Bài 35. Hoocmôn thực vật

1. Khái niệm
 Hoocmôn thực vật (phytohoocmôn) là
các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra
có tác dụng điều hòa hoạt động sống
của cây.


2. Đặc điểm
Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở
một nơi khác trong cây.
Trong cây, hoocmôn được vận chuyển theo mạch
gỗ và mạch rây.
Với nồng độ thấp gây ra những biến đổi mạnh
trong cơ thể.
Tính chuyên hóa thấp hơn nhiều so với hoocmôn
ở động vật bậc cao.


HOOC MÔN THỰC VẬT

HOOC MÔN KÍCH THÍCH
AUXIN

GIBERELIN

HOOC MÔN ỨC CHẾ
XITÔKININ

ÊTILEN

AAB

CHẤT
DIỆT CỎ *


Qu¶ ®îc t¹o ra
do thô tinh
b×nh thêng

Qu¶ bÞ lo¹i bá
h¹t vµ kh«ng xö
Qu¶ bÞ lo¹i bá
lÝ AIA
h¹t vµ xö lÝ
AIA.

Hình 35-1: hạt là nguồn cung cấp AIA cho quả phát triển:
Nếu hạt của dâu tây bị loại bỏ sau khi thụ tinh, có thể thay
nó bằng cách xử lí AIA ngoại sinh.


HM

AIA
(Auxin)

Nơi sản xuất

- Các mô

phân sinh
chồi ngọn
và các lá
non.
- Phôi trong
hạt

Tác dụng sinh lí
- Làm tăng kéo dài tế bào →
kích thích thân rễ kéo dài, ra
rễ bất định.
- Tăng ưu thế ngọn, ức chế
chồi bên.
- Gây hiện tượng hướng động
- Phát triển quả, tạo quả
không hạt.
- Ức chế sự rụng lá, quả; kích
thích ra rễ



Ứng dụng GA

Phun GA, kÝch thÝch sù
sinh trëng cña c©y mÝa

Tăng kích thước quả và tạo quả
không hạt: GA kích thích cuống
nho sinh trưởng, tạo không gian
cho quả phát triển

Ứng dụng GA: tạo quả
không hạt

Cam kh«ng h¹t

Da hÊu kh«ng h¹t


HM

Nơi tổng hợp

Tác dụng sinh lí

GA
(Gibe
relin)

Các cơ
quan đang
sinh trưởng
như lá non,
quả non,
hạt đang
nảy mầm,
phôi đang
sinh
trưởng.

-Kích thích phân chia và
phân hóa tế bào → thân
mọc dài ra, lóng vươn dài.
-Phá trạng thái ngủ, nghỉ
của hạt.
-Kích thích ra hoa, tạo quả
không hạt.
-Ảnh hưởng đến quang
hợp, hô hấp, trao đổi nitơ


2. Xitôkinin

Hình 35-3: ảnh hưởng của xitokinin đến sự hình thành
chồi ở mô callus (xi tôkinin được dùng trong nuôi cấy mô
thực vật)


Xitokinin

Xitokinin cao: Kích
thích ra rễ

Xitokinin thấp: kích
thích ra chồi


HM

Xitôkinin

Nơi tổng
hợp
Tế bào
đang
phân chia
trong rễ,
lá non,
quả non

Tác dụng sinh lí
- Kích thích phân chia
tế bào mạnh mẽ
- Làm yếu ưu thế ngọn,
kích thích sinh trưởng
chồi bên
- Kìm hãm hóa già
- Kích thích nảy mầm,
nở hoa


Etilen
Êtilen

Êtilen


HM
1.Êtilen

Nơi tổng hợp
Tác dụng sinh lí
Các mô của quả - Thúc đẩy quá trình chín của quả.
chín, lá già
- Ức chế quá trình sinh trưởng của
cây non, mầm thân củ
- Gây rụng lá, quả.


HM
2. Axit
Abxixic
(AAB)

Nơi tổng hợp
- Chủ yếu ở lá.
- Tích lũy trong
các cơ quan già,
cơ quan đang
ngủ, nghỉ hoặc
sắp rụng

Tác dụng sinh lí
- Ức chế sinh trưởng mạnh
- Gây rụng lá, quả
- Kích thích đóng khí khổng trong
điều kiện khô hạn.
- Kích thích trạng thái ngủ, nghỉ của
hạt.

HM
3.Chất
diệt cỏ

Nơi tổng hợp
Tác dụng sinh lí
Tổng
hợp Phá vỡ trạng thái cân bằng của các
nhân tạo
hoocmon → ức chế sinh trưởng của
cỏ → diệt cỏ nhưng không ảnh
hưởng đến cây trồng.


IV. TƯƠNG QUAN HOOC
MÔN THỰC VẬT
Giữa hooc môn kích thích sinh
trưởng và hooc môn ức chế sinh
trưởng của thực vật

Tương
quan

Giữa các hooc môn kích thích với
nhau


III. TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC

VẬT
Lá xanh hàm lượng Auxin lớn, do
đó ức chế hình thành tầng rời của
cuống lá.
Khi lá già thì hàm lượng Auxin
giảm dần, đồng thời thì hoocmon
Etylen tăng. Khi HM etylen tăng
hoạt hoá sự hình thành tầng rời
của cuống→Lá rụng.
Kết luận: sự rụng lá phụ thuộc
vào tỉ lệ auxin/etylen.

Tại sao lá già
lại rụng?


-Dùng nồng độ thích hợp
-Dùng phối hợp các hoocmon với tỉ lệ thích
hợp vì giữa các hoocmon thực vật có sự hỗ trợ
và đối kháng.
-Bảo đảm chế độ dinh dưỡng: tưới nước, bón
phân hợp lý