Bài 29. Dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ

BÀI 29

DẪN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
TRÊN CUNG PHẢN XẠ


Nội dung:
I.Dẫn truyền xung thần kinh trong một cung phản xạ
1. Cấu trúc xinap
2. Dẫn truyền xung thần kinh qua xinap
II.Mã thông tin thần kinh
1. Đối với các thông tin có tính chất định tính
2. Đối với các thông tin có tính chất định lượng


I. Dẫn truyền xung thần kinh trong một cung phản xạ.

- Trong 1 cung phản xạ, xung thần kinh truyền từ cơ
quan cảm giác qua noron cảm giác đến trung ương
thần kinh, trung ương thần kinh tiếp nhận và gửi
câu trả lời qua noron vận động đến cơ quan phản
ứng.
- Xung thần kinh chỉ lan truyền 1 chiều từ cơ quan
thụ cảm tới cơ quan phản ứng


1. Cấu trúc xinap
- Xinap là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần
Tế bào thần
Tếtế
bàobào

thầnkhác( cơ,
kinh,
giữa
té
bào
thần
kinh
với
các
loại
kinh
kinh
Tế bào thần
tuyến)
kinh
- Có 2 loại xinap: xinap điện và xinap hóa học.
- Cấu trúc: gồm màng trước, màng sau và khe xinap
+ Màng trước có chùy xinap, trong chùy có chứa vi ống, ti thể,
Tế bào thần
bóng
xinap, trong bóng xinap chứa chất trung gian hóa học,
kinh
Tuyeá
mỗi xinap chỉ chứa 1 loại chất trung gian(vd:
axetincolin…)
n
+Khe xinap ở giữa màng trước và màng sau, khoảng 20 nm.
Trong khe chứa dịch ngoại bào.
+ Màng sau xinap là thành phần của thân, màng của sợi nhánh
hay sợi trục của tế bào thần kinh( hoặc là màng thụ quan,

màng tế bào cơ hoặc tuyến)có thụ thể tiếp nhận chất trung


Ca++++
++
Ca
Ca
++
Ca
Ca++



2. Dẫn truyền xung thần kinh qua xinap
- Khi xung thần kinh truyền tới xinap, tính thấm của
màng thay đổi, ion Ca2+ tràn vào dịch bào ở chùy xinap
làm vỡ các bóng chứa các chất trung gian, các chất trung
gian được giải phóng vào khe xinap tới gắn với thụ thể ở
màng sau xinap làm thay đổi tính thấm ở màng sau, xuất
hiện xung thần kinh lan truyền tiếp.
- Sau khi xung thần kinh từ màng sau lan truyền đi tiếp
thì enzim axetincolinesteraza ở màng sau phân hủy
axetincolin thành axetat và colin, 2 chất này quay trở lại
màng trước đi vào chùy xinap và tái tổ hợp thành
axetincolin chứa trong các bóng xinap


Xung thần kinh chỉ lan truyền 1 chiều vì:
-Chỉ ở chùy xinap mới có bóng xinap chứa các chất
Vì

sao
xung
thần
kinh
chỉ
lan
trung gian hóa học, chỉ ở màng sau xinap mới có thụ
1 chiều?
thể tiếp nhậntruyền
các chất
trung gian này
-Trên sợi thần kinh, sau khi xung thần kinh xuất hiên
và lan truyền đi thì vị trí đó ở giai đoạn trơ tuyệt đối,
không tiếp nhận kích thích


II. Mã thông tin thần kinh
Thông tin nhận được từ cơ quan thụ cảm chuyển về trung
ương thần kinh với tần số và cường độ khác nhau( mã
thông tin thần kinh), trung ương thần kinh giải mã để nhận
biết thông tin một cách chính xác.
1. Đối với các thông tin có tính chất định tính
- Được mã hóa bằng các noron riêng biệt khi bị kích thích.
-Ví dụ: các ánh sáng đỏ hay xanh kích thích vào tế bào
nón ở thị giác giúp ta nhận biết màu sắc, các ánh sáng
hồng ngoại kích thích vào tế bào hình que, truyền về trung
ương thần kinh theo các dây thần kinh thị giác khác nhau.


2. Đối với các thông tin có tính chất định lượng

Được mã hóa theo 2 cách:
-Phụ thuộc vào ngưỡng kích thích của các noron, noron nhạy cảm,
cường độ kích thích thấp, ngưỡng kích thích yếu, và ngược lại
Thông tin về cường độ kích thích phụ thuộc vào số lượng noron
và loại noron
-Phụ thuộc vào tần số xung thần kinh: các kích thích càng mạnh thì
tần số xung thần kinh càng cao
VD: Kích thích yếu: 6 xung/s; kích thích mạnh: 600 xung/s


CỦNG CỐ BÀI HỌC
1. Diện tiếp xúc giữa các nơron, giữa các nơron với cơ quan trả
lời được gọi là:
A. Tiếp diện.
B. Điểm nối.
C
C. Xináp.
D. Xiphông.
2. Cấu trúc không thuộc thành phần xináp là:
A. khe xináp.
B. Cúc xináp.
D Các ion Ca+.
C. màng sau xináp.
D.


CỦNG CỐ BÀI HỌC
3. Vai trò của ion Ca+ trong sự chuyển xung điện qua xináp:
A Kích thích gắn túi chứa chất trung gian hoá học vào
A.

màng trước xináp và vỡ ra.
B. Xúc tác sự tổng hợp chất trung gian hoá học.
C. Tăng cường tái phân cực ở màng trước xináp .
D. Tạo môi trường thích hợp để các chất trung gian hoá học
hoạt động.
4. Nguyên nhân chậm xináp:
A. Diện tiếp xúc giữa các nơron khá lớn nên dòng điện bị
phân tán.
B Cần có thời gian để phá vỡ túi chứa và để chất môi giới
B.
khuếch tán qua khe xináp.
C. Cần đủ thời gian cho sự tổng hợp chất môi giới hoá học.
D. Phải có đủ thời gian để phân huỷ chất môi giới hoá học.