Bài 35. Hoocmôn thực vật

Trường THCS&THPT VÕ THỊ SÁU
Lớp 11B



1. Khái niệm


Hoocmôn thực vật (phytohoocmôn) là các
chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác
dụng điều hòa hoạt động sống của cây.


2. Đặc điểm


Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi
khác trong cây.



Trong cây, hoocmôn được vận chuyển theo mạch gỗ và
mạch rây.



Với nồng độ thấp gây ra những biến đổi mạnh trong cơ
thể.



Tính chuyên hóa thấp hơn nhiều so với hoocmôn ở động
vật bậc cao.


3. Phân nhóm hoocmôn thực vật


Nhóm kích thích: AIA, GA, Xitôkinin.



Nhóm ức chế: Axit abxixic, Êtylen.


II. HOOCMÔN THỰC VẬT
Hoocmôn

Nơi tổng
hợp
Tác dụng
sinh lý

Ứng dụng

Hoomôn kích thích sinh trưởng

Hoomôn kìm hãm sinh
trưởng

Auxin(AIA

ANA,AIB)

Êtilen

Giberelin
(GA)

Xitokinin

Axit abxixic


II. HOOCMÔN
Loại
hoomone

Nơi tổng
hợp

Auxin(AIA - Các mô
ANA,AIB) phân sinh
chồi ngọn
và các lá
non; phôi
trong hạt

Tác dụng sinh lý

Ứng dụng

-Làm tăng kéo dài tế
bào
Kích thích
thân rễ kéo dài

- Tạo quả không
hạt.

-Kích thích nảy mầm
của hạt, của chồi, kích
thích ra rễ phụ, thể
hiện tính ưu thế đỉnh
-Gây hiện hướng
động

- Kích thích ra
rễ,của cành
dâm, cành chiết
- Tạo quả không
hạt,
--

Nuôi cấy mô
và tế bào thực
vật, diệt cỏ


Hình 35.2. Thí nghiệm xử lý bằng GA ở cà rốt (1), nho (2),
bắp cải (3)
8

Phá trạng thái ngủ nghỉ của hạt


Lá non
Quả non
Phôi đang ST
Hạt nảy mầm


II. HOOCMÔN THỰC VẬT
Loại
hoomone

Nơi tổng
hợp

Tác dụng sinh lý

Ứng dụng

Giberelin
(GA)

- Các cơ
quan đang
sinh
trưởng
như lá

non, quả
non, hạt
nảy mầm,
phôi đang
sinh
trưởng

- Kích thích phân chia - Tăng tốc độ
tế bào
thân mọc dài
phân giải tinh
ra, lóng vươn dài
bột.
- Phá trạng thái ngủ
- Kích thích
nghỉ của hạt
Kích thích ra hoa tạo sinh trưởng
quả không hạt
chiều cao ở cây.
--

- Ảnh hưởng đến
quang hợp, hô hấp..


Xitokinin
Làm yếu ưu thế ngọn,
kích thích ST chồi bên

Kích thích nở hoa

Kích thích nảy mầm


Xitokinin

Xitokinin cao: Kích
thích ra rễ

Xitokinin thấp: kích
thích ra chồi


Hình 35.3.Ảnh hưởng của kinêtin đến sự hình thành chồi
ở mô callus (xitokinin được dùng trong nuôi cấy tế bào và
mô thực vật)


II. HOOCMÔN THỰC VẬT
Loại
hoomone

Nơi tổng
hợp

Tác dụng sinh lý

Ứng dụng

Xitokinin
(zeatin,

kinetin)

Các tế bào
đang phân
chia trong
rễ, lá non
quả non

-Kích thích phân chia
tế bào mạnh mẽ

- Kích thích

- Làm yế ưu thế ngọn,
kích thích sinh trưởng
chồi bên

hoa.

- Kìm hãm già hóa

số loại hạt.

- Kích thích nãy mầm,
nỡ hoa

phát triển mầm
- Phá ngủ một

II. HOOCMÔN THỰC VẬT
Etylen

Hình. Êtylen và quả cà chua đang chín


Cây được
phun 50ppm
etylen trong 3
ngày

Cây không
phun êtylen

Quả được
phun êtylen

Qủa không
phun êtylen


Etylen
Thúc đẩy sự chín
trái
Gây rụng lá, quả

Ức chế ST cây con,
mầm thân củ

II. HOOCMÔN THỰC VẬT
Loại
hoomone

Nơi tổng hợp

Tác dụng sinh lý

Ứng dụng

Êtilen

- Các mô của quả
chín, lá già

-Thúc đẩy quá trình chín -Ra quả trái
của quả, Gây rụng lá quả vụ: Dứa
-Ức chế quá trình sinh
-Thúc quả chín
trưởng của cây non,mầm sớm
thân củ

Axit
abxixic

Chủ yếu ở lá , tích lũy -Ức chế sinh trưởng
trong các cơ quan già, mạnh, gây rụng lá, quả
cơ quan ngủ nghỉ sắp
- Kích thích trạng thái
rụng

ngủ nghỉ của hạt
- Kích thích đóng mở
khí khổng trong điều
kiện khô hạn,

-Làm rụng lá
cây
-Tương quan
AAB/GA điều
tiết trạng thái
ngủ và hoạt
động của hạt


II. HOOCMÔN THỰC VẬT

LƯU Ý
Hoomone kích thích sinh trưởng: Thường hình
thành ở cơ quan non, chi phối sự hình thành cơ
quan sinh trưởng
Hoomone ức chế sinh trưởng: Hình thành cơ
quan già, cơ quan sinh sản, cơ quan dự trữ chi
phối sự hóa già và gây chết từng cơ quan hay toàn
cơ thể


III. TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC
VẬT
Lá xanh hàm lượng Auxin lớn, do
đó ức chế hình thành tầng rời của

cuống lá.
Khi lá già thì hàm lượng Auxin
giảm dần, đồng thời thì hoocmon
Etylen tăng. Khi HM etylen tăng
hoạt hoá sự hình thành tầng rời
của cuống→Lá rụng.
Kết luận: sự rụng lá phụ thuộc
vào tỉ lệ auxin/etylen.

Tại sao lá già
lại rụng?


III. TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC
VẬT


III. TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC
VẬT


Tương quan giữa hoomôn kích thích và hoomôn
ức chế sinh trưởng( Cân bằng riêng ).
+ Ví dụ: GA/ AAB; hay giữa Auxin/ Etylen



Tương quan giữa các hoomon kích thích với
nhau (Cân bằng chung)
+ Ví dụ: tương quan giữa auxin và xitôkinin

điều tiết phát triển mô callus. Khi ưu thế nghiêng
về auxin, mô callus ra rễ. Khi ưu thế nghiêng về
xitôkinin, chồi xuất hiện.


-Dùng nồng độ thích hợp
-Dùng phối hợp các hoocmon với tỉ lệ thích
hợp vì giữa các hoocmon thực vật có sự hỗ trợ
và đối kháng.
-Bảo đảm chế độ dinh dưỡng: tưới nước, bón
phân hợp lý


VỀ NHÀ
1.

Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài trong
SGK trang 142.

2.

Xem trước bài 36: Phát triển ở thực vật có
hoa.