Bài 36. Tốc độ phản ứng hoá học

Chương
7

TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ
CÂN BẰNG HÓA HỌC

Bài 36: TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HOÁ HỌC
I

Khái
Khái niệm
niệm về
về tốc
tốc độ
độ phản
phản ứng
ứng
II

Các
Các yếu
yếu tố
tố ảnh
ảnh hưởng
hưởng đến
đến TĐPƯ
TĐPƯ
II

ÝÝ nghĩa

nghĩa thực
thực tiễn
tiễn của
của tốc
tốc độ
độ pư
pư


I. KHÁI NIỆM VỀ TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC
1. Thí nghiệm
Chúng ta cùng
làm thí nghiệm


I. KHÁI NIỆM VỀ TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC
1. Thí nghiệm
BaCl2 + H2SO4 → BaSO4↓ trắng + 2HCl

(1)

Na2S2O3 + H2SO4 → S ↓ đục + SO2 + H2O + Na2SO4 (2)
- Cho biết phản ứng nào kết
Nhận xét: Phản ứng (1) xảy ra nhanh hơn
tủa xảy ra nhanh hơn?
- Viết phương trình minh
2. Định nghĩa
họa.
- Tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một
trong các tác chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một

đơn vị thời gian.


I. KHÁI NIỆM VỀ TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC
3. Công thức tính tốc độ trung bình
V=

ΔC
Δt

=

Ví dụ:

C2 – C1
t2 – t1

Br2 + HCOOH → 2HBr + CO2
VD

C1 = [Br2]1 = 0,0120 mol/l
C2 = [Br2]2 = 0,0101 mol/l
t = 50s
V=?

Giải

V =

C2 – C1

t2 – t 1
0,0101 – 0,0120
=
50
= 3,80.10-5 (mol/l.s)


II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PƯ
2. Ảnh hưởng của áp suất
a. Thí dụ:
Xét phản ứng sau trong bình kín ở nhiệt độ 302 °C:
2HI (k) → H2 (k) + I2 (k)
Thực nghiệm cho thấy:
PHI = 1atm: v1 = 1,22.10-8 mol/(l.s)
PHI = 2atm: v2 = 4,88.10-8 mol/(l.s)

Các em có nhận xét gì về sự liên quan giữa áp
suất và tốc độ của phản ứng có chất khí tham
gia?


II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PƯ
2. Ảnh hưởng của áp suất
b. Kết luận
 Khi tăng áp suất → tốc độ phản ứng tăng

v ~P
c. Giải thích
n

sao tăng áp suất
CVì
M =
V
thì tốc độ phản ứng
 Áp suất tăng → Nồng độ
chất phản ứng tăng → tần số
tăng?
va chạm tăng → Tốc độ phản ứng tăng.
Chú ý: Áp suất chỉ ảnh hưởng đối với chất khí



II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PƯ
3. Ảnh hưởng của nhiệt độ
a. Thí nghiệm
 Ống nghiệm 2 (đun nhẹ) kết
tủa sát
xảythí
ra nghiệm,
sớm hơn
Quan
cho biết kết tủa nào
b. Kết luận
xuất hiện sớm hơn?
 Khi tăng nhiệt độ → tốc độ phản ứng tăng

v ~T
c. Giải thích

 Khi tăng nhiệt độ, vận tốc chuyển động của các
phân tử tăng→ sự va chạm của các phân tử tác chất
với nhau tăng→ tốc độ phản ứng tăng


II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PƯ
4. Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc
a. Thí nghiệm
CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + CO2 + H2O
 Ống nghiệm 2 (đá vôi hạt nhỏ) phản ứng xảy ra sớm
- Xem video và cho biết
hơn
phản ứng nào xảy ra
b. Kết luận
nhanh hơn?
 Khi tăng diện- tích
xúc của
chất
phản ứng → tốc
Viếttiếp
phương
trình
minh
họa.
độ phản ứng tăng
v ~S
c. Giải thích
 CaCO3 trong ống 2 có tổng diện tích bề mặt tiếp xúc
lớn hơn → tốc độ phản ứng lớn hơn

Công thức
tính v

Tốc độ
phản ứng
hóa học là
gì?

Tốc độ
phản ứng
hóa học

Các yếu tố
ảnh hưởng
đến tốc độ
phản ứng



Câu 4: Hãy cho biết người ta lợi dụng yếu tố nào để tăng
tốc độ phản ứng trong các trường hợp sau:
a)

Dùng không khí nén,nóng thổi vào lò cao để đốt cháy
than cốc (sx gang) (tăng áp suất, tăng nhiệt độ)

b)

Nung đá vôi ở nhiệt độ cao để sản xuất vôi sống
(tăng nhiệt độ)

a)

Nghiền nguyên liệu trước khi đưa vào lò nung để sản
xuất clanhke (sản xuất ximăng) (tăng diện tích tiếp xúc)