Bài 2. Xã hội nguyên thuỷ

Chương I

BÀI 1:

XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

SỰ XUẤT HIỆN LOÀI NGƯỜI
VÀ BẦY NGƯỜI NGUYÊN THỦY


1. Sự xuất hiện loài người và đời sống bầy người nguyên thủy

Nguồn gốc loài người?


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

SỰ TÍCH CON RỒNG CHÁU TIÊN


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

Loài người xuất hiện cách đây bao nhiêu
năm?


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

- Loài người do một loài vượn cổ chuyển biến thành, chặng đầu của quá trình hình thành này cách đây
khoảng 6 triệu năm.

Xương hóa thạch của chúng
được tìm thấy ở Đông Phi, Tây
Á và ở cả Lạng Sơn (Việt Nam)


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Nhóm 1: Người tối cổ xuất hiện trong khoảng thời gian nào? Địa điểm? Tiến
hóa trong cơ cấu tạo cơ thể?
Nhóm 2: Tìm hiểu đời sống vật chất của người tối cổ?
Nhóm 3: Tìm hiểu về quan hệ xã hội của người tối cổ?


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
Nhóm 1: Người tối cổ xuất hiện trong khoảng thời gian nào? Địa điểm? Tiến hóa trong cơ cấu tạo cơ
thể?
- Thời gian: người tối cổ xuất hiện cách ngày nay 4 triệu năm.

-

Địa điểm: Di cốt tìm thấy ở Đông Phi, Giava (Indonexia), Bắc Kinh (Trung Quốc)...


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

-

Tiến hóa trong cấu tạo cơ thể:

+ Người tối cổ hoàn toàn đi bằng hai chân.
+ Đôi tay được tự do để sử dụng công cụ,tìm kiếm thức
ăn.
+ So với vượn cổ cơ thể đã có nhiều biến đổi như: trán
thấp bợt ra đằng sau, u mày nổi cao, hộp sọ lớn hơn so
với loài vượn cổ và đã hình thành trung tâm phát tiếng
nói trong não...

=> Đây là bước nhảy thứ nhất của loài người


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
Nhóm 2: Tìm hiểu đời sống vật chất của người tối cổ?

- Biết chế tạo ra công cụ đá (đồ đá cũ): đã biết lấy mảnh đá hay cuội lớn đem ghè vỡ tạo một mặt cho sắc và
vừa tay cầm


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
Nhóm 2: Tìm hiểu đời sống vật chất của người tối cổ?
- Biết chế tạo ra công cụ đá (đồ đá cũ)

-

Biết tạo ra lửa và giữ lửa: đây là một phát minh lớn và là điều quan trọng cải thiện căn bản cuộc sống từ ăn
sống => ăn chín.


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

Nhóm 2: Tìm hiểu đời sống vật chất của người tối cổ?
- Biết chế tạo ra công cụ đá (đồ đá cũ)
- Biết tạo ra lửa và giữ lửa

- Hình thức lao động: săn bắn, hái lượm.


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
Nhóm 2: Tìm hiểu đời sống vật chất của người tối cổ?
- Biết chế tạo ra công cụ đá (đồ đá cũ)
- Biết tạo ra lửa và giữ lửa
- Hình thức lao động: săn bắn, hái lượm.
- Cư trú: Hang động, mái đá


1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy

Nhóm 3: Tìm hiểu về quan hệ xã hội của người tối cổ?
- Quan hệ xã hội của người tối cổ được gọi là bầy người nguyên thủy.

- Bầy người nguyên thủy: là tổ chức xã hội đầu tiên của loài người, gồm 5-7 gia đình, sống trong hang động,
có người đứng đầu, có sự phân công lao động giữa nam - nữ, cùng chăm sóc con cái, cùng làm cùng hưởng.


2. Người tinh khôn và óc sáng tạo

Người tinh khôn bắt đầu xuất hiện vào thời
gian nào? Bước hoàn thiện về hình dáng và
cấu tạo cơ thể được biểu hiện như thế nào?

2. Người tinh khôn và óc sáng tạo

-

Người tinh khôn (hay người hiện đại) xuất hiện
khoảng 4 vạn năm trước đây.

-

Hình dáng và cấu tạo cơ thể như người ngày nay:

+ Xương cốt nhỏ nhắn.
+ Bàn tay nhỏ, khéo léo, ngón tay linh hoạt.
+ Hộp sọ có thể tích não phát triển, trán cao, mặt phẳng.
+ Cơ thể gọn và linh hoạt

=> Đây là bước nhảy thứ hai của loài người


2. Người tinh khôn và óc sáng tạo
 -

Công cụ lao động đá mới: được ghè, mài nhẵn, đục lỗ, tra cán. Có nhiều loại mới xuất hiện (lao, cung

tên).

Công cụ lao động đá mới

2. Người tinh khôn và óc sáng tạo
 - Công cụ lao động đá mới: được ghè, mài nhẵn, đục lỗ, tra cán. Có nhiều loại mới xuất hiện

(lao, cung tên).

- Đời sống cải thiện:
+ Thức ăn nhiều hơn
+ Biết làm nhà (lều) để ở.


3. Cuộc cách mạng thời đá mới

- 1 vạn năm trước đây thời kỳ đá mới bắt đầu.


Đồ đá mới

Đồ đá cũ

công cụ được ghè đẽo thô sơ

công cụ được mài nhẵn ở rìa lưỡi hay toàn
thân được khoan lỗ hay có nấc để tra cán dùng
tốt hơn


3. Cuộc cách mạng thời đá mới

Sang thời đại đá mới cuộc sống vật chất của
con người có biến đổi như thế nào?

3. Cuộc cách mạng thời đá mới

- 1 vạn năm trước đây thời kỳ đá mới bắt đầu.

- Cuộc sống con người đã có những thay đổi lớn lao:
+ Trồng trọt (lúa, bầu, bí, khoai), chăn nuôi (chó, cừu, lợn, bò) xuất hiện.
+ Biết làm sạch tấm da thú để che thân.
+ Làm, đeo đồ trang sức.
+ Làm nhạc cụ.

⇒ Cuộc sống no đủ hơn, phát triển hơn bớt lệ thuộc vào thiên nhiên.



Cuộc cách mạng thời đá mới

là những biến đổi to lớn về kĩ thuật chế tác công cụ và đời sống
kinh tế của con người thời đồ đá mới, như sự xuất hiện công cụ đá
mài, nghề dệt, làm đồ gốm, trồng trọt và chăn nuôi nguyên thuỷ.


CỦNG CỐ BÀI
NỘI DUNG
NGƯỜI
VƯỢN

NGƯỜI TỐI CỔ

NGƯỜI
TINH KHÔN

NIÊN ĐẠI

HÌNH DÁNG

cách đây khoảng 6

- Có thể đi đứng bằng hai chân.

triệu năm

- Hai chi trước cầm nắm, ăn quả, lá.

ĐỜI SỐNG

- Sử dụng công cụ đá

- Người tối cổ hoàn toàn đi bằng hai chân.

- Biết chế tạo ra công cụ đá (đồ đá cũ)

- Đôi tay được tự do để sử dụng công cụ,tìm kiếm thức ăn.

- Biết tạo ra và giữ lửa

cách đây khoảng 4

- So với vượn cổ cơ thể đã có nhiều biến đổi như: trán

- Hình thức lao động: săn bắn, hái lượm.

triệu năm

thấp bợt ra đằng sau, u mày nổi cao, hộp sọ lớn và đã hình

- Cư trú: Hang động

thành trung tâm phát tiếng nói trong não...

- Sống theo bầy, hái lượm, săn bắt.

Hình dáng và cấu tạo cơ thể như người ngày nay: Xương

- Dùng đá để chế tạo công cụ lao động.

cốt nhỏ nhắn; bàn tay nhỏ, khéo léo, ngón tay linh hoạt;

- Biết trồng trọt, chăn nuôi.

cách đây khoảng 4

hộp sọ có thể tích não phát triển, trán cao, mặt phẳng; cơ

- Biết làm sạch tấm da thú để che thân; làm

vạn năm

thể gọn và linh hoạt

đồ trang sức;làm nhạc cụ.

24


CÂU HỎI

1. Loài người xuất hiện khi nào?
2.Thế nào là Người tối cổ? Cuộc sống vật chất và xã hội của Người tối
cổ?
3. Nêu những tiến bộ về kĩ thuật khi Người tinh khôn xuất hiện?