Hội chứng viêm đường hô hấp cấp ở Trung Đông do vi rút CORONA (MERS-CoV)

Hội chứng viêm đường
hô hấp cấp ở Trung
Đông do vi rút CORONA
(MERS-CoV) 
ThS. Trần Bá Thanh
Nguồn: Tổ chức Y tế thế giới
Biên dịch: Cục Y tế dự phòng


Hội chứng viêm đường hô hấp cấp Trung
Đông là gì?




Hội chứng viêm đường hô hấp ở Trung Đông
(tên tiếng Anh là: Middle East Respiratory
Syndrome - MERS) là một bệnh viêm đường
hô hấp cấp do vi rút.
Tác nhân gây bệnh là vi rút thuộc nhóm
coronavirus (CoV) được mô tả lần đầu tiên
vào tháng 9 năm 2012 tại Ả Rập Xê út và
được gọi là vi rút corona gây hội chứng viêm
đường hô hấp ở Trung Đông (MERS-CoV).


Vi rút MERS-CoV có giống với vi rút gây
hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính
năm 2003 (SARS) không?



Không giống.
Giải trình tự gene của vi rút này khác với vi
rút corona gây bệnh SARS ở người đã biết
trước đó. 


Có những triệu chứng gì khi khi nhiễm
MERS-CoV?




Phần lớn bệnh nhân nhiễm MERS-CoV thường
có biểu hiện nhiễm trùng đường hô hấp cấp
gồm sốt trên 38°C, ho, khó thở, có tổn thương
nhu mô phổi (viêm phổi hoặc hội chứng suy
hô hấp cấp tiến triển) dựa trên lâm sàng hoặc
hình ảnh XQ tổn thương phổi ở các mức độ
khác nhau và kèm theo có hội chứng suy thận
cấp.
Có nhiều trường hợp nhiễm MERS-CoV nhưng
không có biểu hiện triệu chứng.


Đường lây truyền của MERS-CoV là gì?




MERS-CoV có thể lây truyền trực tiếp từ
người sang người thông qua tiếp xúc gần
hoặc giọt nước bọt nhỏ.
Việc lây nhiễm sang cán bộ y tế đã được xác
định tại một số chùm ca bệnh ở Ả Rập Xê Út,
Jordan.


Ổ chứa vi rút MERS-CoV là gì?








Hiện vẫn chưa có công bố chính thức khẳng định rõ
nguồn gốc của MERS-CoV từ đâu.
Ban đầu vi rút MERS-CoV được cho là lây từ động vật
(dơi) sang người.
Tuy nhiên, gần đây Tổ chức Y tế thế giới thông tin một
nghiên cứu của các nhà khoa học cho rằng ổ chứa MERSCoV có thể từ lạc đà.
Vi rút MERS-CoV phân lập được từ lạc đà có khả năng
nhân lên trong tế bào người và tương tự như vi rút phân
lập được từ B nhân nhiễm MERS-CoV.
Thực tế, trong số các bệnh nhân được báo cáo nhiễm
MERS-CoV, nhiều bệnh nhân có tiền sử tiếp xúc với lạc đà
và uống sữa lạc đà tươi.

Tại sao chúng ta lại quan tâm tới MERSCoV?




Vi rút MERS-CoV gây ra bệnh viêm đường hô
hấp cấp tính nặng ở phần lớn các bệnh nhân
bị nhiễm vi rút này; khoảng 50% trong số đó
có biến chứng nặng và tử vong.
Vi rút lây truyền từ người sang người và có
thể lan truyền ra nhiều quốc gia.


Đối tượng nhiễm MERS-CoV là ai?




Hầu hết các độ tuổi đều có khả năng nhiễm
MERS-CoV.
Tuy nhiên, theo ghi nhận hầu hết các trường
hợp mắc là người già, nam giới; những
người có bệnh bệnh mãn tính kèm theo
thường có nguy cơ cao hơn.


Khi nào cần đi khám để xác định có bị
nhiễm MERS-CoV hay không?



Những người có các dấu hiệu sau cần được thông báo
cho các cơ sở y tế địa phương hoặc trung ương để
được đánh giá xem có nhiễm MERS-CoV hay không:
 Người có dấu hiệu nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp, có
thể có sốt (≥ 38°C), ho;
 Nghi ngờ bệnh viêm phế quản phổi,
 Trước đó có tiền sử đi/đến vùng bán đảo Ả Rập hoặc
các nước láng giềng trong vòng 14 ngày;
 Các triệu chứng viêm đường hô hấp chưa giải thích
được rõ ràng về căn nguyên.


Xét nghiệm MERS-CoV bằng
pháp gì?



phương

Xét nghiệm bằng RT-PCR.
Để tăng cường khả năng phát hiện MERSCoV, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa
dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo thu thập mẫu
bệnh phẩm từ nhiều vị trí khác nhau như:
mũi họng và bệnh phẩm đường hô hấp dưới
như đờm, dịch rửa phế quản hoặc hút khí
quản.

Các biện pháp dự phòng lây nhiễm
MERS-CoV cho cá nhân và CBYT như thế
nào?


Dự phòng chung như đối với bệnh truyền nhiễm
lây truyền qua đường hô hấp, cụ thể:
 Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và dung
dịch sát khuẩn.
 Che mũi và miệng khi ho và hắt hơi.
 Tránh tiếp xúc với mắt, mũi, miệng khi tay chưa
được rửa sạch.
 Tránh tiếp xúc gần (ăn, uống chung cốc chén... )
với người nhiễm bệnh.
 Thường xuyên khử khuẩn bề mặt tiếp xúc như: đồ
chơi, sàn nhà, tay nắm cửa...


Các biện pháp dự phòng lây nhiễm
MERS-CoV cho cá nhân và CBYT như thế
nào?


Đối với cán bộ y tế: thực hiện đầy đủ các
biện pháp phòng hộ cá nhân để bảo vệ bản
thân và tránh lây nhiễm khi tiếp xúc, khi khám
và điều trị cho bệnh nhân nghi ngờ hoặc mắc
MERS-CoV.

Giám sát phòng chống và điều trị bệnh
viêm đường hô hấp cấp tính nặng
do MERS-CoV như thế nào?





Hiện nay chưa có thuốc điều trị và vắc xin dự phòng 
MERS-CoV.
Các phương pháp điều trị hiện nay vẫn là điều trị
như đối với bệnh  viêm đường hô hấp cấp và điều trị
tích cực.
Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn giám sát và phòng
chống bệnh viêm đường hô hấp cấp tính nặng do
chủng mới Coronavirus (Quyết định số 3898/QĐ-BYT
ngày 12/10/2012); Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị
Coronavirus mới (Quyết định số 4465/QĐ-BYT ngày
14/11/2012).


Hiện đã có vắc xin phòng bệnh do MERSCoV chưa?


Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh do MERSCoV, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa
dịch bệnh Hoa Kỳ đang phối hợp với các đối
tác để nghiên cứu và sản xuất vắc xin phòng
chống bệnh do MERS-CoV.

Có thể đến các nước ở bán đảo Ả Rập
hoặc các nước láng giềng nơi có trường
hợp nhiễm MERS-CoV không?




Tổ chức Y tế thế giới và CDC Hoa Kỳ hiện
không khuyến cáo người dân không nên đến
khu vực có người bị bệnh MERS-CoV, chúng
ta vẫn có thể đến những quốc gia có MERSCoV,
Tuy nhiên trước khi đi du lịch, khách du lịch
cần tìm hiểu thông tin và các biện pháp
phòng ngừa với bệnh này.


Cần làm gì nếu bị ốm sau khi trở về từ
các nước ở bán đảo Ả Rập?




Đối với những người có biểu hiện sốt hoặc các
triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp như
ho, khó thở ít nhất trong vòng 14 ngày sau khi
trở về từ các nước thuộc bán đảo Ả Rập hoặc
các nước láng giềng cần phải đến cơ sở y tế để
được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
Những trường hợp có hội chứng viêm đường
hô hấp cấp mà chưa xác định rõ nguyên nhân

tại cộng đồng cũng cần được theo dõi và khám
xác định chẩn đoán MERS-CoV để điều trị kịp
thời.


XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN !