ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT DỊCH VỊ

ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT DỊCH VỊ

Cơ chế thể dịch
 Gastrin
 Gastrin - like
 Histamin
 Glucocorticoid
 Prostaglandin E

2


 Gastrin

 Là một hormon do
tế bào G của niêm mạc
vùng hang dạ dày bài tiết

 Tăng tiết dịch vị giàu acid
Gastrin

 Cắt hang vị
 Ức chế thụ thể gastrin


 Gastrin-like
 Tá tràng
 Tụy nội tiết

U tụy
Tăng tiết gastrin-like

Tăng tiết acid
Loét dạ dày tá tràng nhiều chỗ
Hội chứng Zollinger - Elisson


 Histamin
Histamin
Kích thích thụ thể H2 của tế bào viền
Tăng tiết acid

 Ức chế thụ thể H của tế bào viền
2

 Cimetidin
 Ranitidin
 Famotidin
 Nizatidin


 Glucocorticoid

 Khi nồng độ trong máu tăng
 Kích thích bài tiết acid chlohydric và pepsin
 Ức chế bài tiết chất nhầy

 Những người bị stress

 Thuốc an thần

 Glucocorticoid


Không được sử dụng các thuốc thuộc nhóm
glucocorticoid cho bệnh nhân đã bị loét dạ dày

 Dexamethazon
 Prednisolon


 Prostaglandin E

2

Là hormon do tế bào niêm mạc dạ dày bài tiết
 Giảm tiết acid
 Tăng tiết nhầy



Bảo vệ niêm mạc dạ dày


 Prostaglandin E

2

 Điều trị loét dạ dày
 Dẫn xuất từ prostaglandin: Cytotec
 Tăng tác dụng prostaglandin: Cam thảo

 Không sử dụng các thuốc ức chế tổng hợp

prostaglandin cho bệnh nhân bị loét dạ dày

 Aspirin
 Voltaren...


HẤP THU Ở DẠ DÀY

 Sắt
Sắt khi vào dạ dày được dịch vị hòa tan
và trở thành Fe2+, một phần nhỏ được dạ
dày hấp thu

 Glucid
Dạ dày có thể hấp thu một ít glucose


HẤP THU Ở DẠ DÀY

 Nước
Nước được hấp thu thụ động một phần ở
dạ dày để cân bằng áp lực thẩm thấu

Nước nhược trương

 Rượu

Được hấp thu chủ yếu ở dạ dày theo cơ chế
khuếch tán đơn thuần

 Khả năng tan của rượu trong lipid rất tốt


TIÊU HOÁ Ở RUỘT NON
Hoạt động cơ học của ruột non






Co thắt
Cử động quả lắc
Nhu động
Phản nhu động


Bài tiết dịch ở ruột non

 Dịch tụy
 Dịch mật
 Dịch ruột


Bài tiết dịch tụy

Bài tiết dịch tụy
Thành phần và tác dụng của dịch tụy

 Chất lỏng trong suốt, không màu
 Có pH kiềm nhất (7,8 - 8,5)
 Số lượng khoảng 1 - 1,5 lít/24 giờ
 Nhóm enzym tiêu hóa protid
 Nhóm enzym tiêu hóa lipid
 Nhóm enzym tiêu hóa glucid
 HCO3-


Bài tiết dịch tụy

Nhóm enzym tiêu hóa protid
 Chymotrypsin
 Carboxypeptidase
 Trypsin

 Cả 3 enzym này đều được bài tiết dưới
dạng chưa hoạt động (tiền enzym)


Nhóm enzym tiêu hóa protid

 Chymotrypsin
Chymotrypsinogen

Trypsin

Chymotrypsin

(Tiền enzym)
(- NH - CO -)
Chuỗi peptid
Tyrosin, phenylalanin


Nhóm enzym tiêu hóa protid

 Carboxypeptidase
Trypsin
Procarboxypeptidase
(Tiền enzym)

Carboxypeptidase

Acid amin

H2N - R1 - R2 - R3 - .... - Rn - COOH


Nhóm enzym tiêu hóa protid



Trypsin
Trypsinogen

Trypsin

(Tiền enzym)

(- NH - CO -)
Chuỗi peptid
Lysin, Arginin



Hoạt hoá chymotrypsinogen, procarboxypeptidase
và hoạt hoá ngay chính tiền men của nó


Nhóm enzym tiêu hóa protid



Trypsin
Enterokinase
Trypsinogen

Trypsinogen
Trypsinogen

Trypsin
Tự hoạt hóa

Trypsin

Trypsin

Trypsin

Ứ đọng dịch tụy ở trong tụy


Nhóm enzym tiêu hóa protid

 Viêm tụy cấp
 Sỏi ống mật chủ
 U đầu tụy


Nhóm enzym tiêu hóa lipid

 Lipase dịch tụy

Muối mật

Triglycerid

acid béo + glycerol

(Đã được nhũ tương hóa)

 Phospholipase
Cắt rời acid béo ra khỏi phân tử phospholipid


Nhóm enzym tiêu hóa glucid

 Amylase dịch tụy
Tinh bột chín lẫn sống

maltose

 Maltase
Maltose

glucose


HCO3 Trung hòa thức ăn acid từ dạ dày xuống
 Tạo môi trường thích hợp cho enzym hoạt động
 Góp phần vào cơ chế đóng mở môn vị


ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT DỊCH TỤY



 Thần kinh
 Thể dịch

Cơ chế thần kinh

 Thần kinh phó giao cảm: dây X

 Phản xạ không điều kiện
 Phản xạ có điều kiện

ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT DỊCH TỤY



Cơ chế thể dịch: do 2 hormon được bài tiết từ
tế bào niêm mạc ruột non

 Secretin
Kích thích tiết dịch tụy có nhiều nước và HCO3-

 Pancreozymin
Kích thích bài tiết dịch tụy có nhiều enzym