Giải pháp phát triển nguồn nhân lực cho công ty TNHH một thành viên môi trường đô thị thành phố hồ chí minh đến năm 2020

PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CHO CITENCO ð N NĂM 2020
HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT FOR CITENCO TO 2020
NGUY N VĂN SƠN, TS.TRƯƠNG QUANG DŨNG
Khoa Qu n tr kinh doanh, ð i h c K thu t Công ngh TP. H Chí Minh

TÓM T T
Lu n văn t p trung nghiên c u cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c và chi n lư c trong doanh
nghi p, ñ ng th i xác ñ nh rõ m i quan h v các chính sách phát tri n ngu n nhân v i chi n lư c kinh
doanh trong doanh nghi p. Lu n văn ñã phân tích th c tr ng môi trư ng bên trong t i Công ty trách nhi m
h u h n m t thành viên môi trư ng ñô th TP. H Chí Minh (CITENCO) ñ th y ñư c quy trình, các ngu n

C
H

l c và năng l c chính. T ñó rút ra nh ng ñi m m nh c n phát huy, ñi m y u c a CITENCO. Lu n văn
cũng ti n hành phân tích và d báo các y u t bên ngoài nh hư ng ñ n ho t ñ ng c a CITENCO ñ rút ra
nh ng cơ h i c n t n d ng và nh ng nguy cơ, thách th c c n né tránh.

Trên cơ s ñi m m nh, ñi m y u, cơ h i và thách th c, lu n văn ñã phân tích SWOT ñ hình thành và xây

H
U
TE

d ng chi n lư c kinh doanh cho CITENCO ñ n năm 2020, t ñó ñ ra 5 nhóm chính sách phát tri n ngu n
nhân l c. ðó là: Phát tri n s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c ñ ñáp ng k ho ch phát tri n; Nâng cao
trình ñ chuyên môn k thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây d ng ch ñ và ñi u ki n làm vi c ñ m
b o s c kh e cho nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c c a nhân viên.

ABSTRACT

The thesis focused study on the problems of theory on the basis of human resource development and
business strategy, and determine the relationship of the human resource development policies with business
strategy in the enterprise. Thesis analyzed the internal factors to see the process, the key resources and
capabilities. Since then draw the strength needed to promote and weaknesses for CITENCO. Thesis also
analyzes and forecasts the external factors affecting the management of CITENCO drawn to the need to
take advantage of opportunities and risks, challenges need to avoid.
Based on the strengths, weaknesses, opportunities and challenges, the thesis used the SWOT analysis to
form bussiness strategy and develop 5 groups policies for the development of human resources to achieve
the objective of development and business strategy of CITENCO. That is: To develop the number and
structure sufficient to meet the human resource development plan; Upgrading of technical expertise;
improve career skills, building regulations and working conditions to ensure the health employees;
Advanced work attitude of employees.
1


1. GI I THI U

V nhà cung c p, trong môi trư ng kinh doanh m

CITENCO là m t doanh nghi p s! d ng hơn

c!a hi n nay, CITENCO có th l a ch n các nhà

1.500 lao ñ ng nhưng cho ñ n nay v"n chưa có

cung c p dây chuy n công ngh hóa ch t x! lý ch t

chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c mang tính

th i trong nư c cũng như ngoài nư c v i ch t

dài h n. Vì v y tác gi ch n v n ñ “Phát tri n

lư ng và công ngh tiên ti n nh t. Tuy nhiên các

ngu n nhân l c cho CITENCO ñ n năm 2020”

công ngh tiên ti n trên th gi i thư ng có giá cao

làm ñ tài lu n văn th c s .

và chưa kh'ng ñ nh ñư c s phù h p v i tính ch t

M c tiêu nghiên c u c a ñ tài là ñ xu t chi n

và thành ph n rác th i t i Vi t Nam.

lư c và nh ng chính sách phát tri n ngu n nhân

V ñ i th ti m năng, hi n nay trên th gi i, t i các

l c cho CITENCO ñ n năm 2020 m t cách t#ng

nư c công nghi p phát tri n công ngh x! lý rác

quát ñáp ng m c tiêu và chi n lư c phát tri n

phát tri n r t m nh. N u các công ty x! lý ch t th i

chung c a CITENCO.

nư c ngoài ñ u tư vào Vi t Nam, v i ngu n v n

cho ho t ñ ng kinh doanh c a CITENCO.

2. N I DUNG
2.1 Cơ s

lý lu n v chi n lư c phát tri n

Qua phân tích ma tr n các y u t bên ngoài cho
th y t#ng th môi trư ng bên ngoài có nhi u cơ h i

ngu n nhân l c

hơn m i ñe d a. Các cơ h i và m i ñe d a ñáng

H
U
TE

2.1.1. Lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c

Ngu n nhân l c ñư c xem xét trên giác ñ s

lư ng và ch t lư ng. S lư ng ngu n nhân l c

ñư c bi u hi n thông qua quy mô, t c ñ tăng
trư ng và cơ c u ngu n nhân l c. V ch t lư ng,

ngu n nhân l c ñư c xem xét v trình ñ văn hóa,
s c kh e, trình ñ

chuyên môn nghi p v , k

năng, kinh nghi m và thái ñ , ph$m ch t c a
ngư i lao ñ ng.

C
H

m nh và công ngh cao s( là m t ñe d a r t l n

Qu n tr ngu n nhân l c là thi t k các chính sách
và th c hi n các lĩnh v c ho t ñ ng nh&m làm cho
con ngư i ñóng góp giá tr h u hi u nh t cho t#
ch c, bao g m các lĩnh v c ho ch ñ nh ngu n
nhân l c, phân tích thi t k công vi c, chiêu m
và l a ch n, ñào t o và phát tri n, ñánh giá thành
tích và thù lao, s c kh e và an toàn lao ñ ng …
Phát tri n ngu n nhân l c là quá trình t o ra s
bi n ñ#i v s lư ng và ch t lư ng ngu n nhân
l c nh&m góp ph n hoàn thành m c tiêu s m nh

chú ý như sau:

- Các cơ h i: dân s ñông và tăng nhanh, kinh t
tăng trư ng cao, s

phát tri n c a công nghi p,

chính quy n quan tâm ñ n b o v môi trư ng,

nhi u khách hàng hi n t i và ti m năng.

- Các ñe d a: l m phát tăng cao; M c c nh tranh
lĩnh v c x! lý rác ñô th khá cao; ð i th c nh
tranh có công ngh và khá năng ñ ng; Yêu c u v

kinh phí ñ u tư công ngh hi n ñ i r t cao.

2.3 Ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n ngu n
nhân l c cho CITENCO ñ n năm 2020
2.3.1. Ho ch ñ nh chi n lư c kinh doanh
Qua ma tr n SWOT, có 03 chi n lư c chính ñ
xem xét l a ch n là: 1) Chi n lư c chi phí th p; 2)
Chi n lư c khác bi t hóa ; 3) Chi n lư c phát tri n
ngu n nhân l c ñ kh)c ph c ñi m y u, ñáp ng
yêu c u phát tri n cũng như chi n lư c chi phí

2


c a doanh nghi p và cũng là phát tri n b n thân
ngư i lao ñ ng trong ngu n nhân l c ñó.
N i dung c a phát tri n ngu n nhân l c: Phát tri n

th p và chi n lư c khác bi t hóa.

s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c ñ ñáp ng k

Chi n lư c chi phí th p và chi n lư c khác bi t

ho ch phát tri n; Nâng cao trình ñ chuyên môn

hóa. Bên c nh ñó, Công ty ph i th c hi n chi n

k thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây

lư c phát tri n ngu n nhân l c ñ kh)c ph c ñi m

d ng ch ñ và ñi u ki n làm vi c ñ m b o s c

y u ñáp

kh e cho nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c

lư c chi phí th p và chi n lư c khác bi t hóa.

c a nhân viên.

2.3.2. Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c

2.1.2. Lý lu n v chi n lư c

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân nh&m ñ m b o

Chi n lư c là nh ng ñ nh hư ng m t cách bài b n
cho nh ng bư c ñi c a công ty t hi n t i hư ng
t i tương lai, ñó t# ch c ph i giành ñư c l i th

c nh tranh thông qua vi c k t h p các ngu n l c
trong m t môi trư ng nhi u th! thách, nh&m th a
mãn t t nh t nhu c u c a th trư ng và ñáp ng
mong mu n c a các tác nhân có liên quan ñ n t#
ch c.
Chi n lư c trong các Doanh nghi p l n có th bao
g m 03 c p: (1) Chi n lư c c p công ty - xác ñ nh
nh ng ñ nh hư ng c a t# ch c trong dài h n nh&m
hoàn thành nhi m v , ñ t ñư c các m c tiêu tăng
trư ng. Nó ñ c p ñ n vi c l a ch n và phân b#
ngu n l c cho các lĩnh v c v c, ñơn v kinh
doanh. (2) Chi n lư c c p kinh doanh – ð c p
ñ n cách th c mà doanh nghi p kinh doanh và
c nh tranh trong m t ngành kinh doanh hay m t
ch ng lo i s n ph$m cũ th . Theo M. Porter có 3
lo i chi n lư c c nh tranh t#ng quát là chi n lư c
d"n ñ u nh phí th p (cost leadership), chi n lư c
khác bi t hóa (differentiation) và chi n lư c t p
trung (focus). (3) Chi n lư c c p ch c năng – Là
nh ng chính sách, gi i pháp v các ch c năng
trong doanh nghi p ñ th c hi n chi n lư c c p
kinh doanh và c p công ty. Các chi n lư c ch c
năng bao g m: chi n lư c marketing, R&D, s n
xu t, ngu n nhân l c, ñ u tư tài chính...

cho nhân l c có s lư ng, cơ c u v i ch t lư ng

Qua phân tích ma tr n QSPM, có 2 chi n lư c kinh
doanh mà công ty có th th c hi n ñ ng th i là:

ng yêu c u phát tri n cũng như chi n

phù h p v i m c tiêu c a Công ty và chi n lư c

C
H

kinh doanh là khác bi t hóa và chi phí th p. ð
th c hi n m c tiêu này, trên cơ s phát huy ñi m
m nh, kh)c ph c các ñi m y u ñ t n d ng cơ h i
và h n ch ho*c né tránh các nguy cơ, thách th c,

H
U
TE

CITENCO c n th c hi n 5 chính sách phát tri n

ngu n nhân l c cho ñ n năm 2020 sau:

Chính sách 1: Phát tri n s

lư ng và cơ c u

ngu n nhân l c.

ð ñ m b o k ho ch, s lao ñ ng c n có ñ n năm
2015 là 2.065 ngư i (146 lao ñ ng gián ti p và

1.919 lao ñ ng tr c ti p), ñ n năm 2020 là 2.656

ngư i (156 lao ñ ng gián ti p và 2.500 lao ñ ng
tr c ti p). Như v y giai ño n t nay ñ n năm 2015

c n b# sung 412 ngư i (7 lao ñ ng gián ti p và 395

lao ñ ng tr c ti p), giai ño n 2016-2020 c n b#
sung 519 ngư i (10 lao ñ ng gián ti p và 581 lao
ñ ng tr c ti p)
Chính sách 2: Nâng cao trình ñ chuyên môn k
thu t.
V i chi n lư c chi phí th p và khác bi t hóa,
CITENCO ph i chú tr ng ñào t o theo hư ng
chuyên sâu.

2.1.3. Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c
3


- Khuy n khích, h+ tr nhân viên h c t p nâng cao

m t chi n lư c ch c năng trong doanh nghi p, ñ

trình ñ , nâng s nhân viên có trình ñ Th c s lên

c p ñ n cách th c, chính sách, gi i pháp cũng như

5 ngư i, kh i ch c năng có 100% trình ñ cao

là nh ng k ho ch mà doanh nghi p th c hi n ñ

ñ'ng tr lên v môi trư ng và x! lý ch t th i ho*c

phát tri n ngu n nhân l c góp ph n th c hi n

ngành chuyên môn liên quan.

chi n lư c c p kinh doanh và c p công ty.

- ðào t o nghi p v k thu t môi trư ng, công

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c là m t chi n

ngh x! lý ch t th i, ño lư ng và ki m soát ch t

lư c ch c năng, ph i h p v i các chi n lư c ch c

lư ng v sinh môi trư ng. ð*c bi t b# sung các k

năng khác ñ tri n khai chi n lư c kinh doanh c a

thu t x! lý ch t th i nguy h i ñ phát tri n d ch v

doanh nghi p. Các mô hình th hi n s tích h p

v n chuy n x! lý ch t th i nguy h i, ch t th i công

gi a chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c v i

nghi p.

chi n lư c kinh doanh:

- ðào t o k thu t l)p ñ*t, v n hành, b o dư,ng h

- Mô hình t#ng h p: ñưa ra b n phương án xây

th ng x! lý ch t th i cho nhân viên k thu t ñ t n

d ng chính sách: (1) nh ng nh hư ng t i nhân
s , (2) dòng luân chuy n nhân s , (3) các h
th ng thư ng/ph t, và (4) các h th ng công vi c.

d ng ngu n l c n i b thay vì mua ngoài.

- B i dư,ng nghi p v chăm sóc, phát tri n khách
hàng cho nhân viên kinh doanh.
- ðào t o k năng giao ti p cho nhân viên tr c ti p

H
U
TE

Mô hình t# ch c: Nó t p trung vào các m i quan

C
H

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c th c ch t là

h n i t i gi a nhu c u chi n lư c c a doanh

ti p xúc khách hàng như nhân viên kinh doanh,

nghi p và năm ho t ñ ng nhân s ñư c hình thành

nhân viên thu gom v n chuy n.

t năm t ti ng Anh: ’Philosophy’ (quan ñi m),

- T p hu n ki n th c v an toàn lao ñ ng cho toàn

’Policies’ (chính sách), ’Programs’ (chương

b nhân viên.

trình), ’Practices’ (ho t ñ ng) và ’Process’ (quy

- Nâng cao trình ñ c a nhân viên l p k ho ch

trình).

nh&m d báo chính xác nhu c u c a khách hàng.

- Mô hình c th hoá các m i quan h : Chi n

Bên c nh ñó, Công ty c n chú ý công tác tuy n

lư c c nh tranh ñư c chia thành ba lo i: chi n

d ng nh&m tìm ki m nh ng nhân viên có tính

lư c tăng cư ng ch t lư ng, chi n lư c gi m giá

chuyên nghi p cao, phù h p v i yêu c u công vi c.

thành và chi n lư c sáng t o. Theo ñó ñã xây

Chính sách 3: Nâng cao k năng ngh nghi p.

d ng m t mô hình trong ñó có ñ c p ñ n lo i

Th

chính sách nhân s nào thì phù h p ñ khuy n

Công ty c n t# ch c ñào t o n i b trong công ty

khích hành vi c n thi t nh&m ñ t ñư c m c tiêu ñ

nh&m tăng hi u qu và ti t ki m chi phí. Ngoài ra,

ra trong các chi n lư c c nh tranh.

th c hi n luân chuy n các công vi c khác nhau

2.2 Phân tích môi trư ng ho t ñ ng c a

trong cùng m t m ng công vi c chính ñ giúp nhân

CITENCO

viên h c h i l"n nhau.

2.2.1 Gi i thi!u v CITENCO

Th hai, ñ i v i cán b Phòng ð u tư xây d ng cơ

nh t, ñ i v i nhân viên tr c ti p s n xu t,

4


Công ty TNHH m t thành viên môi trư ng ñô th

b n: Công ty c n ph i nâng cao năng l c qu n lý

TP. H Chí Minh, vi t t)t là CITENCO, ti n thân

d án ñ có ñ th c hi n nhanh chóng các d án

là S V sinh ðô thành Sài Gòn ñư c hình thành

nâng công su t k p ñưa vào khai thác vào năm

t trư c năm 1975 tr c thu c Tòa ðô Chánh Sài

2016.

Gòn. Năm 1975 S V sinh ñư c ti p qu n và ñi

Th ba, Công ty c n t o ra m t ñ i ngũ nhân viên

vào lao ñ ng, -y ban Quân qu n thành ph ban

kinh doanh v a am hi u chuyên môn ñ tư v n cho

hành quy t ñ nh thành l p S V sinh là cơ quan

khách hàng, v a thành th o k

qu n lý hành chánh s nghi p. Trong quá trình

thương lư ng, ñàm phán v i khách hàng ñ có th

phát tri n, CITENCO ñã nhi u l n thay ñ#i tên và

thuy t ph c ñư c nhi u khách hàng s! d ng d ch

cơ ch qu n lý phù h p s phát tri n c a ñ t nư c.

v .

CITENCO có ch c năng ho t ñ ng công ích các

Th tư, nâng cao trình ñ c a cán b phòng T#

d ch v công c ng v v sinh môi trư ng ñô th và

ch c hành chính ñ tăng hi u qu trong công tác

ho t ñ ng kinh doanh khác.

ñi u ñ ng nhân l c, phân công lao ñ ng, b trí s!

tuy n ch c năng. ð ng ñ u là Ban giám ñ c. Tr c
thu c Ban giám ñ c có 6 phòng ch c năng (k

d ng lao ñ ng ñúng ngư i ñúng vi c ñ phát huy

s trư ng và tinh th n sáng t o c a nhân viên.

Th năm, nâng cao năng l c qu n lý c a lãnh ñ o
Công ty, bao g m cán b c p trư ng phó phòng tr

H
U
TE

ho ch t#ng h p, t# ch c hành chính, ki m tra ch t

C
H

Hi n nay CITENCO t# ch c theo mô hình tr c

năng giao ti p,

lư ng, ñ u tư xây d ng cơ b n, tài chính ) và 5

lên nh&m ñi u hành hi u qu m i ho t ñ ng c a

ñơn v tr c thu c (Xí nghi p v n chuy n s 1, s

Công ty. Trong ñó vi c rà soát và s! d ng hi u qu

2, s 3, Xí nghi p d ch v môi trư ng, Xí nghi p

hơn các ngu n l c s/n có là m t v n ñ quan tr ng

x! lý ch t th i).

nh&m ti t ki m chi phí

CITENCO cung c p 03 d ch v ch y u là d ch v

Chính sách 4: Xây d ng ch ñ và ñi u ki n làm

v sinh môi trư ng, d ch v ph c v tang l. và các

vi c ñ m b o s c kh e cho nhân viên.

d ch v khác như s n xu t ñi n t rác, kinh doanh

- Chú ý quan tâm ñ n ñi u ki n làm vi c cũng như

ñi n; san l p xà b n, ñ t c*n… Trong ñó, d ch v

các thi t b phòng ch ng ñ c h i, phương ti n b o

v sinh môi trư ng là d ch v ch y u c a Công

h lao ñ ng khi làm vi c c a nhân viên.

ty.

- Trang b h th ng x! lý khí th i ho*c t n thu khí

2.2.2 ðánh giá môi trư ng bên trong

th i t rác ñ s n xu t ñi n ñ ñ m b o s c kh e

CITENCO có s lư ng lao ñ ng khá ñông ñ o v i

cho nhân viên và ngư i dân xung quanh.

1.663 ngư i. Trong ñó ña s lao ñ ng

- Chú ý m c h s ñ c h i ñ nhân viên có th b i

Công ty

có trình ñ th p, ngoài 02 cán b có trình ñ th c

dư,ng, ph c h i s c kh e.

s , 140 nhân viên có trình ñ ñ i h c, 103 nhân

- Phát ñ ng phong trào th d c th thao ñ nhân

viên có trình ñ cao ñ'ng-trung c p, còn l i 1.418

viên rèn luy n s c kh e và cũng là ñ gi i trí sau

nhân viên có trình ñ dư i trung c p.

nh ng gi lao ñ ng m t nh c.
5


Công ty có tài s n và ngu n v n khá m nh do s

- T# ch c khám s c kh e ñ nh kỳ 3 tháng/l n ñ

h+ tr t ch s h u - -y ban nhân dân phía TP.

phòng b nh và ch a b nh cho nhân viên.

H Chí Minh. Ngu n v n c a Công ty tăng trư ng

- L p t# “Qu n lý an toàn – s c kh e – môi trư ng”

5-7% m+i năm, t 873 t0 năm 2008 lên 980 t0 vào

ñ xây d ng k ho ch, ki m soát quy trình ho t

năm 2010. Bên c nh ñó t c ñ tăng doanh thu cao

ñ ng, tuyên truy n hu n luy n ki n th c v s c

hơn nhi u so v i t c ñ tăng v n, năm 2009 tăng

kh e môi trư ng.

31% so v i 2008, năm 2010 tăng 13% so v i năm

Chính sách 5: Nâng cao thái ñ làm vi c c a

2009, th hi n s phát tri n m nh các d ch v có

nhân viên.

thu c a Công ty.

V ñánh giá k t qu th c hi n, c n xây d ng h

V năng l c s n xu t, Công ty có năng l c s n

th ng tiêu chu$n, chu$n m c ñ làm cơ s

xu t v i quy trình khép kín t thu gom ñ n x! lý

nhân viên hoàn thành nhi m v

rác, m ng lư i r ng kh)p, phương ti n và thi t b

V ti n lương, ti n thư ng, trư c h t ch ñ lương

ñ y ñ , hi n ñ i. Vì v y, hàng năm Công ty ñã x!

thư ng ph i ñ m b o tính công b&ng , khuy n

th trư ng TP. HCM. Tuy nhiên nhu c u này ngày
m t tăng v i t c ñ cao, vì v y c n ph i ñ u tư,

hàng. M*t khác, công ty cũng chưa chú tr ng d ch
v

khích s g)n bó c a nhân viên ñ i v i Công ty,

ñ ng th i cũng ph i xét ñ n trình ñ c a nhân viên
V chính sách ñ ng viên, các nhà qu n lý c a Công
ty c n phát huy s thân thi n ñ i v i nhân viên,

H
U
TE

liên t c c i ti n ñ ñáp ng yêu c u c a khách

C
H

lý m t lư ng ch t th i l n, ñáp ng nhu c u c a

cho

ñ ng th i quan tâm và tôn tr ng nhân viên.

v n chuy n ch t th i công nghi p cho các

doanh nghi p s n xu t

các khu công nghi p, ñây

3. K T QU" VÀ TH"O LU#N

là m t lĩnh v c có th ñ$y m nh khai thác.

1) H th ng cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân

V ch t lư ng d ch v , v i 02 hư ng d ch v l n

l c và chi n lư c trong doanh nghi p, ñ ng th i

là v n chuy n x! lý ch t th i và d ch v tang l.,

xác ñ nh rõ m i quan h v các chính sách phát

CITENCO ñ u cung c p d ch v ch t lư ng cao

tri n ngu n nhân v i chi n lư c kinh doanh trong

và uy tín nhi u năm. Ch t lư ng ñư c xem là y u

doanh nghi p.

t hàng ñ u v i s theo dõi ch*t ch( c a 02 phòng

2) Phân tích môi trư ng CITENCO ñ rút ra ñư c

K thu t v t tư và Giám sát ch t lư ng.

6 ñi m m nh Công ty c n phát huy và 5 ñi m y u

V ti p th bán hàng, CITENCO chưa ch ñ ng

c n c i thi n, ñ ng th i nh n d ng ñư c 7 cơ h i

tìm ki m khách hàng m i, chưa t# ch c b ph n

mà Công ty c n t n d ng và 5 nguy cơ, thách th c

kinh doanh riêng, do v y chưa có s thăm dò ý

mà Công ty c n né tránh.

ki n khách hàng cũng như các chính sách chăm

3) Phân tích SWOT và s! d ng ma tr n QSPM. T

sóc khách hàng. V qu ng cáo ti p th , CITENCO

ñó th y r&ng CITENCO có th ñ ng th i th c hi n

có th c hi n qu ng bá d ch v qua trang web

c 2 chi n lư c c nh tranh là chi phí th p và khác

nhưng chưa qu ng báth c s r ng rãi các d ch v

bi t hóa.
6


c a mình ñ n các ñ i tư ng khách hàng.

4) ð ra 5 nhóm chính sách phát tri n ngu n nhân

Qua phân tích ma tr n các y u t bên trong cho

l c ñ th c hi n m c tiêu phát tri n cũng như chi n

th y CITENCO có nhi u ñi m hơn ñi m y u. Các

lư c kinh doanh c a CITENCO. ðó là: Phát tri n

ñi m m nh và ñi m y u ñáng chú ý như sau:

s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c ñ ñáp ng k

- ði m m nh: ñ i ngũ lao ñ ng m nh, có kh

ho ch phát tri n; Nâng cao trình ñ chuyên môn k

năng huy ñ ng v n, m ng lư i thu gom và v n

thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây d ng

chuy n ch t th i r ng kh)p thành ph , máy móc

ch ñ và ñi u ki n làm vi c ñ m b o s c kh e cho

thi t b hi n ñ i công su t cao, ch t lư ng d ch v

nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c c a nhân

có uy tín, chú tr ng ñ u tư phát tri n công ngh

viên.

hi n ñ i.
4. K T LU#N

ñ cao ñ ti p thu công ngh m i, công tác qu ng

Vi c ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n ngu n nhân

bá ti p th chưa m nh.

l c cho CITENCO là h t s c c n thi t. B&ng các

2.2.3 ðánh giá môi trư ng bên ngoài
V môi trư ng nhân kh$u h c, TP.HCM v i dân
cư ñông ñúc và có xu hư ng ngày càng tăng

phương pháp nghiên c u khoa h c, lu n văn ñã h
th ng cơ s lý lu n v chi n lư c phát tri n ngu n
nhân l c, phân tích môi trư ng ho t ñ ng c a
CITENCO và ñ ra chi n lư c phát tri n ngu n

H
U
TE

m nh, các khu dân cư, khu ñô th m i xu t hi n

C
H

- Các ñi m y u: ñ i ngũ nhân viên chưa có trình

ngày càng nhi u. ð ng th i ngư i dân có trình ñ

nhân l c phù h p ñáp ng m c tiêu chung và chi n

ngày càng cao, nh n th c ngày càng cao v b o v

lư c kinh doanh c a CITENCO.

môi trư ng, tác h i c a ch t th i công nghi p, có

TÀI LI U THAM KH"O

nhu c u ñư c s ng trong m t môi trư ng xanh –

s ch – ñ2p. Vì v y nhu c u v v sinh môi trư ng

Ti ng Vi!t

và làm ñ2p c nh quan có xu hư ng ngày càng gia

1. Brian Tracy, (2007), “Bí quy t tuy n d ng và
ñãi ng ngư i tài”, NXB t#ng h p TP.HCM.

tăng.

V môi trư ng kinh t , sau m t th i gian tăng

2. CITENCO (2009), “Báo cáo t#ng k t tình hình

trư ng cao, kinh t Vi t nam b)t ñ u tăng trư ng

th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh năm

ch m l i nhưng TP. H Chí Minh v"n có m c

2008 và phương hư ng công tác năm 2009”, s

tăng trư ng cao (trên 10%/năm), có s lư ng cơ

672/BC-MTðT ngày 09/02/2009.

s

công nghi p (nhà máy) l n nh t Vi t Nam

(10.000-12.000) v i t c ñ

tăng trư ng công

3. CITENCO (2010), “Báo cáo t#ng k t tình hình
th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh và

nghi p kho ng 12-14% năm. ðây là ti n ñ ñ

phương hư ng công tác năm 2010”, s

phát tri n t t c các ngành kinh t , trong ñó có

701/BC-MTðT ngày 11/02/2010.

ngành môi trư ng ñô th .
V môi trư ng chính tr - pháp lu t, phát lu t c a

4. CITENCO, “Báo cáo t#ng k t tình hình th c
hi n k ho ch s n xu t kinh doanh năm 2010
7


Vi t Nam v b o v môi trư ng ngày càng hoàn
ch3nh v i Lu t B o v môi trư ng, các quy ñ nh
chu$n qu c gia v môi trư ng, quy ñ nh v ch t
th i nguy h i, …. M*t khác, -y ban nhân dân TP.

5.
6.

HCM r t quan tâm ñ n vi c c i thi n c nh quan
ñô th .

7.

V môi trư ng công ngh , công ngh x! lý nư c
th i trên th gi i ngày càng phát tri n như công

8.

ngh DEWATS, x! lý nư c th i b&ng công ngh
l c màng MBR, công ngh BIOGAS bi n lư ng
vi khu$n gây h i trong phân và ch t th i chăn nuôi

9.

Khách hàng c a CITENCO cũng ngày càng gia
tăng v i ñ i tư ng là các cơ quan, b nh vi n, ch
ñ u m i, siêu th , trư ng h c, khu dân cư, khu ñô
th , khu công nghi p, … cho nhóm d ch v v sinh

táng.

10.

Ti ng Anh

11. Birgit Benkhoff, (1996), “Disentangling
organizational commitment”, London School
of Economics
12. Susan Dunn, (2003), “The Top Ten Things
Employees Say They Want & How Managers

Miss the Mark by Low Emotional
Intelligence”, The EQ Coach.
13. Randall S. Schuler, Susan E. Jackson, (1999),
Strategic Human Resource Management,
Blackwell Publishers Ltd.

H
U
TE

môi trư ng và các khách hàng l4 cho d ch v mai

C
H

b phân h y thành khí gas và nư c.

và phương hư ng công tác năm 2011”, s
297/BC-MTðT ngày 25/01/2011
C c
Th ng
kê
TP.HCM,
.
ðoàn Gia Dũng, “Bàn v s tích h p chi n
lư c nhân s v i chi n lư c công ty”.
Fred R.David, (2006), “Khái lu n v qu n tr
chi n lư c”, NXB th ng kê.
Garry D.Smith, Danny R.Arnold, Borby
G.Bizzell (2000), “Chi n lư c và sách lư c

kinh doanh”, NXB th ng kê.
Nguy.n H u Dũng, (2003), “S d ng hi u qu
ngu n l c con ngư i Vi t Nam”, NXB Lao
ñ ng Xã h i.
Tr n Th Kim Dung, (2006), Qu n tr ngu n
nhân l c, NXB th ng kê.

V ñ i th c nh tranh, trên ñ a bàn TP. HCM

ngoài CITENCO, hi n có 6 công ty khác ñ u tư
vào lĩnh v c x! lý rác ñô th : Công ty TNHH x!
lý ch t th i r)n Vi t Nam (VWS), Công ty CP

Vietstar, Công ty Tâm Sinh Nghĩa, Công ty Thành

Công, Công ty Keppel Seghers Engineering, Công

ty CP Năng lư ng Môi trư ng. Các công ty này
linh ho t, năng ñ ng nhưng quy mô còn nh ,
chi m th ph n không ñáng k .

8


i
L I CAM ðOAN

Tôi là Nguy n Văn Sơn. Tôi xin cam ñoan công trình nghiên c u
“Gi i Pháp Phát Tri n Ngu n Nhân l c Cho Công ty TNHH M t
Thành Viên Môi Trư ng ðô Th TP. H Chí Minh ñ n năm 2020” là

công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các n i dung và k t qu nghiên c u
trong lu n văn này là trung th c và chưa ñư c ai công b trong b t kỳ công
trình khoa h c nào.

C
H

TP H Chí Minh, ngày 15 tháng 03 năm 2012

H
U
TE

TÁC GI

NGUY N VĂN SƠN


ii

M CL C

M CL C
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

VI T T T

DANH M C CÁC B NG
DANH M C CÁC HÌNH V , ð TH
M ð U

Chương 1: CƠ S LÝ LU N V
NGU N NHÂN L#C

ii
iiv
v
vi
1

CHI N LƯ!C PHÁT TRI"N

C
H

1.1. LÝ LU N V PHÁT TRI"N NGU N NHÂN L#C
1.1.1. M t s khái ni$m liên quan ñ n phát tri%n ngu&n nhân l c
1.1.2. S c'n thi t ph i xây d ng chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân
l c
1.1.3. N i dung phát tri%n ngu&n nhân l c
1.2. LÝ LU N V CHI N LƯ!C

H
U
TE

1.2.1. Khái ni$m v( chi n lư c
1.2.2. Các lo)i chi n lư c

1.2.3. Quy trình xây d ng chi n lư c
1.3. CHI N LƯ!C PHÁT TRI"N NGU N NHÂN L#C

5
5
5
8
10
12
12
13
17
26

1.3.1. B n ch t chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c
1.3.2. Chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c v*i chi n lư c kinh
doanh

26

1.4. TÓM T T CHƯƠNG 1
Chương 2: PHÂN TÍCH MÔI TRƯ+NG HO,T ð-NG C.A CÔNG TY

31

TNHH M-T THÀNH VIÊN MÔI TRƯ+NG ðÔ TH TP. HCM
2.1. GI/I THI U V CÔNG TY TNHH M-T THÀNH VIÊN MÔI
TRƯ+NG ðÔ TH TP. HCM

33

27

33

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri%n
2.1.2. ð0a v0 pháp lý

33
34

2.1.3. Ngành ngh( kinh doanh
2.1.4. Cơ c u t1 ch c, qu n lý
2.1.5. D0ch v2 cung c p

34
35
37

2.2. ðÁNH GIÁ MÔI TRƯ+NG BÊN TRONG – CÁC Y U T3 N-I
B-

41


iii
2.2.1. Phân tích các ngu&n l c và năng l c

41

2.2.2. Nh n di$n các ñi%m m)nh, ñi%m y u
2.3. ðÁNH GIÁ MÔI TRƯ+NG BÊN NGOÀI

2.3.1. Phân tích và d báo các y u t môi trư4ng bên ngoài

48
51
51

2.3.2. Nh n di$n cơ h i và thách th c
2.4. TÓM T T CHƯƠNG 2

57
60

Chương 3: HO,CH ð NH CHI N LƯ!C PHÁT TRI"N NGU N
NHÂN L#C CHO CÔNG TY TNHH M-T THÀNH VIÊN MÔI
TRƯ+NG ðÔ TH TP.HCM ð N NĂM 2020

62
62
62
64

3.2. CHI N LƯ!C PHÁT TRI"N NGU N NHÂN L#C
3.2.1. M2c tiêu và yêu c'u phát tri%n ngu&n nhân l c

66
66

C
H

3.1. HO,CH ð NH CHI N LƯ!C KINH DOANH
3.1.1. Phân tích SWOT ñ% hình thành chi n lư c kinh doanh
3.1.2. L a ch n chi n lư c

H
U
TE

3.2.2. Ho)ch ñ0nh chính sách phát tri%n ngu&n nhân l c
3.3. TÓM T T CHƯƠNG 3
K T LU N
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
CÁC PH L C

67
75
76
77
78


iv

DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

C1 ph'n
Ma tr n ñánh giá các y u t bên ngoài (External Factor
Evaluation)
GDP:
T1ng s n ph6m qu c n i (Gross Domestic Product)

IFE:
Ma tr n ñánh giá các y u t bên trong (Internal Factor
Evaluation)
ISO:
T1 ch c tiêu chu6n qu c t (International Organization for
Standardization)
KCN:
Khu công nghi$p
KCX:
Khu ch xu t
QSPM :
Ma tr n ho)ch ñ0nh chi n lư c ñ0nh lư ng (Quantitative
Strategic Planning Matrix)
SWOT:
Ma tr n k t h p ñi%m m)nh và ñi%m y u v*i cơ h i và m i ñe
d a (Strengths and Weaknesses - Opportunities and Threats)
TCVN:
Tiêu chu6n Vi$t nam
TNHH:
Trách nhi$m h7u h)n
TP. HCM: Thành ph H& Chí Minh

H
U
TE

C
H

CP:

EFE:

VI T T T


v

DANH M C CÁC B NG

H
U
TE

C
H

B ng 1.1: Mô hình c2 th% hóa m i quan h$ c a Dowling và
Schuler
B ng 1.2: M i quan h$ gi7a chi n lư c c)nh tranh c a M. Poter
v*i chính sánh phát tri%n ngu&n nhân l c
B ng 2.1: S lư ng và cơ c u lao ñ ng
B ng 2.2: M t s ch8 tiêu tài chính
B ng 2.3: Các d án giai ño)n 2010-2015
B ng 2.4: S n lư ng các năm
B ng 2.5: Tóm t9t các ñi%m m)nh
B ng 2.6: Tóm t9t các ñi%m y u
B ng 2.7: Ma tr n ñánh giá các y u t bên trong (IFE)
B ng 2.8: Tóm t9t các cơ h i t: môi trư4ng bên ngoài
B ng 2.9: Tóm t9t các nguy cơ t: môi trư4ng bên ngoài
B ng 2.10: Ma tr n ñánh giá các y u t bên ngoài (EFE) c a Công

ty
B ng 3.1: Ma tr n SWOT
B ng 3.2: Tóm t9t các y u t nh hư;ng ñ n các chi n lư c
B ng 3.3: Ma tr n QSPM
B ng 3.4: D báo th0 trư4ng, s n lư ng và th0 ph'n ñ n 2020
B ng 3.5: Phân tích nhu c'u nâng công su t ñ n 2020
B ng 3.6: S lư ng và cơ c u lao ñ ng ñ n năm 2020

30
31
41
43
43
46
48
49
50
58
59
60
63
64
65
67
67
68


vi

DANH M C CÁC HÌNH V , ð

H
U
TE

Hình 1.7:
Hình 2.1:
Hình 2.2:
Hình 2.3:
Hình 2.4:
Hình 2.5:
Hình 2.6:

M i quan h$ gi7a 3 c p chi n lư c
Các chi n lư c c)nh tranh t1ng quát c a M. Porter
Ba giai ño)n c a quá trình qu n tr0 chi n lư c
Quy trình xây d ng chi n lư c
Mô hình 5 l c c)nh tranh c a M. Porter
Chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c v*i chi n công ty
và kinh doanh
S tích h p ngu&n nhân l c v*i chi n lư c công ty
Cơ c u t1 ch c
Quy trình v n chuy%n – x< lý rác sinh ho)t
Quy trình v n chuy%n – x< lý rác y t
Quy trình v n chuy%n x< lý ch t th i xây d ng
Quy trình v n chuy%n, x< lý ch t th i công nghi$p
Quy trình v n chuy%n, x< lý ch t th i nguy h)i

C

H

Hình 1.1:
Hình 1.2:
Hình 1.3:
Hình 1.4:
Hình 1.5:
Hình 1.6:

TH

13
15
17
18
21
26
27
36
38
38
39
39
40


1

M

ð U

1. S c n thi t c a ñ tài

C
H

Nhân l c là m t ngu&n l c vô cùng quan tr ng c a qu c gia nói
chung và c a doanh nghi$p hay t1 ch c nói riêng. ð)i h i X c a ð ng c ng
s n Vi$t nam ñã kh=ng ñ0nh “ngu&n l c con ngư4i – y u t cơ b n ñ% phát
tri%n xã h i, tăng trư;ng kinh t nhanh và b(n v7ng ”, “Con ngư4i và
ngu&n nhân l c là nhân t quy t ñ0nh s phát tri%n ñ t nư*c trong th4i kỳ
công nghi$p hóa, hi$n ñ)i hóa”. Trong ph)m vi doanh nghi$p, nhân l c v:a
là m t ngu&n l c nhưng cũng l)i là m t năng quan tr ng. B; vì năng l c
c a doanh nghi$p ñư c hình thành b;i các y u t như tài chính, cơ s; v t
ch t, tài s n vô hình, công ngh$, con ngư4i… trong ñó con ngư4i s? qu n
lý, s< d2ng và khai thác các y u t còn l)i nên y u t con ngư4i là ñi(u
ki$n ñ ñ% quy t ñ0nh s t&n t)i và phát tri%n c a doanh nghi$p.

H
U
TE

Công ty trách nhi$m h7u h)n (TNHH) m t thành viên môi trư4ng ñô
th0 Thành ph H& Chí Minh (TP. HCM) là m t doanh nghi$p s< d2ng
nhi(u lao ñ ng nhưng cho ñ n nay v@n chưa có chi n lư c phát tri%n ngu&n
nhân l c mang tính bao quát và dài h)n nên vi$c ho)ch ñ0nh chi n lư c
phát tri%n ngu&n nhân l c nhAm th c hi$n m2c tiêu chung cũng như các
chi n kinh doanh c a Công ty là h t s c c'n thi t. Chính vì v y tác gi
ch n ñ( tài “Gi i pháp phát tri%n ngu&n nhân l c cho Công ty TNHH m t

thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM ñ n năm 2020” làm ñ( tài lu n văn
th)c sB.
2. M!c tiêu và nhi"m v! nghiên c#u
M2c tiêu nghiên c u c a ñ( tài này là ñ( xu t chi n lư c và nh7ng
chính sách phát tri%n ngu&n nhân l c cho Công ty TNHH m t thành viên
môi trư4ng ñô th0 TP. HCM m t cách t1ng quát, sâu, r ng ñ% ñáp ng m2c
tiêu và chi n lư c phát tri%n chung c a Công ty. ð% th c hi$n m2c tiêu
nghiên c u này, các câu hCi nghiên c ñư c ñDt ra là:


2

1) Cơ s; lý lu n v( phát tri%n ngu&n nhân l c nào s? là lý lu n soi
ñư4ng cho vi$c ho)ch ñ0nh chi n lư c và nh7ng chính sách phát tri%n
ngu&n nhân l c trong doanh nghi$p?
2) Th c tr)ng các năng l c và ngu&n l c, ñDc bi$t là ngu&n nhân l c
trong Công ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM hi$n nay
như th nào? Công ty có nh7ng m)nh và ñi%m y u gì?
3) Môi bên ngoài nh hư;ng ñ n ho)t ñ ng c a Công ty TNHH m t
thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM như th nào? ðâu là nh7ng cơ h i
và ñâu là nh7ng nguy cơ, thách th c mà môi trư4ng ñem l)i?

C
H

4) Chi n lư c kinh doanh nào Công ty TNHH m t thành viên môi
trư4ng ñô th0 TP. HCM nên l a ch n và chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân
l c như th nào ñ% ñáp ng m2c tiêu phát tri%n cũng như chi n lư c kinh
doanh c a Công ty?

H
U
TE

T: m2c tiêu và các câu hCi nghiên c u trên ñây, lu n văn ph i th c
hi$n các nhi$m v2 nghiên c u sau ñây:
Th nh t, h$ th ng cơ s; lý lu n v( chi n lư c nói chung và phát
tri%n ngu&n nhân l c trong doanh nghi$p, cũng như m i quan h$ v( các
chính sách phát tri%n ngu&n nhân v*i chi n lư c kinh doanh trong doanh
nghi$p
Th hai, ñánh giá th c tr)ng (môi trư4ng bên trong) c a Công ty
TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM, ñDc bi$t là các y u t
v( phát tri%n ngu&n nhân l c c a Công ty. T: ñó rút ra ñư c nh7ng ñi%m
m)nh Công ty c'n phát huy và nh7ng ñi%m y u c'n c i thi$n.
Th ba, ñánh giá môi bên ngoài nh hư;ng ñ n ho)t ñ ng c a Công
ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM. T: ñó nh n d)ng
nh7ng cơ h i Công ty c'n t n d2ng và nh7ng nguy cơ, thách th c Công ty
c'n né tránh.
Th tư, ho)ch ñ0nh chi n lư c kinh doanh và chi n lư c phát tri%n
ngu&n nhân l c (m2c tiêu, k ho)ch, chính sách) ñ% ñáp ng m2c tiêu phát
tri%n cũng như chi n lư c kinh doanh c a Công ty.


3

3. ð$i tư%ng và ph&m vi nghiên c#u
ð i tư ng nghiên c u c a ñ( tài là công tác phát tri%n ngu&n nhân
l c. Còn ph)m vi nghiên c u c a ñ( tài ñư c gi*i h)n v( không gian là
trong Công ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP.HCM. Các
chính sách và k ho)ch ñ( ra ñư c gi*i h)n v( th4i gian là ñ n 2020.

4. Phương pháp nghiên c#u
Lu n văn s< d2ng phương pháp nghiên c u ñ0nh tính làm ch ñ)o,
k t h p v*i phương pháp nghiên c u ñ0nh lư ng.

H
U
TE

C
H

Phương pháp nghiên c u ñ0nh tính trư*c h t ñư c s< d2ng ñ% h$
th ng cơ s; lý lu n v( chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c bAng vi$c phân
tích và h$ th ng các lý thuy t có liên quan. Ti p theo phương pháp nghiên
c u ñ0nh tính ñư c th c hi$n ñ% phân tích môi trư4ng ho)t ñ ng c a Công
ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP.HCM qua các phương pháp
phân tích, sao sánh và mô t tính ch t c a môi trư4ng. Cu i cùng phương
pháp nghiên c u ñ0nh tính còn ñư c s< d2ng ñ( mô t chi n lư c và các
chính sách phát tri%n ngu&n nhân l c. D7 li$u s< d2ng ñ% phân tích trong
phương pháp nghiên c u này là d7 li$u sơ c p và d7 li$u th c p, trong ñó
d7 li$u th c p là ch y u. Ngu&n d7 li$u sơ c p ñư c thu th p t: tài li$u
c a các nhà nghiên c u trư*c ñây, các tài li$u, báo cáo c a TP. H& Chí
Minh và Công ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP.HCM. D7
li$u sơ c p ñư c thu th p ch y u qua quan sát th c t .
Phương pháp nghiên c u ñ0nh lư ng ñư c s< d2ng nhAm hE tr cho
nghiên c u ñ0nh tính thông qua vi$c phân tích các d7 li$u ñ0nh tính ñ%
lư ng hóa chúng thành nh7ng d7 li$u ñ0nh lư ng. Phương pháp ch y u
ñư c s< d2ng ñ% thi t l p ma tr n ñánh giá các y u t bên trong, ma tr n
ñánh giá các y u t bên ngoài và ma tr n ho)ch ñ0nh chi n lư c ñ0nh lư ng
5. B$ c!c c a lu'n văn

Ngoài ph'n m; ñ'u, k t lu n, ph2 l2c và tài li$u tham kh o, lu n văn
ñư c t1 ch c thành 3 chương sau ñây:
Chương 1: Cơ s; lý lu n v( chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c


4

Chương 2: Phân tích môi trư4ng ho)t ñ ng c a công ty tnhh m t
thành viên môi trư4ng ñô th0 TP. HCM

H
U
TE

C
H

Chương 3: Ho)ch ñ0nh chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c cho
Công ty TNHH m t thành viên môi trư4ng ñô th0 TP.HCM ñ n năm 2020.


5

Chương 1: CƠ S

LÝ LU(N V) CHI N LƯ+C PHÁT TRI,N
NGU N NHÂN L-C

1.1. LÝ LU(N V) PHÁT TRI,N NGU N NHÂN L-C
1.1.1. M t s khái ni m liên quan ñ n phát tri n ngu n nhân l c

1.1.1.1. Ngu n nhân l c
Theo t: ñi%n thu t ng7 trong lĩnh v c lao ñ ng c a Liên Xô, ngu&n nhân
l c là toàn b nh7ng ngư4i lao ñ ng dư*i d)ng tích c c ñang tham gia lao ñ ng
và ti(m tàng. Như v y ngu&n nhân l c bao g&m t t c ñang tham gia làm vi$c và
s? tham gia làm vi$c trong tương lai.

H
U
TE

C
H

C2 th% hơn, Stivastava M.P trong quy%n “Human resource planing:
Aproach needs assessments and priorities in manpower planing” (NXB Manak
New Delhi 1997) cho rAng, ngu&n nhân l c ñư c hi%u là toàn b v n nhân l c
bao g&m th% l c, trí l c, kB năng ngh( nghi$p mà mEi cá nhân s; h7u. V n nhân
l c ñư c hi%u là con ngư4i dư*i d)ng m t ngu&n v n quan tr ng, có kh năng
sinh ra các ngu&n thu nh p trong tương lai, làm tăng s ph&n th0nh v( kinh t .
Ngu&n v n này là t p h p nh7ng kB năng, ki n th c, kinh nghi$m tích lũy ñư c
nh4 vào quá trình lao ñ ng s n xu t.
Vi$t Nam, theo Tr'n Kim Dung (1999), ngu&n nhân l c c a doanh
nghi$p ñư c hình thành trên cơ s; c a các cá nhân có vai trò khác nhau và ñư c
liên k t v*i nhau theo nh7ng m2c tiêu nh t ñ0nh. Ngu&n nhân l c khác v*i các
ngu&n l c khác c a doanh nghi$p do chính b n ch t c a con ngư4i. Nhân viên
có các năng l c, ñDc ñi%m cá nhân khác nhau, có ti(m năng phát tri%n, có kh
năng hình thành các nhóm h i, các t1 ch c công ñoàn b o v$ quy(n l i c a h ,
có th% ñánh giá và ñDt câu hCi ñ i v*i ho)t ñ ng c a các qu n tr0 gia, hành vi
c a h có th% thay ñ1i ph2 thu c vào chính b n thân h hoDc s tác ñ ng c a
môi trư4ng xung quanh.

Cùng quan ñi%m như trên, tác gi NguyGn H7u Dũng (2003) trong công
trình “S< d2ng hi$u qu ngu&n l c con ngư4i ; Vi$t Nam” (NXB Lao ñ ng Xã
h i) ñã lu n gi i b n ch t c a ngu&n nhân l c là ti(m năng con ngư4i có th%
khai thác cho s phát tri%n kinh t xã h i. Ngu&n nhân l c là s lư ng và ch t


6

lư ng con ngư4i, bao g&m c th% ch t và tinh th'n, s c khCe và trí tu$, năng l c,
ph6m ch t và kinh nghi$m s ng. Ngu&n nhân l c là k t h p gi7a th% l c và trí
l c c a con ngư4i trong s n xu t t)o ra năng l c sáng t)o, ch t lư ng và hi$u
qu cho doanh nghi$p.

H
U
TE

1.1.1.2. Qu n tr ngu n nhân l c

C
H

Như v y, các cách hi%u trên ñ(u th ng nh t rAng ngu&n nhân l c nói lên
kh năng lao ñ ng c a xã h i hoDc m t t1 ch c, ngu&n nhân l c c a doanh
nghi$p là t1ng th% nh7ng ti(m năng c a con ngư4i g&m th% l c, trí l c, nhân
cách ñư c huy ñ ng trong quá trình s n xu t. Tuy nhiên tác gi ng h quan
ñi%m c a NguyGn H7u Dũng (2003) khi cho rAng ngu&n nhân l c ñư c xem xét
trên giác ñ s lư ng và ch t lư ng. S lư ng ngu&n nhân l c ñư c bi%u hi$n
thông qua ch8 tiêu như quy mô, t c ñ tăng trư;ng và cơ c u ngu&n nhân l c.
V( ch t lư ng, ngu&n nhân l c ñư c xem xét v( trình ñ văn hóa, s c khCe,

trình ñ chuyên môn nghi$p v2, kB năng, kinh nghi$m và thái ñ , ph6m ch t c a
ngư4i lao ñ ng.

Ngu&n nhân l c c a m t doanh nghi$p không th% m)nh n u tuy%n d2ng
nh7ng ngư4i lao ñ ng có năng l c y u kém hoDc không phù h p v*i yêu c'u.
Tuy nhiên cho dù ñã có nh7ng nhân viên r t giCi nhưng s< d2ng lao ñ ng không
h p lý cũng làm cho h tr; nên th2 ñ ng, thi u sáng t)o d@n ñ n hi$u qu công
vi$c không cao, th m chí c m th y b t mãn và r4i bC doanh nghi$p. Vì v y c'n
thi t ph i qu n tr0 ngu&n nhân l c, t c là t)o ñi(u ki$n c'n thi t cho ngư4i lao
ñ ng ñ m b o v( mDt th% l c và phát huy t i ña mDt trí l c nhAm th c hi$n
nh7ng m2c tiêu c a t1 ch c.
Theo Tr'n Kim Dung (1999), qu n tr0 ngu&n nhân l c là h$ th ng các
tri t lý, chính sách và ho)t ñ ng ch c năng v( thu hút, ñào t)o – phát tri%n và
duy trì con ngư4i c a m t t1 ch c nhAm ñ)t ñư c k t qu t i ưu cho c t1 ch c
l@n nhân viên. Qu n tr0 nhân l c v:a là m t khoa h c, v:a là m t ngh$ thu t k t
h p nhu'n nhuyGn nhi(u thành t u c a các ngành khoa h c, t)o thành t1ng th%
các phương ti$n nhAm:
- S< d2ng có hi$u qu ngu&n nhân l c nhAm tăng năng su t lao ñ ng và
nâng cao tính hi$u qu c a t1 ch c.


7

- ðáp ng nhu c'u ngày càng cao c a nhân viên, t)o ñi(u ki$n cho nhân
viên ñư c phát huy t i ña năng l c cá nhân, ñư c kích thích, ñ ng viên nhi(u
nh t t)i nơi làm vi$c và trung thành, t n tâm v*i doanh nghi$p.
Tóm l)i, qu n tr0 ngu&n nhân l c là thi t k các chính sách và th c hi$n
các lĩnh v c ho)t ñ ng nhAm làm cho con ngư4i ñóng góp giá tr0 h7u hi$u nh t
cho t1 ch c, bao g&m các lĩnh v c ho)ch ñ0nh ngu&n nhân l c, phân tích thi t
k công vi$c, chiêu m và l a ch n, ñào t)o và phát tri%n, ñánh giá thành tích và

thù lao, s c khCe và an toàn lao ñ ng … Qu n tr0 ngu&n nhân l c v:a là ngh$
thu t v:a là khoa h c nhAm làm cho nh7ng mong mu n c a doanh nghi$p và
mong mu n c a nhân viên tương h p v*i nhau và cùng ñ)t ñ n m2c tiêu.

C
H

1.1.1.3. Phát tri n ngu n nhân l c

H
U
TE

Trên th gi*i có nhi(u quan ñi%m v( phát tri%n ngu&n nhân l c, nhưng
nhìn chung ñ(u khá th ng nh t v*i nhau:
- Theo quan ñi%m s< d2ng năng l c con ngư4i c a T1 ch c qu c t v( lao
ñ ng, phát tri%n ngu&n nhân l c bao hàm không ch8 s gia tăng trình ñ lành
ngh(, mà bên c)nh s phát tri%n năng l c còn ph i làm cho con ngư4i có ñư c
vi$c làm hi$u qu cũng như thCa mãn ngh( nghi$p và cu c s ng cá nhân.
- Theo Swanson (1997), phát tri%n ngu&n nhân l c là m t quá trình phát
tri%n và thúc ñ6y s tinh thông c a con ngư4i qua vi$c phát tri%n t1 ch c, ñào
t)o và phát tri%n nhân s nhAm c i thi$n năng su t.
- Theo McLean (2000), phát tri%n ngu&n nhân l c là quá trình nhAm phát
tri%n nh7ng ki n th c làm vi$c cơ b n, s tinh thông, năng su t và s hài lòng
c'n cho m t ñ i nhóm hoDc cá nhân hoDc mang l)i l i ích cho m t t1 ch c, c ng
ñ&ng, qu c gia….
ð ng trên quan ñi%m xem con ngư4i là ngu&n v n, Yoshihara Kunio cho
rAng phát tri%n ngu&n nhân l c là các ho)t ñ ng ñ'u tư nhAm t)o ra ngu&n nhân
l c v*i s lư ng và ch t lư ng ñáp ng nhu c'u phát tri%n kinh t - xã h i c a
ñ t nư*c, ñ&ng th4i ñ m b o s phát tri%n c a mEi cá nhân. Tác gi ng h quan

ñi%m này vì ñây là khái ni$m toàn di$n nh t. Theo ñó, phát tri%n ngu&n nhân l c
là quá trình t)o ra s bi n ñ1i v( s lư ng và ch t lư ng ngu&n nhân l c nhAm
góp ph'n hoàn thành m2c tiêu s m$nh c a doanh nghi$p và cũng là phát tri%n
b n thân ngư4i lao ñ ng trong ngu&n nhân l c ñó. Phát tri%n ngu&n nhân l c có


8

m2c tiêu là làm gia tăng ch t lư ng ngu&n nhân l c, ch y u là nâng cao năng
l c và ñ ng cơ c a ngư4i lao ñ ng ñ% h ñóng góp có hi$u qu nh t vào vi$c
phát tri%n doanh nghi$p. Tuy nhiên ñ% th c hi$n ñư c ñi(u ñó, trư*c h t doanh
nghi$p ph i ch n l a ñư c quy mô h p lý, bao g&m s lư ng và cơ c u lao ñ ng
thích h p, như là m t ñi(u ki$n t i ưu ñ% ngu&n nhân l c phát huy s c m)nh c a
mình.
1.1.2. S c n thi t ph i xây d ng chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c

H
U
TE

C
H

Như các phân tích ; trên, ngu&n nhân l c như m t ngu&n l c ñDc bi$t c a
doanh nghi$p, là nhân t quy t ñ0nh s thành b)i c a doanh nghi$p. Trong ñi(u
ki$n xã h i ñang phát tri%n sang n(n kinh t tri th c, thì các nhân t công ngh$,
v n, nguyên v t li$u ñang gi m d'n vai trò c a nó trong khi nhân t tri th c c a
con ngư4i ngày càng chi n v0 trí quan tr ng. Ngu&n nhân l c ñ m b o m i
ngu&n sáng t)o trong t1 ch c. Doanh nghi$p c'n ñ i ngũ nhân viên có năng l c
ñ% bám sát nhu c'u th0 trư4ng, t)o ra l i th c)nh tranh trong s n xu t kinh

doanh.
Nghiên c u các lý thuy t v( tăng trư;ng kinh t , vai trò c a y u t con
ngư4i ñư c ñ( c p là m t trong nh7ng nhân t quy t ñ0nh s n xu t. Nhà kinh t
ngư4i MB N.Gregory Mankiw ñã xây d ng mô hình kinh t Solow ñ% gi i thích
quy mô và s c i thi$n hi$u qu c a lao ñ ng ñ i v*i tăng trư;ng. Trong mô
hình này l c lư ng lao ñ ng ñư c xem như 1 trong 2 nhân t c a quá trình s n
xu t ra s n ph6m xã h i. Trong thuy t v( tăng trư;ng kinh t c a mình,
Mankiw cũng ñã ñ( c p ñ n m t lo)i tư b n m*i: v n nhân l c, theo ông “V n
nhân l c là ki n th c, tay ngh( mà ngư4i lao ñ ng ti p thu ñư c thông qua quá
trình giáo d2c, ñào t)o t: th4i niên thi u cho ñ n khi trư;ng thành, cũng như
trong quá trình lao ñ ng”. Vì v y, m t t1 ch c ñư c ñánh giá m)nh hay y u,
phát tri%n hay t2t h u ph2 thu c ph'n l*n vào ch t lư ng ngu&n nhân l c c a t1
ch c ñó.
Ngu&n nhân l c ch t lư ng cao là tài s n c a doanh nghi$p, nhưng là ñó
là tài s n có tính c)nh tranh cao, luôn có xu hư*ng d0ch chuy%n trong cơ ch
th0 trư4ng. Tài s n này có th% t: bC doanh nghi$p, th m chí có th% b0 “ñánh
c9p” b t c lúc nào, n u doanh nghi$p không có m t chính sách phù h p. Vi$c
thay ñ1i nhân s s? làm doanh nghi$p t n r t nhi(u th4i gian và ti(n b)c khi


9

ph i tuy%n d2ng và ñào t)o nhân s m*i. ð i v*i nh7ng nhân s cao c p, bên
c)nh m c lương, các nhân s này còn r t chú tr ng ñ n các y u t khác như:
môi trư4ng làm vi$c, văn hóa doanh nghi$p, cơ h i h c hCi và l trình thăng
ti n trong tương lai…N u không ñư c thCa mãn các y u t trên, nhân tài c a
doanh nghi$p cũng có th% bC ñi.

H
U

TE

C
H

Theo cu c ñi(u tra m*i nh t c a Navigos Group, gi7 chân ngư4i tài
ñư c nh n ñ0nh là thách th c l*n nh t ñ i v*i doanh nghi$p trong năm 2010.
M c lương và thư;ng cao, t n kém không h=n là cách hi$u qu ñ% nhân viên
tài năng không thôi vi$c. Theo các chuyên gia, trong th c thi chi n lư c nhân
s , ch8 riêng vi$c t)o l c hút và gi7 chân nh7ng nhân s c p cao c a doanh
nghi$p ñã c'n r t nhi(u ñi(u ki$n. Th nh t, doanh nghi$p ph i t)o ra thương
hi$u t t trên th0 trư4ng: ni(m t hào, hãnh di$n c a nhân l c khi ñư c làm vi$c
trong doanh nghi$p ñó. Th hai, doanh nghi$p ph i có quy trình s< d2ng minh
b)ch: d a trên năng l c th c s c a nhân s ñ% b trí và ñãi ng . Th ba, có
chi n lư c dài h)n v( nhân l c: phát tri%n ngh( nghi$p cho ngư4i lao ñ ng, có
chi n lư c ñào t)o v( kB năng, c'n ph i ch ñ ng t)o d ng nhân l c cao c p t:
chính ngu&n nhân l c c a mình. Th tư, chính sách lương b1ng h p lý và c)nh
tranh, ít nh t là ; v0 trí ch ch t. Th năm, môi trư4ng làm vi$c lành m)nh:
ngư4i lao ñ ng c m th y ñư c tôn tr ng, ñư c tham gia vào quá trình ra quy t
ñ0nh c a doanh nghi$p và có cơ h i ñ% phát tri%n.
Do ñó, phát tri%n ngu&n nhân l c ph i ñư c xem là m t chi n lư c tr ng
tâm c a doanh nghi$p. Tuy nhiên, các doanh nghi$p Vi$t Nam chưa chú tr ng
v n ñ( này mà ch8 m*i d:ng l)i ; c p ñ ñơn gi n nh t là th c hi$n công tác
ti(n lương, b o hi%m, ch ñ theo quy ñ0nh c a pháp lu t. Nhi(u doanh nghi$p
l*n Vi$t Nam ñã bC qua vi$c ho)ch ñ0nh phát tri%n ngu&n nhân l c dài h)n mà
ch8 th2 ñ ng trong công tác quy ho)ch cán b , ch8 tuy%n ngư4i khi c'n. M t s
doanh nghi$p, ñDc bi$t trong các doanh nghi$p Nhà nư*c, tuy có xây d ng
chi n lư c nhân s nhưng vi$c th c hi$n ch8 mang tính hình th c. Trên th c
t , xây d ng chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c không có nghĩa s? tiêu t n
nhi(u hơn chi phí cho ngu&n nhân l c mà là b n k ho)ch t1ng th%, có tính dài

h)n ñ% s< d2ng chi phí ñó m t cách khôn ngoan và hi$u qu hơn.


10

Vì v y, vi$c xây d ng chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c là r t c'n
thi t cho doanh nghi$p vì các lý do sau:
Th nh t, chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c giúp doanh nghi$p th y
rõ m2c ñích và hư*ng ñi c a mình, g9n phát tri%n ngu&n nhân l c v*i m2c tiêu
c a doanh nghi$p, t: ñó xác ñ0nh quy mô, cơ c u, ch t lư ng ngu&n nhân l c
cho phù h p v*i ñ0nh hư*ng phát tri%n c a doanh nghi$p.
Th hai là chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c s? giúp doanh nghi$p
duy trì và phát huy t t nh t năng l c c a nhân viên.

C
H

Th ba, chi n lư c phát tri%n ngu&n nhân l c giúp doanh nghi$p phát
tri%n ngu&n nhân l c thành m t l i th trong môi trư4ng kinh doanh c)nh tranh
cũng như góp ph'n t)o ra nh7ng l i th c)nh tranh khác v( ch t lư ng d0ch v2,
công ngh$, … cho doanh nghi$p.
1.1.3. N i dung phát tri n ngu n nhân l

H
U
TE

1.1.3.1. ð m b o s lư ng và cơ c u phù h p

S gia tăng s lư ng con ngư4i trong ngu&n nhân l c ph i phù h p v*i

nhu c'u phát tri%n c a doanh nghi$p. Xu t phát t: m2c tiêu c a doanh nghi$p,
t: yêu c'u công vi$c, yêu câu nâng cao hi$u qu s< d2ng c a ngu&n l c, quy
trình công ngh$ mà doanh nghi$p c'n chu6n b0 cơ c u ngu&n nhân l c cho phù
h p, th% hi$n ; s lư ng, cơ c u ñ tu1i, cơ c u gi*i tính, trình ñ và s phân b
c a ngu&n nhân l c t)i các b ph n trong doanh nghi$p. S phát tri%n quá nhi(u
hay quá ít, t)o ra s dư th:a hay thi u h2t so v*i nhu c'u ñ(u là s phát tri%n b t
h p lý, gây tr; ng)i cho vi$c s< d2ng ngu&n nhân l c. Khi có quy mô và cơ c u
lao ñ ng phù h p, doanh nghi$p l)i v:a s< d2ng có hi$u qu t:ng ngư4i lao
ñ ng, v:a kích thích ñư c tính tích c c lao ñ ng c a ngư4i lao ñ ng. ði(u này
cũng có nghĩa là khi chi n lư c, m2c tiêu, ñi(u ki$n kinh doanh thay ñ1i thì cơ
c u ngu&n nhân l c ph i thay ñ1i tương ng.
1.1.3.2. Phát tri n trình ñ chuyên môn k thu t
Trình ñ chuyên môn kB thu t là ki n th c t1ng h p, ki n th c chuyên
môn, nghi$p v2 kB thu t, ki n th c ñDc thù c'n thi t ñ% ñ m ñương các ch c v2
trong qu n lý, kinh doanh và các ho)t ñ ng khác. Trình ñ chuyên môn kB thu t


11

c a ngu&n nhân l c ch8 có ñư c thông qua ñào t)o. ð% nâng cao trình ñ chuyên
môn nghi$p v2, doanh nghi$p c'n th c hi$n các k ho)ch, chương trình ñào t)o
ng9n h)n và dài h)n nhAm b&i dưHng nâng cao và c p nh t ki n th c cho m i
ñ i tư ng nhân viên và nhà qu n tr0.
1.1.3.3. Phát tri n k năng ngh nghi p

C
H

KB năng ngh( nghi$p là s thành th)o, tinh thông v( các thao tác, ñ ng
tác, nghi$p v2 trong quá trình hoàn thành m t công vi$c c2 th% nào ñó. S rèn

luy$n, tích lũy kinh nghi$m th c tiGn s? giúp con ngư4i nâng cao trình ñ kB
năng ngh( nghi$p. Phát tri%n trình ñ lành ngh( là n i dung căn b n trong phát
tri%n ngu&n nhân l c t)i doanh nghi$p, quy t ñ0nh hi$u qu s< d2ng ngu&n nhân
l c. B;i l?, cho dù ñ)t ñư c m t trình ñ chuyên môn nghi$p v2 cao nhưng
thi u kB năng và s lành ngh( c'n thi t, ngư4i lao ñ ng không th% hoàn thành
m t cách có hi$u qu quá trình lao ñ ng s n xu t c a mình trong th c tiGn.

H
U
TE

1.1.3.4. Nâng cao ñ ng l c c a ngư i lao ñ ng

ð ng l c là cái có tác d2ng chi ph i, thúc ñ6y con ngư4i suy nghĩ và
hành ñ ng, ñó chính là s c m)nh bên trong thúc ñ6y con ngư4i ho)t ñ ng, ch8
ñ)o hành vi và làm gia tăng lòng quy t tâm b(n b8 giành l y m2c tiêu. ð ng cơ
có nh hư;ng tr c ti p ñ n ch t lư ng ngu&n nhân l c. ð% nâng cao ch t lư ng
ngu&n nhân l c v( mDt ñ)o ñ c, tác phong c a ngư4i lao ñ ng, ñòi hCi doanh
nghi$p c'n xây d ng ñ i ngũ lao ñ ng c a mình ñ)t ñư c nh7ng ph6m ch t tâm
lý xã h i cơ b n như: Có tác phong công nghi$p; Có ý th c kI lu t t giác, h p
tác cao; Có ni(m say mê ngh( nghi$p, chuyên môn; Sáng t)o, năng ñ ng trong
công vi$c; Có kh năng thích nghi cao. Ngư4i lao ñ ng c'n có ñ ng cơ làm vi$c
tích c c, xem s phát tri%n c a doanh nghi$p cũng như s phát tri%n c a b n
thân mình, t: ñó ñem h t s c l c và trí tu$ ra ñ% hoàn thành công vi$c.
1.1.3.5. Nâng cao s c kh e cho ngư i lao ñ ng
Ngư4i lao ñ ng c'n có s c khCe v( th% l c l@n tinh th'n ñ% có s c ch0u
ñ ng dJo dai ñáp ng nh7ng quá trình s n xu t liên t2c, kéo dài ñ&ng th4i luôn
có s t8nh táo, s ng khoái tinh th'n nhAm phát huy cao ñ năng l c sáng t)o. Do
v y, ñ% nâng cao th% l c c a ngu&n nhân l c, doanh nghi$p c'n nh7ng tiêu