Bài 10. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Chào mừng quý cô
về dự giờ
LỚP 10/1
GV: Phan Thị Cẩm Quyên
*****


Vậy biết vị trí của một nguyên tố trong BTH có thể suy
ra cấu tạo nguyên tử của nguyên tố đó và ngược lại


II. QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ TÍNH CHẤT
CỦA NGUYÊN TỐ
*Biết vị trí của Giữa
một nguyên
tố một
trongnguyên
BTH cótốthể
vị trí của
suy ra những tính
chất
hóa
bảncủa
củanó
nócó
như :
trong
BTH
vàhọc
tínhcơ
chất

- Tính kim loại,
mối tính
quanphi
hệkim.
như(…)
thế nào ?
- Hoá trị cao nhất của nguyên tố trong hợp chất với
oxi, hoá trị của nguyên tố trong hợp chất với hiđro.
- Công thức oxit cao nhất
- Công thức hợp chất khí với Hiđro
- Công thức hiđroxit tương ứng (nếu có) và tính
axit hay bazơ của chúng.


III. SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT NGUYÊN
TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN

1. Nguyên tắc: Dựa vào sự biến đổi tuần hoàn của
các NTHH trong BTH
Kim
Phi (axit)
bán
âm
kim
bán

Phi(axit)
âm

Chu kì

nhóm
2. Cách làm :
-Xếp các nguyên tố vào chu kì hay nhóm(ĐTHN tăng )
-Dựa vào sự biến đổi tuần hoàn của các NTHH trong
BTH và so sánh


III. SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT
NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN

Ví dụ :So sánh tính chất hóa học của các
nguyên tố:
a) Si (Z =14), S (Z = 16) ,P (Z = 15)
b)N (Z = 7), P (Z = 15), As (Z = 33)


VA

N
3

Si

P

Kim
bán

S

Phi (axit)
âm

kim
Chu kì nhóm
bán

Phi(axit)
âm

a)Theo chiều ĐTHN tăng dần, ta xếp Si,P,S
As
As

cùng một chu kì
Trong chu kì,theo chiều ĐTHN tăng dần
thì tính phi kim tăng  Si < P < S
b)Theo chiều ĐTHN tăng dần, ta xếp N, P, As
VA
cùng một nhóm
Trong một nhóm,theo chiều ĐTHN tăng
HNO3
dần thì tính phi kim giảm
 N > P >As
SS hiđroxit:H3PO4< HNO3 < H2SO4

3 H2SiO3 H3PO4 H2SO4


Củng cố :

Câu 1:
Nguyên tố Mg có Z=12
-Hãy cho biết vị trí của Mg trong BTH
-Nêu các tính chất của nguyên tố Mg
*kim loại hay phi kim;
*hóa trị cao nhất trong hợp chất
với oxi;
*công thức của oxit cao nhất , của
hiđroxit tương ứng và tính chất của
nó
-So sánh TCHH của Mg(Z=12);
Na(Z=11);
Al(Z=13)


Câu 2:
Nguyên tố Na có số thự
tự là
11
thuộc
chu
kì
3,
nhóm
Câu 3:
IA trong Cho
bảngnguyên
tuần hoàn,
tố Cahãy
có

suysố
rahiệu
cấu tạo
nguyên
tử 20.
của
nguyên
tử Z=
nguyên tố
K?xác định vị trí của
Hãy
Ca trong BTH


Câu 2: (Đề thi ĐH khối B năm 2014)
Hai nguyên tố X và Y cùng một chu kì trong bảng
tuần hoàn các nguyên tố hóa học, X thuộc nhóm IIA,
Y thuộc nhóm IIIA (ZX+ZY = 51). Xác định X,Y ?
HD: -Xét hai chất X và Y thuộc chu kỳ 1, 2, 3 ta có hệ pt:

Z X + Z Y = 51 Z X = 25 (Mn)
⇔

Z Y − Z X = 1
Z Y = 26 (Fe)
loại vì Mn và Fe đều thuộc kim loại nhóm B
- Xét hai chất thuộc các chu kỳ 4, 5 ta có hệ pt:
Z X + Z Y = 51 Z X = 20
⇔


Z Y − Z X = 11 Z Y = 31

(Ca)
(Ga)

Vậy X là Ca (Canxi), Y là Ga (Gali)