Giáo án tổng hợp sinh học 7 tuần 15 16

Sinh học 7

Ngày soạn
18/11

Ngày dạy
22/11
22/11

Tiết
2
3

Lớp
7B
7A

Tiến độ
đúng
đúng

Ghi chú

Tuần 15; Tiết 29; THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: - HS quan sát phát hiện một số tập tính của sâu bọ thể hiện trong tìm kiếm và cất giữ thức ăn trong
sinh sản và trong quan hệ giữa chúng với con mồi hoặc kẻ thù.
2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát trên băng hình, kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem.
3. Thái độ: - GD ý thức học tập yêu thích bộ môn.
+ Những năng lực cụ thể HS cần phát triển: Tự học, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ
II. Chuẩn bị:

1) Giáo viên: - Đầu đĩa hình+ TV
2) Học sinh: - Ôn lại kiến thức ngành chân khớp.
- Kẻ phiếu học tập vào vở.
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp:
2) Kiểm tra bài cũ:
3) Bài mới:
* Hoạt động 1:
- GV nêu yêu cầu của bài thực hành :
+ Theo dõi nội dung băng hình + Ghi chép các diễn biến của tập tính sâu bọ
+ Có thái độ nghiêm túc trong giờ học- GV phân chia các nhóm thực hành
* Hoạt động 2: HS xem băng hình
- GV cho HS xem lần thứ nhất toàn bộ đoạn băng hình.
- GV cho HS xem lại đoạn băng hình với yêu cầu ghi chép các tập tính của sâu bọ.
+ Tìm kiếm cất giữ thức ăn + Sinh sản + Tính thích nghi và tồn tại của sâu bọ.
- HS theo dõi băng hình , quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó.
- Với những đoạn khó hiểu HS có thể trao đổi trong nhóm hoặc yêu cầu GV chiếu lại.
* Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình
- GV dành thời gian để các nhóm thảo luận hoàn thành phiếu học tập của nhóm.
- GV cho HS thảo luận, trả lời các câu hỏi sau:
+ Kể tên những sâu bọ quan sát đựơc?
+ Kể tên các loại thức ăn và cách kiếm ăn đặc trưng của từng loài?
+ Nêu các cách tự vệ, tấn công của sâu bọ? + Kể các tập tính trong sinh sản của sâu bọ?
+ Ngoài những tập tính có ở phiếu học tập em còn phát hiện thêm những tập tính nào khác ở sâu bọ.
- HS dựa vào nội dung phiếu học tập trao đổi trong nhóm tìm câu trả lời.
1


Sinh học 7
- GV kẻ sẵn bảng gọi HS lên chữa bài

- Đại diện nhóm ghi kết quả trên bảng các nhóm khác nhận xét bổ sung.
- GV thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dõi sửa chữa.
4. Củng cố:
- GV nhận xét tinh thần thái độ học tập của HS
- Dựa vào phiếu học tập GV đánh giá kết quả học tập của nhóm.
5. Hướng dẫn về nhà.
- Ôn lại toàn bộ ngành chân khớp .
- Kẻ bảng tr.96,97 vào vở bài tập.

Ngày soạn
18/11

Ngày dạy
24/11
24/11

Tiết
2
3

Lớp
7B
7A

Tiến độ
đúng
đúng

Ghi chú

Tuần 15; Tiết 30; ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH CHÂN KHỚP
I) Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: HS trình bày được đặc điểm chung, giải thích được sự đa dạng, nêu được vai trò thực tiễn của ngành
chân khớp.
2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng phân tích tranh, kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Có ý bảo vệ các loài động vật có ích.
+ Những năng lực cụ thể HS cần phát triển: Tự học, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ
II) Chuẩn bị:
1) Giáo viên: - Tranh phóng to các hình trong bài.
2) Học sinh:

- HS kẻ sẵn bảng 1,2,3 SGK tr.96,97 vào vở bài tập

III) Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp:
2) Kiểm tra bài cũ: Nêu các tập tính của sâu bọ về:
+ Tìm kiếm cất giữ thức ăn

+ Sinh sản

+ Tính thích nghi và tồn tại của sâu bọ.
3) Bài mới:
* Hoạt động 1: Đặc điểm chung
- GV yêu cầu HS quan sát H29.1- 6 SGK và đọc các thông

1) Đặc điểm chung.

tin dưới hình→ lựa chọn các đặc điểm chung của ngành

- Có vỏ kitin che chở bên ngoài và làm chỗ

chân khớp.

bám cho cơ.

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác nhận xét bổ

- Phần phụ phân đốt, các đốt khớp động

sung.

nhau.

- GV chốt lại bằng đáp án đúng : 1,3,4.

- Sự phát triển tăng trưởng gắn liền sự lột
xác
2


Sinh học 7
* Hoạt động 2: Sự đa dạng ở chân khớp
* GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 1 tr.96 SGK

2) Sự đa dạng ở chân khớp

- GV kẻ bảng gọi HS lên làm
- GV chốt lại bằng bảng chuẩn kiến thức
*GV cho HS thảo luận hoàn thành bảng 2 tr.97 SGK
- GV kẻ sẵn bảng gọi HS lên điền bài tập

- Nhờ sự thích nghi với điều kiện

- GV chốt lại kiến thức đúng.

sống và môi trường khác nhau mà

+ Vì sao chân khớp đa dạng về tập tính?

chân khớp rất đa dạng về cấu tạo,

- Hs vận dụng kiến thức trong ngành để đánh dấu và điền bảng 1

môi trường sống và tập tính.

- 1 vài HS lên hoàn thành bảng lớp nhận xét bổ sung
* HS tiếp tục hoàn thành bảng 2
- Một vài HS hoàn thành bảng lớp nhận xét bổ sung.
* Hoạt động 3: vai trò thực tiễn
- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học liên hệ thực tế để hoàn thành

3) Vai trò thực tiễn.

bảng 3 SGK tr.97.

- Lợi ích: Cung cấp thực phẩm cho

- GV cho HS kể tên các đại diện có ở địa phương mình.

con người, là thức ăn của động vật

- GV tiếp tục cho HS thảo luận

khác, làm nguồn thuốc chữa bệnh,

+ Nêu vai trò của chân khớp đối với tự nhiên và đời sống ?

thụ phấn cho cây trồng, làm sạch môi

- GV chốt lại kiến thức.

trường.

- HS dựa vào kiến thức của ngành và hiểu biết của bản thân, lựa chọn

- Tác hại: Làm hại cây trồng, làm hại

những đại diện có ở địa phương điền vào bảng 3.

cho nông nghiệp, hại đồ gỗ tàu

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả.

thuyền , là vật trung gian truyền bệnh

- HS thảo luận trong nhóm nêu được lợi ích và tác hại của chân khớp
4) Củng cố:
- Đặc điểm nào giúp chân khớp phân bố rộng rãi? - Đặc điểm đặc trưng để nhận biết chân khớp?
- Lớp nào trong ngành chân khớp có giá trị thực phẩm lớn nhất?
5. Hướng dẫn về nhà.- Học bài theo câu hỏi SGK .- Đọc trước bài

Ngày soạn
26/11

Ngày dạy
29/11
29/11

CÁ CHÉP

Tiết
Lớp
2
7B
3
7A
Tuần 16; Tiết 31; CÁ CHÉP

Tiến độ
đúng
đúng

Ghi chú

I) Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: - HS hiểu được các đặc điểm đời sống cá chép. Giải thích được các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá
thích nghi với đời sống ở nước.
2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh và mẫu vật, kĩ năng hoạt dộng nhóm.
3. Thái độ: - GD ý thức học tập, yêu thích bộ môn.
+ Những năng lực cụ thể HS cần phát triển: Tự học, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ

3


Sinh học 7
II) Chuẩn bị:
1) Giáo viên:- Tranh cấu tạo ngoài của cá chép. - Mẫu vật: 1 con cá thả trong bình thủy tinh.
- Bảng phụ ghi nội dung bảng 1 và các mảnh giấy ghi những câu lựa chọn phải điền.
2) Học sinh:
- Mỗi nhóm 1 con cá chép thả trong bình thủy tinh + rong.- Kẻ sẵn bảng 1 vào vở bài tập.
III) Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra
3. Bài mới:
* Hoạt động 1: Đời sống của cá chép
- GV yêu cầu HS thảo luận các câu hỏi sau:

1) Đời sống cá chép.

+ Cá chép sống ở đâu? thức ăn của chúng là gì?

- Môi trường sống: Nước ngọt.

+ Tại sao cá chép là động vật biến nhiệt?

- Đời sống:

- GV cho HS tiếp tục thảo luận:

+ Ưa vực nước lặng

+ Đặc điểm sinh sản của cá chép ?

+ Ăn tạp.

+ Vì sao số lượng trứng trong mỗi lứa đẻ của cá chép lên đến

+ Là động vật biến nhiệt.

hàng vạn?

- Sinh sản:

+ Số lượng trứng cá nhiều như vậy có ý nghĩa gì?

+ Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.

+ Cá chép thụ tinh ngoài, khả năng trứng gặp tinh trùng ít.

+ Trứng thụ tinh→ phát triển thành phôi.

+ Ý nghĩa duy trì nòi giống.
* Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài
* Quan sát cấu tạo ngoài:

2) Cấu tạo ngoài

- GV yêu cầu HS quan sát mẫu cá chép sống đối chiếu với h31.1 tr.103 SGK

a) Cấu tạo ngoài.

nhận biết các bộ phận trên cơ thể của cá chép .

- Kết luận: Đặc điểm cấu tạo

- GV treo tranh câm cấu tạo ngoài, gọi HS trình bày

ngoài của cá thích nghi đời

- GV treo bảng phụ gọi HS lên điền trên bảng

sống bơi lặn( như bảng 1 đã

- GV nêu đáp án đúng: 1B, 2C, 3E, 4A, 5G.

hoàn thành)

- 1 HS trình bày lại đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời

b) Chức năng của vây cá.

sống bơi lội.

- Vai trò từng loại vây cá:

* GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau:

+ Vây ngực, vây bụng: giữ

+ Vây cá có chức năng gì?

thăng bằng, rẽ phải, rẽ trái, lên,

+ Nêu vai trò từng loại vây cá?

xuống.

- HS bằng cách đối chiếu giữa mẫu và hình vẽ→ ghi nhớ các bộ phận cấu tạo

+ Vây lưng, vây hậu môn: giữ

ngoài.

thăng bằng theo chiều dọc.

- Đại diện nhóm trình bày các bộ phận cấu tạo ngoài trên tranh.

+ Khúc đuôi mang vây đuôi:

- HS làm việc cá nhân với bảng 1 SGK tr.103

giữ chức năng chính trong sự

- Thảo luận nhóm thống nhất đáp án

di chuyển của cá.
4


Sinh học 7
- Đại diện nhóm điền bảng phụ các nhóm khác nhận xét bổ sung.

KL: Vây cá như bơi chèo giúp

- HS dọc thông tin SGK tr.103→ trả lời câu hỏi .
4. Củng cố:

cá di chuyển trong nước.

- HS trình bày trên tranh: Đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi đời sống ở nước ?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài theo câu hỏi SGK
- Làm bài tập SGK bảng 2 tr.105

Ngày soạn
26/11

Ngày dạy
1/12
1/12

Tiết
2
3

Lớp
7B
7A

Tiến độ
đúng

đúng

Ghi chú

Tuần 16; Tiết 32; CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: - HS nắm được vị trí cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép. Giải thích được đặc điểm cấu tạo trong
thích nghi với đời sống ở nước.
2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh và kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: - GD lòng yêu thích môn học
+ Những năng lực cụ thể HS cần phát triển: Tự học, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ
II. Chuẩn bị:
1) Giáo viên:- Tranh cấu tạo trong của cá chép - Mô hình não cá chép - Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép
2) Học sinh:
- Ôn bài cũ và chuẩn bị bài mới
III. Tiến trình lên lớp:
1) Ổn định tổ chức:
2) Kiểm tra bài cũ: Đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi đời sống ở nước ?
3) Bài mới:
* Hoạt động 1: Các cơ quan dinh dưỡng
- GV yêu cầu các nhóm quan sát tranh cấu tạo trong cá chép nêu

I) Các cơ quan dinh dưỡng.

được: Các bộ phận của ống tiêu hóa:

1.Hệ tiêu hóa: Có sự phân hóa :

- GV cung cấp thêm thông tin về tuyến tiêu hóa .

- Các bộ phận:

- Hoạt động tiêu hóa thức ăn diễn ra như thế nào?

+ Ống tiêu hóa: Miệng→ hầu → thực quản→

- Nêu chức năng của hệ tiêu hóa.

dạ dày→ ruột → hậu môn

- HS nêu được:

+ Tuyến tiêu hóa: Gan mật tuyến ruột

+ Thức ăn được nghiền nát nhờ răng hàm, dưới tác dụng của

- Chức năng: biến đổi thức ăn thành chất

enzim tiêu hóa thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng ngấm qua

dinh dưỡng, thải chất cặn bã

thành ruột vào máu

- Bóng hơi thông với thực quản→ giúp cá

+ Các chất cặn bã được thải ra ngoài qua hậu môn.

chìm nổi trong nước.
5

Sinh học 7
- GV cung cấp thêm thông tin về vai trò của bóng hơi.

2. Hô hấp:
Cá hô hấp bằng mang, lá mang là những nếp

* GV cho HS thảo luận

da mỏng có nhiều mạch máu→ trao đổi khí.

+ Cá hô hấp bằng gì ?

3. Tuần hoàn:

+ Hãy giải thích hiện tượng cá có cử động há miệng liên tiếp kết

- Tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất.

hợp với cử động khép mở nắp mang?

- Một vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể:

+ Vì sao trong bể nuôi cá người ta thường thả rong hoặc cây

Đỏ tươi.

thủy sinh?

4. Bài tiết: 2 dải thận màu đỏ, nằm sát sống

- GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuần hoàn→ thảo luận :

lưng→ lọc từ máu các chất độc để thải ra

+ Hệ tuần hoàn gồm những cơ quan nào ?

ngoài

* Hệ bài tiết nằm ở đâu? Có chức năng gì ?
- Đại diện nhóm hoàn thành trên bảng phụ của GV→ các nhóm
khác nhận xét bổ sung.
* Hoạt động 2: Thần kinh và các giác quan của cá
GV yêu cầu HS quan sát H33.2-3 SGK và mô hình não→ trả lời câu hỏi:

II) Thần kinh và các giác

+ Hệ thần kinh của cá gồm những bộ phận nào?

quan của cá

+ Bộ não cá chia thành mấy phần? Mỗi phần có chức năng như thế nào?

- Hệ thần kinh:

- GV gọi 1 HS trình bày cấu tạo não cá trên mô hình.

+ Trung ương thần kinh:

+ Nêu vai trò của giác quan?

Não, tủy sống

+ Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn cá?

+ Dây thần kinh: Đi từ

Hệ thần kinh:

trung ương thần kinh đến

+ Trung ương thần kinh: Não tủy sống

các cơ quan.

+ Dây thần kinh: đi từ trung ương đến các giác quan

- Não gồm 5 phần

- Cấu tạo não cá: 5 phần.

- Giác quan: Mắt, mũi, cơ

* Giác quan: Mắt không có mí nên chỉ nhìn gần.

quan đường bên.

* Mũi đánh hơi tìm mồi
* Cơ quan đường bên nhận biết áp lực tốc độ dòng nước, vật cản.

4. Củng cố:
- Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống ở nước
Bài tập áp dụng ): Nhà bạn Anh có một bể kính dung tích 1m 3 nuôi cá chép. Năm 2010 bố bạn Anh thả nuôi trong
bể 20 con cá chép cảnh, quan sát khi cả 20 con cá nổi lên mặt nước dung tích nước đúng 1m 3. Khi cả 20 con cùng
lặn xuống đáy bể thì bạn Anh thấy mức nước trong bể có sự thay đổi. Qua đó bạn Anh muốn hỏi các bạn: Khi cả 20
con cá cùng lặn xuống đáy bể thì mức nước trong bể tăng hay giảm? sự chênh lệch đó làm mức nước trong bể bằng
bao nhiêu cm3 (biết thể tích bóng hơi của cả 20 con cá làm thay đổi 10cm 3 mức nước trong bể. Thể tích nước hư
hao coi như không có)

6