Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT

Tiết
14:

TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT


Kể tên một số loại thức ăn
gia đình em sử dụng hằng
ngày và thành phần dinh
dưỡng chính của các loại
thức ăn đó?

Thành phần: Gluxit, protein,
lipit, axit nucleic, vitamin,
chất khoáng, nước



Gluxit

Đường đơn

Lipit

Glixerin & axit béo

Protein

Axit amin

Axit nucleic

Nucleotit

Vitamin

Vitamin

Muối khoáng

Muối khoáng

Nước

Nước


I - KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ:

Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hoá:
A - Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các
chất hữu cơ.
B - Tiêu hoá là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng
và năng lượng, hình thành phân thải ra ngoài.
C - Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các
chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng.
D - Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh
dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản

mà cơ thể hấp thụ được.


I - KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ:

1. Khái niệm:
Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh
dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn
giản mà cơ thể hấp thụ được.

2. Hình thức tiêu hóa


- Có 2 hình thức TH:
+ Tiêu hoá nội bào: tiêu hoá bên trong tế bào( trong
không bào tiêu hoá)
+ Tiêu hóa ngoại bào: tiêu hoá bên ngoài tb (trong túi
tiêu hoá hoặc ống tiêu hoá)


II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:


II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:


II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
TÌM HIỂU TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
NỘI DUNG
HÌNH THỨC

TIÊU HOÁ

CƠ QUAN
TIÊU HOÁ
ĐẠI DIỆN

ĐẶC ĐIỂM
QUÁ
TRÌNH TH

ĐV chưa có cơ
quan tiêu hóa

ĐV có túi tiêu hóa

ĐV có ống tiêu hóa
và tuyến tiêu hóa


II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
NỘI
DUNG
Hình thức
tiêu hóa

ĐỘNG VẬT ĐƠN
BÀO

- Nội bào

- Chưa có.
- chỉ có
không bào
CƠ QUAN tiêu hoá tạm
TIÊU HOÁ thời.

ĐV ĐA BÀO BẬC
THẤP

ĐV ĐA BÀO BẬC
CAO

Ngoại bào (chủ yếu) và
nội bào

- Ngoại bào

-Túi tiêu hóa:Hình
túi, gồm nhiều tế
bào. Có một lỗ
thông vừa là
miệng vừa là hậu
môn.
-Trên thành túi có
nhiều tế bào tuyến

Gồm: - Cơ quan tiêu
hóa ( miệng, thực
quản, dạ dày,ruột
non, ruột già và hậu

môn)
- Tuyến tiêu hóa
(tuyến nước bọt,
gan, tụy, dịch ruột…

tiết enzim tiêu hóa


II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
NỘI
DUNG

Đại diện

- động vật đơn
bào (Trùng giày,
trùng roi,
amip..).

Thức ăn
được thực
bào và bị
phân huỷ bởi
Đặc điểm enzim thuỷ
quá trình
phân của
tiêu hóa
Lizôxôm ->
Chất dinh
dưỡng.

ngành ruột khoang Từ giun đốt cho đến
và giun dẹp.
ĐV có xương sống

- Thức ăn được
biến đổi trong
túi tiêu hoá nhờ
enzim của tế
bào tuyến ->
Chất dinh
dưỡng.

- Thức ăn được
biến đổi cơ học
-> Thành phần
nhỏ.
- Tiếp tục biến đổi
hoá học nhờ các
enzim -> Chất
đơn giản hoà tan,
hấp thụ vào máu
và bạch huyết.


TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
Hình túi gồm
nhiều tế bào
Cấu tạo

Miệng
1 lỗ thông

Túi tiêu
hoá

Hậu môn

Tiêu hoá ngoại bào
(Lòng túi)
Chức năng
Tiêu hoá nội bào
(TB thành túi)


TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
- Đại diện : ĐVcó xương sống , nhiều loài ĐV không
xương sống

Nhiều bộ phận ( Miệng,thực quản
dạ dày,ruột,hậu môn…..)

Cấu tạo

Miệng
2 Lỗ thông

Ống tiêu
hoá

Hậu môn
Chức năng

Tiêu hoá ngoại bào


Ống tiêu hóa của người: Chuyên hóa và phức tạp


Bộ phận
Miệng

Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già

Tiêu hoá cơ học

Nhai làm nhỏ tạo
viên thức ăn
Đẩy viên thức ăn
xuống dạ dày

Tiêu hoá hoá học
Amilaza trong nớc
bọt biến đổi một
phần tinh
bột thành Mantôzơ
Không có

Enzim

Co bóp trộn thức ăn
với dịch vị

Có Enzim
Pepsin

Co bóp để nghiền
nhỏ và giúp TĂ thấm
đều dịch
Co bóp tống phân ra
ngoài

Gồm đủ loại Enzim
làm thức ăn tiêu hoá
triệt để
Không


III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
NỘI DUNG

CẤU TẠO:
- Bộ răng
- Độ dài ruột
Biến đổi lí học
Biến đổi hoá học

ĐỘNG VẬT ĂN THỊT

ĐỘNG VẬT ĂN TẠP


III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
NỘI DUNG

CẤU
TẠO:

- Bộ
răng

ĐỘNG VẬT ĂN THỊT

+ Răng cửa và răng
nanh: Nhọn, sắc,
cong.
+ Răng hàm: Có mấu
dẹt, sắc.

- Độ dài + Ngắn do thức ăn
ruột giàu dd, dễ tiêu.
Biến
đổi lí
học

+ Miệng: Cắt, xé, nhai,

nghiền nhỏ thức ăn.
+ Dạ dày: Co bóp nhào
trộn, nghiền nhỏ thức
ăn.

ĐỘNG VẬT ĂN TẠP

+ Răng cửa và răng
nanh: Không nhọn,
sắc.
+ Răng hàm: Dẹt.
+ Dài hơn, do thức ăn
nhiều xellulôzơ.
+ Miệng: Cắt, nhai,
nghiền nhỏ thức ăn.
+ Dạ dày: Co bóp
nhào trộn, nghiền
nhỏ thức ăn.


III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
NỘI DUNG

ĐỘNG VẬT ĂN THỊT

+ Miệng: Tiêu hoá 1
phần ( E. Nước bọt )
+ Dạ dày: Thức ăn Pr
được biến đổi nhờ

Biến
tác dụng của HCl và
đổi
pépsin trong dịch vị.
hoá
học + Ruột: Thức ăn
được biến đổi hoàn
toàn thành chất đơn
giản hoà tan.

ĐỘNG VẬT ĂN TẠP

+ Miệng: Tiêu hoá 1
phần ( E. Nước bọt )
+ Dạ dày: Chỉ có
lượng nhỏ thức ăn
được biến đổi nhờ
tác dụng của HCl và
pépsin trong dịch vị.
+ Ruột: Thức ăn
được biến đổi hoàn
toàn thành chất đơn
giản hoà tan.


III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
2 - SỰ HẤP THỤ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG:

Ruột non có cấu tạo như thế nào?

a. Bề mặt hấp thụ của ruột
- Niêm mạc ruột gấp thành nhiều nếp gấp
- Trên niêm mạc ruột có nhiều lông ruột
- Trên đỉnh các tế bào lông ruột có nhiều
lông cực nhỏ

Tăng bề mặt
hấp thụ => hấp
thụ hết các chất
dinh dưỡng

b. Cơ chế hấp thụ
- Hấp thụ thụ động: glixerin và axit béo, các VTM tan trong dầu
- Hấp thụ chủ động: Phần lớn các chất: gluco, aa…
- Các chất hấp thụ được vân chuyển theo con đường máu hoặc
bạch huyết


V - ĐẶC ĐIỂM TIÊU HOÁ Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN TV:

Hàng
ngang
số
7:
gồm
chữ
cái.
Các
chất

Hàng
số
5:
gồm
668
chữ
cái.
Nhờ
có
đặc
Hàng
ngang
số
4:
gồm
39
cái.
Động
làlà
vật
con
Tìm
ô ngang
chữ
hàng
dọc:
Nói
về
một
cơ

quan
tiêu
hoá,
6:
5chữ
Tiêu
hoá
Hàng
Hàng
ngang
ngang
số
số
3:2:
1:
gồm
Gồm
chữ
4
chữ
cái.
cái.
ỞĐây
Đây
động
vật
cơlà
nơi
biến
đổi

hoàn
toàn
thức
ăn
thành
chất
dinh
như
Glyxêrin,
axít
béo
hấp
thụ
qua
màng
tế
điểm
này
mà
bề
mặt
hấp
thụ
của
ruột
tăng
lên
đa
đường
bào

bậc
vận
thấp,
chuyển
như
các
thuỷ
chất
tức,
sau
sứa
khi
dùng
hấp
thụ
bộ
ngoai
bào
chỉ
có
ở
những
loài
động
vật
này?
đơn
quan
bào,
giúp

quá
các
trình
loài
tiêu
thú
ăn
hoá
thịt
này
cắt,
là
xé
chủ
thức
yếu?
ăn?
dưỡng
cung
cấp
cho
tế
bào
cơ ăn?
thể?
bào
nhờ
cơlấy
chế
này?

gấp
nhiều
lần?
rồi đi
phận
qua
này
gan
để
để
đén
thức
các
tế bào .
R

Ă

N G

N Ộ

I

B

T

U

A

N

Ế

P

Đ Ư Ờ N G M Á

K

H

U

Ế

U

Đ

A

B

À O

C

H

T

Á

N

À O
G Ấ

P