Bài 28. Phương pháp nghiên cứu di truyền người

CÂU
1
CÂU
2
CÂU
3
CÂU
4

P
C
S
D

E
A
Á
O
Á
I

P
U
L
T

T
T
Ư

R

I
R
Ơ
Ï
U

6 CHỮ CÁ
T
7 CHỮ CÁ
U C
Ù
N G 7 CHỮ CÁ
Y E N 8 CHỮ CÁ
À axit
Liên kết hóa học giữa các

Đột
biến
gen,
đột biến
cấuthuộc
trúc NST đươ
Bệnh
ungcấu
thư trúc
máu
ở người
amin

trong
của
phân
Bệnh biến
đao ởdò
người
là
thuộc đột
nhóm
.
.
.
.
.
.
.
độtlà
biến.
. . . .NST
tử prôtêin
liên. kết
.....
biến . . . . .của NST

DI IT T
ƯU
NE
GN
D NI G
RƯ

UR
ƠY
E IN
À
Ø


Quan sát các hình ảnh sau và điền vào chỗ ………
trong các câu sau:
Pt/c

F1

♀

X♂

♀

♂

F2

♀

♂ ♂

P

F1 X F1

X

X

F2

Men đen và Moocgan đã sử dụng phương pháp
phân tích các thế hệ lai
………………………...................để
nghiên cứu di truyền
trên sinh vật.



Một số khó khăn khi nghiên cứu di truyền người:
- Người

sinh sản muộn và đẻ ít con.

- Vì lí do xã hội không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến .
Một số phương pháp nghiên cứu di truyền người:

Nghiên cứu
phả hệ

Nghiên cứu
trẻ đồng sinh

Nghiên cứu
tế bào

Nghiên cứu
di truyền phân tử

I Nghiên cứu phả hệ
- Nghiên cứu phả hệ là gì?
- Là theo dõi sự di truyền của 1 tính trạng nhất định trên
những người thuộc cùng 1 dòng họ qua nhiều thế hệ.


Em hiểu các kí hiệu này như thế nào?
Nữ
Nam

Bình thường

2 trạng thái đối lập

Bị bệnh

Kết hôn cùng
trạng thái

Kết hôn 2 trạng
thái đối lập


Ví dụ 1: Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (Nâu hoặc

và đen
hoặc
) qua 3 đời của 2 gia đình khác nhau, người ta
lập được 2 sơ đồ phả hệ như sau:
Ðời ông bà (P)
Ðời con (F1)
Ðời cháu (F2)

a)

b)

Hình 28.1: Sơ đồ phả hệ của hai gia đình
a( Có bà ngoại mắt nâu) và b (có ông nội mắt nâu)


Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do 1 gen quy định. Người vợ
không mắc
lấy chồng không mắc
sinh ra
con mắc bệnh chỉ là con trai
.
1. Hãy vẽ sơ đồ phả hệ của trường hợp trên?
2. Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định?
3. Sự di truyền bệnh máu khó đông có liên quan với giới
tính không? Tại sao?

1. Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng

Đồng sinh khác trứng

Đồng sinh cùng trứng

-Tại sao trẻ đồng sinh cùng trứng đều là nam hoặc đều là nữ?
- Đồng sinh khác trứng là gì? Những đứa trẻ đồng sinh khác trứng có
thể khác nhau về giới tính hay không? Tại sao?


Phương pháp nghiên cứu di truyền người
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh.
Đồng sinh cùng trứng

Đồng sinh khác trứng

-Hình thành từ 1hợp tử - Từ 2 hợp tử
-Cùng kiểu gen

-Khác kiểu gen

-Cùng giới tính

-Cùng giới hoặc khác giới

1

2

4

3


Miền bắc

Cöôø
Ph
uù trạng nàong
-Tính
của Phú, Cường không thay đổi trước tác
động của môi trường? Vì sao?

Miền Nam

-Tính trạng nào thay đổi do điều kiện môi trường?
- Hai anh em đều có: Mái tóc đen, hơi quăn, mũi dọc dừa, mắt đen.
Những tính trạng này phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
- Các tính trạng: Màu da, chiều cao, giọng nói thay đổi do tác động
môi trường.


Bài tập: Mai và Lan là 2 chị em sinh đôi cùng trứng có cùng
-Hiểumáu
rõ vai
của sở
kiểu
gengiống
và vainhau.

trò của
môi
trường
nhóm
vàtrò
nhiều
thích
Đến
tuổi
đi họcđối
cảvới
2
sự hình
đều
đượcthành
khen tính
là cótrạng.
năng khiếu toán.
-Càng
Các tính
trạng
chất
lượng
thuộc
lên lớp
trên
Lan
càngphụ
chăm
họcchủ

cònyếu
Maivào
mảikiểu
chơigen.
không
nghe
mẹ số
thầy
cô. phụ thuộc chủ yếu vào môi trường.
-Các lời
tínhcha
trạng
lượng
Lan thi đỗ cấp 3 và được chọn vào đội tuyển thi học sinh giỏi
môn toán còn Mai không thi đỗ phải học trường dân lập.
1.Năng khiếu toán của 2 chị em Mai và Lan do kiểu gen quy
định hay chịu ảnh hưởng của môi trường là chủ yếu?
2.Từ đó em rút ra bài học gì cho bản thân?


Phương pháp nào dưới đây không được áp dụng để
nghiên cứu di truyền người?
A. Phương pháp nghiên cứu phả hệ.

Sai!

B. Phương pháp lai phân tích.

Đúng!

C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.

Sai!

D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.

Sai!


Một trong những đặc điểm di truyền của trẻ đồng sinh
cùng trứng là:
A. Có cùng kiểu gen.

Sai!

B. Có cùng giới tính

Sai!

C. Có cùng giới tính hoặc khác giới tính.

Sai!

D. Có cùng kiểu gen và cùng giới tính

Đúng!


Trong nghiên cứu di truyền người, để xác định vai trò
của kiểu gen và môi trường, người ta thường dùng

phương pháp nào?
A. Nghiên cứu trẻ đồng sinh cùng trứng.
B. Nghiên cứu trẻ đồng sinh khác trứng.
C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.

Đúng!

Sai!
Sai!
Sai!


Bài tập:
Một người phụ nữ kể: Cha mẹ tôi đều phân biệt màu
rất rõ, họ sinh được hai chị em tôi. Chị gái tôi bình
thường, lấy chồng mù màu sinh được một con gái và
một con trai đều bị mù màu. Bản thân tôi và chồng tôi
đều phân biệt màu rất rõ, chúng tôi có một con trai
bình thường và một con trai bị mù màu.
a.Vẽ sơ đồ phả hệ của gia đình trên.
b. Xác định kiểu gen của mỗi người trong phả hệ. Biết
rằng bệnh mù màu do một gen qui định.



Nội dung bài học

phương pháp
nghiên cứu di truyền người

Via dụ 2: Bệnh máu khó đông do 1 gen quy định. Người vợ
không mắc
lấy chồng không mắc
sinh ra con
mắc bệnh chỉ là con trai
.

1. Hãy vẽ sơ đồ phả hệ của trường hợp trên?
2. Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định?
3. Sự di truyền bệnh máu khó đông có liên quan xvới giớiXtính
A
Y
A a
♀
♂
X
X
không? Tại sao?
XA ,
XA, Y
GP
a
X
♀
XA
Xa
♂
Nghiên cứu phả hệ cho F1 :

A A
A a
X
X
(bình
X
X (bình
A
X
biết điều gì?
thường)
thường)
Y

XAY(bình
thường)

XaY(bị
bệnh)