d©n téc Ýt ngêi ë ViƯt Nam lµ:
A- Trång c©y hoa mµu.
B- Trång c©y c«ng nghiƯp vµ ch¨n nu«i gia sóc.
C- S¶n xt mét sè hµng thđ c«ng.
D- TÊt c¶ c¸c ý trªn.
2- Tr×nh bµy t×nh h×nh ph©n bè c¸c d©n téc ë n íc ta ?
GV yªu cÇu HS lµm tiÕp c¸c bµi tËp SGK .
5. Hướng dẫn về nhà: câu 1,2,3 SGK. Chuẩn bò bài sau: Bài 2
Khu
vực
Trung du và miền núi Bắc Bộ Khu vực Trường
Sơn- Tây
Nguyên
Duyên hải cực
Nam Trung Bộ

Dân tộc Trên 30 dân tộc
- Vùng thấp: có người Tày, nùng-
Ở tả ngạn sông Hồng , người Thái,
Mường - Từ hữu ngạn sông Hồng
đến sông Cả. Người Dao, Khơ mú
ở sườn núi từ 700 – 1000m, vùng
cao có người Mông
Trên 20 dân tộc
Ê-đê (Đắc Lắc)
Gia rai (Kon
tum), Mnông
(Lâm Đồng).
Có dân tộc
Chăm, Khơ me,
sống thành dải
hoặc xen với
người kinh.
Người Hoa chủ
yếu ở đô thò
nhất là TP’
HCM,
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
3
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Bảng 1.1: Dân số phân theo thành phần dân tộc (sắp xếp theo số dân) ở Việt
Nam năm 1999 (đơn vò: nghìn người)
STT Dân tộc Dân số STT Dân tộc Dân số STT Dân tộc Dân số
1
2

3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Kinh
Tày
Thái
Mường
Khơ-me
Hoa
Núng
Mông
Dao
Gia-rai
Ê-đê
Ba-na
Sán
Chay

Chăm
Cơ-ho
Xơ-đăng
Sán Dìu
Hrê
65795,7
1477,5
1328,7
1137,5
1055,2
862,4
856,4
787,6
620,5
317,6
270,3
174,5
147,3
132,9
128,7
127,1
126,2
113,1
19
20
21
22
23
24
25

26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
Ra-glai
Mnông
Thổ
Xtiêng
Khơ-mú
Bru-
VânKiều
Cơ-tu
Giáy
Tà-ôi
Mạ
Gié-Triêng
Co
Chơ ro
Xinh-mun
Hà Nhì
Chu-re
Lào
La Chí

96,9
92,5
68,4
66,8
56,5
55,6
50,5
49,1
35,0
33,3
30,2
27,8
22,6
18,0
17,5
15,0
11,6
10,8
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48

49
50
51
52
53
54
Kháng
Phù Lá
La Hủ
La Ha
Pà Thẻn
Lự
Ngái
Chứt
Lô Lô
Mảng
Cơ Lao
Bố Y
Cống
Si La
Pu Péo
Rơ Măm
Brâu
Ơ Đu
10,3
9,0
6,9
5,7
5,6
5,0

4,8
3,8
3,3
2,7
1,9
1,9
1,7
0,8
0,7
0,4
0,3
0,3
Cho biết em thuộc dân tộc nào, dân tộc em đứng thứ mấy về số dân trong cộng
đồng các dân tộc Việt nam? Đòa bàn cư trú chủ yếu của dân tộc em? Hãy kể
một số nét văn hóa tiêu biểu của dân tộc em.

Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
4
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Tiết 2 Ngµy So¹n: 24/08/2008
Bµi 2
DÂN SỐ VÀ GIA TĂNG DÂN SỐ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức : Sau bài học HS có thể :
- Biết số dân của nứơc ta hiện tại và dự báo trong tương lai
- Hiểu và trình bày được tình hình gia tăng dân số, nguyên nhân và hậu quả.
- Đặc điểm thay đổi cơ cấu dân số và xu hướng thay đổi cơ cấu dân số của
nước ta nguyên nhân của sự thay đổi.
2. Kỹ năng :

- Rèn kó năng vẽ biểu đồ gia tăng dân số
- Có kó năng phân tích bảng thống kê, một số biểu đồ dân số
3. Thái độ:
Ý thức được sự cần thiết phải có quy mô về gia đình hợp lí
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Biểu đồ dân số Việt Nam
- Tháp dân số Việt Nam năm1989, 1999
- Tranh ảnh về một số hậu quả của dân số tới môi trường , chất lượng cuộc
sống
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
1. Kiểm tra bài cũ:
a/ Nước ta có bao nhiêu dân tộc?Các dân tộc khác nhau ở mặt nào? Cho ví dụ
b/ Quan sát lược đồ phân bố các dân tộc Việt Nam H1.3 cho biết dân tộc Việt
Nam phân bố chủ yếu ở đâu?Hiện nay sự phân bố của người Việt có gì thay
đổi nguyên nhân chủ yếu của sự thay đổi đó?
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ KiÕn thøc cÇn
®¹t
* Ho¹t ®éng 1 : (C¶ líp)
Dựa vào vốn hiểu biết và SGK cho biết số dân
Việt Nam theo tổng điều tra 01/4/1999 là bao
nhiêu? Em có suy nghó gì về thứ tự diện tích và
dân số của Việt Nam so với thế giới?
- Năm 1999 dân số nước ta 76,3 triệu người.
Đứng thứ 3 ở ĐNÁ.
- Diện tích lãnh thổ nước ta đứng thứ 58 trên
I. SỐ DÂN
-Năm 2003 dân số nước ta là
80,9 triệu người
- Việt Nam là một nước đông

dân đứng thứ 14 trên thế giới .
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
5
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
thế giới, dân số đứng thứ 14 trên thế giới
* Ho¹t ®éng 1 : (C¸ nh©n)
*Mục tiêu:HS hiểu được tình hình gia tăng dân
số nước ta .Hậu quả của dân số đông
* Tiến hành:
CH: Quan sát biểu đồ (hình 2.1), nêu nhận xét
về tình hình tăng dân số của nước ta? Vì sao tỉ
lệ gia tăng dân số tự nhiên giảm nhưng dân số
vẫn tăng? nhanh?( mới giảm gần đây)
GV: Gợi ý Quan sát và nêu nhận xét về sự thay
đổi số dân qua chiều cao của các cột để thấy
dân số nước ta tăng nhanh liên tục.
CH: Quan sát lược đồ đường biểu diễn tỉ lệ gia
tăng tự nhiên để thấy sự thay đổi qua từng giai
đoạn và xu hướng thay đổi từ năm1979 đến
năm 1999, Giải thích nguyên nhân thay đổi?
năm 1921 có 15,6 triệu người, 1961 tăng gấp
đôi
CH: Nhận xét mối quan hệ giữa gia tăng tự
nhiên, gia tăng dân số và giải thích?
CH: Dân số đông và tăng nhanh đã gây ra
những hậu quả gì?(khó khăn việc làm, chất
lượng cuộc sống,ổn đònh xã hội,môi trường)
CH: Nêu những lợi ích của sự giảm tỉ lệ gia
tăng dân số tự nhiên ở nước ta.(nâng cao chất

lượng cuộc sống)
CH: Hiện nay tỉ lệ sinh, tử của nước ta như thế
nào? Tại sao? (tỉ lệ sinh giảm. Tuổi thọ tăng)
- 1999 tỉ lệ gia tăng tự nhiên nước ta là 1,43%
CH: Tỉ lệ gia tăng tự nhiên giữa thành thò và
nông thôn, miền núi như thế nào? (Tỉ lệ gia
tăng tự nhiên ở thành thò và khu công nghiệp
thấp hơn nhiều so với nông thôn, miền núi)
CH: Dựa vào bảng 2.1, hãy xác đònh các vùng
lãnh thổ có tỉ lệ gia tăng dân số cao nhất, thấp
nhất, các vùng lãnh thổ có tỉ lệ gia tăng dân số
cao hơn trung bình cả nước.
Giải thích.(cao nhất Tây Nguyên, Tây Bắc vì
đây là vùng núi và cao nguyên)
II. GIA TĂNG DÂN SỐ

- Dân số nước ta tăng nhanh
liên tục,
- Hiện tượng “bùng nổ” dân
số nước ta bắt đầu từ cuối
những năm 50 chấm dứt vào
trong những năm cuối thế kỉ
XX.
- Nhờ thực hiện tốt kế hoạch
hoá gia đình nên những năm
gần đây tỉ lệ gia tăng dân số tự
nhiên đã giảm.
- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên
còn khác nhau giữa các vùng.
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ

6
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
* Ho¹t ®éng 3 : (Cá nhân/cặp)
CH: Căn cứ số liệu ở bảng 2.2 Nhận xét cơ cấu
nhóm tuổi của nước ta thời kì 1979 – 1999
đặc biệt là nhóm 0-14 tuổi. Nêu dẫn chứng và
những vấn đề đặt ra về giáo dục, y tế, việc làm
đối với các công dân tương lai?
CH: Nhận xét tỉ lệ nam nữ ở nước ta?
CH: Căn cứ số liệu ở bảng 2.2, hãy nhận xét tỉ
lệ hai nhóm dân số nam, nữ thời kì 1979 – 1999
CH: Tỉ lệ nam nữ có sự khác nhau giữa các
vùng
III. CƠ CẤU DÂN SỐ
- Nước ta có cơ cấu dân số trẻ.
Tỉ lệ trẻ em có xu hướng giảm,
tỉ lệ người trong độ tuổi lao
động và ngoài tuổi lao động
tăng lên
- Tỉ lệ nữ còn cao hơn tỉ lệ
nam. có sự khác nhau giữa các
vùng
4. Củng cố:
1/ Trình bày số dân và gia tăng dân số ở nước ta?
2/ Nêu những lợi ích của sự giảm tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ở nước ta.
3/ HS phải vẽ 2 đường trên cùng một trục toạ độ một đường thể hiện tỉ suất tử
một đường thể hiện tỉ suất sinh. Khoảng cách giữa 2 đường là tỉ lệ gia tăng dân
số .
Bµi tËp t¹i líp

1. Chän ý ®óng trong c©u sau:
D©n sè n¨m 2003 cđaníc ta lµ:
A- 75.9 triƯu ngêi. C- 80.9 triƯu ngêi.
B- 80.5 triƯu ngêi. D- 81.9 triƯu ngêi.
2. Tr×nh bµy t×nh h×nh gia t¨ng d©n sè ë níc ta. T¹i saohiƯn nay tØ lƯ gia t¨ng d©n
sè tù nhiªn níc ta ®· gi¶m nhng d©n sè vÉn t¨ng nhanh ?
3. kÕt cÊu d©n sè theo ®é ti ®ang thay ®ỉi theo xu híng nµo ? V× sao ?
4. TØ sè giíi tÝnh cđa d©n sè níc ta cã ®Ỉc ®iĨm g× ? V× sao ?
Năm
1979 1999
Tỉ lệ sinh
32,5 19,9
Tỉ lệ tử
7,2 5,6
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
7
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Bảng 2.3. Tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử của dân số nước ta 1979-1999 (
o
/
oo
)
5. Hướng dẫn bài về nhà.
- Tính tỉ lệ gia tăng dân số : lấy tỉ suất sinh trừ đi tỉ suất tử (đơn vò tính %)
chia10
Chuẩn bò bài sau: Bài 3 phân bố dân cư và các loại hình quần cư
Bảng 2.1: Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ở các vùng,
năm 1999
Các vùng

Tỉ lệ gia tăng dân số
tự nhiên năm 1999(%)
Cả nước 1, 43
Thành thò 1, 12
Nông thôn 1, 52
Đồng bằng sông Hồng 1, 11
Trung du miền núi Bắc Bộ 1, 29
Bắc Trung Bộ 1, 47
Tây Nguyên 2, 11
Đông Nam Bộ 1, 37
Đồng bằng sông Cửu
Long
1, 39
thời kì

Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
8
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Tiết 3 Ngµy So¹n: 26/08/2008
Bµi 3
PHÂN BỐ DÂN CƯ
VÀ CÁC LOẠI HÌNH QUẦN CƯ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức : Sau bài học HS có thể :
- Hiểu và trình bày được đặc điểm mật độ dân số, phân bố dân cư ở nước
ta .
- Biết đặc điểm của các loại hình quần cư nông thôn, thành thò và đô thò hoá
ở Việt Nam
2. Kỹ năng :

- Biết phân tích bản đồ phân bố dân cư, đô thòû Việt Nam, một số bảng số
liệu về dân cư
- Có kó năng phân tích lược đồ. Bảng số liệu
3. Thái độ:
Ý thức được sự cần thiết phát triển đô thò trên cơ sở phát triển công nghiệp,
bảo vệ môi trường nơi đang sống. Chấp hành chính sách của nhà nước về
phân bố dân cư
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Lược đồ phân bố dân cư Việt Nam
- Bảng số liệu
- Tranh ảnh về một số loại hình làng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
1. Kiểm tra bài cũ:
a. Trình bày số dân và gia tăng dân số ở nước ta?
b. Nêu những lợi ích của sự giảm tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên ở nước ta
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
* Ho¹t ®éng 1: (Cá nhân/cặp)
Cho số liệu: Năm 2003 mật độ Lào 24
người/km
2
mật độ Inđônêxia 115người/km
2
I. MẬT ĐỘ DÂN SỐ VÀ SỰ
PHÂN BỐ DÂN CƯ
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
9
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
TháiLan 123người/km

2
mật độ thế giới 47
người/km
2
? Qua số liệu em có nhận xét về mật độ dân
số nước ta ?
GV cho HS so sánh các số liệu về mật độ dân
số nước ta giữa các năm 1989,1999,2003 để
thấy mật độ dân số ngày càng tăng ,(bảng 3.2)
(năm 1989 là 195 người/km
2
;năm 1999 mật độ
là 231 người/km
2
;2003 là 246 người/km
2
)
? Nhắc lại cách tính mật độ dân số
CH: Quan sát lược đồ phân bố dân cư Việt Nam
hình 3.1 nhận xét:Phân bố dân cư nước ta (phân
bố không đều,giữa nông thôn, thành thò, đồng
bằng …)
CH: Dân cư sống đông đúc ở những vùng
nào? , (đồng bằng ven biển và các đô thò, do
thuận lợi về điều kiện sinh sống)
CH: Dân cư thưa thớt ở những vùng nào? Vì
sao?
- Để giúp HS nhận biết dân cư phân bố không
đều GV yêu cầu HS Quan sát lược đồ bản đồ
phân bố dân cư Việt Nam trả lời câu hỏi SGK

CH: Nguyên nhân của sự phân bố dân cư không
đều?
TP’ HCM năm 1997 có 4,8 triệu người năm
1999 là 5.037.155 người diện tích:2,093,7 km
2
CH: Dân thành thò còn ít chứng tỏ điều gì?
( nước ta là nước nông nghiệp )
*Khó khăn cho việc sử dụng lao động và khai
thác nguồn tài nguyên ở mỗi vùng
CH: Em có biết gì về chính sách của Đảng trong
sự phân bố lại dân cư không?
- Giảm tỉ lệ sinh,phân bố lại dân cư ,lao động
giữa các vùng và các ngành kinh tế, cải tạo xây
dựng nông thôn mới…
* Ho¹t ®éng 2 : (Nhãm/cặp)
HS Làm việc theo nhóm Mục tiêu:HS hiểu được
đặc điểm các loại hình quần cư ở nước ta
GV yêu cầu HS dựa vào SGK Quan sát lược đồ
các tranh ảnh về quần cư, tìm đặc điểm chung
- Mật độ dân số nước ta thuộc
loại cao trên thế giới. Năm
2003 là 246 người/km
2
- Phân bố dân cư không đều,
tập trung đông ở đồng bằng,
ven biển và các đô thò. Thưa
thớt ở miền núi, cao nguyên.
- Khoảng 74% dân số sống ở
nông thôn 26% ở thành thò
(2003)

II. CÁC LOẠI HÌNH QUẦN
CƯ
1. Quần cư nông thôn
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
10
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
của quần cư nông thôn, sự khác nhau về quần
cư nông thôn ở các vùng khác nhau và giải
thích?
CH: Ở nông thôn dân cư thường làm những
công việc gì? vì sao? (trồng trọt, chăn nuôi)
- Nông thôn dân cư thường sản xuất nông
nghiệp , lâm nghiệp, ngư nghiệp.
- Các làng bản thường phân bố ở những nơi có
điều kiện thuận lợi về nguồn nước .
- Chú ý hoạt động kinh tế để hiểu vì sao các
làng bản ở nông thôn thường cách nhau xa. Mật
độ cách bố trí các không gian nhà cũng có đặc
điểm riêng của từng miền. Đó chính là sự thích
nghi của con người với thiên nhiên và hoạt
độâng kinh tế
CH: Hãy nêu những thay đổi của quần cư nông
thôn mà em biết?
CH: Quan sát lược đồ phân bố dân cư Việt Nam
(hình 3.1), hãy nêu nhận xét về sự phân bố các
đô thò của nước ta. Giải thích vì sao?
CH: Ở thành thò dân cư thường làm những công
việc gì? vì sao?
- Ở thành thò dân cư thường tham gia sản xuất

công nghiệp , thương mại, dòch vụ
CH: Sự khác nhau về hoạt động kinh tế cách bố
trí nhà giữa nông thôn và thành thò như thế nào?
CH: Đòa phương em thuộc loại hình nào?
CH: Quan sát hình 3.1 hay nêu nhận xét về sự
phân bố các đô thò của nước ta . Giải thích vì
sao?
* Ho¹t ®éng 3 : (Cá nhân/cặp)
Qua số liệu ở bảng 3.1:
CH: Nêu nhận xét về số dân thành thò và tỉ lệ
dân thành thò của nước ta.
CH: Cho biết sự thay đổi tỉ lệ dân thành thò đã
phản ánh quá trình đô thò hóa ở nước ta như thế
nào?
- Số dân thành thò và tỉ lệ dân thành thò tăng
liên tục giai đoạn 1995-2000 tăng nhanh nhất
- Tỉ lệ dân đô thò nước ta còn thấp . điều đó
- Phần lớn dân cư nước ta
sống ở nông thôn
2. Quần cư thành thò
- Các đô thò lớn có mật độ dân
số rất cao
III ĐÔ THỊ HOÁ
- Các đô thò nước ta phần lớn
thuộc loại vừa và nhỏ, phân
bố chủ yếu ở vùng đồng bằng
và ven biển. Quá trình đô thò
hoá ở nước ta đang diễn ra với
tốc độ ngày càng cao. Tuy
nhiên trình độ đô thò hoá còn

thấp.
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
11
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
chứng tỏ trình độ đô thò hoá thấp, nền kinh tế
chủ yếu là nông nghiệp
CH: So với thế giới đô thò hoá nước ta như thế
nào?
-Tô-ki-ô năm 2000 có 27 triệu người
-Niu I-oóc năm 2000 có 21 triệu người
CH: Việc tập trung quá đông dân vào các thành
phố lớn gây ra hiện tượng gì?
CH: HS Quan sát lược đồ phân bố dân cư để
nhận xét về sự phân bố của các thành phố lớn –
Mật độ năm 2003 đồng bằng sông Hồng là1192
ngưòi/km
2
Hà Nội gần 2830 ngưòi/km
2
, TP’
HCM gần 2664 ngưòi/km
2
,
CH: Hãy lấy dẫn chứng về sự quá tải này.
CH: Kể tên một số TP’ lớn nước ta ? (một số
thành phố lớn Hà Nội, TP’ HCM, Hải Phòng,
Đà Nẵng)
CH: Lấy VD minh hoạ về việc mở rộng quy mô
các TP’?

4. Củng cố:
- Dựa vào bản đồ dân cư trình bày đặc điểm phân bố dân cư của nước ta và
giải thích?
- Nêu đặc điểm của các loại hình quần cư ở nước ta ?
- Quan sát bảng số liệu 3.2 rút ra nhận xét về sự phân bố dân cư không đều và
sự thay đổi mật độ dân số ở các vùng của nước ta
Bµi tËp t¹i líp
1. Chän ý ®óng trong c©u sau:
a. D©n c níc ta tËp trung ë ®ång b»ng, ven biĨn vµ c¸c ®« thÞ do:
C- §iỊu kiªn tù nhiªn thn lỵi. C- §ỵc khai th¸c tõ r¸t sím..
D- Giao trh«ng ®i l¹i dƠ dµng. D- TÊt c¶ c¸c ý trªn.
b. TÝnh ®a d¹ng cđa qn c n«ng th«n chđ u do:
A- Thiªn nhiªn mçi miỊn kh¸c nhau.
B- Ho¹t ®éng kinh tÕ.
C- C¸ch thøc tỉ chøc kh«ng gian nhµ ë, n¬i nghØ, n¬i lµm viƯc.
D- TÊt c¶ c¸c ý trªn.
2. Dùa vµo H3.1 SGK, tr×nh bµy t×nh h×nh ph©n bè d©n c ë níc ta ?
3. Tr×nh bµy ®Ỉc ®iĨm qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ cđa níc ta. V× sao mãi níc ta ®ang ë
tr×nh ®é ®« thÞ ho¸ thÊp ?
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
12
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
5.Hướng dẫn bài về nhà
Chuẩn bò bài sau: Bài 4 lao động và việc làm chất lượng cuộc sống
Quốc gia Mật độ 2003 Quốc gia Mật độ
Thế giới
Bru nây
Căm pu chia
Đông ti mo

47
69
70
54
Ma lai xia
Mian ma
Nhật Bản
Phi lip pin
76
73
337
272

Năm 1985 1990 1995 2000 2003
Số dân thành thò (nghìn
người)
Tỉ lệ dân thành thò (%)
11360,0
18,97
12880,3
19,51
14938,1
20,75
18771,9
24,18
20869.5
25,80
Bảng 3.1. Số dân thành thò và tỉ lệ dân số thành thò nước ta thời kì 1989-2003
Các vùng
Năm

1989
Năm
2003
Cả nước 195 246
Trung du và miền núi Bắc
Bộ
Đồng bằng sông Hồng
Bắc Trung Bộ
Duyên Hải Nam Trung
Bộ
Tây Nguyên
Đông Nam Bộ
Đồng bằng sông Cửu
Long
103
784
170
167
45
333
359
115
1192
196
202
194
476
425
Bảng 3.2. Mật độ dân số của các vùng lãnh thổ (người/km
2

)

Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
13
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Tiết 4 Ngµy So¹n:30/08/2008
Bµi 4
LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM
CHẤT LƯNG CUỘC SỐNG
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức : Sau bài học HS có thể :
- Hiểu và trình bày được đặc điểm của nguồn lao động ở nước ta .
- Biết sơ lược về chất lượng cuộc sống và việc nâng cao chất lượng cuộc
sống của nhân dân ta.
2. Kỹ năng :
- Biết nhận xét các biểu đồ, bảng số liệu về lao động và chất lượng cuộc
sống
- Xác lập mối quan hệ giữa dân số, lao động việc làm và chất lượng cuộc
sống
3. Thái độ:
Ý thức tinh thần lao động
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Các biểu đồ về cơ cấu lao động
- Bảng số liệu thống kê về sử dụng lao động, chất lượng cuộc sống
- Tranh ảnh thể hiện sự tiến bộ nâng cao chất lượng cuộc sống
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
Kiểm tra bài cũ:
- Dựa vào bản đồ dân cư trình bày đặc điểm phân bố dân cư của nước ta và
giải thích?

Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
14
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
- Nên đặc điểm , chức năng của các loại hình quần cư?
- Quan sát bảng số liệu 3.2 rút ra nhận xét về sự phân bố dân cư không đều
và sự thay đổi mật độ dân số ở các vùng của nước ta
Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
* Hoạt động 1: (Nhóm)
CH: Nhận xét về nguồn lao động nước ta ?
Nguồn lao động bao gồm những người trong
độ tuổi lao động ở nước ta (nam từ 16-60 nữ
16-55)
CH: Dựa vào biểu đồ hình 4.1:
- Nhận xét về cơ cấu lực lượng lao động
giữa thành thò và nông thôn. Giải thích
nguyên nhân?
CH: Nhận xét về chất lượng của nguồn lao
động ở nước ta. (thấp) Để nâng cao chất
lượng nguồn lao động, cần có những giải
pháp gì?
- Năm 2003 nước ta có 41,3 triệu người lao
động trong khu vực thành thò chiếm 24,2%
nông thôn 75,8%
CH: Nguồn lao động nước ta có những mặt
mạnh và những hạn chế nào?
- Nguồn lao động nước ta năng động, có
nhiều kinh nghiệm sản xuất, cần cù, khéo
tay

CH: Quan sát biểu đồ hình 4.2, nêu nhận xét
về cơ cấu lao động và sự thay đổi cơ cấu lao
động theo ngành ở nước ta.
* Hoạt động 2: (C¶ líp)
CH: Tại sao nói Việc làm là vấn đề kinh tế
xã hội gay gắt ở nước ta
-Việc làm là vấn đề kinh tế xã hội gay gắt ở
nước ta đặc biệt là ở
CH: Để giải quyết việc làm theo em cần
phải có những biện pháp gì?
- Phân bố lại dân cư và nguồn lao động giữa
các vùng, vùng Tây Nguyên…
* Hoạt động 3: (C¸ nh©n)
GV cho HS đọc SGK nêu dẫn chứng nói lên
I. NGUỒN LAO ĐỘNG VÀ SỬ
DỤNG LAO ĐỘNG
1. Nguồn lao động
- Nguồn lao động nước ta rất dồi
dào và có tốc độ tăng nhanh. Trung
bình mỗi năm tăng thêm khoảng 1
triệu lao động
- Năm 2003 nông thôn 75,8%,
thành thò 24,2%
- Người lao động Việt Nam có
nhiều kinh nghiệm trong sản xuất
nông, lâm, ngư nghiệp, thủ công
nghiệp , có khả năng tiếp thu khoa
học kó thuật.
- Hạn chế về thể lực và trình độ
chuyên môn

2. Sử dụng lao động
- Số lao động có việc làm ngày
càng tăng
- Cơ cấu sử dụng lao động của nước
ta có sự thay đổi theo hướng tích
cực
II. VẤN ĐỀ VIỆC LÀM
- Lực lượng lao động dồi dào trong
điều kiện kinh tế chưa phát triển đã
tạo nên sức ép rất lớn đối với vấn
đề giải quyết việc làm.
- Tỉ lệ thất nghiệp của khu vực
thành thò cả nước khá cao khoảng
6%
III. CHẤT LƯNG CUỘC SỐNG
- Chất lượng cuộc sống của nhân
dân ngày càng được cải thiện và
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
15
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
chất lượng cuộc sống của nhân dân đang
được cải thiện.
- Tỉ lệ người lớn biết chữ đạt 90,3%
năm1999. Mức thu nhập bình quân đầu
người tăng ,người dân được hưởng các dòch
vụ xã hội ngày càng tốt hơn…
CH: Chất lượng cuộc sống của dân cư như
thế nào giữa các vùng nông thôn và thành
thò, giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội ?

(chênh lệch)
CH: Hình 4.3 nói lên điều gì?
đang giảm dần chênh lệch giữa các
vùng
4. Củng cố:
1. Chän ý ®óng trong c©u sau:
a. ý nµo kh«ng thc mỈt m¹nh cđa ngn lao ®éng níc ta ?
A. Lùc lỵng lao ®éng dåi dµo.
B. Ngêi lao ®éng cã nhioªï kinh nghiƯm trong s¶n xt n«ng, lam, ng
nghiƯp.
C. Cã kh¶ n¨ng tiÕp thu khoa häc kÜ tht,
D. TØ lƯ lao ®éng ®ỵc ®µo t¹o nghỊ cßn rÊt Ýt.
b. C¬ cÊu sư dơng lao ®éng níc ta ®ang cã sù chun dÞch theo híng t¨ng tØ
lƯ lao ®éng trong khu vùc.
A. N«ng, l©m, ng nghiƯp vµ dÞch vơ; gi¶m tØ lƯ lao ®éng cđa khu vùc c«ng
nghiƯp vµ x©y dùng.
B. C«ng nghiƯp, x©y dùng vµ dÞch vơ; gi¶m tØ lƯ lao ®éng cđa khu vùc
n«ng, l©m, ng nghiƯp.
C. N«ng, l©m, ng nghiƯp, c«ng nghiƯp vµ x©y dùng; gi¶m tØ lƯ lao ®éng
cđa khu vùc dÞch vơ.
c. ý nµo kh«ng thc thµnh tùu cđa viƯc n©ng cao chÊt lỵng cc sèng cđa
ngêi d©n níc ta ?
A- TØ lƯ d©n sè tõ 10 ti trë lªn biÕt ch÷ cao.
B- Ti thä trung b×nh cđa ngêi d©n ngµy cµng t¨ng.
C- ChÊt lỵng cc sèng chªnh lƯch gi÷a c¸c vïng.
D- TØ lƯ tư, suy dinh dìng trỴ em ngµy cµng gi¶m.
2. C©u ®óng hay sai ? t¹i sao ?
ChÊt lỵng cc sèng cđa nh©n d©n ®ỵc qut ®Þnh bëi tr×nh ®é ph¸t triĨn
kinh tÕ-x· héi cđa ®Êt níc.
3. V× sao nãiviƯc lµm ®ang lµ vÊn ®Ị kinh tÕ-x· héi g¨y g¾t ë níc ta ?§Ĩ gi¶i

qut vÊn ®Ĩ nµy chóng ta cÇn cã nh÷ng biƯn ph¸p g× ?
4. Nhận xét về sự thay đổi trong sử dụng lao động theo các thành phần kinh tế
ở nước ta và ý nghóa của sự thay đổi đó
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
16
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
- Nền kinh tế nước ta hiện nay là nền kinh tế nhiều thành phần đang có sự
chuyển dòch lao đông từ khu vực nhà nước sang khu vực kinh tế ngoài quốc
doanh sự chuyển dòch như vậy phù hợp với quá trình nước ta chuyển sang kinh
tế thò trường
5.Hướng dẫn bài về nhà
Làm câu 4 tr 21 , bµi tËp trong tËp b¶n ®å
Chuẩn bò bài sau: Bài 5: Thực hành

Tiết 5 Ngµy So¹n:30/08/2008
BÀI 5
THỰC HÀNH
PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH THÁP DÂN SỐ
NĂM 1989 VÀ NĂM 1999
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
Sau bài học HS có thể :
- Biết cách phân tích , so sánh tháp dân số
- Tìm được sự thay đổi và xu thế thay đổi cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước
ta
- Xác lập mối quan hệ giữa gia tăng dân số với cơ cấu dân số theo độ tuổi,
giưa dân số và phát triển kinh tế xã hội của đất nước
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Tháp tuổi hình 5.1
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :

1.Ổn đònh :
2. Kiểm tra bài cũ:
1/ Trình bày đặc điểm của nguồn lao động nước ta
2/ Tại sao nói việc làm là vấn đề kinh tế xã hội gay gắt ở nước ta
3/ Chúng ta đã đạt được những thành tựu gì trong việc nâng cao chất lượng
cuộc sống của người dân
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
17
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
3. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
* Hoạt động 1: (Nhóm)
Yªu cÇu: Quan sát tháp dân số năm
1989 và năm 1999, so sánh hai tháp
dân số về các mặt
- Hình dạng của tháp
- Cơ cấu dân số theo độ tuổi và giới
tính
- Tỉ lệ dân số phụ thuộc
- GV y/c HS phân tích từng tháp sau đó
tìm sự khác biệt về các mặt của từng
tháp
GV nói về tỉ số phụ thuộc
Tỉ số phụ thuộc = Tổng số người dưới
tuổi lao động cộng Tổng số người trên
tuổi lao động chia cho số người trong
độ tuổi lao động
(Lµ tØ sè gi÷a ngêi cha ®Õn ti lao
®éng , sè ngêi qu¸ ®é ®é ti lao ®éng

víi nh÷ng ngêi ®ang trong ®é ti lao
®éng cđa d©n c mét vïng, mét níc.)
* Hoạt động 2: (Nhóm/cỈp)
Từ những phân tích và so sánh trên
nêu nhận xét về sự thay đổi và xu
hướng thay đổi của cơ cấu dân số nước
ta . Giải thích nguyên nhân.
Gi¸o viªn më réng: TØ sè phơ thc ë n-
íc ta dù ®o¸n n¨m 2024 gi¶m xng lµ
52,7%. Trong khi ®ã, tØ ssè phơ thc
hiƯn t¹i cđa Ph¸p lµ 53,8%; NhËt B¶n
44,9%; Singapo 42,9%; Th¸I Lan 47%...
Nh vËy tØ sè phơ thc ë ViƯt Nam cßn
cã kh¶ n¨ng cao so víi c¸c níc ph¸t triĨn
trªn thÕ giíi vµ mét sè níc trong khu
vùc…

* Hoạt động 3: (C¶ líp)
Cơ cấu dân dân số trên có thuận lợi
khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế
xã hội ? Chúng ta cần phải có những
biện pháp gì để từng bước khắc phục
I / Bµi tËp 1: SO SÁNH 2 THÁP
TUỔI
- Hình dạng: đều có đáy rộng, đỉnh
nhọn nhưng chân của đáy ở nhóm 0-4
tuổi ở năm 1999 đã thu hẹp hơn năm
1989
- Cơ cấu dân số :
+ Theo độ tuổi: Tuổi dưới và trong

tuổi lao động đều cao nhưng độ tuổi
dưới lao động năm 1999 nhỏ hơn năm
1989. Độ tuổi lao động và ngoài lao
động năm 1999 nhỏ hơn năm 1989.
+ Giới tính: cũng thay đổi
- Tỉ lệ dân phụ thuộc còn cao và cũng
có thay đổi giữa 2 tháp dân số
II. Bµi tËp 2: NHẬN XÉT VÀ GIẢI
THÍCH
- Nước ta có cơ cấu dân số trẻ, song
dân số đang có xu hướng “già đi”.
- Nguyên nhân: Do thực hiện tốt kế
hoạch hoá dân số và nâng cao chất
lượng cuộc sống.
III. Bµi tËp 3:
- Thuận lợi:Lực lượng lao động và dự
trữ lao động dồi dào.
- Khó khăn:
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
18
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
những khó khăn này? + Nhóm 0-14 tuổi đông đặt ra nhiều
vấn đề cấp bách về văn hoá, giáo
dục, y tế.
+ Tỉ lệ và dự trữ lao động cao gây khó
khăn cho việc giải quyết việc làm
+ Tỉ lệ người cao tuổi cũng là vấn đề
quan tâm chăm sóc sức khoẻ.
- Biện pháp khắc phục:

* CÇn cã kÕ ho¹ch gi¸o dơc ®µo t¹o hỵp
lÝ, tỉ chøc híng nghiƯp, d¹y nghỊ.
* Ph©n bè l¹i lùc lỵng lao ®éng theo
ngµnh vµ theo l·nh thỉ.
* Cần có chính sách dân số hợp lí.
* Tạo việc làm
*Cần có chính sách trong việc chăm
sóc sức khoẻ người già
4. Củng cố:
PhiÕu häc tËp:
1. Chän ý ®óng trong c©u sau:
C¬ cÊu d©n sè theo ®ä ti cđa níc ta ®ang cã sù thay ®ỉi theo híng gi¶m tØ lƯ:
E- TrỴ em, t¨ng tØ lƯ ngêi trong vµ ngêi ngoµi ®é ti lao ®éng.
F- Ngêi trong ®é ti lao ®éng, t¨ng tØ lƯ trỴ em vµ ngêi ngoµi ®é ti
lao ®éng.
G- Ngêi ngoµi ®é ti lao ®éng, t¨ng tØ lƯ trỴ em vµ ngêi trong ®é ti
lao ®éng.
2. C©u ®óng hay sai ? t¹i sao ?
a.Th¸p d©n sè n¨m 1999 cđa níc ta thc lo¹i d©n sè giµ.
b. gi¶m tØ lƯ sinh lµ nguyªn nh©n chue u thó ®Èy sù ph¸t triĨn kinh tÕ – x·
héi ë níc ta .
5.Hướng dẫn bài về nhà
Chuẩn bò bài sau: Bài 6 Sự phát triển nền kinh tế Việt Nam
Rót kinh nghiƯm sau bµi gi¶ng:
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
19
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009

Tiết 6 Ngµy So¹n:31/08/2008

BÀI 6
ĐỊA LÍ KINH TẾ
SỰ PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ VIỆT NAM

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Về kiến thức: Sau bài học HS có thể :
- Cung cấp cho HS những hiểu biết cần thiết về quá trình phát triển kinh tế
nước ta trong những thập kỉ gần đây.
- Trọng tâm là về xu hướng chuyển dòch cơ cấu kinh tế , những thành tựu ,
khó khăn và thách thức trong quá trình phát triển kinh tế xã hội
2. Về kó năng:
- Kó năng phân tích biểu đồ về quá trình diễn biến của hiện tượng đòa lí ( ở
đây là sự diễn biến về tỉ trọng của các ngành kinh tế trong cơ cấu GDP)
- Kó năng đọc bản đồ
- Kó năng vẽ biểu đồ cơ cấu (biểu đồ tròn) và nhận xét biểu đồ.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
- Bản đồ các vùng kinh tế và vùng kinh tế trọng điểm Việt Nam
- Biểu đồ về sự chuyển dòch cơ cấu GDP từ 1991 đến năm 2000
- Một số hình ảnh phản ánh thành tựu về phát triển kinh tế nước ta trong
quá trình đổi mới
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
20
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI

* Hoạt động 1: (C¸ nh©n)
GV Có thể dùng kiến thức lòch sử (SGK)
HS dựa vào SGK, trình bày tóm tắt quá trình phát

triển của đất nước trước thời kì đổi mới qua các
giai đoạn
CH: Trước giai đoạn đổi mới nền kinh tế nước ta
như thế nào?
- Nền kinh tế nước ta đã trải qua nhiều giai đoạn
phát triển gắn liền với quá trình dựng nước và giữ
nước
-1945:Thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà
-1945-1954 Kháng chiến chống Pháp
- 1954-1975 Kháng chiến chống Mó
- Trong chiến tranh nền kinh tế chỉ phát triển ở một
số thành phố lớn
- Đất nước thống nhất, cả nước đi lên XHCN từ
năm 1976-1986 nền kinh tế rơi vào khủng khoảng,
sản xuất đình trệ lạc hậu.
Trọng tâm mục II là Chuyển dòch cơ cấu ngành và
Chuyển dòch cơ cấu lãnh thổ
* Hoạt động 2: (C¶ líp)
HS nghiên cứu SGK lưu ý 3 khía cạnh của Sự
chuyển dòch cơ cấu kinh tế.(Nét đặc trưng của đổi
mới nền kinh tế là. Sự chuyển dòch cơ cấu kinh tế)
GV y/c HS đọc thuật ngữ chuyển dòch cơ cấu kinh
tế
CH: Sự chuyển dòch cơ cấu kinh tế nước ta thể
hiện ở những mặt nào?
- Công cuộc đổi mới được triển khai từ năm 1986
đã đưa nền kinh tế nước ta ra khỏi tình trạng khủng
khoảng, từng bước ổn đònh và phát triển .
* Hoạt động 3: (Nhãm)
Dựa vào biểu đồ hình 6.1, hãy phân tích xu hướng

chuyển dòch cơ cấu kinh tế. Xu hướng này thể hiện
rõ nhất ở khu vực nào?(công nghiệp –xây dựng)
- Biểu đồ hình 6.1 là dạng biểu đồ đường. Thông
I/ NỀN KINH TẾ NƯỚC
TA TRƯỚC THỜI KÌ ĐỔI
MỚI
- Nền kinh tế nước ta đã
trải qua quá trình phát
triển lâu dài.
- Sau thống nhất đất nước
kinh tế gặp nhiều khó
khăn, khủng khoảng kéo
dài sản xuất đình trệ lạc
hậu.
II. NỀN KINH TẾ NƯỚC
TA TRONG THỜI KÌ ĐỔI
MỚI
1. Sự chuyển dòch cơ cấu
kinh tế
- NÐt ®Ỉc trng cđa §ỉi míi
kinh tÕ lµ sù chun dich c¬
cÊu kinh tÕ.
- BiĨu hiƯn:
+ Chun dÞch c¬ cÊu ngµnh:
Gi¶m tØ träng khu vùc I, t¨ng
tØ träng khu vùc II vµ III.
+ Chun dÞch c¬ cÊu l·nh
thỉ: h×nh thµnh c¸c vïng
chuyªn canh n«ng nghiƯp,
c¸c vïng tËp trung c«ng

nghiƯp, dÞch vơ; c¸c vïng
kinh tÕ
+ Chun dÞch c¬ cÊu c¸c
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
21
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
thường cơ cấu kinh tế được biểu diễn bằng biểu đồ
hình tròn biểu đồ miền hay cột chồng
- Mốc năm 1991: Lúc bấy giờ, nền kinh tế đang
chuyển từ bao cấp sang kinh tế thò trường, trong
GDP, nông-lâm-ngư nghiệp tỉ trọng cao nhất chứng
tỏ nước ta là nước nông nghiệp
- Mốc năm 1995: Bình thường mối quan hệ Việt-
Mó và Việt Nam gia nhập A SEAN
- Mốc năm 1997: Cuộc khủng hoảng tài chính khu
vực đã ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam
GV dẫn dắt HS nhận xét xu hướng thay đổi của
từng đường biểu diễn quan hệ giữa các đường. Đặt
câu hỏi gợi ý để HS nhận biết nguyên nhân của sự
chuyển dòch.
- Tỉ trọng của nông-lâm-ngư nghiệp trong cơ cấu
DGP không ngừng giảm năm 2000 còn hơn 24%
chứng tỏ nước ta đang từng bước chuyển từ nông
nghiệp sang công nghiệp
- Tỉ trọng của công nghiệp – xây dựng đã tăng lên
nhanh nhất chứng tỏ quá trình công nghiệp hoá và
hiện đại hoá đang tiến triển
-Khu vực dòch vụ có trọng tăng khá nhanh sau đó
có giảm do ảnh hưởng khủng khoảng tài chính của

khu vực
Dựa vào lược đồ hình 6.2, Xác đònh các vùng kinh
tế nước ta. Phạm vi lãnh thổ của các vùng kinh tế
trọng điểm.? Kể tên các vùng kinh tế nào giáp
biển, vùng kinh tế nào không giáp biển?
- Kinh tế trọng điểm: Là vùng tập trung lớn về
công nghiệp và thương mại, dòch vụ nhằm thu hút
nhiều nguồn đầu tư trong và ngoài nước kinh tế
phát triển với tốc độ nhanh.
- Lưu ý kinh tế trọng điểm đựơc Nhà nước phê
duyệt quy hoạch tổng thể nhằm tạo ra các động lực
phát triển mới cho toàn bộ nền kinh tế
- GV yêu cầu HS xác đònh các vùng kinh tế
chú ý chỉ Tây Nguyên là không giáp biển còn 6
thµnh phÇn kinh tÕ: Ph¸t
triĨn kinh tÕ nhiỊu thµnh
phÇn.
- Hình thành các vùng kinh
tế trọng điểm.
2 Những thành tựu và
thách thức
* Thành tựu:
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
22
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
vùng khác đều giáp biển, từ đó GV nhấn mạnh
rằng kết hợp kinh tế trên đất liền và kinh tế biển
đảo là đặc trưng hầu hết các vùng kinh tế
Quan sát lược đồ hình 6.2 nhìn sự giao thoa giữa sơ

đồ các vùng kinh tế và các vùng kinh tế trọng
điểm có thể thấy rằng kinh tế trọng điểm tác động
mạnh đến sự phát triển kinh tế của vùng Kể tên
các vùng kinh tế trọng điểm
* Hoạt động 4: (Nhãm/cỈp)
HS làm việc theo nhóm GV cho HS hiểu rằng trong
quá trình phát triển các thành tựu càng to lớn thách
thức cũng càng lớn
GV yêu cầu HS dựa vào SGK vốn hiểu biết thảo
luận theo gợi ý
* Nêu những thành tựu về kinh tế nước ta ?Tác
động tích cực của công cuộc đổi mới tới cuộc sống
người dân.
Trong công nghiệp hình thành một số ngành kinh
tế trọng điểm như ngành dầu khí, điện, chế biến
thực phẩm, sản xuất hàng tiêu dùng
CH: Kể tên một số ngành nổi bật? đòa phương
em có ngành kinh tế nào nổi bật?
CH: Trong quá trình phát triển kinh tế nước ta có
gặp những khó khăn gì?
- Nền kinh tế tăng trưởng
tương đối vững chắc các
ngành đều phát triển .
- Cơ cấu kinh tế đang
chuyển dòch theo hướng
công nghiệp hoá.
- Sự hội nhập vào nền kinh
tế khu vực và toàn cầu.
* Khó khăn, thách thức:
Một số vùng còn nghèo,

cạn kiệt tài nguyên, ô
nhiễm môi trường , việc
làm, biến động thò trường
thế giới, các thách thức
trong ngoại giao.
4. Củng cố:
CH: Trước giai đoạn đổi mới nền kinh tế nước ta như thế nào?
CH: Sự chuyển dòch cơ cấu kinh tế nước ta thể hiện ở những mặt nào?
CH: xác đònh trên bản đồ các vùng kinh tế trọng điểm
CH: Những thành tựu và thách thức của nền kinh tế nước ta ?
5.Hướng dẫn bài về nhà
Bài 3 Vẽ biểu đồ (SGV) Chuẩn bò bài sau: Bài 7 Ôân lại bài đặc điểm tự nhiên
Việt Nam SGK lớp 8
Các thành phần kinh tế Tỉ lệ %
Kinh tế nhà nước 38,4
Kinh tế tập thể 8,0
Kinh tế tư nhân 8.3
Kinh tế cá thể 31,6
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
23
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài 13,7
Tổng cộng
100,0
Bảng 6.1. Cơ cấu GDP phân theo thành phần kinh tế năm 2002
Rót kinh nghiƯm sau bµi gi¶ng:
Tiết 7 Ngµy So¹n:1/09/2008
BÀI 7
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN

SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Về kiến thức:
- HS phải nắm được vat trò của các nhân tố tự nhiên và kinh tế xã hội đối
với sự phát triển và phân bố nông nghiệp ở nước ta
- Những nhân tố này đã ảnh hưởng đến sự hình thành nền nông nghiệp nước
ta là nền nông nghiệp nhiệt đới, đang phát triển theo hướng thâm canh và
chuyên môn hoá.
2. Về kó năng:
- Kó năng đánh giá kinh tế các tài nguyên thiên nhiên
- Sơ đồ hoá các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông
nghiệp.
- Liên hệ với thực tế đòa phương
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT:
Bản đồ đòa lí tự nhiên Việt Nam
Bản đồ khí hậu Việt Nam. Tranh ảnh
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
24
Gi¸o ¸n §Þa LÝ 9 N¨m
häc: 2008 - 2009
III. CÁC HOẠT ĐỘNG :
1. Kiểm tra bài cũ:
CH: Sự chuyển dòch cơ cấu kinh tế nước ta thể hiện ở những mặt nào?
CH: Những thành tựu và thách thức của nền kinh tế nước ta ?
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
* Hoạt động 1: (Cá nhân)
? Những nhân tố nào ảnh hưởng đến
sự phát triển nông nghiệp nước ta ?
HĐ1: HS Làm việc theo nhóm (điền

vào sơ đồ)
Tìm hiểu về tài nguyên đất . phân bố
ở đâu và thích hợp với loại cây trồng
nào? (Gv nên hướng dẫn HS tham
khảo lược đồ 28.1; 31.1;35.1 để hiểu
thêm về sự phân bố đất badan, phù sa
cổ (đất xám) đất phè, mặn)
Tìm hiểu về tài nguyên khí hậu (sơ đồ
SGV)
CH: Dựa vào kiến thức đã học ở lớp
8, hãy trình bày đặc điểm khí hậu của
nước ta. ( Nhiệt đới gió mùa ẩm)
- Phân hoá rõ rệt theo chiều B-N, theo
độ cao và theo mùa
- Tai biến về thiên nhiên)
CH: Những đặc điểm đó có thuận lợi
và khó khăn như thế nào đến sản xuất
nông nghiệp ?
CH: Hãy tìm hiểu về các cây trồng
chính và cơ cấu mùa vụ ở đòa phương
em.
Tìm hiểu về tài nguyên nước
CH: Nêu những thuận lợi và khó
khăn của tài nguyên nước đối với
nông nghiệp ?
CH: Tại sao thủy lợi là biện pháp
hàng đầu trong thâm canh nông
nghiệp ở nước ta?
(chống úng lụt trong mùa mưa bão.
Đảm bảo nước tưới cho mùa khô. Cải

I. CÁC NHÂN TỐ TỰ NHIÊN
1. Tài nguyên đất
- Là tài nguyên vô cùng quý giá là tư
liệu sản xuất không thể thay thế được
của ngành nông nghiệp
- Tài nguyên đất ở nước ta khá đa
dạng 14 nhóm 2 nhóm chiếm diện tích
lớn nhất là: Đất phù sa. đất fe ralit.
+ Đất phù sa có diện tích 3 triệu ha, ở
các đồng bằng, thích hợp với trồng lúa
và nhiều cây ngắn ngày khác.
+ Các loại đất fe ralit chiếm diện tích
miền núi thích hợp với trồng cây công
nghiệp lâu năm, cây ăn quả và một số
cây ngắn ngày
+ Các loại đất khác: đất phèn, đất
mặn, đất xám bạc màu phù sa cổ
- Hiện nay diện tích đất nông nghiệp
là hơn 9 triệu ha
2. Tài nguyên khí hậu
- Khí hậu của nước ta.Nhiệt đới gió
mùa ẩm
 cây cối xanh quanh năm, trồng 2-3
vụ một năm.
- Khí hậu nước ta phân hoá rõ rệt theo
chiều B-N, theo độ cao và theo mùa
 trồng cây nhiệt đới, cận nhiệt dới,
ôn đới
- Khó khăn: Gió Lào, sâu bệnh, bão…
3. Tài nguyên nước

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc, nguồn
nước dồi dào.
- Lũ lụt, hạn hán
Gi¸o viªn: Chu V¨n ViƯt - Trêng THCS VÜnh Hoµ
25