Bùi 26. Cảm ứng ờ động vật

B.CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT :
Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNGỞ ĐỘNG VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm:
II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có hệ thần kinh dạng lưới:
b.Cảm ứng ở đv có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch:



Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có

hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

Khí hậu trở lạnh.

Chim Sẻ xù lông giúp giữ ấm
cơ thể


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới

b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

Khí hậu trở lạnh.

Khí hậu trở lạnh.

Mèo nằm co rúm lại
? Cảm ứng ở động vật là gì?


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới

b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

I.KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm
Cảm ứng ở động vật là khả năng tiếp nhận và phản ứng lại
các kích thích từ môi trường sống để tồn tại và phát triển
2.Đặc điểm:
- Phản ứng diễn ra nhanh, mức độ và tính chính xác tuỳ
thuộc vào mức độ tiến hoá của hệ thần kinh.
- cảm ứng ở động vật diễn ra nhanh, phong phú hơn ở
thực vật.


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:

2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở động vật chưa có tổ chức thần kinh:
Nghiên cứu những hiện tượng cảm ứng ở động vật đơn
bào và kết hợp kiến thức lớp 7 với nội dung SGK để
hoàn thành phiếu học tập sau:
Nhóm
động vật

Động vật
chưa có tổ
chức thần
kinh

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Hình thức
phản ứng

Ưu, nhược
điểm


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)

II/. Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức thần kinh

Trùng roi

Trùng roi bơi tới nơi giàu ánh sáng.


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
II/. Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức thần kinh

Amíp

Amip tránh ánh sáng


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)

II/. Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức thần kinh
Không bào co rút

+ Co rút chất nguyên sinh.


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)

I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở động vật chưa có tổ chức thần kinh:
Nghiên cứu những hiện tượng cảm ứng ở động vật đơn
bào và kết hợp kiến thức lớp 7 với nội dung SGK để
hoàn thành phiếu học tập sau:
Nhóm
động vật

Động vật

chưa có tổ
chức thần
kinh

Đại diện

Đv đơn
bào :
Trùng
roi,
trùng a
mip

Cấu trúc
thần kinh
Chưa có

Hình thức phản
ứng

Hình thức cảm ứng
: Chuyển động
hướng tới các kích
thích ( hướng động
dương ) hoặc tránh
xa các kích thích có
hại ( hướng động
âm )
- Cơ thể phản ứng
lại kích thích bằng

sự chuyển trạng
thái co rút chất
nguyên sinh

Ưu, nhược
điểm
Phản ứng
chậm,
thiếuchính
xác.


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới

b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
a. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới:
Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh dạng lưới ở thủy tức và kết
hợp kiến thức lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu
học tập sau:
Nhóm
động vật

Động vật
có hệ thần
kinh dạng
lưới

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Hình thức
phản ứng

Ưu, nhược
điểm

Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
a. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới:
A

Thuỷ tức

Kích thích
Toàn cơ thể co lại

Kích thích


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:

a. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới:
Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh dạng lưới ở thủy tức và kết
hợp kiến thức lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu
học tập sau:
Nhóm
động vật
Động vật
có hệ thần
kinh dạng
lưới

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Ngành
ruột
khoang:
Thủy
tức

Tổ chức thần
kinh gồm các
tế bào cảm
giác và TB
thần kinh.
Các TB thần
kinh có nhánh
liên hệ với các

tế bào biểu mô
cơ hoặc các
TB gai

Hình thức
phản ứng
Khi các tế bào cảm
giác bị kích thích
sẽ chuyển thành
xung thần kinh
truyền qua mạng
lưới TK đến các tế
bào biểu mô cơ
hoặc đến các TB
gai, làm cơ thể co
lại để tránh kích
thích hoặc phóng
gai vào con mồi
( Phản ứng toàn
thân )

Ưu, nhược
điểm
Phản ứng
kịp thời
nhưng chưa
chính xác,
tiêu tốn
nhiều năng
lượng

Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi :
Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh dạng chuỗi ở giun dẹp và kết hợp kiến thức
lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu học tập sau:

Nhóm
động vật

Động vật
có hệ thần
kinh dạng
chuỗi

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Hình thức
phản ứng

Ưu, nhược
điểm


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở

CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi

Hệ thần kinh dạng chuỗi ở
giun dẹp


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm

II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi
Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh dạng chuỗi ở giun dẹp và kết hợp kiến thức
lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu học tập sau:

Nhóm
động vật
Động vật
có hệ thần
kinh dạng
chuỗi

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Các
ngành
giun

Hệ TK chuỗi : Cơ thể phân hóa
đầu, đuôi, lưng,
bụng
- Hệ TK tập
trung thành
dạng TK chuỗi
có não ở đầu từ
đó phát đi 2
chuỗi hạch bụng
hay các dây TK
chạy dọc cơ thể

Hình thức
phản ứng

Phản ứng
định khu

Ưu, nhược
điểm
- Đỡ tiêu tốn
năng lượng
- Chưa thật

chính xác


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi :
b2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng hạch :

Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh hạch ở côn trùng và kết hợp kiến
thức lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu học tập sau:

Nhóm
động vật

Động vật
có hệ thần
kinh dạng
hạch

Đại diện

Cấu trúc thần
kinh

Hình thức
phản ứng

Ưu, nhược
điểm


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:

2.Đặc điểm
II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi :
b2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng hạch :


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)
I.KHÁI NIỆM VỀ
CẢM ỨNGỞ ĐỘNG
VẬT:
1.Khái niệm:
a.Ví dụ :
b.Khái niệm:
2.Đặc điểm

II. CẢM ỨNG Ở
CÁC NHÓM ĐỘNG
VẬT KHÁC NHAU :
1.Ở đv chưa có tổ
chức thần kinh:
2. Ở đv có tổ chức
thần kinh:
a.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
lưới
b.Cảm ứng ở đv có
hệ thần kinh dạng
chuỗi hạch

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT KHÁC NHAU :
2.Ở động vật có tổ chức thần kinh:
b. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :
b1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi :
b2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng hạch :
Nghiên cứu hình vẽ hệ thần kinh hạch ở côn trùng và kết hợp kiến
thức lớp 7 với nội dung SGK để hoàn thành phiếu học tập sau:

Nhóm
động vật
Động vật
có hệ thần
kinh dạng
hạch

Đại diện

ĐV đa bào
bậc thấp :
Giáp xác,
thânmềm,
sâu bọ

Cấu trúc thần
kinh
Hệ TK hạch có
tổ chức cao, có
dạng thần kinh
hạch trong đó
hạch não phát
triển, liên hệ
với các giác
quan cũng rất
phát triển
- Có sự phân
hóa thành hạch
não, hạch
ngực, hạch
bụng.

Hình thức
phản ứng
Hạch não
tiếp nhận
kích thích từ
các giác quan

và điều khiển
các hoạt động
phức tạp của
cơ thể chính
xác hơn.

Ưu, nhược
điểm
-Phản ứng
chính xác
hơn
- hiệu quả
chưa cao
- Chưa
phức tạp,
đa dạng


Tiết 25: Bài 26. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT (T1)

Trùng roi

? Quan sát hình trên và trình bày sự tiến hoá của tổ
chức thần kinh ở các nhóm động vật khác nhau?


Hệ thần kinh có sự tập trung dần
Chưa cơ hệ thần kinh ở
động vật nguyên sinh
Hệ thần kinh lưới: Các tế

bào thần kinh nằm rải rác
khắp cơ thể
Hệ thần kinh chuỗi: Các tế
bào thần kinh tập trung
thành các hạch
Hệ thần kinh hạch: Các tế
bào thần kinh tập trung
thành 3 khối hạch

Co rút chất nguyên sinh hoặc
chuyển động toàn cơ thể: Phản
ứng chậm, thiếuchính xác.

Phản ứng toàn thân : Phản ứng
kịp thời nhưng chưa chính xác,
tiêu tốn nhiều năng lượng
-Phản ứng định khu ở các hạch:
Đỡ tiêu tốn năng lượng, chưa thật
chính xác

Phản ứng định khu ở khối hạch:
- Phản ứng chính xác
- hiệu quả chưa cao
- Chưa phức tạp, đa dạng


Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng nhất:
Câu 1 : Cung phản xạ diễn ra theo trật tự nào?
A.Cơ, tuyến Thụ thể hoặc cơ quan thụ cảmHệ thần kinh

B.Thụ thể hoặc cơ quan thụ cảmCơ, tuyếnHệ thần kinh
C. Hệ thần kinhThụ thể hoặc cơ quan thụ cảmCơ, tuyến
D.Thụ thể hoặc cơ quan thu cảmHệ thần kinhCơ,tuyến
Câu 2: Ý nào không đúng đối với cảm ứng ở động vật đơn
bào?
A. Tiêu tốn năng lượng.
C. Co rút chất nguyên sinh.
B. Chuyển động cả cơ thể
D. Thông quan phản xạ


Câu 3:Cơ thể động vật đã xuất hiện tổ chức thần kinh,
nhưng đáp ứng không hoàn toàn chính xác bằng
cách co rút toàn thân, xảy ra ở:
A. ruột khoang

B. thân mềm

C. giáp xác

D. cá

Câu 4: Các dạng hệ thần kinh ở động vật, có chiều
hướng tiến hoá theo trình tự:
A. chuỗi  hạch  lưới  ống
B. lưới  chuỗi  hạch  ống
C. lưới  hạch  ống  chuỗi
D. hạch  lưới  ống  chuỗi

Bài tập về nhà:
1- Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.
2- Đọc mục em có biết.
3- Đọc bài 27.