CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
HỘI CHỨNG MẠCH MÁU
BS.NGUYỄN QUÝ
KHOÁNG
BS.NGUYỄN QUANG TRỌNG
NỘI DUNG
I-Đại cương và mục đích.
II-Tuần hoàn phổi bình thường trên phim X quang ngực chuẩn.
Động mạch phổi: Phân bố từ đỉnh tới đáy.
Động mạch phổi: Phân bố từ trung tâm ra ngoại vi.
Tĩnh mạch phổi.
III-Tăng tuần hoàn phổi:
Tăng tuần hoàn phổi chủ động.
Tăng tuần hoàn phổi thụ động.
IV-Giảm tuần hoàn phổi:
Giảm tuần hoàn phổi toàn diện.
Thuyên tắc động mạch phổi
Tăng tuần hoàn phổi trung tâm và giảm ở ngoại biên
V-Rò động- tĩnh mạch
VI-Kết luận.
VII-Tài liệu tham khảo.
Sep 16, 2017
2
ĐẠI CƯƠNG
Hội chứng mạch máu bao gồm các
dấu hiệu X quang của những thay đổi
bệnh lý về:số lượng,kích thước và
vò trí của các mạch máu phổi.
Một phim X quang ngực không phải
chỉ để khảo sát các tổn thương
phổi-màng phổi.
Nó còn để khảo sát các thay đổi
về huyết động học ảnh hưởng trên
các buồng tim và tuần hoàn phổi.
September 16, 2017
3
X QUANG TUẦN HOÀN PHỔI BÌNH THƯỜNG
ĐỘNG MẠCH VÀ TĨNH MẠCH PHỔI
L
Sep 16, 2017
4
GIẢI PHẪU X QUANG VÀ SINH LÝ CỦA TUẦN HOÀN PHỔI BÌNH
THØNG
September 16, 2017
5
X QUANG TUẦN HỒN PHỔI BÌNH THƯỜNG
ĐỘNG MẠCH PHỔI
Phân bố từ đỉnh tới đáy
Chúng ta có thể xem hệ thống động mạch phổi như
một cột máu liên tục vì tuần hoàn phổi giống
như một cái bơm có: lưu lượng máu cao, áp
lực và kháng lực mạch máu thấp phân
bố mạch máu theo trọng lực.
Sự chênh lệch về áp suất giữa đỉnh và đáy phổi
khoảng 30cm nước hoặc 23mm thủy ngân.
Đây là sự chênh lệch khá lớn ở hệ thống tuần hồn
phổi có áp lực thấp (so với hệ đại tuần hồn).
Sep 16, 2017
6
Theo West,
Terry Des Jardins et al. Cardiopulmonary Anatomy and Physiology. 4 th Edition. 2002
Sep 16, 2017
7
Sep 16, 2017
8
Phim phổi bình thường chụp ở tư thế
đứng:
Động mạch phổi ở đáy có khẩu
kính lớn hơn động mạch phổi ở
đỉnh do tác động của trọng lực.
Khẩu kính động mạch phổi ở 1/3
dưới gấp đôi khẩu kính động
mạch phổi ở 1/3 trên.
Sep 16, 2017
Tư thế đứng
9
Phim phổi chụp ở tư thế nằm ngửa:
Sự chênh lệch về áp suất giữa đỉnh và đáy sẽ không còn và
khẩu kính của động mạch ở 1/3 trên phổi sẽ bằng 1/3 dưới.
Phim phổi chụp tư thế ngược đầu:
Khẩu kính động mạch phổi ở đỉnh phổi sẽ lớn hơn khẩu
kính động mạch phổi ở đáy phổi.
Tư thế nằm ngửa
Sep 16, 2017
Tư thế ngược đầu
10
MSCT 16 có chích thuốc cản quang, khảo sát toàn bộ lồng ngực trong
vòng 10 giây: mạch máu phổi bình thường ở BN nam 56 tuổi.
Sep 16, 2017
11
X QUANG TUẦN HOÀN PHỔI BÌNH THƯỜNG
ĐỘNG MẠCH PHỔI
Phân bố từ trung tâm ra ngoại vi
Các động mạch phổi thường thấy rõ ở hai rốn phổi và
giảm dần khẩu kính khi ra ngoại vi.
Phần gốc của động mạch phổi hai bên thường không
xác định được vì chúng nằm trong trung thất.
Sep 16, 2017
12
Sep 16, 2017
13
Bề rộng của động mạch phổi
trung gian
chia ra động mạch thùy giữa và
động mạch thùy dưới.
thường nằm ở khoảng liên sườn thứ
8 đằng sau bên phải.
10 – 15mm ở Nam giới
9 – 14mm ở Nữ giớí.
Sep 16, 2017
14
GIẢI PHẪU X QUANG VÀ SINH LÝ CỦA TUẦN HOÀN PHỔI BÌNH
THØNG
GIẢI PHẪU
Bình thường khẩu kính ĐMP(P)
bằng khẩu kính Khí quản ở
ngang mức Quai ĐMC.
Ở trẻ em,bề ngang động
mạch phổi trung gian bằng bề
ngang của cung sườn sau thứ
VIII bên (P).
September 16, 2017
15
Sep 16, 2017
16
Phổi có thể được chia thành 3
vùng:
Ở 1/3 trong, khẩu kính động mạch
phổi < 20mm.
Ở 1/3 giữa (phân nhánh thứ 3 và thứ
4), khẩu kính < 5mm.
Ở 1/3 ngoài, khẩu kính < 1mm.
Sep 16, 2017
17
Bình thường, động mạch phổi động mạch
luôn luôn đi cùng phế quản.
Tỷ lệ khẩu kính của động
mạch trên khẩu kính phế quản
bình thường là 1-1,2.
Sep 16, 2017
phế quản
18
September 16, 2017
19
X QUANG TUẦN HOÀN PHỔI BÌNH THƯỜNG
TĨNH MẠCH PHỔI
Thông thường, có 4 tĩnh mạch
phổi đổ vào nhĩ trái.
Hai tĩnh mạch phổi trên chạy
thẳng đứng và ở phía ngoài động
mạch phổi của thùy trên.
Ngược lại, hai tĩnh mạch phổi
dưới chạy ngang và bắt chéo các
động mạch phổi ở đáy phổi.
Sep 16, 2017
20
TĂNG TUẦN HOÀN PHỔI
Tuần hoàn phổi bình thường
Sep 16, 2017
21
Động mạch phổi
Sep 16, 2017
Tĩnh mạch phổi
22
Phân nhánh của động mạch
phổi tựa như cành cây
phân nhánh “dichotomus
branching”, một thân chia
hai, càng lúc càng nhỏ dần.
Phân nhánh của tĩnh mạch
phổi tựa như phân nhánh
của lá dừa “monopodial
branching”, các nhánh nhỏ
tĩnh mạch đổ về các thân
tĩnh mạch lớn hơn.
Sep 16, 2017
Động mạch phổi
Tĩnh mạch phổi
23
TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ SỰ NỞ LỚN CỦA
ĐỘNG MẠCH PHỔI GỐC
SIMON phân ra 3
độ giãn nở của
ĐMP gốc:
-d = 2- 4 mm
-d = 4- 9 mm
-d > 9mm
độ I
độ II
độ III
*d là khoảng cách
đo từ bờ xa nhất
của ĐMP gốc đến
đoạn nối tiếp giữa
2 điểm A và B.
September 16, 2017
24
PULMONARY ARTERIAL
ANEURYSM / SEVERE MITRAL
STENOSIS
25