Quản trị DN Tài chính kinh doanh QTH ch7

Chương 7: LÃNH ĐẠO

w KHÁI NIỆM: ĐIỀU KHIỂN LÀ CHỨC
NĂNG LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ LÃNH
ĐẠO, ĐỘNG VIÊN VÀ THÔNG TIN TRONG
TỔ CHỨC NHẰM HOÀN THÀNH CÁC MỤC
TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA TỔ CHỨC.

LÃNH ĐẠO:
q CÁC KHÁI NIỆM:
⇒LÃNH ĐẠO LÀ TIẾN TRÌNH ĐIỀU KHIỂN,
TÁC ĐỘNG ĐẾN NGƯỜI KHÁC ĐỂ HỌ GÓP
PHẦN LÀM TỐT CÁC CÔNG VIỆC HƯỚNG
ĐẾN VIỆC HOÀN THÀNH CÁC MỤC TIÊU
ĐÃ ĐỊNH CỦA TỔ CHỨC.
⇒LÃNH ĐẠO LÀ CHỈ DẪN, ĐIỀU KHIỂN, RA
LỆNH VÀ ĐI TRƯỚC.
⇒LÃNH ĐẠO LÀ LÀM CHO CÔNG VIỆC ĐƯC
HOÀN THÀNH BỞI NGƯỜI KHÁC.
⇒LÃNH ĐẠO LÀ TÌM CÁCH ẢNH HƯỞNG
ĐẾN NGƯỜI KHÁC ĐỂ ĐẠT ĐƯC CÁC
MỤC TIÊU CỦA TỔ CHỨC.

MỘT SỐ LƯU Ý
w CĨ MẶT MỌI NƠI, NẮM BẮT MỌI VIỆC, LẮNG
NGHE MỌI NGƯỜI, KHƠNG LÀM VIỆC CỦA
NGƯỜI KHÁC.
w ĐI ĐẦU TRONG MỌI TÌNH HUỐNG.
w TỰ GIÁC VÀ DUY TRÌ KỶ LUẬT NGHIÊM.
w TẠO ĐIỀU KIỆN CHO CẤP DƯỚI HỒN THÀNH
CƠNG VIỆC.

w THƯỞNG PHẠT CƠNG MINH.
w TẠO UY TÍN CHO MÌNH VÀ CẤP DƯỚI.
w BIẾT NGƯỜI VÀ DÙNG NGƯỜI ĐÚNG CHỖ.
w TRUNG THỰC, CỞI MỞ NHƯNG CƯƠNG QUYẾT.
w ĐIỀM TĨNH TRONG MỌI TÌNH HUỐNG.

1


q PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO
(QUAN ĐIỂM CỦA KURT LEWIN)
w ⇒ LÃNH ĐẠO ĐỘC ĐOÁ N (CHUYÊN QUYỀN): ĐƯC ĐẶC
TRƯNG BỞI SỰ ÁP ĐẶT CỦA NHÀ QUẢ N TRỊ ĐỐ I VỚI NHÂN
VIÊ N. CÁC NHÂN VIÊN CHỈ THUẦN TÚ Y LÀ NGƯỜ I NHẬN
& THI HÀNH MỆNH LỆNH. NHÀ QUẢN TRỊ CŨ NG THƯỜNG
XUYÊN KIỂM TRA, GIÁM SÁT CHẶT CHẼ CẤP DƯỚ I
TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆ N NHIỆM VỤ (THÔ NG TIN
ĐƯC NGƯỜI LÃNH ĐẠ O CUNG CẤP CHO THUỘC CẤP Ở
MỨC TỐI THIỂ U CẦN THIẾT ĐỂ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ,
THÔNG TIN LÀ MỘT CHIỀU TỪ TRÊN XUỐ NG).

w ⇒ LÃNH ĐẠO DÂN CHỦ: NHÀ QUẢN TRỊ THƯỜNG
THAM KHẢO, BÀN BẠC, LẮNG NGHE Ý KIẾN VÀ ĐI
ĐẾN SỰ THỐNG NHẤT VỚI CÁC THUỘC CẤP
TRƯỚC KHI RA QUYẾT ĐỊNH, SỬ DỤNG NGUYÊN
TẮC ĐA SỐ, NỘI DUNG CỦA QUYẾT ĐỊNH BỊ PHỤ
THUỘC VÀO Ý KIẾN ĐA SỐ CỦA CÁC THÀNH VIÊN
TRONG TỔ CHỨC. TRONG PHONG CÁCH NÀY
NGƯỜI LÃNH ĐẠO CÓ SỰ PHÂN GIAO QUYỀN LỰC
CHO CẤP DƯỚI NHIỀU HƠN (THÔNG TIN HAI

CHIỀU).
w ⇒ LÃNH ĐẠO TỰ DO: NHÀ QUẢN TRỊ SỬ DỤNG
RẤT ÍT QUYỀN LỰC, DÀNH CHO CẤP DƯỚI MỨC
ĐỘ TỰ DO CAO. VAI TRÒ CỦA NHÀ QUẢN TRỊ Ở
ĐÂY LÀ GIÚP ĐỢ TẠO ĐIỀU KIỆN CHO CẤP DƯỚI
THÔNG QUA VIỆC CUNG CẤP THÔNG TIN VÀ CÁC
PHƯƠNG TIỆN KHÁC, VÀ HÀNH ĐỘNG NHƯ MỘT
MỐI LIÊN HỆ VỚI MÔI TRƯỜN G BÊN NGOÀI
(THÔNG TIN NGANG).

q PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO CĂN CỨ THEO
MỨC ĐỘ QUAN TÂM ĐẾN CÔNG VIỆC & CON
NGƯỜI (MÔ HÌNH CỦA ĐẠI HỌC BANG OHIO)

Nhiề u

Mức độ quan
tâm đế n con
ngườ i

CÔNG VIỆ C: ÍT
CON NGƯỜI: NHIỀ U
S3
CÔNG VIỆ C: ÍT
CON NGƯỜI: ÍT
S4

Ít
Ít

CÔNG VIỆ C: NHIỀU
CON NGƯỜI : NHIỀU
S2
CÔNG VIỆC : NHIỀU
CON NGƯỜI: ÍT
S1

Nhiều

2


LỰA CHỌN PHONG CÁCH LÃNH
ĐẠO:
w ⇒ TÙY THUỘC ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÀ
QUẢN TRỊ (TRÌNH ĐỘ NĂNG LỰC, SỰ
HIỂU BIẾT, PHONG CÁCH CỦA NHÀ
QUẢN TRỊ)
w ⇒ TÙY THUỘC ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÂN
VIÊN (TRÌNH ĐỘ NĂNG LỰC CỦA NHÂN
VIÊN, PHẨM CHẤT CỦA NHÂN VIÊN)
w ⇒ TÙY THUỘC ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG
VIỆC (TÍNH CẤP BÁCH, MỨC ĐỘ PHỨC
TẠP, TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG
VIỆC, MỨC ĐỘ BÍ MẬT,...)

ĐỘNG VIÊN:
w LÀ TẠO RA SỰ HĂNG HÁI, NHIỆT TÌNH,
PHẤN KHỞI VÀ TRÁCH NHIỆM HƠN TRONG
QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA

CÁC THUỘC CẤP, QUA ĐÓ LÀM CHO CÔNG
VIỆC ĐƯC HOÀN THÀNH MỘT CÁCH CÓ
HIỆU QUẢ CAO.

q MUỐN ĐỘNG VIÊN ĐƯC
THUỘC CẤP THÌ CẦN TẠO RA
ĐỘNG CƠ LÀM VIỆC CỦA HỌ:
w ⇒ ĐỘNG CƠ THÚC ĐẨY: LÀ XU HƯỚNG VÀ SỰ
CỐ GẮN G ĐỂ THỎA MÃN MỘT MONG MUỐN
HOẶC MỘT MỤC TIÊU NHẤT ĐỊNH
w ⇒ ĐỘNG CƠ THÚC ĐẨY LÀ MỘT PHẢN ỨNG
NỐI TIẾP :
w Sơ đồ 8.1 (Chuỗi phản ứng tạo ra động cơ)
Nhu cầu

Biến
thành

Mong muốn

Thôi thúc

Dần dần dẫn đến
Hành động

Nhằm tạo ra

Sự thoả mãn

3

q

CÁC LÝ THUYẾT VỀ ĐỘNG CƠ
THÚC ĐẨY:

w ⇒ LÝ THUYẾT CỦA MASLOW (5 LOẠI NHU CẦU)
Tự thể hiện
Tự trọng
Xã hội
An toàn
Sinh lý

w ⇒ LÝ THUYẾT CỦA HELMUT SCHUTTE
Đòa vò
Khâm phục
Thuộc về nhóm
An toàn
Sinh lý

w ⇒ TRÌNH TỰ THỎA MÃN NHU CẦU LÀ ĐI TỪ
THẤP ĐẾN CAO (TRƯỚC TIÊN LÀ CÁC NHU CẦU
BẬC THẤP, KHI CÁC NHU CẦU BẬC THẤP ĐƯC
THỎA MÃN THÌ NÓ KHÔN G CÒN TÍNH CHẤT
ĐỘNG VIÊN NỮA, LÚC ĐÓ NHU CẦU BẬC CAO HƠN
SẼ XUẤT HIỆN).

NHẬN XÉT:
w ž MUỐN ĐỘNG VIÊN CÓ HIỆU QUẢ NHÀ

QUẢN TRỊ CẦN PHẢI BIẾT ĐƯC THUỘC
CẤP ĐANG Ở CẤP ĐỘ NHU CẦU NÀO.
w ž BẢN CHẤT LÂU DÀI CỦA QUÁ TRÌNH
ĐỘNG VIÊN LÀ CẦN CHÚ TRỌNG ĐẾN CÁC
NHU CẦU BẬC CAO.

4


⇒

THUYẾT E.R.G (Do Giáo Sư Clayton
Alderfer):

w ž TIẾ N HÀNH SẮP XẾP LẠ I NGHIÊN CỨU CỦA MASLOW.
ÔNG CŨ NG CHO RẰNG HÀNH ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀ
BẮT NGUỒ N TỪ NHU CẦ U, SONG CÓ 3 LOẠ I NHU CẦ U:
w 1.
NHU CẦ U TỒN TẠI: Gồ m nhu cầ u sinh lý & nhu cầu an
toà n.
w 2.
NHU CẦ U QUAN HỆ: (Gồm nhu cầu quan hệ tương tác qua
lại giữa các cá nhâ n, nhu cầu quan hệ xã hội): nhu cầu này bao
gồm nhu cầu xã hội & một phần củ a nhu cầu tự trọ ng.
w 3.
NHU CẦ U PHÁT TRIỂN (Nhu cầu được phát triển cá
nhâ n): Bao gồ m nhu cầu tự thể hiệ n & một phầ n nhu cầu tự
trọ ng.

w ž CON NGƯỜI CÙNG MỘT LÚC THEO

ĐUỔI TẤT CẢ CÁC NHU CẦU CHỨ
KHÔNG PHẢI CHỈ MỘT NHU CẦU như
Maslow đã nói. Hơn thế nữa khi một nhu
cầu nào đó bò cản trở họ sẽ dồn nổ lực sang
việc thỏa mãn nhu cầu khác.

⇒
LÝ THUYẾT CỦA HERZBERG:
PHÂN BIỆT 2 MỨC ĐỘ TRONG QUẢN
TRỊ.

Các nhâ n tố duy trì (Liên quan đến
quan hệ giữa cá nhân và tổ chức,
bối cảnh làm việc hoặc phạm vi
công việc)

Các nhâ n tố độ ng viê n (Liê n quan
đến tính chất công việc, nội dung
công việc & nhữn g tưởng thưởng)
Các nhân tố động viên (Liên quan
đến tính chất công việc, nội dung
công việc & nhữn g tưởng thưởng)

ŸPhương pháp giá m sát
ŸHệ thống phân phối thu nhập .
ŸQuan hệ với đồng nghiệp
ŸĐiều kiệ n làm việc
ŸChính sác h củ a Công ty
ŸĐòa vò
Ÿ Quan hệ giữa các cá nhâ n

ŸSự thá ch thứ c củ a cô ng việc
ŸCác cơ hội thă ng tiến
ŸÝ nghóa củ a các thành tựu
ŸSự nhậ n dạng khi cô ng việc được
thực hiệ n.
Ÿ Ý nghóa của cá c trác h nhiệ m

5


Ảnh hưở ng của nhâ n tố duy trì Ảnh hưởng của nhâ n tố độ ng
viên

Khi sai

Khi đúng

Ÿ Khô ng có sự
bất mã n.

Khi đúng

Ÿ Bất mã n

Ÿ Thỏa mãn

Ÿ Khô ng thỏ a
mã n

Ÿ Khô ng tạo ra
sự hưng phấ n
hơn.

Ÿ Ảnh hưở ng
tiêu cực (chá n
nả n, thờ ơ ...) Ÿ
Ảnh hưở ng tiêu
cực (chán nả n,
thờ ơ ...)

Ÿ Hưng phấ n
trong quá trình
làm việc (hă ng
hái hơn, có
trác h nhiệm
hơn)

Ÿ Khô ng có sự
bất mã n (vẫ n
giữ được mứ c
bình thườ ng)

⇒

Khi sai

GIẢ THUYẾT 2 BẢN CHẤT CỦA
Mc.GREGOR

w BẢN CHẤT X: Ù LỲ , LƯỜ I BIẾNG, KHÔNG MUỐN LÀM VIỆC.
w BẢN CHẤT Y: NĂ NG ĐỘ NG, SIÊ NG NĂNG, HAM THÍCH CÔ NG
VIỆC .
w ž ĐỐ I VỚ I NGƯỜI MANG BẢN CHẤT X: NÊN NHẤN MẠNH
ĐẾN CÁC BIỆ N PHÁP KÍCH THÍCH BẰ NG VẬT CHẤT , NHÀ
QUẢN TRỊ CŨNG THƯỜ NG XUYÊ N ĐÔ N ĐỐC VÀ KIỂM TRA.
w ž ĐỐ I VỚ I NGƯỜI MANG BẢN CHẤT Y: NHÀ QUẢ N TRỊ
CẦN TÔ N TRỌNG Ý KIẾN CỦA HỌ, KHUYẾ N KHÍCH TÍNH
CHỦ ĐỘNG & SÁNG TẠ O TRONG CÔ NG VIỆC, TẠO CƠ HỘI
THĂNG TIẾ N.
w CÁC PHÊ PHÁN: CHỈ NÊN XEM LÀ THÁ I ĐỘ CHỨ KHÔNG
PHẢI LÀ BẢ N CHẤT , MẶT KHÁC THÁ I ĐỘ CỦA NGƯỜI LAO
ĐỘ NG LÀ DO CÁCH ĐỐ I XỬ CỦA NHÀ QUẢN TRỊ MÀ SINH
RA. BẢN CHẤT X: Ù LỲ, LƯỜI BIẾ NG, KHÔ NG MUỐ N LÀM
VIỆC .

q MỘT SỐ KHÍA CẠNH NHẰM ỨNG DỤNG CÁC
THUYẾT ĐỘNG VIÊN TRONG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ:

⇒ THIẾT KẾ & BỐ TRÍ CÔN G VIỆC
⇒ CÁC PHẦN THƯỞNG
⇒ SỰ THAM GIA CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG
⇒ CÁC KỸ THUẬT KHÁC
ž THỜI GIAN BIỂU LINH HOẠT HOẶC GIẢM
BỚT THỜI GIAN LÀM VIỆC TRONG TUẦN.
w ž ĐÀI THỌ VIỆC HỌC HÀNH.
w ž ĐÀI THỌ CHO CÁC KỲ NGHỈ, ĐI DU LỊCH
THEO ĐỊNH KỲ HÀN G NĂM.
w ž CÁC DỊCH VỤ HỖ TR GIA ĐÌNH (NHÀ TRẺ
TẠI CƠ QUAN,..)

w
w
w
w
w

6