Bài 13. Khái niệm về năng lượng và chuyển hóa vật chất

Năng lượng gió

Năng lượng mặt trời

Năng lượng nước


CHƯƠNG III: CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ
BÀO

BÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT


4

I. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO
1. Khái niệm năng lượng.

Động năng

Thế năng

Thế năng

Năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công.

Động năng

Năng lượng sẵn sàng sinh công.

THẾ NĂNG

ĐỘNG NĂNG

ĐỘNG NĂNG


?

Hãy cho biết đâu là thế năng, đâu là động năng trong các quá trình sau

- Cơ năng:
Thế năng

Động năng

OĐộng năng O

O-O

- Hóa năng:
Thế năng

Liên kết giữa các nguyên tử

- Điện năng:

+

-

+

-

Điện tĩnh

+

-

Thế năng

Cắt đứt liên kết hóa học
+

-

+

+

Điện động
Động năng


I. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO
1. Khái niệm năng lượng.

2. Các dạng năng lượng trong tế bào:
- Nhiệt năng: Giữ ổn định nhiệt độ cho cơ thể và tế bào, không có khả năng
sinh công.
Hóa năng: Năng lượng tiềm ẩn trong các liên kết hóa học, đặc biệt là ATP.
Điện năng: dòng điện sinh học

-


3. ATP – ĐỒNG TIỀN NĂNG LƯỢNG CỦA TẾ BÀO:
A. CẤU TẠO


Bazơ nitơ Adenin

Ba nhóm photphat
Đường ribôzơ
( Triphotphat )
Ađênôzin

Ađênôzin triphotphat - ATP


E

P

ADP
ATP

i

Adenozin diphotphat

ATP → ADP + Pi+ 7,3 kcal


E

ADP
ATP
A®ªnozin triphètphat
®iphètphat
P

i
ATP

ADP +

P

i

+ E (n¨ng lưîng)


*Chức năng của ATP
ATP

- Tổng hợp các chất hóa học cần thiết cho tế bào
ADP

P

Ngoài màng

Trong màng

- Vận chuyển các chất qua màng

- Sinh công cơ học
12



II. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

Trả lời câu hỏi :
Thức ăn có năng lượng không?
Thức ăn được biến đổi như thế nào trong cơ thể chúng ta?

•
•


Protein thức ăn

Enzim

axit amin

Cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào

Màng

ruột

CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

ATP + SP thải
Axit amin
Protein (tích trữ )

(của TB)


Dị hóa

Enzim
Axit amin

Prôtêin thức ăn

Dị hóa

Màng ruột

ATP + SP thải
Axit amin

Protein (tích trữ)

(tế bào)

Đồng hóa


II. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
* Khái niệm:
* Bản chất chuyển hóa vật chất:

- Đồng hoá: Là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ phức tạp từ các chất hữu cơ
đơn giản.
- Dị hoá: Là quá trình phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành các chất đơn giản
và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống khác và cho quá trình đồng hóa.


* Vai trò:
- Giúp cho tế bào thực hiện các đặc tính khác của sự sống như sinh trưởng, phát
triển, cảm ứng, sinh sản.
- Chuyển hóa vật chất luôn kèm theo chuyển hóa năng lượng.


* Đồng hoá và dị hoá:

ATP

E
E

NL dùng cho quá trình đồng hóa và các

NL từ quá trình dị hóa

hoạt động sống khác của tế bào.

ADP +

P

i


Nếu ăn quá nhiều thức ăn giàu năng lượng mà cơ thể không sử dụng hết thì sẽ
dẫn tới điều gì?



Để tránh hiện tượng này ta cần phải có biện pháp gì trong vấn đề ăn
uống?


Cần ăn uống hợp lí, kết hợp với nhiều loại thức ăn


CỦNG CỐ
CÂU 1: Chất gì được xem là đồng tiền năng lượng trong tế bào?

CÂU 2: Đây là loại năng lượng dự trữ có tiềm năng sinh công?

CÂU 3: Quá trình gì được thực vật chuyển đổi năng lượng từ quang năng sang
hóa năng?


CỦNG CỐ
CÂU 4: Trong quá trình chuyển hóa vật chất trong tế bào nhờ vào quá trình nào
mà tế bào tạo ra năng lượng ATP?

CÂU 5: Quá trình chuyển hóa vật chất luôn gắn liền với quá trình chuyển hóa
gì?