Công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại cục hải quan

BÀI LÀM
Con người luôn là nguồn lực cơ bản và quan trọng nhất quyết định sự tồn tại, phát
triển cũng như vị thế của quốc gia đó trên thế giới.
Ngày nay, con người ngày càng coi trọng máy móc thiết bị, coi công nghệ là trung
tâm của sự phát triển cho nên không chỉ hướng vào hiện đại hoá máy móc công nghệ
nhưng cũng không hề xem nhẹ vai trò của con người.
Luôn chú trọng đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực dẫn tới chất lượng
nguồn nhân lực đáp ứng được với sự phát triển.
Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và sự ra
đời của nền kinh tế tri thức đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với nguồn nhân lực
nói chung và lực lượng lao động nói riêng.
Khả năng phát triển của mỗi quốc gia phụ thuộc chủ yếu vào chất lượng nguồn lực
con người, tri thức khoa học công nghệ.
Trong xu thế toàn cầu hoá kinh tế sự phát triển bền vững Quốc gia trong mọi lĩnh vực
đặc biệt là lĩnh vực kinh tế ngày càng quyết liệt hơn, gay gắt hơn thì lợi thế cạnh tranh
sẽ thuộc về quốc gia nào có nguồn nhân lực có chất lượng cao.
Do đó công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong tổ chức đang là vấn đề
được các tổ chức quan tâm hàng đầu hiện nay.
Trong phạm vi bài tập này, tôi xin được phân tích thực trạng về “Công tác đào tạo và
phát triển nguồn nhân lực” nơi tôi đang công tác là Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân
bay Quốc tế Nội Bài thuộc Cục Hải quan Thành phố Hà Nội
1. Khái niệm cơ bản về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong tổ chức:
1.1 Khái niệm:
- Đào tạo đó là những hoạt động học tập nhằm nâng cao trình độ học vấn, trình độ
chuyên môn.

1


- Hoạt động đào tạo sẽ trang bị những kiến thức thông qua đó áp dụng đối với những
người đã có nghề nhưng vì lý do nào đó nghề của họ không phù hợp nữa và đào tạo

nâng cao trình độ.
- Trình độ của nguồn nhân lực thể hiện mặt chất lượng của sức lao động, nó có liên
quan chặt chẽ với lao động phức tạp và biểu hiện ở sự hiểu biết về lý thuyết về kỹ thuật
và kỹ năng cho phép người lao động hoàn thành được những công việc phức tạp.
- Hoạt động đào tạo sẽ hướng vào cá nhân cụ thể và cần tiến hành ngay để đáp ứng
nhu cầu hiện tại, thực tế công việc đòi hỏi.
- Phát triển đó là những hoạt động học tập nhằm định hướng và chuẩn bị cho người
lao động tiếp cận với sự thay đổi của tổ chức và bắt kịp với nhịp độ thay đổi đó khi tổ
chức thay đổi và phát triển hoặc nhằm phát triển sâu hơn kỹ năng làm việc.
- Phát triển sẽ chuẩn bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết để đáp ứng được
yêu cầu đổi mới và phát triển của tổ chức trong tương lai.
- Như vậy tất cả các hoạt động đào tạo và phát triển nguồn nhân lực đều nhằm một
mục tiêu là sử dụng tối đa nguồn lực hiện có và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức.
- Do đó hoạt động này cần phải được quan tâm đúng mức để đáp ứng được yêu cầu
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiêp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước.
1.2 Các bước xây dựng một chương trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực:
1.2.1 Nhu cầu đào tạo: Tổ chức sẽ căn cứ vào dự án phát triển và việc đánh giá tình
hình thực hiện công việc, căn cứ vào cơ cấu tổ chức để xác định số lượng, loại kiến thức
kỹ năng cần đào tạo.
1.2.2 Mục tiêu đào tạo: Tổ chức phải xác định kết quả cần đạt được của chương trình
đào tạo, kỹ năng cụ thể cần được đào tạo và trình độ kỹ năng có được sau đào tạo, số
lượng và cơ cấu cán bộ và thời gian đào tạo.
1.2.3 Phương pháp đào tạo: Tổ chức dựa trên chương trình đào tạo là hệ thống các
môn học, bài học, loại kiến thức và loại kỹ năng cần đào tạo từ đó lựa chọn phương
pháp đào tạo phù hợp.
2


1.2.4 Đánh giá chương trình đào tạo:Chương trình đào tạo được đánh giá căn cứ trên

các tiêu thức như mục tiêu đào tạo có đạt được hay không? điểm yếu, điểm mạnh của
chương trình đào tạo và tính hiệu quả của việc đào tạo đánh giá thông qua kết quả của
chương trình.
2. Thực trạng công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Chi cục Hải quan
Sân bay Quốc tế Nội Bài
2.1 Giới thiệu về Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài

1.

Đặc điểm, tình hình đơn vị
- Tên đơn vị: Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài

- Địa điểm trụ sở chính: Sân bay Quốc tế Nội Bài – Sóc Sơn – Hà Nội
Chi cục bao gồm Ban lãnh đạo, các phòng ban/tổ chuyên môn, nghiệp vụ như sau:
-

Lãnh đạo Chi cục;

-

Đội nghiệp vụ thủ tục hàng hóa Nhập khẩu;

-

Đội nghiệp vụ thủ tục hàng hóa Xuất khẩu

-

Đội nghiệp vụ thủ tục Chuyển phát nhanh.

-

Đội nghiệp vụ thủ tục hành lý Nhập khẩu

-

Đội nghiệp vụ thủ tục hành lý Xuất khẩu

-

Đội quản lý thuế

-

Đội giám sát;

-

Đội kiểm soát

-

Đội kiểm soát chống ma túy

-

Đội tổng hợp

2. Phân tích thực trạng công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Chi
cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài

2.1 Chính sách đào tạo:
3


- Việc đào tạo gắn với nhu cầu về nguồn nhân lực, dựa trên cơ sở quy hoạch cán bộ
Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài. Đào tạo có mục đích rõ ràng,
cán bộ nhân viên cần được đào tạo về mặt nào để đáp ứng yêu cầu công việc thì đào tạo
bổ sung, nâng cao mặt đó.
- Ưu tiên đào tạo cán bộ chủ chốt, cán bộ trong diện quy hoạch, cán bộ có thâm niên
công tác. Khuyến khích việc học tập của cán bộ nhân viên làm nghiệp vụ để nâng cao
trình độ, đáp ứng được yêu cầu.
2.2 Hình thức đào tạo:
Đào tạo nhân viên mới tuyển dụng là những khóa đào tạo được tổ chức định kỳ hàng
năm dành cho các nhân viên mới được tuyển dụng trong năm nhằm mục đích cho nhân
viên mới tìm hiểu các quy trình, quy chế của các văn bản quy phạm pháp luật
Đào tạo trong công việc là hình thức đào tạo cán bộ nhân viên ngay tại nơi làm việc.
Trong hình thức đào tạo này người học sẽ học được các kiến thức, kỹ năng.
Đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên là những khóa đào tạo, tập huấn, hội thảo, khảo sát,
thực tập có nội dung gắn sát với công việc hiện tại nhằm cập nhật kiến thức, bổ sung và
nâng cao trình độ nghiệp vụ.
2.3 Thời gian đào tạo:
Đào tạo ngắn hạn là những khóa đào tạo, tập huấn, hội thảo, khảo sát, thực tập có thời
gian từ 3 tháng tới 6 tháng cho một khóa học
Đào tạo dài hạn là những khóa đào tạo có thời gian trên 6 tháng tính cho cả khóa học.
2.4 Đối tượng, điều kiện được cử đi đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ:
Đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên cán bộ nhân viên trong Chi cục Hải quan Cửa
khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài có phẩm chất chính trị, đạo đức và quá trình công tác
tốt, không vi phạm nội quy và quy định của cơ quan, có đủ sức khỏe, có khả năng học
tập và đáp ứng được yêu cầu của cơ sở đào tạo đều được xét cử tham gia các khóa đào
tạo, bồi dưỡng thường xuyên phù hợp với công việc và nhiệm vụ được giao.

2.5 Trách nhiệm của các phòng ban chức năng:
-

Lãnh đạo Chi cục: Điều hành toàn bộ công việc trên toàn địa bàn quản lý.
4


-

Đội nghiệp vụ thủ tục hàng hóa Nhập khẩu: Thực hiện quản lý nhà nước

đối với hàng hóa Nhập khẩu.
-

Đội nghiệp vụ thủ tục hàng hóa Xuất khẩu: Thực hiện quản lý nhà nước đối

với hàng hóa Xuất khẩu.
-

Đội nghiệp vụ thủ tục Chuyển phát nhanh: Thực hiện quản lý nhà nước đối

với hàng hóa Xuất khẩu – Nhập khẩu theo Loại hình vận tải Chuyển phát nhanh Quốc
tế.
-

Đội nghiệp vụ thủ tục hành lý Nhập khẩu: Thực hiện quản lý nhà nước đối

với hàng hóa Nhập khẩu đi theo hành khách trên các chuyến bay Quốc tế nhập cảnh vào
Việt Nam
-

Đội nghiệp vụ thủ tục hành lý Xuất khẩu: Thực hiện quản lý nhà nước đối

với hàng hóa Xuất khẩu đi theo hành khách trên các chuyến bay Quốc tế xuất cảnh ra
khỏi Việt Nam
-

Đội quản lý thuế: Thực hiện quản lý nhà nước đối với lĩnh vực Thuế của

hàng hóa Xuất khẩu – Nhập khẩu.
-

Đội giám sát: Thực hiện quản lý nhà nước giám sát hàng hóa Xuất khẩu,

Nhập khẩu trên toàn địa bàn quản lý.
-

Đội kiểm soát: Kiểm tra chống buôn lậu và gian lận thương mại trên địa

bàn quản lý.
-

Đội kiểm soát chống ma túy: Kiểm tra, kiểm soát ngăn chặn vận chuyển

qua đường Hàng không đối với các loại ma túy và chất gây nghiện.
-

Đội tổng hợp: Tổng hợp tình hình trên toàn địa bàn, tham mưu, báo cáo

các diễn biến cho Lãnh đạo.

2.6 Chi phí đào tạo:Mọi chi phí liên quan đến hoạt động đào tạo bao gồm tiền học
phí, tiền thuê giáo viên, tiền tài liệu, tiền thuê hội trường, thuê, mua sắm trang thiết bị
phục vụ cho việc đào tạo ... được chi từ chi phí cho đào tạo theo quy chế tài chính hiện
hành của Bộ Tài Chính.
5


2.7 Quy trình đào tạo:
- Xác định mục đích và yêu cầu đào tạo của nhóm đối tượng.
- Đối tượng cần đào tạo.
- Xác định số lượng học viên cho từng chương trình đào tạo.
- Dự kiến thời gian khoá đào tạo.
+ Lấy ý kiến tham gia
+ Hoàn chỉnh kế hoạch
+ Theo dõi quá trình giảng dạy và học tập
+ Theo dõi tinh thần, thái độ học tập của học viên và có những can thiệp kịp thời
nhằm bảo đảm thành công của khoá đào tạo.
+ Theo dõi ý kiến thảo luận, tham gia, phản ánh của học viên.
3. Những hạn chế và nguyên nhân của công tác đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài
- Đào tạo theo nhóm bao gồm các học viên có vị trí tương đương nhau, ít khi có
nhiều thành phần ở nhiều cấp độ khác nhau tham dự. Vì vậy đã hạn chế việc chia sẻ các
quan điểm xuất phát từ nhiều góc độ khác nhau.
- Vì lý do, đối tượng tham gia khoá đào tạo đa phần là cán bộ quản lý nên rất khó
trong việc thực hiện nghiêm túc kỷ luật khoá học.
4. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân
lực tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân Bay Quốc tế Nội Bài
Sử dụng phương pháp đào tạo hiện đại với quy mô lớp nhỏ để nâng cao chất lượng
đào tạo. Phương pháp đào tạo cần khuyến khích tính chủ động phát huy tính năng động

sáng tạo của người học.
Lựa chọn đội ngũ giáo viên giảng dạy cũng là một trong những biện pháp để nâng
cao chất lượng đào tạo.
Nên thiết lập quy trình để kiểm soát việc thực hiện nghiêm túc kỷ luật khoá học.
6


KẾT LUẬN:
Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là nhiệm vụ chiến lược trong việc nâng cao chất
lượng nguồn lực con người.
Hiện nay với xu thế toàn cầu hoá chất lượng nguồn nhân lực chính là tiêu chí quan
trọng để đánh giá trình độ phát triển của mỗi quốc gia.
Để có được nguồn nhân lực chất lượng cao thì công tác đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực cần được chú trọng và đầu tư đúng mức.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tài liệu tham khảo:
- Giáo trình Quản trị nguồn nhân lực - Chương trình đào tạo thạc sỹ Quản trị kinh
doanh quốc tế, Griggs University;

7