Biểu tượng rồng Việt NamHàn Quốc

Biểu tượng rồng-góc nhìn từ văn hóa Việt Nam và Hàn Quốc
Lời mở đầu
1.

Lý do chọn đề tài

Ở phương Đông, hình tượng rồng thường xuất hiện trong các tác phẩm chạm khắc
và hội họa, đặc biệt là trong Phật giáo và Đạo giáo. Trong nghệ thuật hội họa, hình
tượng rồng có sự kết hợp của 9 loài vật có thật trong thế giới tự nhiên, tạo nên sự
uy quyền và linh thiêng. Trong văn hóa Hàn Quốc, rồng đại diện cho thần nước và
mọi người tin rằng loài vật này có thể đem lại may mắn, mưa thuận gió hòa. Còn ở
Việt Nam , rồng đại diện cho sự quyền quí , trang nghiêm . Chính vì vậy , nhóm
chúng tôi đã chọn đề tài : “ Biểu tượng rồng-góc nhìn từ văn hóa Việt Nam và Hàn
Quốc”
2.
-

Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: biểu tượng rồng trong văn hóa Việt Nam và Hàn

3.

Quốc
Phương pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu này, nhóm chúng tối sử dụng các phương pháp chính sau

-

đây :
Nghiên cứu tài liệu : nghiên cứu các tài liệu của các nhà nghiên cứu về biểu

-

tượng rồng trong văn hóa Việt Nam và Hàn Quốc
Phương pháp điền dã dân tộc học : Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng
phương pháp điền dã dân tộc học đối với biểu tượng rồng ở Việt Nam qua
các kiến trúc được chạm khắc. Phương pháp điền dã dân tộc học này được
chúng tôi áp dụng đối với các địa bàn : Cố đô Hoa Lư ở Ninh Bình , con

4.

đường gốm xứ ở Hà Nội và một số chùa ở Hà Nội
Mục đích nghiên cứu
Trong nghiên cứu này , nhóm chúng tôi đã khái quát biểu tượng rồng ở Việt
Nam và biểu tượng rồng ở Hàn Quốc qua đó so sánh đối chiếu sự giống và
khác nhau của biểu tượng rồng trong văn hóa ở Việt Nam và Hàn Quốc


1.

Nguồn gốc của biểu tượng rồng củaViệt Nam.
Có thể nói rằng hình tượng con rồng đã xuất hiện từ rất lâu ngay cả trong
truyền thuyết “Con rồng cháu tiên” có nói vị thủy tổ đầu tiên về nguồn gốc của dân
tộc Việt Nam là do Lạc Long Quân gặp Âu Cơ ở Động Đình Hồ, sau đó sinh ra
một cái bọc trăm trứng, từ bọc đó nở ra trăm người con. Lạc Long Quân là cốt
Rồng, Âu Cơ là cốt Tiên, khi sinh ra 100 người con như vậy, Rồng vốn ở nước,
Tiên ở núi cho nên mới chia 100 người con ra hai phần: 50 người đi theo cha
xuống biển, 50 người đi theo mẹ lên núi, từ đó dân tộc ta có nguồn gốc là con
Rồng cháu Tiên..
Theo ông Văn Tân thì nguồn gốc của rồng Việt có thể được sinh ra từ cá sấu
cụ thể trong tạp chí Nguyên cứu Lịch sử có viết “Đầu tiên Tô-tem của người Việt

có thể là một giống rắn nào đó – một giống bò sát nào đó. Giống rắn này có thể lớn
và có mào, lại có thể có cả chân, ít nhiều điểm giống con rồng. Người Việt Nam
xưa vẫn cho là một giống rắn thần thân dài, mào đỏ chót. Nhiều làng ở Việt Nam
xưa đã thờ giống rắn thần đó (Kim Hoàng, Hậu Ái...)”
Chu Quang Trứ dựa vào hình thuyền trên trống và thạp đồng (nhất là thạp
Đào Thịnh) có dáng dấp hình con rắn và con cá sấu để giải thích về nguồn gốc con
rồng: “Phải chăng những loại trùng và hình thuyền trên (trên trống và thạp - LVT)
đã gợi lên bóng dáng đầu tiên của con rồng Việt Nam, mà thiên thần thoại Lạc
Long Quân nhắc đến dưới cái tên Giao Long"
Nhà sử học Lê Văn Lan nói rằng để tìm hiểu được tổng quan , sâu sắc về con
vật linh thiêng này cần bắt nguồn từ ngôn ngữ học. Rồng bắt đầu bằng phụ âm
rung là "r". Từ "rồng" về mặt cấu trúc ngôn ngữ học là sự đơn âm tiết hóa (tức là
làm cho từ gốc đa âm tiết của tiếng Việt cổ thành đơn âm) và được bảo lưu ở vùng
Tây Nguyên. Ở đó người ta chỉ con sông là Krông, có 2 phụ âm kép K và R,
nguyên âm "ông". Ví dụ Đăk - Krông nghĩa là nước sông; Krông Ana là thủy điện
xây trên sông Ana. "Krông" khi đơn âm tiết hóa và bảo lưu lại phần phụ âm rung,
cộng nguyên âm "ông" thì chính là "rồng".
"Do đó rồng có nguồn gốc tượng hình của con sông", nếu leo lên cao chụp
lại các khúc uốn của con sông thì đó hoàn toàn là hình ảnh con rồng. Các biểu
tượng rồng nghìn năm hiện nay cũng chính là hình ảnh dòng sông. Từ xa xưa, khi
nào cần nước thì người dân cầu khấn rồng. Rồng sẽ phun nước cung cấp nguồn
sống cho mùa màng.


Nhiều người cho rằng rồng chỉ gắn với vua chúa. Rồng là vua với các từ như
long nhan (mặt vua), long thể (người vua), long sàng (giường vua)... Nhưng đó là
một suy nghĩ hạn chế bởi rồng không chỉ gắn bó mà còn đồng nhất, đùa cợt, chơi
đùa với dân", GS Lan nói.
Ông dẫn chứng, nếu tìm các mảng điêu khắc đình làng, nơi chứa tinh hoa
nghệ thuật điêu khắc thế kỷ 17-19 sẽ gặp một loạt hình tượng rồng gắn bó với dân.

Có ông cụ rồng đeo kính dạy học cho lũ rồng con, có ổ rồng trong đó con rồng mẹ
đang quấn quít cùng rồng con. Đặc biệt có cả cảnh các cô gái làng tắm trần nhưng
ở thế tắm chung với rồng, vuốt râu rồng,
trong ngôn ngữ học, âm rung là ngôn ngữ phương Nam, còn Hán ngữ không
có phụ âm đầu rung. Chính vì thế nên Trung Hoa biến tất cả âm rung thành âm
lưỡi, âm "l". Ví dụ trong xướng âm chúng ta có đồ, rê, mi, pha, son, Trung Hoa lại
biến thành tồ, lê, mi, pha, xô. "Rê" thành "lê", đó là quy luật biến âm rung thành
âm lưỡi.
"Việc rồng biến thành long là hoàn toàn đúng quy luật. Vì Trung Quốc có
thời đã lấy rồng từ Việt Nam và biến thành long",

"Ở Việt Nam còn tồn tại tư duy đèn xếp, gấp hết tất cả nếp văn hóa, thời gian
lại và gọi chung là rồng Việt Nam. Nhưng ta có rồng Lý, rồng Trần, đến Lê,
Nguyễn", GS Lan nói.
2.

Ý nghiã của biểu tượng rồng của Việt nam

Rồng là con vật như thế nào? Chưa ai thấy hết, nhưng khắp nơi trên thế
giới rất nhiều người tin tưởng có Rồng và hình dung con Rồng mỗi nơi mỗi khác
Ở Ấn Độ gọi Rồng là Naga, Trung Hoa gọi là Long, Việt Nam ta gọi là
Rồng. Đó là con vật có hình dạng mình rắn, đầu sư tử, chân cọp. Tuy là tưởng
tượng nhưng nó đã trở thành tín ngưỡng phổ thông, rất được quần chúng yêu mến,
họ vẽ ra nhiều cách và chính trong sách vở thời xưa, hình dáng con Rồng cũng
khá phong phú không kém ngày nay.
-

Rồng là linh vật

Con rồng đã từng là một tô tem trong tín ngưỡng sơ khai của người Việt

Nam. Dân Việt cổ có tục xăm mình, phổ biến trong số ấy là họa tiết rồng (giao


long). Theo ghi chép trong Hoài Nam Tử và Sơn Hải Kinh, rồng được người Việt
xưa xăm lên đùi để khi xuống nước “tránh bị giao long làm hại”. Đến đời vua Trần
Anh Tông (1293-1314) mới chấm dứt tục xăm mình. Rồng là hình tượng của mưa
thuận gió hòa, là linh vật đứng vào hàng bậc nhất trong tứ linh “long, lân, quy,
phụng”. Hình tượng rồng thời đại Hùng Vương là một linh vật thân dài có vẩy như
cá sấu được chạm trên các đồ đồng, đặc biệt là trên trống đồng.
Rồng là linh vật tổng hợp từ nhiều loại vật có thật trong tự nhiên, do vậy
rồng mang trong mình hết thảy các ưu thế vượt trội của các loài, trong đó sức mạnh
và quyền năng thiên biến vạn hóa là hai đặc tính quan trọng. Rồng được cho là
biểu trưng của sự mạnh mẽ, hùng tráng, là uy lực bất bại trước kẻ thù. Rồng được
tin là linh vật mang lại điềm lành, sự may mắn, thịnh vượng, sự thông thái; đồng
thời còn là sứ giả để gửi gắm những ước vọng trong đời: cầu mưa, cầu phồn thực.
Ở chức năng tâm linh, rồng được hiểu là thần thánh, phần nhiều là thiện thần. Hai
trong những nguyên do biến rồng thành thần gồm linh vật tổng hợp từ sự vượt trội
của nhiều loài; rồng có thể thiên biến vạn hóa và thông thiên kết nối nhân gian và
thế giới thần tiên. Chính vì vậy, người Việt sớm nhận thức rằng rồng là hiện thân
của thần linh để trị ác cứu dân, là vật cưỡi của thần tiên (như mô típ tiên cưỡi rồng
trong kiến trúc đình Bắc Bộ) hay chư Phật (trong kiến trúc chùa), là linh vật chầu
phục Đức Thái Thượng Lão Quân trong Đạo giáo.
-

Rồng là biểu tượng liên quan đến lực lượng tự nhiên:

Các yếu tố như lửa ( lông, bờm giống cụm lửa), yếu tố nước (râu hình sóng
nước hòa hợp với sông nước) , yếu tố sấm (lông mi, mắt là các cụm họa tiết dạng
lửa phù hợp cho các liên tưởng với sấm), yếu tố gió ( chuyển động của các xoáy
râu , bờm và lông vẫy rung ra phía sau gợi lên yếu tố về gió). Yếu tố mặt trời, mặt

trăng ( do hai mắt có khối tròn, lồi lên, nằm trong cụm họa tiết dạng lửa), Yếu tố
mưa ( các sợi râu là nét gạch chéo liên tục , hướng xuống dứoi phía cằm của himhf
rồng tương ứng với các giọt mưa rơi. Với giả thiết này hình tượng rồng phần nào
mang ý nghĩa vũa trụ , phản ánh khát vọng cầu mưa của cư dân nông nghiệp.
Ngoài ra còn có yếu tố âm và dương. Yếu tố âm dương được thể hiện qua
hình ảnh cá chép hóa rồng cá chép vượt vũ môn hóa rồng, rồng trừng trị kẻ ác để
bảo vệ chúng dân. Hình ảnh đầu rồng mình cá chép mang ý nghĩa rằng rồng là tầng
trên (cõi trời), cá chép là vật ở tầng dưới( cõi thủy), sự liên kết này ngụ ý về sự
xuyên thấm của hai cõi này, như phản ánh khát vọng ba cõi trời ( thiên phủ), cõi
người (nhân gian), cõi nước ( thủy) được thông nhau . Mặt khác rồng biểu tượng
cho dương, cá chép biểu tượng cho âm thể hiện cho âm dương hòa hợp nảy sinh
vạn vật.


-

Biểu tượng rồng là ý thức về nguồn cội của dân tộc Việt :

Việt Nam còn coi rồng là một biểu trưng của nguồn cội, của ý thức giống nòi
và tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Ý thức “Con rồng cháu tiên” sớm ngấm ngầm
vào da thịt từng người con đất Việt từ thuở lọt lòng mẹ.
-

Biểu tượng Rồng trong kiến trúc

Rồng được khắc, họa trong nhiều công trình kiến trúc quan trọng từ kinh đô
đến nhà dân, từ đình chùa miếu mạo đến các cơ quan công quyền (truyền thống)
như một thể hiện sống động của rồng trong tâm thức người Việt. Lấy hoa văn trang
trí trên đình chùa miếu mạo làm ví dụ, người Việt Nam có xu hướng quy tụ vào
nhóm Tứ linh (long-lân-quy-phụng) hơn là xu hướng đa dạng hóa các mô típ trang

trí của người Trung Hoa (rồng-phụng, bát vật, bát bảo, bát tiên quá hải, các nhân
vật truyền thuyết-thần thoại, các linh vật họ rồng v.v.. rồng là biểu hiện của văn
hóa cung đình, do vậy ca dao có câu “Rồng chầu ngoài Huế, ngựa tế Đồng
Nai..”. Tại các đình chùa miếu mạo do dân gian xây dựng, mô típ rồng thường
thấy là rồng 4 móng hoặc 3 móng, tức chưa là rồng chuẩn. Như một sự phản
kháng, dân chúng đã tạo ra các kiểu rồng không mọc chân mà thay vào đó là các
kiểu hoa văn hoa cỏ sinh động để thể hiện ước vọng thăng hoa của nội tâm, đặc
biệt là chạm khắc trên các công trình kiến trúc (quỳ long, li long, cù long v.v..).
-

Biểu tượng rồng trong ca dao

Rồng truyền tải ý nghĩa cao quý, thánh thiện, nhấn mạnh chức năng tâm
lý:
- Bao giờ cá chép hoá long
Đền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa.
- Thế gian được vợ hỏng chồng
Có đâu như rồng mà được cả đôi.
- Trứng rồng lại nở ra rồng
Liu điu lại nở ra dòng liu điu
Đôi khi còn dùng rồng để chuyển tại thông điệp tình yêu:
- Nhớ chàng như vợ nhớ chồng
Như chim nhớ tổ, như rồng nhớ mây


- Tình cờ anh gặp mình đây
Như cá gặp nước, như mây gặp rồng
- Trăm năm ghi tạc chữ đồng
Dù ai thêu phụng vẽ rồng mặc ai
Hay kinh nghiệm sống:

- Rồng đen lấy nước thì nắng;
Rồng trắng lấy nước thì mưa
- Rồng đen lấy nước được mùa;
Rồng trắng lấy nước thì vua đi cày..

-

Rồng gắn với đạo Phật

Thích Ca Mâu Ni sinh vào khoảng 565 - 485 TCN, theo Phật giáo Nam
truyền thì Ngài sinh khoảng 624 - 544 TCN hoặc khoảng 623 - 543 TCN. Thích Ca
Mâu Ni là người sáng lập ra Phật giáo. Vốn tên gọi là Tất Đạt Đa, họ Kiều Đạt Ma,
thuộc dòng họ Sát Đế Lợi. Đức Phật có mối quan hệ gần gũi với con rồng, truyền
thuyết kể lại: Khi ngài sinh ra, có 9 con rồng phun nước cho Ngài tắm, rồi
ngày bước lên 7 đóa sen, một loài hoa của Phật.
+ Rồng còn gắn với hoa sen hay còn gọi là liên hoa. Đây được coi là loài hoa
của Phật do có các đặc tính tính không nhiễm, tính tinh khiết, tính thanh trừ, tính
tái sinh, tính bồng thực . Con rồng thường được trang trí cùng hoa sen như rồng
dâng sen lên Phật, rồng trên bệ đá hình hoa sen, rồng trong lá sen… vì vậy có thể
nói rằng con rồng thời Lý có mối quan hệ với Phật giáo.
+ Rồng gắn với lá đề:Trong mỹ thuật thời Lý hình ảnh con rồng gắn với lá
đề rất phổ biến, điều này càng chứng minh con rồng thời Lý có quan hệ mật thiết
với Phật giáo.


+ Rồng gắn với chùa chiền: Ở các ngôi chùa hình tượng con rồng xuất hiện
ở nhiều nơi như trên nóc, trên kèo cột, trên cầu thang… mỗi thời hình tượng rồng
lại có một phong cách khác nhau.
Ngôi chùa điển hình của Việt Nam là chùa Diên Hựu, được xây từ thời vua
Lý Thánh Tông gắn với giấc mộng gặp Quan Âm ngồi trên tòa sen đến dẫn vua lên

đài. Ngôi chùa được xây theo hình một bông sen nở nghìn cách làm tòa sen của
Quan Âm.
Trên nóc ngôi chùa thường bao giờ con rồng cũng mang đặc điểm của triều
đại nó được xây, và chùa một cọt cũng vậy. nhưng sau nhiều lần tu sửa hiện nay ta
thấy trên nóc ngôi chua là con rồng thời Nguyễn với kiểu song long triều nguyệt.
Con rồng thời Lý có mối quan hệ chặt chẽ với Phật giáo, nó đi liền với các
hình tượng của Phật giáo như đức Phật, hoa sen, lá đề, chùa chiền… điều đó cũng
phần nào thể hiện hệ tư tưởng của thời Lý, một thời đại coi Phật giáo là quốc đạo.
-

Rồng còn là biểu tượng cho uy quyền của triều đại
Qua thời kỳ Bắc thuộc, con rồng Việt Nam dần xuất hiện rõ nét dưới thời
Lý. Thủ đô Thăng Long được đặt tên theo thế “rồng bay”. Rồng thời Lý là con vật
mình dài như rắn, thường thân trơn, lưng có vây, thân uống cong nhiều vòng uyển
chuyển theo hình sin mềm mại và thoải nhỏ dần về phía đuôi, tạo cảm giác dòng
văn hóa dân gian mượt mà dài vô tận. Rồng có bốn chân, mỗi chân có ba móng
cong nhọn. Đầu rồng ngẩng cao, há miệng rộng với hai hàm răng nhỏ đang vờn
đớp viên ngọc quý. Từ mũi thoát ra mào lửa. Trên trán rồng có một hoa văn giống
hình chữ "S", tượng trưng cho sấm sét, mây mưa [Xem Mỹ thuật thời Lý,1973].


Trên đại thể, rồng thời Lý là rồng văn, rồng Phật giáo. Rồng thời Lý uyển
chuyển, thậm chí hồn nhiên, giữ nguyên khởi hình là con rắn. Nhiều người thấy
hình vẽ thu nhỏ trên con tem, trông rất giống con giun thì gọi là rồng giun. Dân
gian ta có câu hát trong bài vè là “ rồng rắn lên mấy, có cây lúc lắc, hỏi tahưm ông
thầy , có nhà hay không.” Từ đó thấy rằng con rồng có yếu tố bắt nguồn từ hình
tượng con rắn. Hình ảnh con rồng thời Lý thích hợp với chính sách nhà Lý lúc bấy
giờ, mềm mại, uyển chuyển, xuất hiện những ông vua hiền. Cũng từ thời Lý, hình
tượng rồng vua - rồng dân cũng có nét phân biệt, rồng vua có 5 móng, còn rồng
dân chỉ 4 móng. Rồng thời Lý còn chân chim ưng xòe ra rất hồn nhiên vì gắn với

tự nhiên .

Hình tượng con rồng thời Trần có nhiều biến đổi so với thời Lý. Đây là thời
kì người Việt Nam ba lần đánh bại quân thiện chiến Nguyên Mông, do vậy triều
Trần được cho là triều đại trọng võ. Dấu ấn ấy có thể nhìn thấy rất rõ qua hình
tượng rồng. Đầu rồng xuất hiện thêm hai chi tiết là cặp sừng và đôi tay, chiếc mào
lửa ngắn hơn. Thân rồng tròn lẳn, mập mạp, nhỏ dần về phía đuôi, uốn khúc nhẹ,
lưng võng hình yên ngựa. Đuôi rồng có nhiều dạng, khi thì đuôi thẳng và nhọn, khi
thì xoắn ốc. Các vảy cũng đa dạng, có khi là những nửa hình nụ hoa tròn, có khi
chỉ là những nét cong thanh thoát [Xem Mỹ thuật thời Trần, 1977]


Rồng thời trần mang trong mình hào khí Đông A. Hào khí thời Trần thấm
vào con rồng khiến nó trở nên mập mạp. Nếu rồng Lý bị nhầm với giun thì rồng
Trần không thể nhầm được vì nó khỏe mạnh, lực lưỡng.
Rồng Lê lại bị ảnh hưởng dội ngược từ Trung Hoa. Hình ảnh con rồng thời
này vẫn còn lưu giữ trong điện Kính Thiên, đó là con rồng do vua Lê Thánh Tông
cho làm vào ngày 15/8/1467 (âm lịch). Tạo hình con vật này hợp với thời phong
kiến thịnh trị. Nó bệ vệ oai nghi trườn từ điện Kính Thiên xuống, dương vây dương
vảy, tỏ vẻ nghênh ngáo đắc ý. Rồng trong điện Kính Thiên có chân chim ưng thò
tay ra quặp lấy râu, vuốt râu. Rồng thời Lê vì thế trở thành quan liêu, dương dương
tự đắc. Nó không còn hồn nhiên như thời Lý, khỏe mạnh như thời Trần mà trở
thành một thế lực ung dung tự tại, nghênh ngang, hách dịch. Rồng thời Lê Trung
hưng nhìn chung ít thay đổi so với thời Lê Sơ, điểm nổi bật là hình tượng rồng dần
dà đi vào đời sống thường dân, đặc biệt là các mô típ bầy rồng con quây quần bên
rồng mẹ, rồng đuổi bắt mồi, rồng vui cảnh lứa đôi v.v.
Con rồng thời Nguyễn trở lại vẻ uy nghi vương quyền. Rồng được thể hiện ở
nhiều tư thế, ẩn mình trong đám mây, hoặc rồng hàm thọ, lưỡng long triều nhật,
lưỡng long chầu hoa cúc, lưỡng long chầu chữ thọ v.v..

Thân rồng không dài ngoằn, uốn lượn với độ cong lớn. Đầu rồng to, sừng
giống sừng hươu có nhánh phụ cùng chĩa ngược ra sau. Mắt rồng lộ to, mũi giống
mũi lân hoặc sư tử, miệng há to để lộ hàm răng răng nanh chắc khỏe. Vây trên lưng
rồng có tia, thân cuộn hoa văn lửa hoặc mây, phân bố dài ngắn đều đặn. Râu rồng
uốn sóng từ dưới mắt chìa ra cân xứng hai bên. Hình tượng rồng dùng cho vua
chân có năm móng mạnh mẽ, còn quan và tầng lớp quý tộc chỉ được pháp dùng
rồng bốn hoặc ba móng, đuôi không có bờm lông, các chi tiết hoa văn lờ mờ hơn
rồng cung đình. Rồng trên mái đình chùa miếu mạo thường cũng chỉ có bốn móng
Nó chịu ảnh hưởng ngược của rồng Trung Hoa, trở nên cứng ngắc, đầy vẻ dọa nạt
giống con rồng thời Minh, Thanh. Rồng ở cung đình, đền miếu lúc này như một
thế lực đe dọa chứ không đùa giỡn với mọi người. Nó đi qua bước hồn nhiên thời
Lý, khỏe mạnh thời Trần, quan liêu thời Lê và trở nên cứng nhắc thời Nguyễn.
3. Nguồn gốc của biểu tượng rồng Hàn Quốc

Truyền thuyết Hàn Quốc, rồng con lại mang hình dáng của một con mãng
xà Imoogi khổng lồ. Trải qua một thời gian dài nó mới biến thành rồng. Imoogi
có nhiều hình dáng rất đáng sợ và hung tợn.
Trong truyền thuyết Hàn Quốc, sau khi được sinh ra, một con Imoogi mất
một khoảng thời gian dài mới có thể biến thành rồng. Trong các tác phẩm nghệ
thuật xứ Kim chi, mãng xà Imoogi không có chân, không có râu. Nó mang một số
đặc điểm của rắn, rùa và cá. Ở Gimje vẫn còn lưu truyền những câu chuyện dân
gian về rồng trong đó có chuyện về rồng trắng đánh bại rồng xanh trong để bảo vệ
hồ nước Byeokgolje.


Theo truyền thuyết Hyeokgeose sinh ra từ một quả bầu thiêng, quả bầu khi
bị nứt ra và kêu pak một tiếng do vậy người ta gọi ông là Park, sau này Park trở
thành tên của một dòng họ danh tiếng của Hàn Quốc. Hyeokgeose có nghĩa là ông
vua tỏa sáng, vì khi sinh ra hào quang quanh người ông tỏa sáng rực rỡ nên được

người đời tôn kính, sau này ông lấy con gái của Rồng và trở thành vị vua đầu tiên
của triều đại Sila.
Tương truyền, ở Hàn Quốc có chín đứa con của rồng, mỗi con mang hình
dạng khác nhau và những nét đặc trưng. Người xưa tin rằng, chúng có thể giúp đỡ
và bảo vệ họ, bởi thế chúng ta có thể tìm thấy chúng trong trong một số toà kiến
trúc cổ xưa
Rồng Korea có hình dáng về cơ bản giống Rồng Trung Hoa, chân thường có
bốn ngón . Người Hàn cho rằng Rồng phát sinh ở bán đảo Korea có bốn ngón, đi
sang phía đông đến Nhật Bản thì mất một ngón, còn đi sang phía tây thì mọc thêm
một ngón, trở thành Rồng Trung Hoa [dragonsinn.info]. Rồng ở Korea gọi
là yong /용 (= long), được chia làm ba loại chính: Yong /용 là loại Rồng có quyền lực
nhất, quản lý bầu trời. Yo /용 là loại Rồng không sừng, sống ở đại dương. Gyo /용 cư
trú ở vùng núi, bảo vệ sự bình yên của mặt đất.( http:// www
.vanhoahoc.vn/nghien-cuu/ly-luan-van-hoa-hoc/llvhh-nhung-van-de-chung/2663tran-ngoc-them-nguyen-ngoc-tho-van-de-nguon-goc-con-rong-tu-goc-nhin-vanhoa.html)

4.
-

Ý nghĩa biểu tượng rồng của Hàn Quốc

Biểu tượng mang tính thần thánh
Tính thần thánh của rồng, trước tiên thể hiện ở hình tượng phi phàm của nó.
Về hình tượng của rồng, chiều dài ba phần của thân rồng bằng nhau, bên cạnh đó
nó còn hội tụ nét đặc trưng của 9 loài động vật. Rồng sở hữu cái mũi của heo, đôi
mắt của thỏ, đầu giống lạc đà, tai như tai bò, sừng giống sừng hươu, móng vuốt
giống móng chân chim đại bàng, mình rồng như mình rắn, vảy rồng như vảy cá
chép, bàn chân như bàn chân hổ và bụng rồng giống bụng con ếch. Đối với người
Triều Tiên, rồng là một trong bốn con vật siêu tự nhiên có phép lạ. Nó là hiện thân
của mọi sức di động, thay đổi và năng lực để tiến công.Về mùa xuân, nó bay lên
trời, và về mùa thu nó náu mình dưới đáy nước sâu. Ngày xưa người Triều Tiên tin

là các sông suối cũng như các đại dương bao quanh Triều Tiên là nơi ở của một
con rồng, và người dân thường cứ đúng kỳ lại thờ cúng quyền lực này. Sự quan


trọng của việc biểu lộ niềm tôn kính hình thức lớn đến thế với rồng là do rồng kiểm
soát mưa và cần được người ta làm cho vui vẻ để cho mùa màng khỏi bị nguy hiểm
vì mưa không đủ, hơn nữa nó có khả năng làm phiền nhiễu nhiều cho những người
chèo thuyền và những thủy thủ ở biển khơi trừ khi nó được người ta làm cho dịu
lòng một cách thích đáng. Do đó, không những các người dân nông thôn và người
làm ruộng ở nông trại, mà cả chủ tàu bè muốn có thời tiết thuận lợi để đi xa, đều
làm lễ cầu an; không những các chiến thuyền lớn, mà cả các thuyền chở hàng hóa,
thuyền đánh cá, đò, phà,... đều mỗi loại làm một thứ lễ riêng để đảm bảo an toàn.
Lễ đó được coi như một thứ cống nộp cho thần nước .
-

Mang ý nghĩa tâm linh.

Đối với người Hàn Quốc, rồng là biểu tượng của sức mạnh tâm linh, của
may mắn, phước báu và kiết tường. Trong ngôi chùa ngoài chức năng bảo vệ ngôi
tam bảo, nó còn đem lại sự bình yên, giàu có và thịnh vượng cho con người. Biểu
hiện riêng của rồng Hàn Quốc là thường cắp ngọc đỏ trong miệng hay trong lòng
bàn chân tượng trưng cho trí tuệ và chân lý. Viên ngọc là đặc trưng của thần thánh,
có thể thâu lượm được nhưng phải trải qua quá trình khổ hạnh hàng thế kỷ. Thông
thường trong nghệ thuật tạo hình, viên ngọc được trình bày như một vật hình cầu
lơ lửng ngay gần miệng rồng để diễn tả ý rồng nhả ngọc, rồng chầu ngọc, hay rồng
tranh ngọc... Cũng có ý kiến nêu lên giả thiết đó là hình mặt trăng. Bởi, "Trăng và
nước thường gắn chặt nhau trong các thần thoại, do đó trăng có quan hệ chặt chẽ
với những tác động gây màu mỡ nói chung" ( Ernest Ingersoll, Rồng và những
hiểu biết về rồng, Đỗ Trọng Quang dịch, tư liệu của Viện Bảo tàng Mỹ thuật, 1928,
tr.2, 54, 66, 87.). Hình ảnh rồng ngậm hòn ngọc Yeouiju hay giơ cao móng vuốt

ôm lấy Yeouiju, uốn mình dũng mãnh trên không trung vẫn gây nhiều cảm xúc cho
nghệ nhân và người xem. Rồng chính là những con rắn khổng lồ biến thành, khi
ngậm được ngọc cầu Yeouiju từ trên trời rơi xuống, rắn sẽ hóa thành Rồng mà “ôm
mây cuộn sóng”.
-

Hàn Quốc loài rồng liên quan đến nước và nông nghiệp. Loài rồng này sống trong
nước và có khả năng “hô mưa gọi gió”, giúp đỡ mùa màng cho người nông dân.
Vì mang trong mình sứ mệnh cao cả của đất trời, vũ trụ, là quý nhân phù trợ đứng
đầu trong Tứ linh

-

Biểu tượng rồng trong đời sống
Các con của rồng được dân chúng tôn làm linh vật và được trang trí ở những vị
trí khác nhau, trên những vật dụng với những ngụ ý đặc biệt khác nhau. Ngoài con


Ly Vẫn Vẫn thích ngắm cảnh và thường giúp dân diệt hỏa hoạn nên được chạm
khắc làm vật trang trí trên nóc các cung điện, chùa chiền, đền đài… ngụ ý tránh
hỏa hoạn, bảo vệ bình yên cho công trình., 8 đứa con còn lại của rồng gồm: con Bị
Hí thích gánh nặng, được trang trí làm bệ đỡ cho các bệ, cột, bia đá… Con Bồ Lao
thích âm thanh lớn, thường được đúc trên quai chuông. Con Bệ Ngạn có hình dáng
giống hổ, thường được điêu khắc trên cửa của nhà ngục hay pháp đường. Con
Thiết Thao thích ăn uống, được đúc trên các đồ dùng trong ẩm thực. Con Công
Phúc thích nước, được khắc làm vật trang trí ở các công trình giao thông đường
thủy. Con Nhai Xế tính khí hung hăng, được chạm khắc trên các vũ khí như đao
kiếm, để tăng thêm sức mạnh. Con Toan Nghê thích hương khói, được dùng để
trang trí trên lư hương. Con Tiêu Đồ thường được trang trí trên cửa, hoặc dùng làm
tay nắm trên cửa…

-

Thể hiện vương quyền
Hình ảnh con rồng oai phong lẫm liệt từ lâu đã gắn liền với các bậc đế
vương. Người có quyền hành tối cao trong lịch sử phong kiến được gọi là “chân
long thiên tử”. Rất nhiều sự vật liên quan đến hoàng đế, từ dung mạo đến xương
cốt, từ nơi ở tới lối đi, từ lời nói đến văn thư, đều được thêm vào chữ “Long”.
Ngược lại, dân thường cũng coi rồng là một con vật thần thánh, hoặc lấy chữ
“Long” để đặt tên cho con cái với mong muốn gặp nhiều may mắn.

So sánh
Giống nhau
-

Rồng là biểu tượng tích cực và sáng tạo, là sức mạnh của sự sống, là biểu
tượng cho sự tốt đẹp, may mắn và thịnh vượng, có ý nghĩa tượng trưng cho
những gì cao quý tốt đẹp nhất trong đời sống con người.

-

Rồng trong văn hóa Hàn Quốc và Việt Nam đều là biểu tượng cho sự quyền
quí , của sự vương giả và đều có ý nghĩa tâm linh , mang tính thần thánh

-

Ở khía cạnh nào đó, rồng vẫn là sự kích thích trí tưởng tượng đem lại tinh
thần và cảm hứng cho con người. Là biểu tượng của sự cao quý tốt đẹp,
thăng hoa và thịnh vượng, rồng xuất hiện là để thể hiện sự vươn tới cái đẹp
chân - thiện – mỹ

Khác nhau
Đặc điểm so sánh

Rồng trong văn hóa Việt
Nam

Rồng trong văn hóa Hàn
Quốc

Nguồn gốc

Cá sấu, sông Krông

Mãng xà

Các yếu tố gắn liền

Sự cao quí, vương quyền

Nước và nông nghiệp

Nguyên mẫu rồng

rắn, cá sấu, cá, lợn, trâu,
ngựa, hổ, chó, tia chớp,
sinh thực khí nam

Cấu tạo 9 loài động vật :
mũi của heo, đôi mắt của

thỏ, đầu giống lạc đà, tai
như tai bò, sừng giống
sừng hươu, móng vuốt
giống móng chân chim đại
bàng, mình rồng như mình
rắn, vảy rồng như vảy cá
chép, bàn chân như bàn
chân hổ và bụng rồng
giống bụng con ếch

Kết luận . Hình ảnh loài rồng đã xuất hiện ngay từ buổi bình minh của lịch
sử loài người, đó là sản phẩm của trí tưởng tượng dựa trên sự nhận thức và sự phản
ánh đa dạng của con người về thế giới tự nhiên. Ngày nay, dù hình tượng loài rồng
tuy không còn mang tính chất linh liêng như xưa, nhưng ở bất cứ thời điểm nào,
những câu chuyện về loài rồng vẫn luôn kích thích trí tưởng tượng của con người
và trở thành là một phần quan trọng trong cuộc sống văn hóa của nhân loại. Qua
biểu tượng rồng Việt Nam và Hàn Quốc chúng ta thấy rằng rồng không chỉ là biểu
tượng có ở quốc gia này mà còn xuật hiện ở các quốc gia khác. Ngoài nhưngc ý
nghĩa biểu tượng chung là Rồng là một trong bốn linh vật gồm long, lân, quy,
phụng, hay còn được gọi là tứ linh. Trong đó rồng có vai trò quyết định lượng mưa
và thường gắn với mùa màng, nông nghiệp. Trong các truyền thuyết dù cốt truyện
có khác nhau nhưng rồng bao giờ cũng ẩn chứa ý nghĩa là một biểu tượng cho sự
cao quý tốt đẹp.


Tài liệu tham khảo
1. truy cập ngày 23.3.2016
2. truy cập ngày 23.3.2016
3. />
hien-dai-2215388.html truy cập ngày 23.3.2016

4. />
Phat-giao-15657/ truy cập ngày 23.3.2016
5. />
nam/2141-nguyen-ngoc-tho-rong-trong-van-hoa-viet-nam.html truy cập
ngày 23.3.2016
6. />
han-quoc-2861866-p2.html truy cập ngày 23.3.2016
7. />
dong-tay/562-bui-thi-thanh-mai-rong-trong-quan-niem-phuong-dong-vaphuong-tay.html. truy cập ngày 23.3.2016