Bài 22. Tình hình kinh tế ở các thế kỷ XVI-XVIII

CHƯƠNG III
VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII
BÀI 22
TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII


4

3

• Sự hưng thịnh của các đô thị.
2

• Sự phát triển của thương nghiệp.
1

• Sự phát triển của thủ công nghiệp.
Nội dung

• Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII.


1. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII.

a.

Từ cuối thế kỉ XV – đầu thế kỉ XVI

Ruộng đất
tập trung
vào tay

đại chủ
quan lại

Nhà
nước ít
chú ý
đến sản
xuất

Mất mùa

nông dân

đói kém

cực khổ

xảy ra liên

nổi dậy

miên.

đấu tranh


1. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII.

b. Từ nửa sau thế kỉ XVII

•
•
•
•
•

Từ nửa sau thế kỉ XVII, sản xuất nông nghiệp dần ổn định:
Nhân dân Đàng Ngoài và Đàng Trong đều tích cực khai hoang mở rộng diện tích canh tác.
Đắp đê, đào sông, làm thủy lợi được chú trọng.
Các giống lúa được sử dụng trong sản xuất nông nghiệp đem lại năng xuất cao
Ngoài trồng lúa, các loại cây như sắn, khoai, ngô, đậu và các cây ăn quả đều phát triển


1. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII.

b. Từ nửa sau thế kỉ XVII

=> Thóc gạo sản xuất nhiều hơn, đời sống nhân dân được ổn định và nâng cao.
Tuy nhiên, đây cũng là thời kì làm gia tăng tình trạng tập trung ruộng đất vào tay địa chủ
phong kiến. Ở Đàng Trong nhất là vùng Gia định có những địa chủ lớn có rất nhiều ruộng.


2. Sự phát triển của thủ công nghiêp

Nghề thủ công mới ra đời

Nghề thủ công
truyền thống phát
triển

Như vậy, thế mạnh của nghề
thủ công thời kì này là sự ra

Khai thác mỏ phát

đời của nhiều sản phẩm hấp

triển ở cả 2 miền

dẫn, có trình độ kĩ thuật cao.


Nghề thủ công truyền thống

Nghề gốm

Đúc đồng

Nghề dệt vải lụa


Nghề thủ công truyền thống

Nghề làm giấy

Nghề làm trang sức


Nghề thủ công mới

Nghề khắc in gỗ

Nghề làm đường trắng


Nghề thủ công mới

Nghề làm đồng hồ

Nghề làm tranh sơn mài


Ngành khai mỏ

Ngành khai mỏ phát triển ở cả
Đàng Trong và Đàng Ngoài. Nhiều
mỏ đồng, kẽm, thiếc, vàng... được
khai thác ở thời kì này. Bên cạnh
việc nhà nước đứng ra khai mỏ,
còn có một số chủ mỏ là người
Việt và người Hoa.

Khai mỏ phát triển


2. Sự phát triển của thủ công nghiệp

Ý nghĩa

Sự phát triển của làng nghề thủ công cổ truyền đã tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng cao ra

đời,

Đáp ứng được nhu cầu trao đổi hàng hóa trong và ngoài nước.

Thúc đẩy hàng hóa phát triển.


3. Sự phát triển của thương nghiệp

Từ thế kỉ XVI – XVIII buôn bán trong nước có sự phát triển mới.

Nhiều chợ làng, chợ liên làng, chợ huyện mọc lên.

Một số làng buôn xuất hiện và một số vùng đã có các trung tâm buôn bán.

Nội thương

Một số người mua hàng thủ công, thóc lúa rồi mang đi bán. Việc mua bán giữa
miền xuôi và miền núi được tăng cường.
Ở Đằng Trong, nhiều nhà buôn mua thóc ở Gia Định mang bán ở Phú Xuân Và
miền Trung.
Nhà nước đã lập nhiều trạm dịch ở bến sông và những chỗ giao thông quan
trọng để thu thuế.


3. Sự phát triển của thương nghiệp
Ngoại thương

•

Từ thế kỉ XVI, do bối cảnh chung của tình hình thế giới, việc giao lưu buôn bán giữa các
nước cũng được mở rộng. Ngoại thương Việt Nam cũng có bước phát triển nhanh chóng.

•

Bên cạnh việc buôn bán với các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Gia-va, Xiêm, Việt Nam còn
buôn bán với các nước Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan, Anh và Pháp.

•

Tuy nhiên, từ giữa thế kỉ XVIII, do chính sách thuế khoá cũng như thái độ của chúa
Nguyễn và chúa Trịnh, ngoại thương sa sút dần.


4. Sự hưng thịnh của các đô thị.
a, Nguyên nhân:
Do sự phát triển của kinh tế hàng hóa nên các đô thị ở nước ta đã hình thành và phát
triển.


•
•

Đàng Trong
Hội An
Ngoài ra, Thanh Hà, Gia Định, thị tứ Nước Mặn (Bình Định) cũng phát triển
ở thời kì này.

•

Cuối thế kỉ XVIII, ngoại thương sa sút, đầu thế kỉ XIX một số đô thị suy tàn.
Đàng Ngoài

•
•

Kẻ Chợ
Phố Hiến

b, Sự hưng thịnh

4. Sự hưng thịnh của các đô thị.


Kẻ Chợ (Kinh Kì) có 36 phố
phường và 8 chợ. Đây vốn là
khu chợ nổi tiếng từ thế kỉ
XI. Nằm trên một con sông
gọi là sông Cái, số thuyền bè
nhiều đến nỗi ghé vào bờ là
rất khó khăn.

Kẻ Chợ


Phố Hiến là đô thị mới hình
thcũng hoạt động buôn bán
tấp nập.

Hội An

Hội An là phố cảng lớn nhất,
nhiều thương nhân Nhật Bản,
Trung Quốc làm nhà và có
những khu phố riêng. Các
thuyền buôn nước ngoài cũng
thường ra vào buôn bán.


Củng cố

1.

Đâu là nghề thủ công truyền thống?

A: Nghề gốm
B: Nghề khắc in gỗ
C: Nghề tranh sơn mài
2. Đâu là nghề thủ công mới?

Đáp án 1

A: Nghề đúc đồng
B: Nghề làm đường trắng
C: Nghề làm giấy
Đáp án 2


Củng cố

3. Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành và phát triển của các đô thị
A: Nông nghiệp phát triển
B: Thủ công nghiệp phát triển
C: Kinh tế hàng hóa phát triển
4. Đâu là đô thị ở Đàng Ngoài

Đáp án 3

A: Hội An
B: Kẻ Chợ
C: Thanh Hà

Đáp án 4