BAI2 nguyen tac dieu khien
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (764.21 KB, 36 trang )
Biên soạn: Nguyễn Tấn Đời
ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM
Bài 2:
CÁC PHẦN TỬ KHỐNG CHẾ VÀ
CÁC NGUYÊN TẮC ĐIỀU KHIỂN
TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN
Các phần tử khống chế
Phần tử bảo vệ
Phần tử điều khiển
Rơle
Các nguyên tắc điều khiển:
Theo thời gian
Theo tốc độ
Theo dòng điện
1. Các phần tử bảo vệ
Cầu chì
Rơle nhiệt
Aptomat
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
2
Cầu chì (cầu chảy)
khí cụ điện dùng bảo vệ
ngắn mạch
Cấu tạo gồm dây chảy có
bọc vỏ cách điện
Đặc tính A-t
Dây chảy phải đứt trước khi
đối tượng bị phá hủy
Thực tế có đặc tính đường 3
Dòng điện dây chảy đứt gọi
là dòng giới hạn
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
3
Rơle nhiệt
Khí cụ điện dùng bảo vệ động cơ khi quá tải
Rơle nhiệt có dòng đến 100A, áp 440VDC,500VAC
Cấu tạo và hoạt động theo hình vẽ
Chọn dòng điện rơle theo định mức động cơ
1. Phần tử đốt nóng
2. Băng kép
3. Đòn xoay
4. Tiếp điểm thường đóng
5. Nút hồi phục
6. Lò xo
7. Thanh cách điện
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
4
Aptomat
Khí cụ điện dùng đóng
mạch bằng tay và cắt
mạch tự động khi có sự
cố (quá tải, ngắn
mạch,..)
Aptomat được chọn theo
chức năng bảo vệ: dòng
cực đại, dòng cực tiểu,
điện áp thấp,…
Aptomat Dòng cực đại
Aptomat Dòng cực tiểu
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
5
Hình ảnh thực tế Aptomat
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
6
2. Các phần tử điều khiển
8/20/2009
Công tắc
Nút ấn
Cầu dao
Contactor
Khởi động từ
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
7
Công tắc
Khí cụ điện đóng cắt bằng tay hoặc bằng tác
động cơ khí ở lưới hạ áp
Gồm nhiều loại: thường hở, thường đóng, dùng
trong mạch động lực, mạch điều khiển
Gồm tiếp điểm động tiếp xúc tiếp điểm tĩnh
Công tắc hành trình
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
8
Nút ấn
Khí cụ điện đóng cắt mạch lưới hạ áp
Ưng dụng điều khiển rơle, contactor, …
Phổ biến nhất là trong mạch điều khiển mở máy
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
9
Cầu dao
Khí cụ điện đóng cắt mạch
bằng tay lưới hạ áp
Sử dụng phổ biến trong dân
dụng và công nghiệp với số
lần đóng cắt nhỏ
Xảy ra hồ quang khi đóng cắt
Loại 1 cực hoặc nhiều cực, 1
vị trí hoặc 2 vị trí
Phân loại theo điện áp hoặc
dòng điện
Kết hợp cầu chảy để bảo vệ
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
10
Bộ khống chế
Khí cụ điện điều khiển gián tiếp hoặc
trực tiếp thiết bị
Bộ khống chế từ
Bộ khống chế động lực
Đóng cắt đồng thời nhiều mạch nhờ
tay quay
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
11
Contactor
Khí cụ điện điều khiển từ xa đóng cắt mạch động
lực (áp 500V, dòng đến 1000A)
Tùy theo dòng điện có loại DC và AC
Gồm cuộn dây và các tiếp điểm chính, phụ
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
12
Nguyên lý chung của contactor
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
13
Yêu cầu kỹ thuật
Điện áp định mức
Dòng điện định mức
Khả năng đóng cắt
Tần số thao tác
Ổn định lực điện động
Ổn định nhiệt
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
14
Khởi động từ
Khí cụ điện điều khiển đóng cắt, đảo chiều
quay và bảo vệ động cơ
Gồm contactor AC và rơle nhiệt
Khởi động từ đơn: có 1 contactor, dùng để
khởi động động cơ
Khởi động từ kép: có 2 contactor, dùng để
đảo chiều quay
Để bảo vệ ngắn mạch phải thêm dây chảy
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
15
Hình ảnh thực tế
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
16
Khởi động từ đơn
A
B
C
CC
K1
K2
K3
OFF
ON
7
8 10
CD
9
RN
K0
RN
ÂC
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
17
Khởi động từ kép
A
B
C
CC
K1 K4
K2 K5 K3 K6
RN
OFF
NT
K01
RN
CD1
MT
CD2
MN
ÂC
8/20/2009
NN
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
K02
RN
K8
K7
18
3. Rơle
Là thiết bị điện tự động có tín hiệu ra thay
đổi theo cấp khi tín hiệu vào đạt giá trị
Ứng dụng đóng cắt mạch điều khiển,
mạch bảo vệ; điều khiển mạch động lực
Rơle có nhiều loại với các năng khác nhau
Theo nguyên lý làm việc có các loại
Rơle điện cơ
Rơle nhiệt
Rơle điện từ, …
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
19
Rơle điện từ
Loại rơle đơn giản, sử dụng phổ biến nhất
Hoạt động tương tự contactor nhưng chỉ
đóng cắt mạch điều khiển
Gồm 3 phần:
Cơ cấu thu: cuộn dây
Cơ cấu trung gian: mạch từ
Cơ cấu chấp hành: hệ thống các tiếp điểm
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
20
Cấu tạo rơle điện từ
1. Cuộn dây
2. Lõi thép
3. Nắp mạch từ
4. Lò xo nhã
5. Tiếp điểm động
6,7. Tiếp điểm tĩnh
8.
Đầu tiếp xúc
1. Cuộn dây
2. Thanh dẫn
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
21
Rơle trung gian
Có dạng rơle điện từ
Có nhiệm vụ khuếch đại tín hiệu điều
khiển
Số lượng tiếp điểm nhiều hơn rơle khác
Cách điện tốt giữa mạch từ và các bộ
tiếp điểm
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
22
Cấu tạo rơle trung gian
1. Mạch từ
5
2. Cuộn dây
3. Nắp mạch từ
4. Lò xo nhã
5. Hệ thống tiếp điểm
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
3
2
1
4
23
Rơle dòng và áp
Rơle dòng điện: bảo vệ khi
dòng điện tăng hoặc giảm
quá giá trị đặt trước
Cuộn dây có số vòng ít,
Tiết diện dây lớn
Rơle điện áp: bảo vệ khi điện
áp tăng hoặc giảm quá giá
trị đặt trước
Cuộn dây có số vòng nhiều,
1. Mạch từ
2. Cuộn dây
Tiết diện dây nhỏ
3. Miếng sắt Z
4. Lò xo
8/20/2009
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
24
Rơle thời gian
Rơle tạo trễ ngõ ra
Thời gian trễ từ vài ms đến vài giờ
2 loại :
8/20/2009
Rơle điện từ: cuộn dây sử dụng nguồn điện
áp DC
Rơle thủy lực: cuộn dây tác động theo
nguồn DC hoặc AC
CÁC PHẦN TỬ BẢO VỆ VÀ KHỐNG CHẾ
25
