Quản trị DN Tài chính kinh doanh QTH ch2

Chương 2: SỰ PHÁT TRIỂN
CÁC TƯ TƯỞNG VỀ QUẢN TRỊ
• BỐI CẢNH RA ĐỜI & NGUYÊN NHÂN:
q
CUỘC CÁCH MẠNG KỸ THUẬT LẦN THỨ
NHẤT NỔ RA VÀO NỬA CUỐI THẾ KỶ THỨ 18
ĐẾN NỬA ĐẦU THẾ KỶ THỨ 19 ĐÃ CÓ SỰ TÁC
ĐỘNG LÀM THAY ĐỔI NHIỀU MẶT:
⇒
VỀ TỔ CHỨC SẢN XUẤT: TỪ QUY MÔ
NHỎ, PHÂN TÁN, DỰA VÀO KỸ THUẬT THỦ
CÔNG LÀ CHỦ YÊU ª SẢN XUẤT QUY MÔ
LỚN, TẬP TRUNG, DỰA VÀO MÁY MÓC.
⇒
VỀ SỞ HỮU: TỪ SỞ HỮU TƯ NHÂN, CÁ
THỂ ª HÌNH THỨC CÔNG TY CỔ PHẦN.

n

n

n

⇒ VỀ MÔI TRƯỜNG KINH DOANH: TỪ
ĐƠN GIẢN, ỔN ĐỊNH ª PHỨC TẠP,
NĂNG ĐỘNG.
⇒ MẶT KHÁC MỐI QUAN HỆ TRONG
NỘI BỘ XÍ NGHIỆP & GIỮA XÍ NGHIỆP
VỚI BÊN NGOÀI NGÀY CÀNG TRỞ
NÊN CHẶT CHẼ HƠN…
q CHÍNH NHỮNG SỰ THAY ĐỔI NÀY

ĐÃ TÁC ĐỘNG RẤT LỚN LÀM XUẤT
HIỆN KHOA HỌC VỀ QUẢN TRỊ.

• TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ KHOA
HỌC (Ra đời 1911)
n

n

n

n

n

q TÁC GIẢ TIÊU BIỂU: FREDRICK WINSLOW
TAYLOR, HENRY GANTT, ÔNG BÀ GILLBRETH.
q QUAN TÂM VẤN ĐỀ NĂNG SUẤT VÀ CHỦ
TRƯƠNG:
⇒ TỔ CHỨC LAO ĐỘN G KHOA HỌC THAY CHO
LỐI LÀM VIỆC THEO KINH NGHIỆM, BẢN NĂNG
CỦA CÔNG NHÂN .
⇒ XÁC ĐỊNH CHỨC NĂNG HOẠCH ĐỊNH, TỔ
CHỨC, ĐIỀU KHIỂN VÀ KIỂM SOÁT LÀ CHỨC
NĂNG CHỦ YẾU CỦA NHÀ QUẢN TRỊ.
q CÁC PHÊ PHÁN CHỦ YẾU: CÓ QUAN NIỆM
CHƯA ĐÚNG VỀ TÁC PHONG CỦA CON NGƯỜI.

1

• TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ TỔNG
QUÁT (Ra đời năm 1915)
n
n

q TÁC GIẢ TIÊU BIỂU: HENRY FAYOL,
MAX WEBER, CHESTER BARNARD.
q QUAN TÂM ĐẾN NĂNG SUẤT, TUY
NHIÊN HỌ ĐỀ CAO VAI TRÒ CỦA CÔNG
TÁC QUẢN TRỊ TỔNG QUÁT COI ĐÓ LÀ
MỘT TRONG 6 CHỨC NĂNG HOẠT ĐỘNG
CỦA DOANH NGHIỆP VÀ LÀ MỘT YẾU TỐ
QUAN TRỌNG NHẤT QUYẾT ĐỊNH NĂNG
SUẤT CỦA CÔNG NHÂN. XÁC ĐỊNH 5 CHỨC
NĂNG CHỦ YẾU CỦA QUẢN TRỊ TỔNG
QUÁT (DỰ BÁO, LẬP KẾ HOẠCH, TỔ CHỨC,
BỐ TRÍ NHÂN SỰ & KIỂM TRA).

• TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ TỔNG QUÁT
n

n
n

n
n
n
n

q FAYOL ĐỀ RA 14
NGUYÊ N TẮC ĐỊNH
HƯỚ NG CHO CÔNG TÁC
QUẢN TRỊ TỔ NG QUÁT:
1. Phâ n chia cô ng việ c.
2. Quyền hạn đi đôi với trác h
nhiệm.
3. Tính kỷ luật.
4. Thố ng nhất chỉ huy.
5. Thố ng nhất điều khiể n.
6. Tập trung quyền hà nh.

n

n

n

n
n

n

n

n

7. Lợi ích cá nhân hòa
hợp với lợi ích tập thể.
8. Thù lao phải thỏa

đáng.
9. Trật tự thứ bậc (dây
chuyền mệnh lệnh).
10. Trật tự người & vật.
11. Đối xử phải công
bằng.
12. Bố trí công việc phải
ổn đònh.
13. Khuyến khích sáng
tạo.
14. Tinh thần đồng đội .

• TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ TỔNG QUÁT
n

n

n

n

n

q MAX WEBER ĐỀ XUẤT BỘ MÁY QUẢN TRỊ
THEO KIỂU THƯ LẠI VỚI CÁC ĐẶC TRƯNG CHỦ
YẾU NHƯ SAU:
⇒ MỌI HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC ĐỀU CĂN CỨ
VÀO VĂN BẢN QUY ĐỊNH TRƯỚC.
⇒ CHỈ CÓ NHỮNG NGƯỜI CÓ CHỨC VỤ MỚI
ĐƯC GIAO QUYỀN QUYẾT ĐỊNH.

⇒ CHỈ CÓ NHỮNG NGƯỜI CÓ NĂN G LỰC MỚI
ĐƯC GIAO CHỨC VỤ.
⇒ MỌI QUYẾT ĐỊNH TRONG TỔ CHỨC ĐỀU PHẢI
MANG TÍNH KHÁCH QUAN.

2


• TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ TỔNG
QUÁT
n

n

THEO BARNARD, TỔ CHỨC LÀ MỘT HỆ THỐNG
HP PHÁP CỦA NHIỀU NGƯỜI VỚI BA YẾU TỐ
CĂN BẢN:
- SỰ SẴN SÀNG HP TÁC.
- CÓ MỤC TIÊU CHUNG.
- SỰ SẴN SÀNG HP TÁC.
• NHẬN XÉT CHUNG VỀ MẶT HẠN CHẾ CỦA LÝ
THUYẾT CỔ ĐIỂN:
q QUAN NIỆM XÍ NGHIỆP LÀ MỘT HỆ THỐN G
KHÉP KÍN.
q CHƯA CHÚ TRỌN G ĐÚNG MỨC ĐẾN YẾU TỐ
CON NGƯỜI.

•TRƯỜNG PHÁI TÂM LÝ XÃ HỘI
(RA ĐỜI NĂM 1932 Ở MỸ)
n

n

n
n
n
n

n

q TÁC GIẢ MỞ ĐƯỜNG: HUGO MUNSTERBERG, MARY
PARKER FOLLET, ELTON MAYO (Thí nghiệm tại Hawthorne).
q QUAN ĐIỂM: YẾ U TỐ TINH THẦ N CỦA NGƯỜ I LAO
ĐỘ NG CÓ ẢNH HƯỞNG QUYẾT ĐỊNH ĐẾ N HÀNH VI & NĂNG
SUẤT. CỤ THỂ LÀ:
⇒ QUAN HỆ GIỮA NGƯỜ I LÃNH ĐẠ O & NGƯỜI DƯỚ I
QUYỀ N.
ª CÁCH GIÁM SÁ T.
ª SỰ QUAN TÂM ĐỐI VỚI NGƯỜ I LAO ĐỘ NG, SỰ TÔN
TRỌNG Ý KIẾN & SÁNG KIẾ N CỦA NGƯỜ I LAO ĐỘ NG.
⇒ ĐẠO ĐỨC CỦA NGƯỜ I LAO ĐỘNG (Sự quan tâ m, gắn bó của
người lao độ ng với sự tồ n tại và phát triển củ a tậ p thể, của nhó m, sự
tôn trọ ng những chuẩ n mực chung của tập thể) .
⇒ NHỮ NG CHUẨN MỰC KHÔ NG CHÍNH THỨC CỦA NHÓM
VÀ NHỮNG THỦ LĨNH KHÔNG CHÍNH THỨC .

• TRƯỜNG PHÁI ĐỊNH LƯNG: TÁC
GIẢ TIÊU BIỂU HEBERT SIMON.
n

n

n

n

n

q QUAN TÂM: TÌM CƠ SỞ KHOA HỌC CHO CÁC
QUYẾT ĐỊNH
q QUAN ĐIỂM: ĐỀ CAO VAI TRÒ CỦA QUYẾT
ĐỊNH QUẢN TRỊ.
q BIỆN PHÁP QUẢN TRỊ: VẬN DỤNG TOÁN HỌC
VÀO TRONG QUẢN TRỊ.
⇒ ĐỊNH LƯNG HÓA MỌI VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
ĐẾN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ.
⇒ SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ TÍNH TOÁN HIỆN ĐẠI
NHƯ COMPUTER GIÚP CHO QUÁ TRÌNH XỬ LÝ &
QUẢN LÝ SỐ LIỆU ĐƯC NHANH CHÓNG & CHÍNH
XÁC.

n

3


•TRƯỜNG PHÁI HIỆN ĐẠI
(Năm 1960 trở đi):
n

n

n
n

n

n

q KHẢO HƯỚNG QUÁ TRÌNH: NGƯỜ I QUẢ NG BÁ CHO
KHẢO HƯỚNG NÀY LÀ HAROLD KOONTZ. THEO ÔNG QUẢ N
TRỊ XÉT CHO ĐẾN CÙNG CÓ THỂ XẾP VÀO TRONG NGĂ N
KÉO 4 CHỨC NĂNG: HOẠCH ĐỊNH, TỔ CHỨC, ĐIỀU KHIỂ N,
KIỂM SOÁT.
q KHẢO HƯỚNG HỆ THỐNG: QUAN NIỆM DOANH NGHIỆP
MANG TÍNH CHẤT CỦA MỘ T HỆ THỐNG.
⇒ CHỦ TRƯƠNG VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG VÀ O
TRONG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ.
ž TỔ CHỨC (DOANH NGHIỆP) KHÔNG PHẢI TỰ TỒ N TẠ I
MÀ CÓ MỐ I QUAN HỆ MẬ T THIẾT VỚ I MÔI TRƯỜNG XUNG
QUANH.
ž SỰ KẾT HP CÁC YẾU TỐ NỘ I TẠ I BÊ N TRONG MỘ T
DOANH NGHIỆP PHẢ I TUÂN THEO NGUYÊN LÝ CỦA MỘ T HỆ
THỐNG.
q KHẢO HƯỚNG NGẪ U NHIÊ N: CHỦ TRƯƠNG QUẢN TRỊ
THEO TÌNH HUỐ NG NGẪ U NHIÊ N, KHÔNG RẬP KHUÔN MÁ Y
MÓC THEO NHỮ NG NGUYÊ N TẮC , TRÁ I LẠI PHẢI HẾT SỨC
LINH HOẠ T & SÁNG TẠO VẬN DỤNG PHỐI HP CÁC LÝ
THUYẾT QUẢN TRỊ VÀO TỪ NG TÌNH HUỐ NG CỤ THỂ .

Sơ đồ 3.1: (Tổ chức & môi trường)

Môi trường
Tổ
chức
Vào

Biến đổi

Ra

Phản hồi

Sơ đồ 3.2 : (Mô tả cách tiếp cận ngẫu nhiên)

Phần lý thuyết quản trò được chọn để vận dụng
phải phù hợp với tình huống
(Phù hợp với bối cảnh bên trong và bên ngoài)

4


q QUẢN TRỊ THEO HỌC THUYẾT Z
(Sơ đồ 3.3)

LOẠI A
HOA KỲ

LOẠI A
HOA KỲ

LOẠI Z

MÔ PHỎN G
THEO HOAKỲ

LOẠI J
NHẬT BẢN

LOẠI Z MÔ PHỎNG
THEO HOA KỲ

LOẠI J
NHẬT BẢN

THỜI GIAN TUYỂN
DỤNG NGẮN

TUYỂN DỤNG LÂU
DÀI

THỜI GIAN TUYỂN
DỤNG SUỐT ĐỜI

CÁ NHÂN QUYẾT
ĐỊNH

CỘNG ĐỒNG QUYẾT
ĐỊNH

CỘNG ĐỒNG QUYẾT
ĐỊNH

CÁ NHÂN CHỊU
TRÁCH NHIỆM

CÁ NHÂN CHỊU
TRÁCH NHIỆM

TRÁCH NHIỆM TẬP
THỂ

LƯNG GIÁ VÀ
THĂNG TIẾN NHANH

LƯNG GIÁ VÀ
THĂNG TIẾN CHẬM

THĂNG TIẾN VÀ
LƯNG GIÁ CHẬM

KIỂM SOÁT KHÔNG
CHẶT VÀ CHÍNH

KIỂM TRA CHẶT
KIỂM SOÁT CHẶT,
KHÔNG CHÍNH THỨC, CHẼ, KHÔNG CHÍNH
THỨC
KÈM THEO LƯNG
GIÁ CÓ CHIỀU
HƯỚNG CHÍNH THỨC

THỨC

CHUYÊN MÔN HOÁ
NGÀNH NGHỀ

DẦN DẦN CHUYÊN
MÔN HOÁ NGÀNH

KHÔNG CHUYÊN
MÔN HOÁ NGÀNH
NGHỀ

QUAN HỆ CỤC BỘ

QUAN HỆ RỘNG

QUAN HỆ RỘNG

5