Hoạt động ý thức

Chương 3:
Hoạt động – Ý thức –
Nhân cách


1. HOẠT ĐỘNG VÀ TÂM LÝ
1.

Định nghĩa hoạt động? Cho ví dụ minh họa

2.

Đặc điểm của hoạt động? Rút ra kết luận sư
phạm cần thiết

3.

Cấu trúc của hoạt động


1. Định nghĩa hoạt động
Hoạt động là phương thức tồn tại của
con người trong thế giới, là mối quan hệ
tác động qua lại giữa con người và thế
giới (khách thể) để tạo ra sản phẩm cả
về phía thế giới và cả về phía con người
(chủ thể).


Hoạt

động bao gồm 2 quá trình diễn ra
song song, đồng thời với nhau:
◦ Quá trình khách thể hóa
◦ Quá trình chủ thể hóa


Đặc điểm của hoạt động
Tính

đối tượng

Tính

chủ thể

Tính

gián tiếp

Tính

mục đích


Cấu trúc hoạt động của Leonchev

phía chủ thể
các đơn vị thao tác
(mặt kĩ thuật) của hoạt
động

phía khách thể
"nội dung đối tượng"
(mặt tâm lý) của hoạt
động


KẾT LUẬN SƯ PHẠM
Về mặt lý luận:
- cấu trúc của hoạt động là cơ sở để phân tích, đánh
giá tâm lý người
- Là cơ sở để tổ chức các hoạt động.
- Về mặt thực tiễn:
- Phải liên tục tổ chức, điều khiển, điều chỉnh các hoạt
động của học sinh.
- Thao tác trí tuệ của học sinh phải kết hợp với thao
tác chân tay.
- Chú trọng phát huy tính chủ thể của học sinh, đặc
trưng là tính tự giác tích cực hoạt động.
- Vận dụng cấu trúc của hoạt động trong việc soạn giáo
án.
-


2. Ý THỨC


2.1. Khái niệm chung về ý thức
Ý

thức là hình thức phản ánh tâm lý cao

nhất chỉ có ở con người, là sự phản ánh
bằng ngôn ngữ những gì con người đã tiếp
thu được trong quá trình quan hệ qua lại
với thế giới khách quan.


2.2. Các thuộc tính của ý thức
Ý

thức thể hiện năng lực nhận thức cao

nhất của con người về thế giới.
Ý

thức thể hiện thái độ của con người đối

với thế giới.
Ý

thức thể hiện năng lực điều khiển, điều

chỉnh hành vi của con người.
Khả

năng tự ý thức


2.3. Cấu trúc của ý thức

KẾT LUẬN SƯ PHẠM
Muốn

hình thành ý thức phải hình thành cả

3 mặt.
Tùy

thuộc vào độ tuổi, trình độ, loại ý thức
mà xác định xem nên hình thành mặt nào
trước


2.4. Các cấp độ của ý thức


2.5. Sự hình thành và phát
triển ý thức
2.5.1.

Sự hình thành ý thức con người
(về phương diện loài người)

2.5.2.

Sự hình thành ý thức và tự ý thức
của cá nhân

2.6. Chú ý - điều kiện của hoạt
động có ý thức
2.6.1.

Khái niệm chú ý:

Chú ý là sự tập trung của ý thức vào một
hay một nhóm sự vật, hiện tượng để định
hướng hoạt động, bảo đảm điều kiện thần
kinh - tâm lý cần thiết cho hoạt động tiến
hành có hiệu quả


2.6.2. Các loại chú ý
A. Chú ý không chủ định
Không

có mục đích đặt ra từ trước, không
cần sự nỗ lực, cố gắng của bản thân.
Chủ yếu do tác động của bên ngoài và phụ
thuộc vào đặc điểm của kích thích
Kết luận sư phạm:
◦ Trong giờ dạy, giáo viên không nên đi lại nhiều,
không nên mặc quần áo sặc sỡ, dùng đồ vật
lóng lánh…
◦ - Sử dụng đồ dùng trực quan mới lạ, lúc cần
mới đưa ra; màu sắc đồ dùng đậm, kích thước
to..

B. Chú ý có chủ định
Là

loại chú ý có mục đích định trước và có

sự nỗ lực cố gắng của bản thân
Điều

kiện để duy trì chú ý có chủ định:

◦ Khách quan
◦ Chủ quan
Kết

luận sư phạm:

Tạo ra chú ý có chủ định bằng cách giao
nhiệm vụ cho học sinh trước khi tổ chức
hoạt động.


c. Chú ý sau chủ định

• Có mục đích đặt ra từ trước, không cần sự nỗ lực cố
gắng của bản thân.
•Kết luận sư phạm:
• Biết thu hút học sinh, làm học sinh có hứng thú,
say mê trong học tập mà không cần phải mất nhiều
sức lực.

Trong quá trình dạy học
nên tạo ra loại chú ý nào là
tốt nhất?


2.6.3. Các thuộc tính cơ bản của
chú ý
Sức

tập trung chú ý

Sự

bền vững của chú ý

Sự

phân phối chú ý

Sự

di chuyển chú ý



3. NHÂN CÁCH

3.1. Khái niệm nhân cách
Con

người

Cá

nhân

Cá

tính

Nhân

cách


Định nghĩa nhân cách
Nhân

cách là tổ hợp những đặc điểm,

những thuộc tính tâm lý của cá nhân quy
định bản sắc và giá trị xã hội của con
người.


3.2. Đặc điểm của nhân cách
Tính

thống nhất

Tính

ổn định

Tính

tích cực

Tính

giao lưu