Tuần : 6
Tiết : 6
Ngày soạn: 11/09/2016
Bài 6. LỰC MA SÁT
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức:
- Nhận biết được một loại lực cơ học nữa đó là lực ma sát. Bước đầu phân tích được
sự xuất hiện của các loại ma sát trượt, lăn, nghỉ.
- Nhận biết được khi nào thì lực ma sat có lợi khi nào lực ma sát có hại
2. Kĩ năng :
Làm được TN để phát hiện ra lực ma sát nghỉ.
3. Thái độ:
Tích cực, tập trung trong học tập, làm TN.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên: - 1 lực kế, 1 miếng gỗ, 1 quả cân phục vụ cho TN
2. Học sinh: - 1 lực kế, 1 miếng gỗ, 1 quả cân phục vụ cho TN
III. Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ:
?1
- Hãy nêu đặc điểm của hai lực cân bằng?
- Hãy giải thích vì sao khi ngồi trên xe khách, khi xe cua phải thì người ta sẽ ngã
về trái?
3. Nội dung bài mới :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1 :
- GV: cho HS đọc phần 1 -HS: Thực hiện đọc
SGK
- GV: Lực ma sát do má - HS: ma sát trượt
phanh ép vào vành bánh
xe là lực ma sát gì?
- GV: Lực ma sát trượt
xuất hiện khi nào?
-HS: Vật này trượt lên vật
kia
Ghi bảng
I/ Khi nào có lực ma sát:
1.Lực ma sát trượt:
C1
- Ma sát giữa bố thắng và vành
bánh xe.
- Ma sát giữa trục quạt với ổ
trục.
-Lực ma sát trượt sinh ra khi
một vật chuyển động trượt trên
bề mặt một vật khác
GV: khi lăn quả bóng trên
mặt đất thì sau một
khoảng thời gian quả bóng
sẽ dừng lại, lực ngăn cản
đó là lực ma sát lăn. Vậy
lực ma sát lăn là gì?
2. Lực ma sát lăn:
- GV: Cho HS quan sát -HS: Quan sát số chỉ
Lực này sinh ra khi một vật lăn
hình 6.2 SGK
của lực kế lúc vật chưa
Làm TN như hình 6.2
chuyển động
- GV: Tại sao tác dụng
lực kéo lên vật nhưng vật
vẫn đứng yên?
- HS: Vì lực kéo chưa
đủ lớn
- GV: Hãy tìm vài VD về
lực ma sát nghỉ trong đời
sống, kỉ thuật?
- HS: trả lời
trên bề mặt vật kia.
C2
- Bánh xe và mặt đường
- Các viên bi với trục
3. Lực ma sát nghỉ:
C4
- Vì lực kéo chưa đủ lớn để
làm vật chuyển động.
- Lực cân bằng với lực kéo ở
TN trên gọi là lực ma sát nghỉ.
C5
- Ma sát giữa các bao xi măng
với dây chuyền trong nhà máy
sản xuất xi măng nhờ vậy mà
bao xi măng có thể chuyển từ
hệ thống này sang hệ thống
khác.
Nhờ lực ma sát nghỉ mà ta đi
lại được
Hoạt động 2 :
- GV: Lực ma sát có lợi - HS: Có lợi và có hại
hay có hại?
II. Lực ma sát trong đời sống
và kỉ thuật:
1. Lực ma sát có thể có hại:
C6
- GV: Hãy nêu một số ví -HS: Ma sát làm mòn - Bôi trơn bằng dầu, mỡ
dụ về lực ma sát có hại?
giày ta đi, ma sát làm
mòn sên và líp của xe
đạp …
2. Lực ma sát có ích
C7
- GV: Các biện pháp làm - HS: Bôi trơn bằng
giảm lực ma sát?
dầu, mỡ
- GV: Hãy nêu một số lực -HS: Vặn ốc, mài dao,
ma sát có ích?
viết bảng …
GV: nếu không có lực ma
sát thì sẽ như thế nào?
TB: quá trình lưu thông
của các phương tiện giao
thông đường bộ, ma sát
giữa bánh xe và mặt
đường, giữa các bộ phận
cơ khí với nhau, ma sát
giữa phanh xe và vành
bánh xe làm phát sinh các
bụi cao su, bụi khí và bụi
kim loại. Các bụi khí này
gây ra tác hại to lớn đối
BVMT:+ Để giảm thiểu tác hại
này cần giảm số phương tiện
lưu thông trên đường và cấm
các phương tiện đã cũ nát,
không đảm bảo chất lượng.
Các phương tiện tham gia giao
thông cần đảm bảo các tiêu
với môi trường: ảnh
hưởng đến sự hô hấp của
cơ thể người, sự sống của
sinh vật và sự quang hợp
của cây xanh
chuẩn về khí thải và an toàn
đối với môi trường
Hoạt động 3 :
GV: Hướng dẫn HS giải -HS: Thực hiện
thích câu C8
III. Vận dụng:
C8
- GV: Ổ bi có tác dụng -HS: Chống ma sát
gì?
- HS: vì nó làm giảm
- GV: tại sao phát minh ra được cản trở chuyển
ổ bi có ý nghĩa hết sức động, góp phần phát
quan trọng trong sự phát triển ngành động cơ
triển kỉ thuật, công nghệ? học
C9
- Ổ bi có tác dụng giảm lực ma
sát. Nhờ sử dụng ổ bi nên nó
làm giảm được lực ma sát
khiến cho các máy móc họat
động dễ dàng.
4 Củng cố:
- Bài học hôm nay ta đa được biết các lực ma sat. và lực ma sát có thể có lợi hoặc
không chấp nhận.
5 Hướng dẫn về nhà:
+ Học thuộc ghi nhớ
+ BTVN : HS1 BT 6.5; HS2 BT 6.4; HS3 BT 6.1, BT 6.2, BT 6.3
+ Bài sắp học: Áp suất
IV Rút kinh nghiệm :
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
TRÌNH KÝ TUẦN 06
17/09/2016
Nguyễn Thị Ánh Minh