A-Phần mở đầu:
I/ Lý do chọn đề tài:
Chúng ta đang sống trong thời kỳ bùng nổ tri thức khoa học, công nghệ
Nhà trờng không thể dạy cho học sinh tất cả dù bất kỳ đó là nhà trờng gì? Với
loại hình đạo tạo nh thế nào cũng chỉ có thể cung cấp cho học sinh một khối l-
ợng tri thức nhất định. Điều đặc biệt quan trọng mà nhà trờng cần phải trang bị
cho học sinh đó là tiềm lực và phơng pháp chiếm lĩnh tri thức khoa học. Mục
tiêu giáo dục nớc ta trong chiến lợc phát triển kinh tế xã hội là: Phát triển
giáo dục nhằm nâng cao dân trí- đào tạo nhân lực, bồi dỡng ngời tài, đào tạo
nên những con ngời có kiến thức, có văn hoá, khoa học kỹ thuật, có kỹ năng
nghề nghiệp, lao động tự chủ sáng tạo, có kỷ luật, giàu lòng nhân ái, yêu nớc,
yêu chủ nghĩa xã hội, sống lành mạnh đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nớc.
(Trích văn kiện hội nghị TW IV khoá 7 - Đảng CSVN)
Cả ba mục tiêu: Nâng cao dân trí - đào tạo nhân lực bồi dỡng nhân
tài đều phải cần đến chất lợng giáo dục đào tạo chung của hệ thống giáo dục
quốc dân, trên mọi lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học kĩ
thuật, khoa học nhân văn.. vừa tạo điều kiện tiếp thu khoa học công nghệ thế
giới, vừa đa sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hoá đất nớc đến thành công,
vừa nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng một xã hội vững mạnh, đất nớc
phồn vinh. Đó là mục tiêu cao cả và lý tởng chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta,
nhân dân ta đã và đang quyết tâm phấn đấu. Nghị quyết hội nghị lần thứ IV
BCH-TW khoá VII đã khẳng định: Đổi mới phơng pháp dạy, phơng pháp học
ở tất cả các cấp học bậc học áp dụng những phơng pháp giáo dục hiện đại để
bồi dỡng cho học sinh năng lực t duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề
Đại hội Đảng lần thứ VIII cũng nêu rõ: Lấy việc phát huy nguồn lực con
ngời làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển bền vững của đất nớc mà muốn có
nguồn lực con ngời thì con đờng duy nhất là phải thông qua con đờng giáo
dục- đào tạo. Giáo dục đào tạo thuộc cơ sở hạ tầng kinh tế, giữ vai trò trọng
yếu cho sự phát triển quốc gia.
1
Ngày nay các quốc gia trên thế giới đều coi trọng sự phát triển con ngời,
là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội. Con ngời là trung tâm của sự
phát triển kinh tế xã hội, muốn thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá hiện đại
hóa thì phải nâng cao trình độ nuôi con ngời. Hiện nay Đảng ta đã và đang xây
dựng chiến lợc cán bộ, quy hoạch đào tạo, bồi dỡng phát huy tài năng cho
thập niên đầu của thế kỷ XXI.
Bớc vào thế kỷ XXI cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, công nghệ sẽ
phát triển rất mạnh ở nhiều nớc trên thế giới và trong đó có cả Việt Nam.
Trong xu thế mở cửa, trong tình hình khoa học và công nghệ trên thế giới phát
triển nh vũ bão làm lợng chất xám trong sản phẩm hàng hoá ngày càng cao.
Làm thế nào để chúng ta có đủ khả năng cạnh tranh và tham gia vào công cuộc
công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nớc trong hoàn cảnh đất nớc phát triển mạnh
mẽ.
Vấn đề ai cũng thấy rõ là phải bắt đầu từ giáo dục- đào tạo, đồng thời
phải tạo đợc một bộ phận giáo dục đào tạo chất lợng, quy mô nhỏ u tiên về
nguồn lực và điều kiện chỉ đạo, quản lý nên hạt nhân về chất lợng của hệ thống
và tiềm lực khoa học công nghệ của đất nớc trong cạnh tranh quốc tế. đồng
thời phải tạo đợc một nền giáo dục có chất lợng đại trà tốt nhất. Để đáp ứng đ-
ợc các yêu cầu trên cần phải giải quyết nhiều vấn đề: Nội dung chơng trình,
SGK, Cơ sở vật chất, năng lực, trình độ giáo viên Trong đó việc đổi mới ph-
ơng pháp dạy học của thầy và nâng cao năng lực s phạm của giáo viên là một
trong các yếu tố cơ bản , tích cực. Để thực hiện đợc nhiệm vụ và mục tiêu của
giáo dục bản thân giáo viên phải có nhiều cố gắng . Mặt khác vai trò của công
tác quản lý giáo dục ở các cấp, ở trong nhà trờng là hết sức quan trọng trong
việc đổi mới phơng pháp dạy học của thầy và nâng cao năng lực s phạm của
giáo viên. Đặc biệt trong mỗi nhà trờng do những đặc thù nhất định mà quá
trình tổ chức và quản lý hoạt động của các tổ chuyên môn trong nhà trờng có
ảnh hởng nhất định. Từ đó việc tổ chức hoạt động của các tổ chuyên môn trong
nhà trờng sao cho có hiệu quả nhằm đáp ứng các yêu cầu của đổi mới giáo dục
là việc làm cần thiết nhằm góp phần thực hiện tốt các mục tiêu của giáo dục
THCS
2
II/ Mục đích nghiên cứu:
Thông qua việc nghiên cứu cách tổ chức hoạt động của các tổ chuyên
môn trong nhà trờng nhằm xây dựng kế hoạch cụ thể sát thực cho hoạt động
của các tổ chuyên môn trong từng năm học để có những đóng góp tích cực
trong việc nâng cao chất lợng giáo dục, đáp ứng đợc các yêu cầu mục tiêu của
giáo dục. Qua nghiên cứu rút ra đợc những bài học kinh nghiệm để hỗ trợ hoạt
động chuyên môn của nhà trờng, từng bớc đa hoạt động của tổ chuyên môn
vào nề nếp, hoạt động có hiệu qua phục vụ đắc lực cho việc nâng cao chất, l-
ợng chuyên môn của cấc nhà trờng. Đồng thời rút ra đợc những bài học bổ ích
trong công tác quản lý các hoạt động của nhà trờng, mà đặc biệt là các hoạt
động chuyên môn
III. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu.
1. Đối tợng: Công tác tổ chức và hoạt động của các tổ chuyên môn trong
trờng THCS
2. Phạm vi: Tổ chức và hoạt động của tổ chuyên môn trong trờng
THCS Tân Lập và các trờng có điều kiện tơng tự nh trờng THCS Tân Lập
IV. Phơng pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phơng pháp sau:
- Nghiên cứu các chỉ thị nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp qui hiện
hành nh: Luật giáo dục điều lệ nhà trờng, các văn bản hớng dẫn nhiệm vụ
chuyên môn trong các năm học
- Phơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan công tác quản lý chỉ đạo,
hoạt động của tổ chuyên môn trong các năm học điều tra, phỏng vấn, tổng kết,
rút kinh nghiệm.
- Phơng pháp thống kê xử lý số liệu, phân tích cấc kết quả của việc chỉ
đạo hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trờng để điều chỉnh nội dung phù
hợp với thực tế
3
B Phần nội dung
I/ Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn trong
những năm qua
Trong những năm gần đây việc xây dựng và lập kế hoạch cho các tổ
chuyên môn hoạt động trong trờng THCS có nhiều vấn đề cần phải bàn:
Về tổ chức cha phù hợp với số lợng giáo viên, việc phân chia tổ chuyên
môn cha có căn cứ khoa học không tạo điều kiện để các tổ chuyên môn hoạt
động có hiệu quả và theo đúng ý nghĩa là tổ chuyên môn, nội dung hoạt động
của các tổ chuyên môn còn nghèo nàn nhiều khi còn đi lệch cả nhiệm vụ của
tổ chuyên môn, sinh hoạt chuyên môn của các tổ không có nội dung cụ thể.
Hoạt động của các tổ chuyên môn không bám sát vào điều lệ nhà trờng để hoạt
động. Đội ngũ các tổ trởng chuyên môn không đáp ứng đợc yêu cầu của hoạt
động chuyên môn trong nhà trờng. Nhiều khi tổ chuyên môn đợc thành lập chỉ
mang tính chất hình thức không có hiệu quả. Ban giám hiệu ít quan tâm đến
các hoạt động và nội dung sinh hoạt của các tổ chuyên môn, không xây dựng
nội dung hoạt động của các tổ chuyên môn, không nhìn thấy hết vị trí vai trò
và tác dụng của hoạt động của các tổ chuyên môn trong việc thực hiện các
nhiệm vụ chuyên môn chung của nhà trờng. Tổ chuyên môn ít đợc bố trí thời
gian để sinh hoạt theo đúng qui định của điều lệ nhà trờng. ở nhứng nơi còn
học 2 ca thì việc bố trí để các tổ chuyên môn sinh hoạt càng gặp khó khăn.
Việc xây dựng lên lịch cho các tổ chuyên môn còn bị buông lỏng, nội dung
hoạt động chung chung không thiết thực. Mặt khác do qui mô trờng lớp nhỏ
nên số lợng giáo viên không nhiều một số bộ môn chỉ có một hoặc hai giáo
viên nên việc hoạt động của các tổ chuyên môn lại càng gặp nhiều khó khăn,
giáo viên có những vấn đề cần trao đổi về chuyên môn nhng không biết trao
đổi với ai trong nhà trờng. Đội ngũ giáo viên dạy cùng môn ít là yếu tố ảnh h-
ởng không nhỏ đến chất lợng hoạt động chuyên môn của các tổ, nhóm chuyên
môn trong nhà trờng.
Việc đánh giá đúng thực trạng cụ thể của từng nhà trờng để tìm hớng đi
cho và giải pháp cho hoạt động của các tổ chuyên môn trong nhà trờng là điều
cần thiết, nên làm để góp phần nâng cao chất lợng chuyên môn trong nhà trờng
4
và có những đóng góp tích cực trong việc nâng cao chất lợng giáo dục toàn
diện
II/ Cơ sở cúa việc xây dựng và tổ chức hoạt động của
các tổ chuyên môn trong trờng THCS
1. Cơ sở lý luận:
Việc tổ chức và xây dựng kế hoạch hoạt động của các tổ chuyên môn
trong nhà trờng phải thực hiện theo điều 14 chơng II trong điều lệ trờng
trung học phổ thông Giáo viên trờng trung học đợc tổ chức thành tổ chuyên
môn theo môn học hoặc theo nhóm môn học, mỗi tổ chuyên môn có 1 tổ trởng
và từ 1 đến 2 tổ phó do hiệu trởng chỉ định. Trong điều lệ nhà trờng cũng qui
định rõ 3 nhiệm vụ của tổ chuyên môn là:
-Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hớng dẫn xây dựng và quản lý kế
hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch dạy học và theo phân phối chơng
trình, và theo các qui định của Bộ Giáo dục & Đào tạo
-Tổ chức bồi dỡng chuyên môn nghiệp vụ tổ chức kiểm tra đánh giá chất lợng
thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo kế hoạch của nhà trờng
-Đề xuất khen thởng kỷ luật giáo viên
Việc xây dựng kế hoạch hoạt động của các tổ chuyên môn còn cần căn
cứ vào các văn bản hớng dẫn thực hiện nhiệm vụ của từng năm học và của
từng giai đoạn theo các văn bản hớng dẫn chung của nghành
2. Cơ sở thực tiễn:
Thực trạng của các trờng THCS hiện nay là hoạt động của các tổ
chuyên môn còn gặp nhiều khó khăn, cụ thể là:
-Đội ngũ giáo viên không đồng bộ , thiếu về số lợng, có những môn học chỉ có
1 giáo viên dạy chung cho tất cả các khối lớp , số giáo viên trẻ mới ra trờng có
trình độ năng lực tốt, tuy nhiên đa vào lãnh đạo các tổ chuyên môn thì kinh
nghiệm và năng lực tổ chức vận động quần chúng còn nhiều hạn chế, bên cạnh
đó số giáo viên công tác lâu năm trong nghề thì hạn chế về kiến thức, chậm
đổi mới về phơng pháp ý chí vơn lên trong nghề còn thấp
Sức khoẻ có hạn, trình độ đào tạo cha chuẩn.
5
-Cơ sở vật chát tuy đã đợc cải thiện nhng nhìn chung vẫn cha đảm bảo yêu cầu
của việc dạy và học, Việc tổ chức dạy 2 ca đã gây không ít khó khăn cho việc
tổ chức hoạt động của các tổ chuyên môn.
-Qui mô trờng học cũng là yếu tố ảnh hởng không nhỏ đến hoạt động của tổ
chuyên môn. cóc những môn học chỉ có 1 giáo viên , thậm chí còn có những
giáo viên dạy trái ban. điầu này đã ảnh hởg đến việc nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ của từng giáo viên.
-Việc định hớng và xây dựng kế hoạch cho hoạt động của các tổ chuyên môn
cha cụ thể và nhièu khi còn mang tính chất hành chính nhiều hơn là sinh hoạt
chuyên môn
Bên cạnh những khó khăn trên việc tổ chức hoạt động của các tổ chuỷên
môn cũng có những thuận lợi hết sức cơ bản:
-Độ ngũ giáo viên trẻ khoẻ đợc đào tạo cơ bản, có tính năng động và tính tích
cực cao do đó trong sinh hoạt tổ chuyên môn sẽ tạo đợc tính tích cực trong
hoạt động của tổ và trong sinh hoạt chuyên môn.
-Các văn bản hớng dẫn thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, các tài liệu tham khảo
đợc cung cấp đầy đủ và kịp thời tạo điều kiện về vật chất để hoạt động của mỗi
cá nhân trong tổ chuyên môn đạt hiệu quả cao
-Những bớc chuyển biến tích cực của nhà trờng trong những năm gần đạy là
động lực thúc đẩy hoạt động chuyên môn phát triển đồng thời cũng đặt ra
nhiều vấn đề chuyên môn phải giải quyết, mà khâu quan trọng nhất là chất l-
ợng hoạt động của tổ chuyên môn nh: Việc đổi mới phơng pháp, việc quản lý
qui chế chuyên môn của các thành viên trong tổ, việc quản lý và sử lý kết qua
rhọc tập và giảng dạy các bộ môn của các cá nhân trong tổ chuyên môn, làm
và sử dụng đồ dùng dạy học.
Trên đây là những cơ sở thực tiễn mà việc xây dựng và tổ chức hoạt
động của tổ chuyên môn cần phải đề cập đến để đảm bảo tính hiệu quả trong
hoạt động của các tổ chuyên môn trong trờng THCS nhằm làm cho hoạt động
của các tổ chuyên môn trong nhà trờng phục vụ tốt cho việc thực hiện
6