BÀI TẬP NÂNG CAO HÓA HỌC 9 TÍNH TOÁN THEP PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC

.

BI TP V TNH THEO PTHH ( TON D)

I. Trờng hợp chỉ có 2 chất phản ứng : PTHH có dạng

: a M + b B

cC+dD
(Trong đó các chất M, B, C, D :có thể là một đơn chất hay 1 hợp chất)
* Cho biết lợng 2 chất trong phản ứng

(có thể cho bằng gam, mol,

V(đktc) , các đại lợng về nồng độ dd, độ tan, tỷ khối chất khí), tìm lợng các
chất còn lại trong một phản ứng hóa học.
Cách giải chung : - Vit v cõn bng PTHH:
- Tớnh s mol ca cht bi ó cho.
- Xác định lợng chất nào phản ứng hết, chất nào d bằng cách:
- Lp t s : S mol cht A bi cho

(>; =; <)

S mol cht B bi cho

S mol cht A trờn PT

S mol cht B trờn PT

=> T s ca cht no ln hn -> cht ú d; t s ca cht no nh hn, cht ú p ht.
- Da vo PTHH, tỡm s mol cỏc cht sn phm theo cht p ht.

- Tớnh toỏn theo yờu cu ca bi (khi lng, th tớch cht khớ)
Ví dụ: Khi đốt, than cháy theo sơ đồ sau : Cacbon

+ oxi


khí

cacbon đioxit
a) Viết và cân bằng phơng trình phản ứng.
b) Cho biết khối lợng cacbon tác dụng bằng 18 kg, khối lợng oxi tác dụng
bằng 24 kg. Hãy tính khối lợng khí cacbon đioxit tạo thành.
c) Nếu khối lợng cacbon tác dụng bằng 8 kg, khối lợng khí cacbonic thu đợc
bằng 22 kg, hãy tính khối lợng cacbon cũn d v khi lng oxi đã phản ứng.
Gii:
a. PTHH:
b.

C

+

O2

t0

CO2

S mol C: nC = 18.000 : 12 = 1500 mol.
- S mol O2: nO2 = 24.000 : 32 = 750 mol.

Theo PTHH, ta cú t s:

nC
1

=

1500
1

= 1500 >

nO 2
1

=

750
1

= 750.

=> O2 p ht, C d.
- Theo pthh: nCO2 = nO2 = 750 mol.
- Vy khi lng CO2 to thnh: mCO2 = 750. 44 = 33.000gam = 33kg.
c.

S mol CO2: nCO2 = 22.000 : 44 = 500 mol. - Theo PTHH: nC = nO2 = nCO2 = 500 mol.
- Khi lng C ó tham gia p: mC = 500. 12 = 6.000g = 6kg.

=> Khi lng C cũn d: 8 6 = 2kg.


- Khi lng O2 ó tham gia p: mO2 = 500 . 32 = 16000g = 16kg.
* Bi tp vn dng:
1: Cho 22,4g Fe tỏc dng vi dd loóng cú cha 24,5g axit sulfuric.
a. Tớnh s mol mi cht ban u v cho bit cht d trong p?
b. Tớnh khi lng cht cũn d sau p?
c. Tớnh th tớch khớ hidro thu c ktc?
d. Tớnh khi lng mui thu c sau p
S: a. nFe =0.4 mol, nH2SO4 = 0.25 mol , Fe d
b. mFe = 8.4 g

, c. VH2 = 5.6 lit

d. m mui = 38g

2: Cho dd cha 58,8g H2SO4 tỏc dng vi 61,2g Al2O3.
a. Tớnh s mol mi cht ban u ca hai cht p?
b. Sau p cht no d, d bao nhiờu gam?
c. Tớnh khi lng mui nhụm sunfat to thnh?
S: a. naxit= 0.6 mol, nAl2O3 = 0.6 mol
b. Al2O3d v d 20.8 g
c. mmui = 205.2 g
3: Dựng 6,72 lớt khớ H2 (ktc) kh 20g St (III) oxit.
a. Vit PTHH ca p?
b. Tớnh khi lng st thu c?
S: mFe = 11.2 g
4: Cho 4,05g kim loi Al vo dd H2SO4, sau p thu c 3,36 lớt khớ ktc.
a. Tớnh khi lng Al ó p?

b. Tớnh khi lng mui thu c v khi lng axit ó p?
c. hũa tan ht lng Al cũn d cn phi dựng them bao nhiờu gam axit?
S: a. mAl = 2.7 g

b. mmui = 17.1 g v maxit = 14.7g

c. maxit = 7.35g
5. Cho 2,8 gam sắt tác dụng với dung dịch cú cha 14,6 gam axit clohiđric .
a. Viết phơng trình phản ứng xảy ra.
b. Chất nào còn d sau phản ứng và d bao nhiêu gam?
c. Tính thể tích khí H2 thu đợc (đktc)?
d. Nếu muốn cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thì phải dùng thêm chất kia
một lợng là bao nhiêu?
S: b. mHCl = 10.95g

c. VH2 = 1.12(l)

d. mFe = 8.4g


II. Trêng hỵp cã nhiỊu chÊt ph¶n øng :
* Cho biÕt lỵng mét hçn hỵp nhiỊu chÊt ph¶n øng víi mét lỵng chÊt
ph¶n øng kh¸c (cã thĨ cho b»ng gam, mol, V(®ktc) , c¸c ®¹i lỵng vỊ nång
®é dd, ®é tan, tû khèi chÊt khÝ), t×m lỵng c¸c chÊt cßn l¹i trong qu¸ tr×nh
ph¶n øng hãa häc.
Bµi to¸n cã d¹ng : cho hçn hỵp A( gåm M, M’) ph¶n øng víi B
⇒ chøng minh hh A hÕt hay B hÕt:
C¸ch gi¶i chung : - Viết và cân bằng PTHH:
PTHH cã d¹ng : a M +

bB

a’ M’ + b’B

cC+

dD

c’ C’ + d‘D’

(Trong ®ã c¸c chÊt M, M’, B, C, D, C’, D’: cã thĨ lµ mét ®¬n chÊt hay 1 hỵp
chÊt)
- TÝnh số mol của hçn hỵp vµ sè mol c¸c chÊt trong qu¸ tr×nh ph¶n øng .
BiƯn ln lỵng hçn hỵp hay lỵng chÊt ph¶n øng víi hh theo c¸c d÷ kiƯn cđa
bµi to¸n liªn quan ®Õn läng hh hay chÊt ph¶n øng ,®Ĩ x¸c ®Þnh lỵng hh
hÕt hay chÊt ph¶n øng víi hh hÕt
- Dựa vào PTHH, t×m lỵng c¸c chÊt cßn l¹i theo lỵng chất pư hết.
VÝ dơ:

Cho 3,78 gam hỗn hợp gồm Mg và Al tác dụng với 0,5 mol

HCl
a.

Chứng minh rằng sau phản ứng với Mg và Al , axit vẫn còn

dư ?
Nếu phản ứng trên làm thoát ra 4,368 lít khí H 2 (đktc) . Hãy

b.

tính số gam Mg và Al đã dùng ban đầu ?
Gi¶i: a. Ta cã PTHH:
2Al
x (mol)
Mg
y (mol)

+ 6 HCl

2 AlCl3 + 3 H2
3.x
2

3x
+ 2 HCl

(1)

MgCl2 +

H2

2y

(2)
y

Gi¶ sư lỵng hçn hỵp hÕt :
-

Theo bµi ra : 27x + 24y = 3,78 > 24 (x+y) ⇒
(3)

3, 78
= 0,16 > x +y
24


Theo

-

PT

(1)

(2)

⇒

n

=

HCl

3x

+

2y

<

3

(x

+y)

(4)
KÕt hỵp (3) (4) : 3x + 2y < 3 (x +y) < 3.0,16 = 0,48
VËy : n

HCl

ph¶n øng = 3x + 2y < 0,48 mµ bµi theo bµi ra n

HCl

= 0,5 (mol)

Nªn lỵng hçn hỵp hÕt, A xÝt cßn d .
b. Lỵng hçn hỵp hÕt nªn ta cã PT : 27x + 24y = 3,78
Theo

(1)

(2)

:

n

H2

=

3.x
+
2

y

=

(5)
4,368
22, 4

=

0,195

(6)
Gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh:
 27 x + 24 y = 3, 78

3 / 2.x + y = 0,195

m

Al

⇒

x = 0,06 (mol) , y = 0,09 (mol)

= n. M = 0,06. 27 = 1,62 (g), m

Mg

= n. M = 0,09. 24 = 2,16 (g),

* Bài tập vận dụng:
6. Cho 7,8 gam hỗn hợp Mg và Al tác dụng với 0,5 mol dung dòch
H2SO4
a. Chứng minh rằng sau phản ứng với Mg và Al , axit vẫn còn
dư ?
b. Nếu phản ứng trên làm thoát ra 4,368 lít khí H2 (đktc) . Hãy tính
% về khối lượng của Mg và Al đã dùng ban đầu ?
7. .Hoµ tan hçn hỵp gåm Mg vµ Fe trong dung dÞch ®ùng 7,3 gam HCl ta
thu ®ỵc 0,18 gam H2. Chøng minh sau ph¶n øng vÉn cßn d axit.
8. Hoµ tan hçn hỵp gåm Mg vµ Fe trong dung dÞch ®ùng 7,3 gam HCl ta
thu ®ỵc 0,18 gam H2. Chøng minh sau ph¶n øng vÉn cßn d axit.
9. Hoµ tan hçn hỵp gåm 37,2 gam Zn vµ Fe trong 1 mol dung dÞch H2SO4
a. Chøng minh r»ng hçn hỵp tan hÕt.
b. NÕu hoµ tan hçn hỵp trªn víi lỵng gÊp ®«i vµo cïng lỵng axit trªn
th× hçn hỵp cã tan hÕt kh«ng.
10. Ngi ta tiÕn hµnh 2 thÝ nghiƯm sau:

TN1: Cho 2,02 gam hçn hỵp Mg, Zn vµo cèc ®ùng 200ml dung dÞch HCl
. Sau ph¶n øng ®un nãng cho níc bay h¬i hÕt thu ®ỵc 4,86 gam chÊt
r¾n.


TN2: Cho 2,02 gam hỗn hợp trên vào cốc đựng 400ml dung dịch HCl
trên. Sau khi cô cạn thu đợc 5,57 gam chất rắn.
a. Chứng minh trong TN1 axit hết, TN2 axit d.
b. Tính thể tích khí (đktc) bay ra ở TN1.
c. Tính số mol HCl tham gia phản ứng.
d. Tính số gam mỗi kim loại
11. Hũa tan hon ton mt lng hn hp Na 2CO3 va2 K2CO3 bng 400ml dung dch HCl
1.5M thu c 5,6 lớt khớ CO2 (ktc) v mt lng dung dch A. Trung hũa axớt cũn li trong
dung dch A bng mt lng dd NaOH va ta thu c dd B , cụ cn dd B sau phn ng
c 39,9g hn hp mui khan. Tớnh thnh phn % v khi lng cỏc mui cacbonat trong
hn hp ban u.
S: %Na2CO3= 33,8%,

%K2CO3 = 66,2%

12. Dn 3,36 l khớ CO2 (ktc) vo 500ml dd axit Ca(OH)2 0,2M thỡ thu c kt ta trng v
mt dd X
a. Tớnh khi lng cht kt ta
b. Tớnh nng mol ca dd sau phn ng gi s s hũa tan khụng lm thay i th tớch
dung dch.
S: a. mkt ta = 5g

b. CM = 0.1M

13. Cho 10lớt hn hp khớ( ktc) gm N 2 v CO2 li qua 2 lớt dd Ca(OH)2 0,2M thu c 10g

kt ta. Tớnh % th tớch mi khớ trong hn hp.
S: %CO2 = 22,4%

%N2 = 77,6%

14. Cho 18,5g hn hp X gm Fe v Fe 3O4 tỏc dng vi 200ml dd HNO3 loóng, un núng,
khuy u. Sau khi phn ng xy ra hon ton thu c 2,24 lớt khớ NO duy nht, dd Z v cũn
1,46g kim loi.
a. Vit PTHH xy ra
b. Tớnh nng mol dd HNO3 ó dựng.
c. Tớnh khi lng mui cú trong dd Z.
S:

b. CM = 3,2M

c. mmui = 48,6g

15. Hũa tan 7,4g hn hp Fe v FeO bng dd Hcl d thu c dd A v 2,4 lớt H 2 (ktc) . Cho
dd A tỏc dng vi dd NaOH d, lc kt ta ri nung núng trong khng khớ n khi lng
khụng i thu c m gam cht rn. Tớnh giỏ tr ca m v % khi lng cỏc cht cú trong hn
hp ban u.
S: m= 10g ,

% Fe = 75,68 %

% FeO = 24,32%