Bs dep sieu am dong mach chu bung

SIÊU ÂM ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG
(Thực hành)

TRÌNH BÀY: BS LÊ THỊ ĐẸP)


NỘI DUNG

 Giới thiệu
 Định nghĩa
 Biểu hiện lâm sàng
 Cận lâm sàng
 Qui trình thực hiện



Giới thiệu

 Phình đmc bụng(AAA): là bệnh của thành đmc do thoái hóa, thường gặp, có thể có
nhiều biến chứng.

 Tầm soát bằng siêu âm có đến 4-8% ở nam, nữ ít hơn.
 Khi tuổi > 60 thì tần suất này càng tăng .
 Thường không có triệu chứng( 75%), và khi có triệu chứng thì cũng rất mơ hồ.


Định nghĩa

 Phình là sự dãn một đoạn và dầy toàn bộ thành động mạch chủ > 150% đường kính
bình thường .

 Tuy nhiên đường kính đmcb bình thường thay đổi theo tuổi, giới, diện tích cơ thể,
nhưng trung bình # 2cm, nói chung < 3 cm.

 Khi ≥ 3cm, gọi là phình.


Dịch tể học và yếu tố nguy cơ

 Mặc dù thoái hóa đmc gây ra phình là 1 quá trình đa yếu tố và nhiều yếu tố nguy cơ
lâm sàng đã được ghi nhận như:
- tuổi và giới: tuổi cao > 60, nam> nữ 4-6 lần
- hút thuốc lá: là yếu tố nguy cơ độc lập của AAA.
- chủng tộc: người da trắng AAA gấp đôi người không da trắng.


Dịch tể học và yếu tố nguy cơ

- các yếu tố nguy cơ của xơ vũa đm.
- tiền căn gia đình: người thuộc thế hệ thứ nhất có người bị AAA đã được chỉnh
sửa thì nguy cơ từ 12-19 %. Trong 1 thống kê khác thì nguy cơ có thể gấp đôi .
* Các phình mạch ngoại biên khác: những người bị phình đm chậu- đùi- khoeo-cảnh
có nguy cơ bị AAA cao hơn.


Biểu hiến lâm sàng:

 Hầu hết là không triệu chứng (75%), nếu có triệu chứng thì cũng mơ hồ. Do đó chủ
yếu được phát hiện là tình cờ khi làm một thăm dò khác: siêu âm bụng, chụp x
quang…

 Triệu chứng; đau, huyết khối thuyên tắc, DIC…sờ được 1 khối to đập ở bụng…


Cận lâm sàng:

 Các xn thường qui và tầm soát yếu tố nguy cơ:
 Các xét nghiệm hình ảnh học: siêu âm bụng là cls đầu tiên được chọn để chẩn đoán
 Khi siêu âm đk đmcb ≥ 3cm: độ nhạy cảm và độ chuyên biệt 100%.
 Các chẩn đoán hình ảnh khác: CT…


Siêu âm

 Phình thật: các lớp của thành mạch nơi phình còn nguyên vẹn, chỉ dãn ra mà thôi.
 Phình giả: xảy ra khi có 1 lỗ hỏng trên thành mạch cho phép máu thoát ra và thường
có mô bao bọc xung quanh.

 Bóc tách là khi lớp áo trong bị rách máu đi vào giữa lớp áo trong vá lớp áo giữa, đôi
khi hình thành lòng giả.


Siêu âm

 Các thuật ngữ chỉ phình: phình khu trú, lan tỏa, phình dạng ống, dạng túi. Bản thân
của tên đã nói lên ý nghĩa của phình.

 Thuật ngữ khác để mô tả là dựa vào bệnh học của phình: phình thật- giả, phình
mycotic, bóc tách.

Siêu âm


Cách thực hiện (protocol)

 Trục dọc:
- xác định đmc từ dưới cơ hoành đến chỗ chia đôi.
- xác định vị trí và chiều dài của đoạn phình.
- tính đường kính trước sau của phình.


Cách thực hiện( protocol)

 Trục ngang:
- xác định đường kính lớn nhất của phình từ ngay dưới cơ hoành đến chỗ chia đôi ra 2
đm chậu.
- đo đường kính trước sau và ngang


Cách thực hiện (protocol)

 coronal:
- tính kích thước phình
- xem có phình các mạch máu khác kèm theo không

 Doppler màu: tính khoảng cách từ đm thận đến cổ túi phình hay đm mạc treo tràng
trên đến cổ túi phình.