BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN CHÍNH TRỊ HỆ CAO ĐẢNG NGHỀ PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

2 – PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

1


2.1. Phép biện chứng
và phép biện chứng duy vật

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

2


- Phép biện chứng
Thế giới tồn tại trong trạng thái nào đây??!!

Phep biên
chứng = lý
luận về sự
vân đông,
phát triển và
mối liên hệ
trong thế giơi

J.W.F.Hegel

Lão tư

Heraclite


PHÉP BIỆN CHỨNG LÀ GÌ?

“Phép biện chứng là khoa học nghiên cứu về mối
liên hệ phổ biến và sự phát triển”.
“Phép biện chứng là khoa học về những quy luật
phổ biến của sự vận động và sự phát triển của tự
nhiên, của xã hội loài người và của tư duy”

Ph. Ăngghen (1820- 1895)

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

4


PHÉP BIỆN CHỨNG LÀ GÌ?

Phép biện chứng tức là học thuyết
về sự phát triển dưới hình thức
hoàn bị nhất, sâu sắc nhất và không
phiến diện.

V .I. Lênin

(1870-1924)

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

5


Tìm hiểu phép biện chứng để làm gì?



Hiểu biết (về môt thế giới luôn trong sự tương tác lẫn nhau
và trong sự biến đổi không ngừng)



Có tư duy biên chứng (nhìn nhân, đánh giá các vấn đề
đúng đắn)



Có thái độ, hành động biên chứng (mềm dẻo, uyển
chuyển chứ không nguyên tắc máy móc, cũng không tùy tiện
vô nguyên tắc)

Nhiêm vu cua
chúng ta là tìm
hiêu và vân dung

tốt các nguyên tắc
PPL cua phep biên
chứng !!

nguyên tăc may moc > < biên chứng > < tuy tên vô nguyên tăc


CÁC HÌNH THỨC CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG

PHÉP BIỆN CHỨNG

PHÉP BIỆN

PHÉP BIỆN

CHẤT PHÁC THỜI CỔ

CHỨNG DUY TÂM

CHỨNG DUY VẬT

ĐẠI

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

7

PHÉP BIỆN CHỨNG THỜI CỔ ĐẠI

THUYẾT ÂM - DƯƠNG
Âm – Dương tồn tại trong mối quan hệ quy
định.
Âm thịnh => Dương suy và ngược lại.
Âm cùng => thì Dương khởi. Dương cực =>
Âm sinh.
Trong Âm có Dương, trong Dương có Âm.

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

8


PHÉP BIỆN CHỨNG THỜI CỔ ĐẠI

THUYẾT NGŨ HÀNH

VẠN VẬT TỒN TẠI VÀ SINH THÀNH TRONG
MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN CỦA NGŨ HÀNH

MỘC

Năm yếu tố
THUỶ

HOẢ

KIM -MỘC- THUỶ- HOẢ - THỔ

Tồn tại ảnh hưởng sinh- khắc

TƯƠNG SINH

KIM

THỔ

TƯƠNG KHẮC

- THUỶ SINH MỘC
- MỘC SINH HOẢ
- HOẢ SINH THỔ
-THỔ SINH KIM
- KIM SINH THUỶ

- THUỶ KHẮC HOẢ
- HOẢ KHẮC KIM
- KIM KHẮC MỘC
- MỘC KHẮC THỔ
- THỔ KHẮC THUỶ

8/31/17
8/31/17

9
ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

9


TRIẾT HỌC PHẬT GIÁO

VẠN VẬT BIẾN ĐỔI THEO QUY LUẬT NHÂN - QUẢ

Phật là chúng sinh đã thành
Chúng sinh là Phật sẽ thành
8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

10


TRIẾT HỌC HY LẠP CỔ ĐẠI

Thế giới vật chất tồn tại trong sự hình thành, vận động
vĩnh viễn của sự thống nhất giữa các mặt đối lập.

CON NGƯỜI KHÔNG THỂ TẮM HAI LẦN TRÊN
MỘT DÒNG SÔNG
Hêcraclít

8/31/17
8/31/17

11

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

11


PHÉP BIỆN CHỨNG TRONG TRIẾT HỌC CỔ ĐIỂN ĐỨC

“Cái gì hợp lý thì tồn tại.
Cái gì tồn tại thì hợp lý”
G.W.Ph. Hegen

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

12


PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT
Những ý niệm trong đầu óc của chúng ta chẳng qua chỉ là
sự phản ảnh của các sự vật hiện tượng khách quan. Do đó,
bản thân biện chứng của ý niệm cũng chỉ đơn thuần là sự
phản ảnh có ý thức của sự vận động biện chứng của thế
giới hiện thực.

C. MÁC, PH. ĂNGGHEN, V.I. LÊNIN

“Chủ nghĩa Mác có ưu điểm là phương pháp làm
việc biện chứng”

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

13


- Phep biện chứng duy vât.
Quy luât mâu thuân

Nguyên lý về sự phát
triển

Quy luât lương đôi dân tơi chât đôi

Quy luât phu đinh cua phu đinh

Phep biện chứng
duy vât khoa học

Cái chung – cái riêng

về sự vân đông,

Nguyên nhân – kết quả

phát triển và sự
Tât yếu – ngâu nhiên

liên hệ phô biến

Nôi dung – hinh thức

Nguyên lý về môi liên hệ
phô biến

Bản chât – hiện tương
Khả năng – hiện thực


Phep biện chứng duy vât co giá tri gi?



“PBC là KH về sự liên hệ phô biến”; “PBC (...) là môn KH về nhưng quy lu ât phô biến
cua sự vân đông và sự phát triển cua TN, cua XH loài ngươi và cua TD ”



“PBC, tức là học thuyết về sự phát triển, dươi hinh thức hoàn bi nhât, sâu sắc nhât và
không phiến diện(…)”

Chủ nghĩa Mác có cái hay là cung cấp
cho người ta một phương pháp làm
việc biện chứng

Từ sự phân tích thế giới trong trạng thái biến đổi, phát triển và trong sự tương tác, ảnh
hưởng lẫn nhau, PBCDV rút ra những nguyên tắc phương pháp luận cho nhận thức và
hành động chủ thể.

2.2. Hai nguyên lý cơ bản
của phép biện chứng duy vật

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

16


a. NGUYÊN LÝ VỀ MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN

Cac sự vật, hiện tượng co mối liên hệ với nhau hay không???

co

KHÔNG

Nguồn gôc cua môi liên hệ cua SVHT?

8/31/17

CHỦ NGHĨA

CHỦ NGHĨA

CHỦ NGHĨA

DUY VẬT

DUY TÂM,

DUY VẬT

SIÊU HÌNH

TÔN GIÁO

BIỆN CHỨNG

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

17


TÍNH CHẤT CỦA MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN

QUAN HỆ

TÍNH TẤT YẾU, KHÁCH QUAN

LIÊN HỆ

TÍNH PHỔ BIẾN
LIÊN HỆ PHỔ BIẾN

TÍNH ĐA DẠNG

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

18


SỰ THỐNG NHẤT GIỮA
TÍNH QUY ĐỊNH - TÍNH TƯƠNG TÁC - TÍNH BIẾN ĐỔI
TRONG GIỚI TỰ NHIÊN

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

19


TÍNHCHẤT
CHẤTCỦA
CỦAMỐI
MỐILIẾN
LIẾNHỆ
HỆ
TÍNH
TỒN TẠI LÀ TỒN TẠI TRONG TÍNH
QUY ĐỊNH LẪN NHAU

TÍNH KHÁCH QUAN.
- Bản chất, tất yếu của sự vật
- Vốn có của bản thân sự vật.

CON NGƯỜI KHÔNG CHỈ PHỤ THUỘC MTTN MÀ
NGƯỢC LẠI
MTTN CŨNG BIẾN ĐỔI BỞI HOẠT ĐỘNG LAO ĐỘNG
CỦA CON NGƯỜI

20
8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

20


Tính khách quan

Không có con người tồn tại ngoài
mối liên hệ với môi trường tự nhiên & xã hôi

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

21


TÍNHCHẤT
CHẤTCỦA
CỦAMỐI
MỐILIẾN

LIẾNHỆ
HỆ
TÍNH

TÍNH PHỔ BIẾN.
- Bất cứ sự vật hiện tượng
nào cũng liên hệ với sự vật
hiện tượng khác.
- Mối liên hệ diễn ra ở mọi
lĩnh vực (tự nhiên, xã hội và
tư duy)

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

22


TÍNHCHẤT
CHẤTCỦA
CỦAMỐI
MỐILIẾN
LIẾNHỆ
HỆ
TÍNH

TÍNH ĐA DẠNG.
- Sự vật đa dạng nên hình thức liên hệ của sự vật đa dạng (Mối liên hệ bên trong, mối liên hệ bên ngoài,
mối liên hệ bản chất, mối liên hệ không bản chất, mối liên hệ tất nhiên, mối liên hệ ngẫu nhiên, mối liên

hệ chủ yếu, mối liên hệ thứ yếu)
-Một sự vật cũng có nhiều mối liên hệ.

Con người gian tếp

MLH trực tếp

gây hậu quả cho chính mình

qua trình lao động

8/31/17
8/31/17

23
ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

23


Tính phổ biến và đa dạng của các mối liên hệ

MLH
BÊN TRONG CỦA QT SX

MLH BÊN NGOÀI QTSX

8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

24


8/31/17

ThS. Lê Đức Thọ - Khoa Cơ bản

25