Chuyên đề Nợ xấu là gì

Nợ xấu là gì?
Nợ Xấu Ngân Hàng Là Gì? Nợ Khó Đòi Là Gì?
Nợ xấu hay nợ khó đòi là các khoản nợ dưới chuẩn, có thể quá hạn và bị nghi ngờ
về khả năng trả nợ lẫn khả năng thu hồi vốn của chủ nợ, điều này thường xảy ra khi
các con nợ đã tuyên bố phá sản hoặc đã tẩu tán tài sản. Nợ xấu g ồm các kho ản nợ quá
hạn trả lãi và/hoặc gốc trên thường quá ba tháng căn cứ vào khả năng trả n ợ của
khách hàng để hạch toán các khoản vay vào các nhóm thích hợp.
Theo Tiến sỹ Lê Xuân Ngh ĩa – Vụ trưởng Vụ chiến lược phát triển ngân hàng (Ngân
hàng Nhà nước), định nghĩa nợ xấu của Việt Nam tại Quyết định 493/2005/QĐ-Ngân
hàng Nhà nước ngày 22/4/2005 của Ngân hàng Nhà n ước như sau:

“Nợ xấu là những khoản nợ được phân loại vào nhóm 3
(dưới chuẩn), nhóm 4 (nghi ngờ) và nhóm 5 (có khả năng
mất vốn).”
Cụ thể nhóm 3 trở xuống gồm các khoản nợ quá hạn trả lãi và/hoặc gốc trên 90 ngày,
đồng thời tại Điều 7 của Quyết định nói trên cũng quy định các ngân hàng th ương m ại
căn cứ vào khả năng trả nợ của khách hàng để hạch toán các khoản vay vào các nhóm
thích hợp.
Như vậy nợ xấu được xác định theo 2 yếu tố:
1. Đã quá hạn trên 90 ngày
2. Khả năng trả n ợ đáng lo ng ại. Đây đượ c coi là định ngh ĩa c ủa VAS.
Còn theo định nghĩa n ợ x ấu c ủa Phòng Thống kê – Liên h ợp qu ốc, “V ề c ơ b ản m ột
khoản n ợ đượ c coi là n ợ xấu khi quá h ạn tr ả lãi và/ho ặc g ốc trên 90 ngày; ho ặc các
khoản lãi ch ưa trả t ừ 90 ngày tr ở lên đã đượ c nh ập g ốc, tái c ấp v ốn ho ặc ch ậm tr ả theo
thoả thuận; hoặc các khoản ph ải thanh toán đã quá h ạn d ưới 90 ngày nh ưng có lý do
ch ắc ch ắn để nghi ng ờ v ề kh ả n ăng kho ản vay s ẽ đượ c thanh toán đầy đủ”.
Như vậy, n ợ xấu về c ơ bản cũng đượ c xác định d ựa trên 2 y ếu t ố: (I) quá h ạn trên 90
ngày và (ii) khả n ăng tr ả n ợ nghi ng ờ. Đây đượ c coi là định ngh ĩa c ủa IAS đang đượ c
áp d ụng ph ổ bi ến hi ện hành trên th ế gi ới.
Và khi khách hàng bị n ợ xấu từ nhóm 3 tr ở lên sẽ rất khó đượ c ngân hàng duy ệt vay
lại ít nh ất là 5 năm.

no xau | no xau ngan hang | no kho doi
—————
Cách tính n ợ x ấu
Để tr ả l ời câu h ỏi này, tôi s ẽ k ể m ột câu chuy ện m ột anh đi đẩy xe bán h ủ ti ếu gõ. M ỗi
ngày, anh đẩy xe ra bán, d ự trù 100 tô @ 10 ngàn/tô, ngày nào bán được, h ết vèo 100
tô, thu v ề 1 triệu, tr ừ chi phí, lãi 300 ngàn. Ngày nào m ưa, bán 30 tô, thâu vào 300
ngàn, h ủ ti ếu thiu, đổ đi…sau khi tr ừ chi phí, l ỗ 50 ngàn. Đó là r ủi ro trong kinh doanh.
V ới nhà b ăng, hôm nay h ọ cho vay 200 khách hàng, m ỗi ng ười 1 t ỉ là 200 t ỉ trong th ời
hạn 24 tháng. Khi t ới ngày tính l ợi nhu ận nhà b ăng, h ọ tính luôn ti ền lãi thu được t ới
th ời đi ểm đó và ti ền v ốn cho vay. T ừ đó m ới phân chia l ợi nhu ận cho c ổ đông, th ưởng
phong bì m ập ú cho Ban Qu ản Tr ị. (TGD Techcom bank, Nguy ễn Đức Vinh v ừa t ừ
chức tháng 5.2012 v ới l ương và th ưởng 2 tri ệu usd/n ăm).
Nh ưng họ không tính r ủi ro kinh doanh đủ, là khi kinh t ế kh ủng ho ảng, kho ản vay 1 t ỉ có
th ể m ất tr ắng, đó là n ợ xấu, đó là ph ải để m ột ph ần lãi ngày hôm nay vào qu ỹ d ự
phòng. Tôi xin nói về cách tính n ợ x ấu của Basel III qu ốc tế so v ới VN.
M ột kho ản vay qu ốc t ế 1 t ỉ, khi tr ả tháng đầu 50 tri ệu (24 k ỳ, m ỗi k ỳ 50 tri ệu), tháng th ứ
2, không tr ả được, khi tr ể 3 tháng là toàn s ố n ợ đọng là 950 tri ệu là n ợ x ấu.
Nhà băng Vi ệt Nam… càng làm th ấp n ợ x ấu thì càng được chia lời nhanh… Sau tháng
th ứ 2, 3, 4 không trả được, thì n ợ x ấu chỉ là 3 X 50 tri ệu= 150 tri ệu thôi. Còn n ữa, s ố
150 tri ệu này c ủa 200 cty còn phân lo ại thêm n ữa, cty đóng c ửa và h ấp h ối là lo ại 4, cty
không tr ả n ổi bây gi ờ nh ưng v ới ý ki ến ch ủ quan c ủa nhà b ăng cho vay thì 12 tháng
sau trả được (???) v.v…Vậy thì 150 tri ệu X 200 (gi ả s ử 200 cty đều ch ậm tr ả)= 30 t ỉ,


sau khi phân loại thì chỉ có 10% là mất trắng, thì nợ xấu theo NH VN là 3 tỉ.
Trong khi đó, 1 NH Úc thì nợ xấu sẽ là 950 triệu X 200 cty= 190 tỉ, không phân loại
thêm gì nữa, và NH phải trích dự phòng từ lợi nhuận hay ngay c ả lỗ lã c ũng ph ải trích
190 tỉ. Khi nào DN này bắt đầu trả được nợ mới lấy ra khỏi danh sách nợ xấu mà

credit (giảm) lại cho dự phòng.
Chính vì vậy dự phòng của quốc tế không tăng đột xuất theo tháng ngày trong th ời h ạn
vay, của VN thì cứ thêm mỗi tháng mỗi nhiều nhưng bất cứ lúc nào, không ai bi ết là
bao nhiêu vì tháng sau, sau nữa sẽ thêm nữa.
Ngân Hàng Việt Nam đưa số nợ xấu thấp để họ chia nhau lợi nhuận trước, lấy tiền
thưởng, lương rồi từ chúc, qua NH khác làm, đâu ai trừ lương lại được. Còn rủi ro 100
hay 200 ngàn tỉ nợ xấu thì để NHNN lo. …….. Anh bán hủ tiếu thì phải tự chịu r ủi ro, rủi
ro hoài, mưa nhiều thì vợ con anh ấy chết đói, vậy mà cũng ph ải đóng thuế để cho có
đủ 200 ngàn tỉ trả cho rủi ro của NH. Hết trả nợ cho tập đoàn, tổng công ty nhà n ước thì
tới trả nợ cho Ngân Hàng.
Thanh tra nói nợ xấu là 200 ngàn tỉ, tôi nghĩ rằng n ếu tính đúng, tính đủ nh ư anh bán
hủ tiếu, phải là ít nhất 740 ngàn tỉ, hãy để ý con số này và ki ểm ch ứng cu ối năm 2012…