Trau dồi vốn từ - Lớp 9

(?) Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống
(?) Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống
-------------------------------
-------------------------------


... là tập hợp những từ có ít nhất một nét
chung về nghĩa.
... là hiện tượng trong đó sinh ra chất mới.
... là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của
người xưa.
... là đường thẳng vuông góc với đoạn thẳng
tại điểm giữa của đoạn thẳng ấy.
... là tập hợp năm đường kẻ song song cách
đều nhau để ghi nốt và dấu nhạc.

- Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít
nhất một nét chung về nghĩa - (Ngữ văn).
- Phản ứng hoá học là hiện tượng trong đó
sinh ra chất mới - (Hoá học).
- Di chỉ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống
của người xưa – (Lịch sử).
- Đường trung trực là đường thẳng vuông
góc với đoạn thẳng tại điểm giữa của đoạn
thẳng ấy – (Toán học).
- Khuông là tập hợp năm đường kẻ song
song cách đều nhau để ghi nôt và dấu
nhạc – (Âm nhạc).

(?) Em hiểu tác giả muốn nói điều gì

(?) Em hiểu tác giả muốn nói điều gì
------------------------------
------------------------------
“Trong tiếng ta, một chữ có thể dùng để
diễn tả rất nhiều ý; hoặc ngược lại, một ý
nhưng lại có bao nhiêu chữ để diễn tả. Vì
vậy, nếu nói tiếng Việt của ta có những
khả năng rất lớn để diễn đạt tư tưởng và
tình cảm trong nhiều thể văn thì điều đó
hoàn toàn đúng. Không sợ tiếng ta nghèo,
chỉ sợ chúng ta không biết dùng tiếng ta”.

(?) Ý kiến của cố Thủ tướng,
(?) Ý kiến của cố Thủ tướng,
nhà văn hoá Phạm Văn Đồng
nhà văn hoá Phạm Văn Đồng
------------------
------------------
•
Tiếng Việt là một ngôn ngữ có khả năng
rất lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của
người Việt.
•
Muốn phát huy tốt khả năng sẵn có của
tiếng Việt, mỗi cá nhân phải không ngừng
trau dồi ngôn ngữ của mình mà trước hết
là trau dồi vốn từ.

STT Từ dùng sai Giải thích Cách sửa
Câu

a
“thắng cảnh
đẹp”
Từ Hán Việt:
“thắng” có
nghĩa là đẹp
bỏ từ “đẹp”
Câu
b
“dự đoán” “dự đoán” -
sự việc trong
tương lai
thay bằng từ
“phỏng đoán”
Câu
c
“đẩy mạnh” “đẩy mạnh”
không đi với
“quy mô”
thay bằng từ
“mở rộng”

Kết luận 1
Kết luận 1


(ghi nhớ tr.100/sgk)
(ghi nhớ tr.100/sgk)
--------------------------
--------------------------

+ Muốn sử dụng tốt Tiếng Việt -> trau
dồi vốn từ.
+ Muốn trau dồi vốn từ -> rèn luyện
để nắm được đầy đủ và chính xác
nghĩa của từ, cách sử dụng từ.

(?) Em hiểu ý kiến sau đây như thế nào?
(?) Em hiểu ý kiến sau đây như thế nào?
---------------------------------
---------------------------------
“Từ lúc chưa có ý thức, cho tới lúc có ý
thức, chúng ta đã học chữ của Nguyễn Du.
Chắc ai cũng đồng ý với tôi rằng nếu chữ
nghĩa “Truyện Kiều” mà xoàng xĩnh thôi thì
chắc “Truyện Kiều”, dù tư tưởng sâu xa
đến đâu cũng chưa thể thành sách của
mọi người. Tôi càng phục tài học với sức
sáng tạo của nguyễn Du trong chữ nghĩa,

khi tôi đọc đến câu thơ viết ông đã “ở trong
ruộng bãi để học câu hát hay của người
trồng dâu”. Đó không phải là một câu nói
bóng, mà đó là một tâm sự, một kế hoạch
học chữ, hay là nói theo cách nói của
chúng ta ngày nay: Nguyễn Du đã đi vào
học lời ăn tiếng nói nhân dân, cơ sở sáng
tạo ngôn ngữ của nhà thơ thiên tài đã dựa
thẳng vào đấy.

Xin kể hai ví dụ. Câu thơ Nguyễn Du có

chữ “áy” (cỏ áy bóng tà...). Chữ “áy” ấy, tài
giỏi đến độ dù ta không hiểu nghĩa, nó cũng
hiện lên sự ảm đạm. Cho tới năm trước, có
dịp đi Thái Bình, về huyện Thái Ninh, tôi
được biết chữ “áy” là tiếng vùng quê đấy.
Quê vợ Nguyễn Du ở Thái Bình, Nguyễn Du
đã ở lâu đất Thái Bình, “cỏ áy” có nghĩa là cỏ
vàng úa. Tiếng “áy” ở Thái Bình đã vào văn
chương “Truyện Kiều” và trở thành tuyệt vời.

Ví dụ nữa, ba chữ “bén duyên tơ” ở
“Truyện Kiều”. Thông thường, ta hiểu “bén
duyên” có thể gần gũi với câu tục ngữ “Lửa
gần rơm lâu ngày cũng bén”. Nhưng không
phải. Trong nghề ươm tơ, lúc tháo con tằm
lấy tơ thì người ta ngâm tằm vào nồi nước
nóng, rồi đem guồng ra, vớt tơ lên quay
vào guồng,

lúc sợi tơ bắt đầu quay vào guồng, người
nhà nghề gọi là “tơ bén”. Nếu chỉ viết “bén
duyên” không thì còn có thể ngờ, chứ “bén
duyên tơ” thì rõ ràng Nguyễn Du của chúng
ta đã nghe, học và sáng tạo trên cơ sở
công việc của người hái dâu chăn tằm.
Nguyễn Du đã trau dồi ngôn ngữ, đêm
ngày mài giũa chữ nghĩa kì khu biết chừng
nào!”

(?) Ý kiến phân tích của nhà văn

(?) Ý kiến phân tích của nhà văn
Tô Hoài
Tô Hoài
-------------------
-------------------
•
Phân tích quá trình trau dồi vốn từ của đại
thi hào Nguyễn Du bằng cách học lời ăn
tiếng nói của nhân dân.

(?) Hãy so sánh hình thức trau dồi vốn từ
(?) Hãy so sánh hình thức trau dồi vốn từ
(qua VD bài tập 2/tr103,SGK)
(qua VD bài tập 2/tr103,SGK)
với hình
với hình
thức trau dồi vốn từ của Nguyễn Du
thức trau dồi vốn từ của Nguyễn Du
(qua
(qua
đoạn văn phân tích của nhà văn Tô Hoài)
đoạn văn phân tích của nhà văn Tô Hoài)
-----------------------------------
-----------------------------------

Bài tập 2 Phân tích của nhà văn
Tô Hoài
- Việc trau dồi vốn từ
thông qua quá trình rèn
luyện để biết đầy đủ và

chính xác nghĩa của từ
và cách dùng từ.
- Việc trau dồi vốn từ
theo hình thức học hỏi
để biết thêm những từ
mà mình chưa biết.