Bài 40. Ảnh hưởng của các yếu tố hoá học đến sinh trưởng của vi sinh vật

Kiểm tra bài cũ:

a,hãy mô tả sự tạo thành bào tử hữu tính ở nấm men?
b,nấm sợi sinh sản bằng các loại bào tử hữu tính nào?



Bài 40.:
ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ HÓA HỌC
ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT


I. CÁC CHẤT DINH DƯỠNG CHÍNH.

- Chất dinh dưỡng tác động đến sinh trưởng của vsv: cacbon, nitơ, lưu huỳnh, ôxi,
các yếu tố sinh trưởng


Phiếu học tập các chất dinh dưỡng cần thiết đối với sinh trưởng của vi sinh vật
STT

Tên chất dinh dưỡng

Nguồn cung cấp

Vai trò đối với sinh trưởngvsv

Là chất dd quan trọng nhất đối với vsv
+ vsv hóa dị dưỡng: từ protein, cacbonhidrat,
1

Cacbon

+ bộ khung cấu trúc của chất sống
lipit
+ thành phần của hợp chất hữu cơ cấu tạo nên tb
+ vsv hóa tự dưỡng, quang tự dưỡng: từ CO2

2

Nitơ

+ chất hữu cơ: NH
3

Lưu huỳnh

+ tổng hợp protein

+ từ khí quyển: N2
4+

, NO

+ từ môi trường (SO4

2-

3-

2

HS ,S2O3 -)

+ từ môi trường: muối
4

Phôtpho

photphat vô cơ và photpholipit

5

Ôxi

+ từ khí quyển

+ tham gia tổng hơp AND, ARN.

+ tổng hợp axit amin: xistêin,mêtiônin

+ tổng hợp axitnucleic, photpholipit của màng sinh chất.
+ tổng hợp ATP

+ tham gia quá trình hô hấp
+ là điều kiện xảy ra phản ứng ôxi hóa


Vi khuẩn cố định Nitơ tự do

Nốt sần trong rễ cây họ đậu

Rể cây họ đậu

Vsv trong nốt sần rễ cây họ đậu


3. Ôxi
- Phân loại các nhóm vsv dựa theo nhu cầu ôxi:

•
•
•
•

hiếu khí bắt buộc
kị khí bắt buộc
kị khí không bắt buộc
vi hiếu khí


a, hiếu khí bắt buộc.
Là những vsv chỉ sinh trưởng khi có mặt ôxi

Vi khuẩn lam


b.vi khuẩn kỵ khí bắt buộc.

•

Chỉ có thể sinh trưởng khi không có oxi.

VD: vi khuẩn uốn ván


Vi khuẩn sinh mê tan


c.Kỵ khí không bắt buộc.

•
•

Có thể sử dụng oxi để hô hấp.
Khi không có ôxi thì lên men hoặc hô hấp kị khí.

VD: nấm men rượu
.


d.vi hiếu khí

•

Loại vi khuẩn này chỉ phát triển khi nồng độ oxi thấp hơn trong không
khí

VD; Vi khuẩn giang mai.


3. Các yếu tố sinh trưởng.

- các yếu tố sinh trưởng là những chất nào?

•

Là những chất hữu cơ : vitamin, axit amin, bazơ purin, pimidin.

•

Trong các vsv tự tổng hợp được các yếu tố sinh trưởng đó tồn tại một số vsv có thể bị
đột biến làm mất khả năng tổng hợp các yếu tố sinh trưởng.


II. CÁC CHẤT ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG

Sản phẩm của các chất ức chế sinh trưởng: xà
phòng, nước rửa
bát, dung dịch vệ sinh, bình diệt
số sản phẩm
Kể tên một

côn trùng…..
ưởng
ức chế sinh tr
củ a c h ấ t

ìn
có trong gia đ

h em?

Các chất ức chế sinh trưởng đối với vsv
STT

Hóa chất

Tác dụng ức chế

ứng dụng

1
Phênol và các dẫn xuất,Các loại rượu

2

Các halôgen: I, Cl, Br, F

Gây biến tính prôtêin

Gây biến tính prôtêin

tẩy uế và sát trùng

tẩy uế và làm sạch nước

3
Các tác nhân oxi hóa: (Peroxit, Ozôn,

Gây biến tính protein do ôxi hóa

axpeaxetic )

4

Các chất hoạt động bề mặt (xà
phòng, chất tẩy rửa)

giảm sức căng bề mặt của nước và hư

tẩy uế, sát trùng vết thương sâu, làm sạch nước, khử trùng
các thiết bị y tế và chế biến thực phẩm.

loại bỏ VSV, sát trùng

hại màng sinh chất

 
Các kim loại nặng: As, Zn, Hg, Cu,
Ag...

5

Nitrat bạc: tẩm các vật liệu băng bó khi phẫu thuật để phòng trừ các
Gây biến tính prôtêin

vi khuẩn đã kháng kháng sinh.
Mercuacrom: chất sát trùng

 

 

Các andêhit

Gây biến tính và làm bất hoạt các

6
 
7

Tẩy uế, dịch dùng ướp xác( như formalin )

protein

 

Các chất kháng sinh.
tác dụng lên thành tế bào và màng sinh chất, kìm
hãm tổng hợp axitnuclêic và protein

Dùng trong y tế, thú y.


Xà phòng có phải là chất diệt
khuẩn không?

Xà phòng chỉ là chất tẩy rửa
không phải là chất diệt khuẩn.

Theo em tại sao không dùng các chất ức chế sinh trưởng khác thay thế kháng sinh trong điều
trị bệnh?

•

chất kháng sinh có tính diệt khuẩn chọn lọc, không tác động lớn đến một số vi khuẩn
có lợi, và các tế bào trong cơ thể người và động vật…


Củng cố
Bài 1.giải thích tại sao khi muối chua quả ta phải đổ ngập nước?

- vì vi khuẩn sinh axit lacic trong muối chua rau quả là vi khuẩn lactic, vi khuẩn
lactic hô hấp kị khí bắt buộc nên phải đổ ngập nước không cho tiếp xúc với ôxi.


Bài 2.tại sao khi nhân giống nấm men rượu người ta phả cung cấp ôxi, nhưng khi thực hiện
quá trình lên men rượu người ta lại đổ đầy nước và không cần cung cấp ôxi?

- do nấm men rượu thuộc loại vsv kị khí không bắt buộc: có thể sử dụng ôxi để hô
hấp hiếu khí, nhưng khi không có mặt ôxi có thể tiến hành lên men rượu.