ỨNG DỤNG của AUXIN và CYTOKININ

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM

Khoa Công nghệ sinh học – Kĩ thuật môi trường

ỨNG DỤNG CỦA AUXIN VÀ CYTOKININ

Nhóm thực hiện: Nhóm 5

GVHD: ThS. Phạm Văn Lộc


Thành viên nhóm

1. Nguyễn Thị Kiều Hoa

2008150159

2. Nguyễn Thị Kim Ngân

2008150080

3. Trần Thị Thanh Nga
4. Trần Văn Thoán
5. Nguyễn Thị Kim Loan

2008150021
2008150053
2008150067

6. Lê Thị Minh Phượng

2008150242

7. Hồ Mạnh Duy

2008150026

8. Cấy Vĩnh Phi

2008150051

9. Trần Thái Duy

2008150239

10. Nguyễn Chí Hào

2008150216
2


NỘI DUNG

MỞ ĐẦU
A. AUXIN
1. Giới thiệu chung

3. Cơ chế tác động

2. Vai trò sinh lý của auxin

4. Ứng dụng

B. CYTOKININ
1. Giới thiệu chung

3. Cơ chế tác động

2. Vai trò sinh lý của auxin

4. Ứng dụng

C. ỨNG DỤNG CỦA AUXIN VÀ CYTOKININ

KẾT LUẬN
3


MỞ ĐẦU

-Việc nghiên cứu hoocmon ở thực vật giữ vai trò hết sức quan trọng trong nuôi trồng và phát triển của cây.

-Mọi hoạt động liên quan tới sinh trưởng, phát triển ở thực vật được điều hòa bằng cơ chế hoocmon.

-Hoocmon thực vật (phytohoocmon) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết quá trình sinh trưởng phát triển
của chúng.

-Ứng dụng phytohoocmon mang lại hiệu quả đáng kể trong việc tăng năng suất sản xuất và cải thiện chất lượng nông sản.

4

5


A. AUXIN
1. Auxin (IAA)– phytohoocmon đầu tiên được phát hiện vào năm 1934

1

2

Có khả năng kích thích tế bào thực vật phát triển.

Tổng hợp chính ở chồi ngọn. Càng xa đỉnh ngọn, hàm lượng auxin c
àng giảm dần.

3

4

Lá non, quả non, phôi hạt cũng có khả năng tổng hợp auxin.

Các loại auxin nhân tạo: AIA, ANA, AIB,…

6


A. AUXIN
Sự dãn tế bào

2. Vai trò sinh lý

1

Quang hướng động

2

Địa hướng động

3

Gây hiện tượng ưu thế ngọn

4

- Auxin giúp dãn tế bào  Cây sinh trưởng.

Theo giả thuyết Cholodny-Went, Auxin tập trung nhiều ở phần tối của cây  Cây phá
t triển theo hướng sáng

Là sự hướng động của cơ quan thực vật khi đáp ứng với trọng lực.

Khi chồi ngọn sinh trưởng, chồi bên bị tích lũy nhiều auxin nên ức chế sự sin
h trưởng

Sự tượng rễ

5

Auxin có thể kích thích sự tượng rễ (sự hình thành rễ) và sự phát triển sớm c
ủa rễ.

7


A. AUXIN

2. Vai trò sinh lý

Sự sản sinh ethylen

1

Sự phát triển trái

2

Sự rụng

Sự thể hiện giới tính

Kích thích sinh trưởng quả, tạo quả kh
ông hạt

3

4

5

Zimmerman và Wilcoxon ghi nhận sự kích thích sản sinh ethylen do auxin trên c
à chua (1935).

Sự gia tăng kích thước trái chủ yếu do sự nở rộng của tế bào gây ra.

Sự giảm auxin nội sinh trong lá hoặc các cơ quan khác của cây sẽ gây ra sự rụn
g.

Làm thay đổi giới tính của hoa trên một số loài cây

Xử lý auxin ngoại sinh cho hoa sẽ thay thế nguồn auxin nội sinh, nên hoa kh
ông cần thụ phấn, thụ tinh nhưng bầu nhụy vẫn lớn thành quả. Do không qu
a thụ tinh nên quả không hạt.
8


A. AUXIN

3. Cơ chế tác dụng của Auxin

-Hiệu quả đặc trưng nhất của auxin là kích thích quá trình sinh trưởng cơ quan và toàn cây thông qua sự sinh trưởng
dãn của tế bào.

-Sự dãn tế bào làm tăng kích thước và thể tích xảy ra do hai hiệu ứng:

•

Sự dãn của thành tế bào.

•

Sự tăng thể tích, khối lượng chất nguyên sinh.

9


A. AUXIN
-Khi pH thấp, sự sinh trưởng của tế bào và mô được kích thích.
-Auxin hoạt hóa bơm proton H

+

trên màng  Bơm H

+

vào thành TB.

3. Cơ chế tác dụng của Auxin

a.
Sự dãn thành tế bào:
-Thay đổi nồng độ ion H+ làm hoạt hóa enzym pectinsase  Phân hủy cầu nối ngang polysacch
aride giữa các sợi xenlulose trên thành TB thực vật  Các sợi xenlulose trược lên nhau  Thành
TB dãn ra  Kéo dài tế bào.
-Lực gây nên sự dãn thành TB là sức trương của TB do quá trình hút nước thẩm thấu vào không
bào.

10


A. AUXIN

3. Cơ chế tác dụng của Auxin

b. Sự tăng thể tích, khối lượng chất nguyên sinh:
-Do áp lực trương tác động lên thành tế bào  Thành tế bào dãn ra làm tăng thể tích tế bào  Các cầu nối ngang được hình
thành lại để ổn định trạnh thái TB mới dãn.
-Khi TB giãn  Khối lượng chất nguyên sinh tăng lên  Các cấu tử cấu tạo nên chất nguyên sinh và thành tế bào như protei
n, photpholipid, pectin,… được tăng cường (Auxin hoạt hóa gen cho quá trình sinh tổng hợp các chất này).

11


A. AUXIN
4. Ứng dụng của auxin trong thực tế

c. Hạn chế sự rụng của lá, hoa và quả
a. Kích thích sự ra rễ phụ ở cành giâm – chiết
- Ứng dụng vào nhân giống cây trồng.
- Sử dụng lượng auxin cao (xử lý nhanh) hoặc lượng auxin thấp (xử lý chậ

- Auxin ức chế các chất kiềm hãm sự sinh trưởng như AAB, et
hylen… làm giảm sự rụng lá, hoa và quả.

m).

b. Điều chỉnh sự ra hoa của cây

- Ngăn hiện tượng ra quả cách năm bằng cách phun muối của NAA hoặc
Ethrel vào lúc hoa nở rộ, hoặc sau đó 1 – 2 tuần nhằm làm giảm lượng h
oa, quả non. Số còn lại tiếp tục phát triển  Năm sau cây vẫn có trái.

d. Tăng đậu quả và tạo quả không hạt
- Auxin trong phôi sau thụ tinh sẽ khuếch tán vào bầu nhụy  Lớn
thành quả.
- Xử lý auxin cho hoa trước thụ tinh làm quả hình thành không qu
a thụ tinh  Quả có hạt lép hoặc không hạt.

12


A. AUXIN
4. Ứng dụng của auxin trong thực tế

13


CYTOKININ

14


B. CYTOKININ
1. Cytokikin (Kinetin - Zeatin) – loại phytohoocmon được phát hiện vào năm 1963.

1

Có vai trò trong sự phân chia TB thực vật.

2

Tổng hợp chính ở rễ.

3

4

Một số cơ quan non đang sinh trưởng cũng có khả năng tổng hợp
cytokinin.

Các loại cytokinin tổng hợp thông dụng: kinetin, BA, BPA,…

15


B. CYTOKININ
2. Vai trò sinh lý

a. Hoạt hóa sự phân chia tế bào:
-Cytokinin kích thích sự tổng hợp axit nucleic, protein, có mặt trong tRNA. Trong nuôi cấy mô, người ta bắt buộc phải thêm
Cytokinin vào môi trường nuôi cấy thì mô mới có thể phân chia, hình thành nên các tế bào mới.

b. Kích thích sự phát triển chồi – nụ:
-Cùng với Auxin, Cytokinin tham gia điều chỉnh hiện tượng ưu thế ngọn.

16

B. CYTOKININ
2. Vai trò sinh lý

c. Trì hoãn sự lão hóa của thực vật:
-Để kéo dài tuổi thọ của cây, người ta kích thích sự phát triển của bộ rễ bằng dinh dưỡng và nước để cây tổng hợp nhiều
Cytokinin.
d. Liên quan đến sự phân hóa giới tính cái:
-Cytokinin làm tăng tỉ lệ hoa cái của các cây đơn tính và các cây có hoa đực, hoa cái, hoa lưỡng tính riêng rẽ.

e. Liên quan đến sự nảy mầm:

-Trong vài trường hợp xytokinin ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt.
17


B. CYTOKININ
2. Vai trò sinh lý

e. Liên quan đến sự nảy mầm:
-Trong vài trường hợp xytokinin ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt

18


B. CYTOKININ
Phiên mã
ADN

Dịch mã

mARN

Protein

↑
Cytokinin

3. Cơ chế tác dụng của Auxin
- Hoạt hóa sự phân chia tế bào.

- Xytokinin có mặt trong axit nucleic  ảnh hưởng đến sự tổng hợp protein bằng cơ chế ngăn chặn sự nhận mặt sai của các codon trên
anticodon trong quá trình sinh tổng hợp protein.

- Cytokinin ngăn chặn sự phân hủy protein, axit nucleic, chlorophyl nên kìm hãm sự già hóa.

19


B. CYTOKININ
4. Ứng dụng của Cytokinin

- Phun lượng Cytokinin từ 5 – 10 ppm giúp cây con nhanh chóng đâm nhiều chồi (cây keo lai, tràm bông vàng, cây gấc, các giống
hoa hồng…)
- Giúp trái non tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng (Ứng dụng trên cây bưởi da xanh tại Bến Tre, Mãng cầu ta tại Tây Ninh, Dưa lưới ở
Vũng Tàu…)
- Ở Israel, họ thêm Cytokinin vào trong nước tưới:

Cắt bỏ nhánh già

Cây trồng

Nhánh non

Phát triển

Trái cây chất lượng

Cytokinin

mới, khoẻ xuất hiện

20


B. CYTOKININ
4. Ứng dụng của Cytokinin

-

Bảo quản rau quả, hoa bằng Cytokinin

-

Phối hợp dung dịch 10 ppm BA và 50 ppm 2,4D và bảo quản ở 9 độ C thì giữ cho xúp lơ giữ nguyên màu xanh tận 28 ngày.
Phun BA với nồng độ 10 ppm có thể bảo quản cần tây tới 22 ngày.sss

-Điều khiển số lượng hoa đực, hoa cái theo ý muốn:

•

Loại trừ rễ, để lại lá trong nuôi cấy đơn tính sẽ tạo ra hoa đực (85 – 90%), ngược lại sẽ ra hoa cái.

•

Tách phôi rồi nuôi cấy trong môi trường nhân tạo và chỉ bổ sung GA thì có 95-100% là hoa đực. Còn nếu chỉ có Cytokinin thì có 95100% hoa cái (ứng dụng nhiều trên các cây họ Bầu bí như bí ngô, bí đao, mướp, dưa lê, dưa hấu, dưa chuột)

21


ỨNG DỤNG CỦA AUXIN VÀ CYTOKININ

22


C. ỨNG DỤNG CỦA AUXIN VÀ CYTOKININ

- Trong môi trường nuôi cấy mô:

•

Giai đoạn đầu, tạo thật nhiều chồi bằng cách xử lý
Cytokinin (Tăng nhanh hệ số nhân giống)

•

Sau đó, tạo cây hoàn chỉnh bằng auxin.

23

C. ỨNG DỤNG CỦA AUXIN VÀ CYTOKININ

- Auxin cùng với Cytokinin tham gia vào điều chỉnh hiện tượng ưu thế ngọn.
- Do auxin kích thích chồi ngọn phát triển, ức chế chồi bên, trong khi
Cytokinin lại kích thích chồi bên phát triển nên điều chỉnh tỉ lệ
Auxin/Cytokinin mà người ta điều chỉnh được sự ra chồi của cây theo ý
muốn.

24


Tạo dáng cây nhờ vào cắt tỉa cành

The Power of PowerPoint | thepopp.com

25