Thay vinh benh tim mach va benh than hoi chung than tim compatibility mode

BỆNH TIM MẠCH VÀ
BỆNH THẬN: HỘI
CHỨNG THẬN TIM
Prof Phạm Nguyễn Vinh
Bệnh viện Tim Tâm Đức
Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch
Viện Tim Tp.HCM

1


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

TƯƠNG TÁC GIỮA THẬN VÀ TIM


Nam 70 kg ->
* mỗi thận 130g – 170g
* nhận máu: 400ml/ ph/ 100g (20 – 25% cung lượng tim)
* lưu lượng máu qua thận: cao nhất so với các cơ quan khác



Nhiệm vụ thận:
* cân bằng điện giải và thể tích
* điều hòa huyết áp



Biến chứng của ĐTĐ: bệnh thận mạn và bệnh tim mạch

2


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

QUAÙ TRÌNH TAÏO LAÄP
RENIN – ANGIOTENSIN - ALDOSTERONE

TL : Weber KT. N Engl J Med 2001; 345: 1689

3


Bnh tim mch v bnh thn: hi chng thn tim

TệễNG QUAN THAN KINH THE DềCH
GIệếA THAN VAỉ TIM

TL : Schrier RW, Abraham WT. N Engl J Med 1999; 341: 577

4


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

PHÂN ĐỘ BỆNH THẬN MẠN TÍNH

CVD : cardiovascular disease
CIN : contrast induced nephropathy (bệnh thận do chất cản quang)

TL : Mc Cullough PA. J Am Coll Cardiol 2003; 41: 725

5


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

ĐỘ LỌC CẦU THẬN ƯỚC CHỪNG CHUYỂN
TỪ CREATININE MÁU (ESTIMATED GFR)


Công thức Cockcroft – Gault:
(140 – age) x cân nặng(kg)
CrCl =
72 x serum creatinine (mg/dL)
* nữ: x 0.85



Công thức MDRD (Modification of Diet in Renal Disease)
CrCl = 186.3 (serum creatinine – 1.154) x (age - 203)
* nữ: x 0.742

6


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh thận mạn và
tổn thương thận

TL: McCullough PA.
Interface between
renal disease and
cardiovascular illness.
In Braunwald’s Heart
Disease. ed by Libby,
Bonow, Mann, Zipes.
WB Saunders 8th ed
2008, p 2155- 2170

7


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Hội chứng thận tim (HCTT)
(Cardiorenal syndrome)


5 týp:


HCTT týp 1(HCTT cấp): suy tim cấp  tổn thương thận cấp



HCTT týp 2 (HCTT mạn): suy tim mạn  rối loạn chức năng
thận mạn



HCTT týp 3 (HC tim thận cấp): suy thận cấp  rối loạn chức
năng tim cấp



HCTT týp 4 (HC tim thận mạn): suy thận mạn  rối loạn chức
năng tim mạn



HCTT týp 5 (HCTT thứ cấp): do bệnh hệ thống mạn hay cấp

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

8


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sinh lý bệnh hội chứng thận tim týp 1

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

9


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Chẩn đoán sớm HCTT týp 1



Creatinine máu: chỉ tăng khi AK I đã tạo lập (AKI: acute
kidney injury)
Chỉ điểm sinh học sớm:
NGAL (Neutrophil gelatinase – associated lipocalin): trong máu
và nước tiểu
 NGAL:









Sau phẫu thuật tim
Bệnh nhân ICU
Ghép thận
Bệnh nhân do cản quang

Cystatin –C: tiên đoán chức năng vi cầu thận sớm hơn
creatinine

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

10

Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Các chỉ điểm sinh học giúp phát hiện
sớm tổn thương thận cấp (AKI)

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

11


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sinh lý bệnh hội chứng thận tim týp 2

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

12


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Đặc điểm HCTT týp 2
Tần suất RLCN thận/ suy tim mạn :25%
 Giảm độ lọc cầu thận  tử vong
 sử dụng lợi tiểu nhiều/ suy tim  tăng tổn
thương thận
 Hoạt hoá thụ thể erythropoietin ở tim => 
apoptosis, filrosis và viêm



TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

13


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sinh lý bệnh hội chứng tim thận týp 3

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

14


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Đặc điểm HCTT týp 3






Suy thận cấp (TD: tổn thương thận cấp, TMCB,
viêm vi cầu thận)  suy tim cấp (TD: suy tim,
loạn nhịp, TMCB)
Hẹp động mạch thận 2 bên: suy tim cấp do rối
loạn chức năng tâm trương (renin   HA)

Chỉ điểm sinh học giúp chẩn đoán sớm:
Troponins, BNP, NT-proBNP, myeloperoxidase

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

15


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sinh lý bệnh
hội chứng tim
thận týp 4

TL: Ronco C et al. Cardiorenal
syndrome. J Am coll Cardio 2008;
52: 1527-1529
16


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Đặc điểm HCTT týp 4
Bệnh thận mạn  giảm chức năng tim,
phì đại thất, rối loạn chức năng tâm
trương, tăng biến cố tim mạch
 > 50% tử vong BTM gđ 5: tim mạch
 B/n BTM: x 10 và x 20 nguy cơ tử vong
tim


TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

17


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sinh lý bệnh hội chứng thận tim týp 5

TL: Ronco C et al. Cardiorenal syndrome. J Am coll Cardio 2008; 52: 1527-1529

18


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Đặc điểm HCTT týp 5
Rối loạn chức năng tim và thận phối hợp
 Bệnh hệ thống cấp hoặc mạn: tổn thương
cơ thận và tim
 Nhiễm trùng huyết: nguyên nhân thường
gặp nhất HCTT týp 5
 Cơ chế: TNF, thiếu máu cục bộ, thiếu oxy,
độc tố


19

Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Bệnh thận do chất cản quang: cần
quan tâm trong chẩn đoán bệnh tim
mạch ở người bệnh thận mạn hay
người cao tuổi

20


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Đònh nghóa
BTCQ:  creatinine máu > 0,5 mg/dL (44
micromol/ L) hoặc > 25% trò số ban đầu của
creatinine máu vào giờ 24, 48 đôi khi giờ 72, 96
hoặc 120 sau tiếp xúc
 Đỉnh cao creatinine: ngày 4 hoặc 5 sau sử dụng
 Thuyên tắc cholesterol:
- có thể làm giảm chức năng thận
- chẩn đoán phân biệt BTCQ: tổn thương da do
thuyên tắc cholesterol


TL: Maeder M et al. Contrast nephropathy: Review Focusing on Prevention. J Am Coll Cardiol 2004; 44: 1763 - 71

21


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Nguy cơ BTCQ









Suy thận mạn
ĐTĐ kèm suy thận mạn dù nhẹ
Giảm thể tích tuần hoàn
Tuổi cao
THA
Nhiều lần tiếp xúc cản quang
Các chất độc do thận: aminoglycosides, NSAID
BCĐMV, đặt bóng đối xung ĐMC (IABP)
22


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Sơ đồ tiên đoán nguy cơ bệnh thận do
chất cản quang

TL: Mehran R et al. J Am Coll Cardiol 2004; 44: 1393 - 1399

23

Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

Nguy cơ của bệnh thận do cản
quang (BTCQ)
Nguyên nhân thứ 3 của nhập viện do suy thận
cấp (10% / tất cả trường hợp)
 BTCQ cần lọc thận:
- tử vong trong BV: 36%
- sống còn 2 năm: 19%


TL: Gruberg L et al. Acute renal failure requiring dialysis after peractaneous
coronary intervention. Cather Cardiovasc Intervent 2001; 52: 409 - 16
24


Bệnh tim mạch và bệnh thận: hội chứng thận tim

TIÊN LƯNG LÂU DÀI CỦA 7586 B/N CÓ HAY
KHÔNG BỆNH THẬN DO CẢN QUANG SAU PCI

TL : Rihal CS et al. Circulation 2002; 105:2259

25