Bài 13. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

Bõy gi nh vua võn c tiờn hnh moi viờc thụ
mục khụng ngng, nghe núi ngoi kinh thnh cú
gic cp, cung gia v lm ng ờ bng bớt i,
chỉ ham thớch cua cai. Cỏc bõy tụi (quan lai) ờu
bt chc, tranh nhau bỏn quan buụn nguc,
ngoi ra khụng cũn nghi ờn viờc gỡ.
Chính sự ngày một đổ nát, đói
kém xảy ra luôn luôn. Nhân dân
cùng quẫn, khốn khó, giặc cớp nổi
lên ở nhiều nơi
(Khõm inh Viờt s thụng giỏm cng muc)

Qua hai đoạn trích trên em cho
biết tỡnh hỡnh nhà Lý cuối thế kỉ XII
nh thế nào?


Triều Lý được thành lập từ năm 1009 trải qua 9 đời vua tồn
tại trong 215 năm:
1. Lý Thái Tổ (1009-1028).

19 năm

2. Lý Thái Tông (1028-1054).

27 năm

3. Lý Thánh Tông (1054-1072).

17 năm

4. Lý Nhân Tông (1072-1127).

56 năm

5. Lý Thần Tông (1128-1138).

10 năm

6. Lý Anh Tông (1138-1175).

37 năm

7. Lý Cao Tông (1176-1210).

35 năm

8. Lý Huệ Tông (1211-1224).

14 năm

9. Lý Chiêu Hoàng (1224-1225).

1 năm


Trong ngày lễ lên ngôi của Trần Cảnh,
tổng chỉ huy Trần Thủ Độ nhấn mạnh:
Hiện nay, giặc cớp đều nổi, hoạ loạn mỗi
ngày một tăng nhà Lý suy yếu, thế nớc
nghiêng đổ, nguy ngập. Nữ chúa Chiêu

Hoàng không thể gánh vác nổi mới uỷ
(Khâm định Việt sử thông giám
thác cho chồng.

? Qua câu nói của Trần Thủ Độ, em
thấy việc nhà Trần thành lập có
cần thiết không? Tại sao?


Trần Thủ Độ (1194 - 1264) là người có
công sáng lập ra triều Trần, được vua
phong làm Thái sư. Bằng tài năng, uy tín
của mình, ông đã củng cố nước Việt vững
mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự...
Ông có vai trò rất quan trọng trong thắng
lợi của cuộc kháng chiến chống Nguyên
Mông lần thứ nhất (1258), lưu danh với
câu nói bất hủ: "Đầu thần chưa rơi xuống
đất, xin bệ ha đừng lo".
    


Trong đền thờ ông trên đồi Lim (Tiên
Sơn, Hà Bắc) có hai câu đối treo ở
trước bàn thờ như sau: 

- Công đức của ông để mãi đến
ngày nay, không chỉ bó hẹp trong
hai trăm năm đời nhà Trần.
- Sau nghìn đời, công luận đã

định, ông đáng liệt vào bậc thứ
nhất dưới trời Nam. 


SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Vua
Thái Thợng Hoàng

Cấp triều ỡnh

Quan
vn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan

Các chc quan

12 lộ
Phủ

Các đơn vị
hành chính
trung gian

Châu, huyện

Xã

Các đơn vị
hành chính Cơ
sở


SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý

SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN

Vua
(Thái Thợng Hoàng)

Vua
Quan
văn

Quan
võ

24 lộ, phủ
(Tri phủ, tri châu)

Quan
văn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan
Quố
c sử
viên

Huyện

Hơng, Xã

Thái
y
viên

Tôn
nhâ
n
phủ

Các chức quan
Hà
đê
sứ

12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ
(Tri phủ)
Châu, huyện
(Tri chậu tri
huyện)

So vi b mỏy nh nc thi Lý,
thi Trn cú gỡ ging v khỏc? Nhn
xột?

Khuy Đồn
ến
điề
nông n sứ
sứ

Xã
(Xã quan)


Bài tập thảo luận
+ Giống:
+ Khác:
Hoàng.
giữ.
sản xuất.

Bộ máy quan lại.

- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng
- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm
- Đặt thêm các cơ quan, chức quan để trông coi
- Cả nước chia làm 12 lộ.

=> Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà
Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều mặt của
đất nước. Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao.


SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Vua
Thái Thợng Hoàng

Cấp triều ỡnh

Quan
vn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan
Quố
c
Sử

viện

Thái
Y
viện

Tôn
nhâ
n
phủ

Các chc quan
Khyế
ồn
Hà
đê
sứ

12 lộ

n
nông
sứ

( Chánh, phó An phủ
sứ)
Phủ

điề
n

Sứ

Các đơn vị
hành chính
trung gian

( Tri phủ)

Châu, huyện
( Tri châu, tri
huyện))

Xã
( Xã quan)

Các đơn vị
hành chính Cơ
sở


CHỨC QUAN

HÀ ĐÊ SỨ

CÔNG VIỆC ĐƯỢC
GIAO
Trông coi việc đắp đê,
bảo vệ đê

KHUYẾN NÔNG Chăm lo, khuyến khích

nông dân sản xuất
SỨ
ĐỒN ĐIỀN SỨ

Tuyển mộ người đi
khẩn hoang


Chuông ở thềm
Điện Long TrìBắc Ninh

Vua đi thăm
các địa phơng


Trß ch¬i « ch÷
Đ Ồ n
L Ý C h
H À
T H Á I T
T R
T R Ầ
K H U Y Ế N

I Ề N
I Ê U H
Đ Ê S Ứ
H Ư Ợ N
Ầ N C Ả
N T H Ủ

N Ô N G
Đ

S Ứ
O À N G
G H O À N G
N H
Đ Ộ
S Ứ

3.Tên
1.
Tên
của
gồm
một
chức
912
người
chữ
quan
cái,
cólệtrông
đây
công
làmột
coi
khởi
việc
một

dựng
đắp
chức
sự
đêcho
nghiệp
quan
vàvua
bảo
tuyển
họ
vệkhuyến
Trần.
đê
mộ
điều,
người
Từ
từlà
4.6.5.Từ
7.
Từ
Các
Từ
gồm
vua
gồm
Trần
8chữ
chữ

đặt
cái:
cái,
nhường
tên
Đây
làtên
tên
chức
ngôi
thật
sớm
quan
của
chăm
vị
con
lo,
đầu
và
tự
tiên
xưng
thuộc
khích
là
gì?gì?
2.Từ
gồm
12

cái,
Lý
Huệ
Tông
truyền
ngôi
cho
con
gái
tên
Nhà
Trần
gồm
đi
gồm
khẩn
6dân
9chữ
chữ
hoang
cái
cáixuất?
ởcái.
thời nhà Trần?
Từ
nông
triều
gồm
Trần?
15sản

chữ


Di tích đền nhà Trần


KHU ĐỀN THỜ HỌ TRẦN Ở NAM ĐỊNH ( NƠI CÓ THỜ 14 VỊ VUA VÀ 2
VỊ TƯỚNG HỌ TRẦN

)


Đền thờ các vua Trần
( Thiên Trường - Nam Định)

Tượng vua Trần Nhân Tông

Đền thờ các vị vua thời Trần ( Núi Yên Tử- Đông Triều - Quảng Ninh)


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1. Học bài cũ. Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần.
2. Tìm hiểu bài mới: Bài 13-II. Nhà Trần xây dựng
quân đội và phát triển kinh tế.