Bài thảo luận lao động 1 KHÁI NIỆM LUẬT LAO ĐỘNG VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG

KHÁI NIỆM LUẬT LAO ĐỘNG
VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG
_________________
Tình huống 1:
a) Quan hệ lao động giữa ông David Gaham Dillin và trường Cao đẳng Cetana
có thuộc đối tượng điều chỉnh của luật lao động hay không? Vì sao?
Quan hệ lao động giữa ông David Gaham Dillin và trường Cao đẳng Cetana không
thuộc đối tượng điều chỉnh của luật lao động.
Xét về hợp đồng giữa ông David Gaham Dillin và trường Cao đẳng Cetana: trong
hợp đồng có xác định mức lương, nội dung công việc giảng dạy, thủ tục thanh toán thù
lao và xác định trách nhiệm duy trì tình trạng nhập cảnh. Bên cạnh đó, đính kèm hợp
đồng còn có bản “Các điều kiện làm việc” với nội dung quy định về thời hạn, phạm vi
công việc, lịch chương trình, nhiệm vụ - trách nhiệm, nghiệp vụ chuyên môn, công bố
việc tuyển dụng, bảo mật, chấm dứt hợp đồng và luật áp dụng.
Theo Khoản 1, Điều 23, BLLĐ 2012 quy định về những nội dung chủ yếu của hợp
đồng thì trong hợp đồng trên không có nội dung về Chế độ nâng bậc, nâng lương (theo
Điểm e), thời giờ nghỉ ngơi (theo Điểm g), Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế (theo
Điểm i),… Do vậy, đây không được xem là hợp đồng lao động mà chỉ là hợp đồng
dịch vụ theo Điều 513, BLDS 2015.
Như phân tích ở trên, hợp đồng kí kết giữa ông David Gaham Dillin và trường Cao
đẳng Cetana không là hợp đồng lao động nên quan hệ lao động đó không phải quan hệ
lao động của những người làm công ăn lương. Vì vậy, quan hệ giữa ông David
Gaham Dillin và trường Cao đẳng Cetana không thuộc đối tượng điều chỉnh của luật
lao động.
b) Nếu là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn (hoặc bị đơn)
anh/chị sẽ đưa ra những luận cứ gì để chứng minh cho quan điểm của mình?
Quan hệ lao động giữa ông David và trường Cao đẳng Cetana không được luật lao
động điều chỉnh.

1

Thứ nhất, Trường Cao đẳng Cetana được thành lập có vốn đầu tư 100% nước
ngoài, bên cạnh đó Trường Cao đẳng này là pháp nhân được thành lập ở Việt Nam
(theo Khoản 20, Điều 4, Luật doanh nghiệp 2005 và Khoản 1, Điều 16, Luật thương
mại 2005).
Chỉ những người cán bộ là quản lý, người lao động trực tiếp thực hiện các nhiệm
vụ của doanh nghiệp mới có quan hệ lao động theo quy định của Bộ luật lao động.
Riêng các giáo viên, nhà trường chỉ thực hiện ký hợp đồng thỉnh giảng cho từng khóa
học cụ thể, đặc biệt là các giáo viên là người nước ngoài vì không có lưu trú dài hạn
tại Việt Nam cũng như phức tạp trong việc phải đi gia hạn lại giấy phép lao động.
Bằng chứng chính là bảng lương của nhà trường, tất cả các cán bộ và lao động trực
tiếp đều có tên trong bảng còn những giáo viên được ký hợp đồng thỉnh giảng như ông
David sẽ không có tên.
Các khóa học trường cho giảng dạy kéo dài trung bình là 3 tháng/ 1 khóa, việc ký
hợp đồng thỉnh giảng đối với giáo viên nước ngoài còn phụ thuộc vào tình hình đăng
ký khóa học của học viên nên tính chất hợp đồng là hợp đồng dịch vụ được quy định
trong Bộ luật dân sự theo Điều 513, BLDS 2015. Cho nên đối với yêu cầu ký hợp
đồng lao động không xác định thời hạn của bên nguyên là không chính xác.
Thứ hai, như đã phân tích, hợp đồng trên là hợp đồng dịch vụ nên việc giải quyết
hậu quả pháp lý khi chấm dứt hợp đồng căn cứ theo các quy định của BLDS.
Theo khoản 1, Điều 520 BLDS 2015 “Trường hợp việc tiếp tục thực hiện công việc
không có lợi cho bên sử dụng dịch vụ thì bên sử dụng dịch vụ có quyền đơn phương
chấm dứt thực hiện hợp đồng, nhưng phải báo cho bên cung ứng dịch vụ biết trước
một thời gian hợp lý; bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền công theo phần dịch vụ mà
bên cung ứng dịch vụ đã thực hiện và bồi thường thiệt hại”. Như vậy, kể từ ngày
07/02/2007 khi ông David nhận văn bản chấm dứt hợp đồng của trường Cetana, các
bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trong đó có nghĩa vụ thanh toán thù lao
giảng dạy. Tuy nhiên, ông David có quyền yêu cầu trường Cetana thanh toán tiền
giảng dạy cho thời gian ông đã thực hiện.

2


Yêu cầu bồi thường trong thời gian không được làm việc cộng thêm 2 tháng tiền
lương (tiền lương được tính theo tiền lương trung bình của 6 tháng trước khi chấm dứt
hợp đồng) không phù hợp với quy định của pháp luật.
Thứ ba, đã có chứng cứ chứng minh ông David có hành vi cư xử không thích hợp
khi đứng lớp với hai sinh viên nữ. Hành vi của ông David là vi phạm hợp đồng đã ký
kết. Vậy, trường Cetana không phải xin lỗi ông David về việc chấm dứt hợp đồng với
lý do nêu trên.
Tình huống 2:
1) Anh (chị) hãy tư vấn cho Công ty biết những điều kiện cần thiết để ông Fung
Hon Sun có thể làm việc tại Việt Nam theo quy định của pháp luật Lao động hiện
hành?
Điều kiện cần thiết để ông Fung Hon Sun có thể làm việc tại Việt Nam theo quy
định của pháp luật Lao động hiện hành:
- Đối với ông Fung Hon Sun:
Theo Điều 169, BLLĐ 2012 thì:
“1. Lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam phải có đủ các
điều kiện sau đây:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Có trình độ chuyên môn, tay nghề và sức khỏe phù hợp với yêu cầu công việc;
c) Không phải là người phạm tội hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy
định của pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài;
d) Có giấy phép lao động do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cấp,
trừ các trường hợp theo quy định tại Điều 172 của Bộ luật này.
2. Lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải tuân theo pháp
luật lao động Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác
và được pháp luật Việt Nam bảo vệ”.
Để có thể làm việc tại công ty TNHH DL & S Việt Nam thì ông Fung Hon Sun

phải đáp ứng đủ các điều kiện quy định trong điều luật trên.
3


- Đối với công ty TNHH DL & S Việt Nam:
Việc tuyển dụng lao động là công dân nước ngoài của Công ty phải thỏa mãn các
điều kiện theo khoản 1, Điều 170, BLLĐ 2012:
“Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân, nhà thầu trong nước chỉ được tuyển
lao động là công dân nước ngoài vào làm công việc quản lý, giám đốc điều hành,
chuyên gia và lao động kỹ thuật mà lao động Việt Nam chưa đáp ứng được theo nhu
cầu sản xuất, kinh doanh”.
Do đó, Công ty muốn tuyển dụng ông Fung Hon Sun vào làm việc với chức danh
kỹ sư tiên lượng dự toán thì ông Fung Hon Sun phải có trình độ kỹ sư và có ít nhất 05
năm làm việc trong chuyên ngành được đào tạo theo khoản 3, Điều 3, Nghị định 102,
đồng thời lao động Việt Nam chưa đáp ứng được theo nhu cầu sản xuất, kinh doanh.
2) Nếu ông Fung Hon Sun được được phép giao kết hợp đồng lao động làm việc
tại Việt Nam thì Công ty cần phải thực hiện thủ tục tuyển dụng ông Fung Hon
Sun như thế nào?
Những thủ tục Công ty cần phải thực hiện khi tuyển dụng ông Fung Hon Sun:
- Nếu Công ty này là công ty nước ngoài thì theo khoản 2 Điều 170 trước khi tuyển
dụng ông Hon Sun (lao động nước ngoài) thì công ty phải giải trình nhu cầu sử dụng
lao động và được sự chấp nhận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Theo khoản 1 Điều 12 NĐ số 11/2016/NĐ-CP thì trước ít nhất 15 ngày làm việc,
kể từ ngày ông Hon Sun bắt đầu làm việc cho công ty thì công ty phải nộp hồ sờ đề
nghị cấp giấy phép lao động.
- Theo Khoản 3 Điều 12 NĐ số 11/2016/NĐ-CP thì sau khi nhận được giấy phép
lao động thì người sử dụng lao động và người lao động nước ngoài phải ký kết hợp
đồng lao động bằng văn bản theo quy định của pháp luật trước ngày dự kiến làm việc
cho người sử dụng lao động.
3) Nếu quan hệ lao động giữa Công ty và ông Fung Hon Sun được xác lập từ

ngày 10/9/2015 nhưng đến ngày 20/10/2016, ông Fung Hon Sun vẫn chưa có giấy
phép lao động thì Công ty và ông Fung Hon Sun có thể bị áp dụng những chế tài
gì từ phía nhà nước?
4


Nếu quan hệ lao động giữa Công ty và ông Fung Hon Sun được xác lập từ ngày
10/09/2015 nhưng đến ngày 20/10/2016, ông Fung Hon Sun vẫn chưa có giấy phép
lao động thì Công ty và ông Fung Hon Sun có thể bị áp dụng những chế tài từ phía
nhà nước
- Về phía ông Fung Hon Sun:
Theo Điều 172, BLLĐ 2012, ông Fung Hon Sun không thuộc trường hợp người
lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động. Do đó, ông Fung Hon
Sun là lao động nước ngoài thuộc diện cấp giấy phép lao động.
Nếu quan hệ lao động giữa Công ty và ông Fung Hon Sun được xác lập từ ngày
10/9/2015 nhưng đến ngày 20/10/2016 mà ông Fung Hon Sun vẫn chưa có giấy phép
lao động thì theo khoản 2, Điều 171, BLLĐ 2012:
“2. Công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam không có giấy phép lao động
sẽ bị trục xuất khỏi lãnh thổ Việt Nam theo quy định của Chính Phủ”.
Do đó, ông Fung Hon Sun có thể bị áp dụng chế tài trục xuất khỏi Việt Nam.
- Về phía Công ty:
Theo khoản 3, Điều 171, BLLĐ 2012:
“3. Người sử dụng lao động sử dụng công dân nước ngoài mà không có giấy phép
lao động làm việc cho mình thì bị xử lý theo quy định của pháp luật”.
Do đó, công ty sẽ bị áp dụng chế tài theo quy định của pháp luật.
Và theo Khoản 3 và Khoản 4, Điều 22, Nghị định số 88/2015/NĐ – CP:
“3. Phạt tiền người sử dụng lao động sử dụng lao động nước ngoài làm việc tại
Việt Nam mà không có giấy phép lao động hoặc không có giấy xác nhận không thuộc
diện cấp giấy phép lao động hoặc sử dụng người lao động nước ngoài có giấy phép
lao động đã hết hạn theo một trong các mức sau đây:

a) Từ 30.000.000 đồng đến 45.000.000 đồng với vi phạm từ 01 người đến 10
người;
b) Từ 45.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng với vi phạm từ 11 người đến 20
người;
c) Từ 60.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng với vi phạm từ 21 người trở lên.
5


4. Hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ hoạt động từ 01 tháng đến 03 tháng đối
với người sử dụng lao động có hành vi vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều này”.
Tình huống 3:
1) Anh (chị) hãy cho biết quan hệ xã hội giữa ba bên: ông Eric Reyes Labung,
Công ty Invest (Hong Kong) và Công ty Ánh Kim có phải là quan hệ xã hội do
pháp luật lao động điều chỉnh hay không? Vì sao?
- Quan hệ giữa Công ty TNHH Ánh Kim và Công ty TNHH Vinvest (Hong Kong):
Công ty TNHH Ánh Kim là công ty liên doanh giữa Công ty TNHH sản xuất
thương mại và dịch vụ Thành Đạt với Công ty TNHH Vinvest (Hong Kong) nên Công
ty Ánh Kim là hiện diện thương mại trên lãnh thổ Việt Nam của Công ty Vinvest theo
Điều 3 Thông tư 41/2014/TT-BCT:
“Hiện diện thương mại quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 102/2013/NĐCP ngày 05 tháng 9 năm 2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều
của Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam (sau đây gọi tắt
là Nghị định số 102/2013/NĐ-CP) bao gồm các hình thức:
a) Hợp đồng hợp tác kinh doanh;
b) Doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài;
c) Văn phòng đại diện, Chi nhánh của doanh nghiệp nước ngoài”.
- Quan hệ giữa ông Eric và Công ty TNHH Vinvest (Hong Kong):
Đây không phải là quan hệ lao động thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao
động Việt Nam. Vì Công ty TNHH Vinvest được thành lập theo luật Hong Kong, ông
Eric là công dân Phillipines nên quan hệ giữa Công ty này và ông Eric là quan hệ giữa
pháp nhân nước ngoài và công dân nước ngoài, không chịu sự điều chỉnh của Pháp

luật lao động Việt Nam.
- Quan hệ giữa Công ty TNHH Ánh Kim và ông Eric:
Quan hệ giữa Công ty TNHH Ánh Kim và ông Eric là quan hệ xã hội cho pháp luật
lao động điều chỉnh. Vì, theo lời khai của ông Eric thì giữa ông và Công ty TNHH
Ánh Kim có ký với nhau hợp đồng lao động. Mặc dù, phía Công ty TNHH Ánh Kim
6


phủ nhận điều này nhưng trong lời khai của Ánh Kim có thừa nhận là vì để kéo dài
thời hạn visa của Eric nên công ty đã bổ nhiệm ông Eric làm Phó tổng giám đốc và
điều này đã đăng kí với Sở Kế hoạch và đầu tư, tức là giữa công ty và ông Eric thực
chất có tồn tại hợp đồng thì công ty mới có thể thực hiện đăng kí như trên. Ngoài ra về
phía Công ty Vinvest, tuy cho rằng ông Eric là nhân viên của mình, và công ty này có
nhiệm vụ chi trả lương cho ông ta, nhưng lại thừa nhận giữa 2 bên không có ký hợp
đồng mà chỉ thỏa thuận miệng, tức là giữa 2 bên này không tồn tại bất cứ ràng buộc
nào để chứng mình có tồn tại quan hệ lao động.
Như vậy, quan hệ xã hội giữa ba bên: ông Eric, công ty Vinvest Hong Kong và
công ty Ánh Kim thì chỉ có quan hệ giữa Công ty TNHH Ánh Kim với ông Eric là
quan hệ thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao động.
2) Theo quy định của pháp luật Lao động hiện hành anh chị hãy cho biết việc
công ty Ánh Kim sử dụng lao động là ông Eric Reyes Labung như vậy đúng hay
sai? vì sao?
Ông Eric làm việc tại Công ty Ánh Kim theo hợp đồng với Công ty Vinvest, nhận
lương từ Công ty Vinvest và chịu sự quản lý trực tiếp từ Công ty Vinvest. Ông Eric đã
có sự di chuyển tạm thời trong nội bộ doanh nghiệp sang hiện diện thương mại trên
lãnh thổ Việt Nam (Công ty Ánh Kim). Tuy nhiên ông Eric không được Công ty
Vinvest tuyển dụng trước đó 12 tháng nên ông Eric không phải là người lao động
nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo khoản 1, Điều 3, Nghị định
102/2013/NĐ-CP.
Vì ông Eric không thuộc trường hợp người lao động di chuyển trong nội bộ doanh

nghiệp và Công ty Ánh Kim với ông Eric cũng không có quan hệ lao động thuộc đối
tượng điều chỉnh của Luật lao động (không ký hợp đồng lao động, ông Eric không
chịu sự quản lý trực tiếp từ Công ty Ánh Kim, công ty không thực hiện việc trả lương
cho ông Eric). Do đó, việc Công ty Ánh Kim sử dụng lao động là ông Eric như vậy là
trái pháp luật.

7